Ερωτήσεις από Αναγνώστες

◼ Μήπως το εδάφιο 2 Ιωάννου 10, το οποίο λέει να μη δέχεται κάποιος στο σπίτι του ή να χαιρετάει ορισμένους, αναφερόταν μόνο σ’ εκείνους που προωθούσαν εσφαλμένες διδασκαλίες;

Σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, η συμβουλή αυτή σχετιζόταν με ‘πολλούς πλάνους’ που είχαν κάνει την εμφάνισή τους, «οίτινες δεν ομολογούσιν ότι ο Ιησούς Χριστός ήλθεν εν σαρκί». (2 Ιωάννου 7) Ο απόστολος Ιωάννης έδωσε οδηγίες σχετικά με το πώς οι Χριστιανοί τότε έπρεπε να αντιμετωπίζουν κάποιον που αρνιόταν την ύπαρξη του Ιησού ή ότι ο Ιησούς ήταν ο Χριστός και Λυτρωτής. Ο Ιωάννης έδωσε την εξής οδηγία: «Εάν τις έρχηται προς εσάς και δεν φέρη την διδαχήν ταύτην, μη δέχεσθε αυτόν εις οικίαν και μη λέγετε εις αυτόν το χαίρειν· διότι ο λέγων εις αυτόν το χαίρειν γίνεται κοινωνός εις τα πονηρά αυτού έργα». (2 Ιωάννου 10, 11) Αλλά αλλού η Βίβλος δείχνει ότι αυτό είχε μια πιο πλατιά εφαρμογή.

Κάποτε ανάμεσα στους Χριστιανούς της Κορίνθου, κάποιος διέπραξε ανηθικότητα, και ο απόστολος Παύλος τους έγραψε «να μη συναναστρέφησθε, εάν τις αδελφός ονομαζόμενος ήναι πόρνος ή πλεονέκτης ή ειδωλολάτρης ή λοίδορος ή μέθυσος ή άρπαξ, με τον τοιούτον μηδέ να συντρώγητε». (1 Κορινθίους 5:11) Τώρα, μήπως αυτό εφαρμοζόταν σε πρώην αδελφούς οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί μόνο για τις χονδροειδείς αδικοπραγίες που αναφέρονται εκεί;

Όχι. Το εδάφιο Αποκάλυψις 21:8 δείχνει επίσης ότι άτομα όπως αμετανόητοι φονιάδες, πνευματιστές και ψεύτες περιλαμβάνονται σ’ αυτούς στους οποίους αξίζει ο δεύτερος θάνατος. Ασφαλώς η συμβουλή στην επιστολή 1 Κορινθίους 5:11 θα εφαρμοζόταν επίσης με την ίδια ισχύ σε πρώην Χριστιανούς που ήταν ένοχοι για τέτοια αδικήματα. Επιπλέον, ο Ιωάννης έγραψε ότι μερικοί «εξ ημών εξήλθον, αλλά δεν ήσαν εξ ημών· διότι εάν ήσαν εξ ημών, ήθελον μένει μεθ’ ημών· αλλά εξήλθον διά να φανερωθώσιν ότι δεν είναι πάντες εξ ημών». (1 Ιωάννου 2:18, 19) Ο Ιωάννης δεν είπε ότι είχαν εκδιωχθεί για χονδροειδή αμαρτία. Ίσως μερικοί από αυτούς είχαν απλώς φύγει, αποφασίζοντας ότι δεν ήθελαν πια να ανήκουν στην εκκλησία επειδή διαφωνούσαν σε κάποια διδασκαλία. Άλλοι μπορεί να είχαν κουραστεί και να εγκατέλειψαν την αλήθεια.—1 Κορινθίους 15:12· 2 Θεσσαλονικείς 2:1-3· Εβραίους 12:3, 5.

Φυσικά, αν ένας αδελφός άρχιζε να εκτρέπεται στην αμαρτία, οι ώριμοι Χριστιανοί θα προσπαθούσαν να τον βοηθήσουν. (Γαλάτας 6:1· 1 Ιωάννου 5:16) Αν είχε αμφιβολίες, θα προσπαθούσαν να ‘τον αρπάξουν από τη φωτιά’. (Ιούδας 23) Ακόμη κι αν είχε γίνει αδρανής, και δεν πήγαινε στις συναθροίσεις ή στη δημόσια διακονία, οι πνευματικά ισχυροί θα προσπαθούσαν να τον επαναφέρουν. Μπορεί να τους έλεγε ότι βαριόταν να πηγαίνει στην εκκλησία, δείχνοντας την αδυνατισμένη πίστη του και τη χαμηλή του πνευματικότητα. Αυτοί δεν θα τον παρενοχλούσαν, αλλά θα μπορούσαν κάπου-κάπου να του κάνουν φιλική επίσκεψη. Αυτές οι στοργικές, υπομονετικές και ελεήμονες προσπάθειες θα έδειχναν το ενδιαφέρον του Θεού να μη χαθεί κανένας.—Λουκάς 15:4-7.

