Αίμα — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΑΙΜΑ

Αληθινά θαυμαστό υγρό που κυκλοφορεί στο αγγειακό σύστημα των ανθρώπων και των περισσότερων πολυκύτταρων ζώων. Η λέξη του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου είναι νταμ και η αντίστοιχη λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου αἷμα. Το αίμα μεταφέρει τροφή και οξυγόνο σε όλα τα μέρη του σώματος, απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες και παίζει σπουδαίο ρόλο στην προστασία του σώματος από τις λοιμώξεις. Η χημική σύσταση του αίματος είναι υπερβολικά περίπλοκη και γι’ αυτό πολλά πράγματα είναι ακόμη άγνωστα στους επιστήμονες.

Στην Αγία Γραφή, η ψυχή λέγεται ότι είναι στο αίμα επειδή το αίμα συνδέεται άρρηκτα με τις ζωτικές λειτουργίες. Ο Λόγος του Θεού λέει: «Διότι η ψυχή της σάρκας είναι στο αίμα, και εγώ ο ίδιος το έβαλα πάνω στο θυσιαστήριο για εσάς προκειμένου να γίνεται εξιλέωση για τις ψυχές σας, επειδή το αίμα είναι που κάνει εξιλέωση μέσω της ψυχής που είναι σε αυτό». (Λευ 17:11) Για παρόμοιους λόγους, αλλά θέλοντας να κάνει τη σύνδεση ακόμη πιο άμεση, η Αγία Γραφή λέει: «Η ψυχή κάθε είδους σάρκας είναι το αίμα της». (Λευ 17:14) Είναι σαφές ότι ο Λόγος του Θεού θεωρεί και τη ζωή και το αίμα ιερά.

Αφαίρεση Ζωής. Στον Ιεχωβά είναι η πηγή της ζωής. (Ψλ 36:9) Ο άνθρωπος δεν μπορεί να επιστρέψει τη ζωή που αφαιρεί. «Όλες οι ψυχές—σε εμένα ανήκουν», λέει ο Ιεχωβά. (Ιεζ 18:4) Επομένως, το να αφαιρεί κανείς ζωή ισοδυναμεί με το να αφαιρεί από τον Ιεχωβά κάτι που του ανήκει. Κάθε ζωντανό πλάσμα έχει σκοπό και θέση στη δημιουργία του Θεού. Κανένας άνθρωπος δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί ζωή παρά μόνο όταν το επιτρέπει ο Θεός και με τον τρόπο με τον οποίο εκείνος ορίζει.

Μετά τον Κατακλυσμό, δόθηκε στον Νώε και στους γιους του—τους προγεννήτορες όλων όσων ζουν σήμερα—η προσταγή να σέβονται τη ζωή, το αίμα, των συνανθρώπων τους. (Γε 9:1, 5, 6) Επίσης, ο Θεός τούς επέτρεψε φιλάγαθα να προσθέσουν το κρέας των ζώων στη διατροφή τους. Ωστόσο, έπρεπε να αναγνωρίζουν ότι η ζωή κάθε ζώου που σκότωναν για τροφή ανήκε στον Θεό, και ως αναγνώριση αυτού του γεγονότος έπρεπε να χύνουν το αίμα του σαν νερό στο έδαφος. Με αυτόν τον τρόπο ήταν σαν να το επέστρεφαν στον Θεό και να μην το χρησιμοποιούσαν για δικούς τους σκοπούς.—Δευ 12:15, 16.

Ο άνθρωπος είχε το δικαίωμα να απολαμβάνει τη ζωή που του είχε δώσει ο Θεός, και όποιος του στερούσε αυτή τη ζωή θα ήταν υπόλογος στον Θεό. Αυτό έγινε φανερό όταν ο Θεός είπε στον δολοφόνο Κάιν: «Το αίμα του αδελφού σου κραυγάζει προς εμένα από τη γη». (Γε 4:10) Ακόμη και κάποιος που μισούσε τον αδελφό του, και επομένως ήθελε να τον δει νεκρό, ή τον συκοφαντούσε ή ψευδομαρτυρούσε εναντίον του, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη ζωή του, θα έφερνε πάνω του ενοχή σε σχέση με το αίμα του συνανθρώπου του.—Λευ 19:16· Δευ 19:18-21· 1Ιω 3:15.

Λόγω της άποψης που έχει ο Θεός για την αξία της ζωής, το αίμα ενός δολοφονημένου ατόμου λέγεται ότι μολύνει τη γη, και αυτού του είδους η μόλυνση μπορεί να εξαλειφθεί μόνο με την έκχυση του αίματος του δολοφόνου. Σε αυτή τη βάση η Αγία Γραφή προβλέπει τη θανατική ποινή για το φόνο, την οποία θα επέβαλλαν οι αρμόδιες εξουσίες. (Αρ 35:33· Γε 9:5, 6) Στον αρχαίο Ισραήλ δεν μπορούσε να γίνει δεκτό κάποιο λύτρο για να απαλλαχτεί ο εκούσιος δολοφόνος από τη θανατική ποινή.—Αρ 35:19-21, 31.