Αντίθετα, τα λόγια του Ιωάννη δείχνουν ότι μερικοί προχώρησαν περισσότερο από την πνευματική αδυναμία και αδράνεια· στην πραγματικότητα απέρριψαν την εκκλησία του Θεού. Κάποιος μπορεί να εναντιωνόταν ανοιχτά στο λαό του Θεού, δηλώνοντας ότι δεν ήθελε πια να ανήκει στην εκκλησία. Μπορεί μάλιστα να αποκήρυσσε την προηγούμενη πίστη του τυπικά, όπως με μια επιστολή. Φυσικά, η εκκλησία θα δεχόταν την απόφασή του να αποσυνταυτιστεί. Αλλά πώς θα του συμπεριφέρονταν μετά;

Ο Ιωάννης λέει: «Πας όστις παραβαίνει και δεν μένει εν τη διδαχή του Χριστού Θεόν δεν έχει· ο μένων εν τη διδαχή του Χριστού, ούτος έχει και τον Πατέρα και τον Υιόν. Εάν τις έρχηται προς εσάς και δεν φέρη την διδαχήν ταύτην, μη δέχεσθε αυτόν εις οικίαν και μη λέγετε εις αυτόν το χαίρειν». (2 Ιωάννου 9, 10) Τα λόγια αυτά ασφαλώς θα εφαρμόζονταν σε κάποιον που θα γινόταν αποστάτης με το να ενωθεί σε κάποια ψεύτικη θρησκεία ή με το να διαδίδει ψεύτικες διδασκαλίες. (2 Τιμόθεον 2:17-19) Αλλά τι θα πούμε γι’ αυτούς για τους οποίους είπε ο Ιωάννης ότι ‘εξ ημών εξήλθον’; Ενώ οι Χριστιανοί τον πρώτο αιώνα θα ήξεραν ότι δεν έπρεπε να συναναστρέφονται μ’ έναν που είχε διωχτεί από την εκκλησία αμαρτωλό ή μ’ έναν ενεργό αποστάτη, ενεργούσαν με παρόμοιο τρόπο απέναντι σε κάποιον που δεν είχε εκδιωχθεί από την εκκλησία αλλά που με τη θέλησή του απέρριψε τη Χριστιανική οδό;

Το Βοήθημα για Κατανόηση της Βίβλου στην Αγγλική, δείχνει ότι η λέξη αποστασία σημαίνει κατά γράμμα «‘στέκομαι μακριά από’ αλλά έχει την έννοια της ‘απομάκρυνσης, εγκατάλειψης ή στασιασμού’».a Το βιβλίο Βοήθημα προσθέτει: «Ανάμεσα στις διάφορες αιτίες για αποστασία που εκτίθενται στις αποστολικές προειδοποιήσεις είναι: η έλλειψη πίστης (Εβρ. 3:12), η έλλειψη υπομονής εν όψει διωγμού (Εβρ. 10:32-39), η εγκατάλειψη των ορθών ηθικών κανόνων (2 Πέτρ. 2:15-22), η προσοχή σε ‘πλαστούς λόγους’ ψευδοδιδασκάλων και σε ‘παραπλανητικές εμπνευσμένες εκφράσεις’ (. . . 1 Τιμ. 4:1-3) . . . Τα άτομα αυτά τα οποία με τη θέλησή τους εγκαταλείπουν τη Χριστιανική εκκλησία γίνονται με τον τρόπο αυτό μέρος του ‘αντίχριστου’. (1 Ιωάννου 2:18, 19)»

Ένα άτομο το οποίο με τη θέλησή του και τυπικά αποσυνταυτίζεται από την εκκλησία θα ταίριαζε σ’ αυτή την περιγραφή. Με την εσκεμμένη από μέρους του απόρριψη της εκκλησίας του Θεού και την αποκήρυξη της Χριστιανικής οδού, θα έκανε τον εαυτό του αποστάτη. Ένας όσιος Χριστιανός δεν θα ήθελε να έχει σχέσεις μ’ έναν αποστάτη. Ακόμη κι αν ήταν φίλοι, όταν κάποιος απορρίψει την εκκλησία, όταν αποστατήσει, απορρίπτει τη βάση για να υπάρχει στενή σχέση με τους αδελφούς. Ο Ιωάννης έκανε σαφές ότι αυτός ο ίδιος δεν θα δεχόταν σπίτι του κάποιον ο οποίος ‘δεν είχε Θεόν’ και ο οποίος ‘δεν ήταν από μας’.

Γραφικά, ένα άτομο που απορρίπτει την εκκλησία του Θεού γίνεται πιο αξιόμεμπτο από τους ανθρώπους του κόσμου. Γιατί; Ο Παύλος έδειξε ότι οι Χριστιανοί στον Ρωμαϊκό κόσμο έρχονταν καθημερινά σε επαφή με πόρνους, άρπαγες και ειδωλολάτρες. Ωστόσο είπε ότι οι Χριστιανοί έπρεπε ‘να μη συναναστρέφονται με κάποιον που ονομαζόταν αδελφός’ ο οποίος είχε ξαναρχίσει τους ασεβείς τρόπους. (1 Κορινθίους 5:9-11) Παρόμοια, ο Πέτρος είπε ότι αυτός ο οποίος ‘διέφυγε από τα μολύσματα του κόσμου’ αλλά μετά ξαναγύρισε στην προηγούμενη ζωή του μοιάζει με το χοίρο που γυρίζει στο βόρβορο. (2 Πέτρου 2:20-22) Και ο Ιωάννης παρόμοια συμβουλή έδωσε κατευθύνοντας τους Χριστιανούς να μη ‘δέχονται στα σπίτια τους’ κάποιον ο οποίος με τη θέλησή του ‘έβγαινε από ανάμεσά τους’.—2 Ιωάννου 10.

Ο Ιωάννης πρόσθεσε: «Διότι ο λέγων εις αυτόν το χαίρειν γίνεται κοινωνός εις τα πονηρά αυτού έργα». (2 Ιωάννου 11) Εδώ ο Ιωάννης χρησιμοποίησε τη λέξη χαίρω και όχι τη λέξη ασπάζομαι, που βρίσκεται στο εδάφιο 13.

Η λέξη χαίρω σημαίνει ευφραίνομαι. (Λουκάς 10:20· Φιλιππησίους 3:1· 4:4) Χρησιμοποιείται επίσης σαν χαιρετισμός, προφορικός ή γραπτός. (Ματθαίος 28:9· Πράξεις 15:23· 23:26) Ασπάζομαι σημαίνει «αγκαλιάζω επομένως χαιρετώ, καλοδέχομαι» . (Λουκάς 11:43· Πράξεις 20:1, 37· 21:7, 19) Και τα δύο θα μπορούσαν να είναι χαιρετισμοί, αλλά το ασπάζομαι μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα ευγενικό «γεια σου» ή «καλημέρα». Ο Ιησούς δεν είπε στους 70 μαθητές του να ασπάζονται τον καθένα. Έτσι έδειξε ότι το επείγον έργο τους δεν άφηνε χρονικά περιθώρια για τον Ανατολικό τρόπο χαιρετισμού με φιλιά, αγκαλιές και μακρά συνομιλία. (Λουκάς 10:4) Ο Πέτρος και ο Παύλος παρότρυναν: ‘Ασπάσθητε αλλήλους εν φιλήματι αγάπης, εν φιλήματι αγίω’.—1 Πέτρου 5:14· 2 Κορινθίους 13:12, 13· 1 Θεσσαλονικείς 5:26.

Έτσι, ίσως ο Ιωάννης χρησιμοποίησε με σκοπό το ρήμα χαίρω στη 2 Ιωάννου 10, 11 αντί του ασπάζομαι (εδάφιο 13). Αν έτσι έχουν τα πράγματα, ο Ιωάννης δεν παρότρυνε τους Χριστιανούς να αποφεύγουν απλώς τον θερμό χαιρετισμό (με αγκαλιά, φιλί και συνομιλία) σ’ ένα άτομο που δίδασκε ψεύδη ή το οποίο απέρριπτε την εκκλησία (ήταν αποστάτης). Αντίθετα, ο Ιωάννης έλεγε ότι δεν έπρεπε ούτε καν να χαιρετούν ένα τέτοιο άτομο με τη λέξη χαίρω, δηλαδή με μια συνηθισμένη «καλημέρα».b

Η σοβαρότητα αυτής της συμβουλής φαίνεται στα λόγια του Ιωάννη: «Ο λέγων εις αυτόν το χαίρειν γίνεται κοινωνός εις τα πονηρά αυτού έργα». Κανένας αληθινός Χριστιανός δεν θα ήθελε να τον βλέπει ο Θεός σαν κοινωνό σε πονηρά έργα με το να συναναστρέφεται κάποιον αμαρτωλό που έχει αποβληθεί από την εκκλησία ή με κάποιον που απορρίπτει την εκκλησία Του. Πόσο καλύτερα είναι να είμαστε κοινωνοί της στοργικής Χριστιανικής αδελφότητας, όπως έγραψε ο Ιωάννης: «Εκείνο, το οποίον είδομεν και ηκούσαμεν, απαγγέλλομεν προς εσάς, διά να έχητε και σεις κοινωνίαν μεθ’ ημών· και η κοινωνία δε ημών είναι μετά του Πατρός και μετά του Υιού αυτού Ιησού Χριστού».—1 Ιωάννου 1:3.

[Υποσημειώσεις]