Ακόμη και όταν ο ανθρωποκτόνος παρέμενε άγνωστος μετά την έρευνα, η πόλη που βρισκόταν πιο κοντά στο σημείο όπου είχε βρεθεί το πτώμα θεωρούνταν ένοχη αίματος. Για να αφαιρεθεί η ενοχή αίματος, οι υπεύθυνοι πρεσβύτεροι της πόλης έπρεπε να τηρήσουν τη διαδικασία που απαιτούσε ο Θεός, να αρνηθούν οποιαδήποτε ενοχή ή γνώση του φόνου και να προσευχηθούν στον Θεό για το έλεός του. (Δευ 21:1-9) Αν ένας ακούσιος ανθρωποκτόνος δεν έπαιρνε στα σοβαρά την αφαίρεση ζωής και δεν ακολουθούσε τη διευθέτηση του Θεού για την προστασία του με το να τρέξει στην πόλη του καταφυγίου και να παραμείνει εκεί, ο πλησιέστερος συγγενής του νεκρού ήταν ο εκδικητής που είχε την εξουσία και την υποχρέωση να τον σκοτώσει για να απομακρύνει την ενοχή αίματος από τη γη.—Αρ 35:26, 27· βλέπε ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ.

Κατάλληλη Χρήση του Αίματος. Μόνο για έναν σκοπό επέτρεψε ποτέ ο Θεός να χρησιμοποιείται το αίμα—για θυσίες. Πρόσταξε ότι όσοι υπόκειντο στο Μωσαϊκό Νόμο έπρεπε να προσφέρουν θυσίες ζώων προκειμένου να γίνεται εξιλέωση για αμαρτίες. (Λευ 17:10, 11) Ήταν επίσης σε αρμονία με το θέλημά Του το γεγονός ότι ο Γιος Του, ο Ιησούς Χριστός, πρόσφερε την τέλεια ανθρώπινη ζωή του ως θυσία για αμαρτίες.—Εβρ 10:5, 10.

Η ζωοσωτήρια εφαρμογή του αίματος του Χριστού προσκιάστηκε με διάφορους τρόπους στις Εβραϊκές Γραφές. Την εποχή του πρώτου Πάσχα, στην Αίγυπτο, το αίμα στο ανώφλι της πόρτας και στους παραστάτες των ισραηλιτικών σπιτιών προστάτεψε τα πρωτότοκα που υπήρχαν μέσα ώστε να μη θανατωθούν από τον άγγελο του Θεού. (Εξ 12:7, 22, 23· 1Κο 5:7) Η διαθήκη του Νόμου, η οποία διέθετε ένα χαρακτηριστικό που αποτελούσε εξεικονιστικό τύπο της αφαίρεσης αμαρτιών, επικυρώθηκε με το αίμα ζώων. (Εξ 24:5-8) Οι πολυάριθμες αιματηρές θυσίες, ιδίως εκείνες που προσφέρονταν την Ημέρα της Εξιλέωσης, γίνονταν ως εξεικονιστικός τύπος της εξιλέωσης για αμαρτίες, υποδεικνύοντας την πραγματική αφαίρεση των αμαρτιών μέσω της θυσίας του Χριστού.—Λευ 16:11, 15-18.

Η νομική ισχύς που έχει το αίμα ενώπιον του Θεού ως μέσο αποδεκτό από αυτόν για εξιλέωση εξεικονίστηκε από την έκχυση του αίματος στη βάση, ή αλλιώς στο θεμέλιο, του θυσιαστηρίου και από την τοποθέτηση αίματος στα κέρατα του θυσιαστηρίου. Η διευθέτηση της εξιλέωσης είχε τη βάση της, ή αλλιώς το θεμέλιό της, στο αίμα, και η ισχύς (την οποία συμβόλιζαν τα κέρατα) της διευθέτησης των θυσιών στηριζόταν στο αίμα.—Λευ 9:9· Εβρ 9:22· 1Κο 1:18.

Υπό τη Χριστιανική διευθέτηση, η ιερότητα του αίματος τονίστηκε ακόμη περισσότερο. Δεν χρειαζόταν πια να προσφέρεται αίμα ζώων, διότι οι προσφορές ζώων ήταν μόνο σκιά της πραγματικότητας, του Ιησού Χριστού. (Κολ 2:17· Εβρ 10:1-4, 8-10) Ο αρχιερέας στον Ισραήλ έφερνε μια μικρή ποσότητα του αίματος στα Άγια των Αγίων του επίγειου αγιαστηρίου. (Λευ 16:14) Ο Ιησούς Χριστός, ως ο πραγματικός Αρχιερέας, μπήκε στον ίδιο τον ουρανό, όχι με το αίμα του, το οποίο χύθηκε στη γη (Ιωα 19:34), αλλά με την αξία της τέλειας ανθρώπινης ζωής του την οποία συμβόλιζε το αίμα. Αυτό το δικαίωμα ζωής δεν το έχασε ποτέ λόγω αμαρτίας, αλλά το διατήρησε ώστε να το χρησιμοποιήσει για να υπάρξει εξιλέωση για τις αμαρτίες. (Εβρ 7:26· 8:3· 9:11, 12) Γι’ αυτούς τους λόγους το αίμα του Χριστού κραυγάζει για καλύτερα πράγματα από ό,τι το αίμα του δίκαιου Άβελ. Μόνο το αίμα της τέλειας θυσίας του Γιου του Θεού μπορεί να κάνει έκκληση για έλεος, ενώ το αίμα του Άβελ, καθώς και το αίμα των ακολούθων του Χριστού που πέθαναν μαρτυρικά, κραυγάζει για εκδίκηση.—Εβρ 12:24· Απ 6:9-11.

Σε ποιους εφαρμόζεται η απαγόρευση της βρώσης αίματος;

Ο Ιεχωβά επέτρεψε στον Νώε και στους γιους του να προσθέσουν κρέας ζώων στη διατροφή τους μετά τον Κατακλυσμό, αλλά τους έδωσε την αυστηρή οδηγία να μην τρώνε αίμα. (Γε 9:1, 3, 4) Σε αυτή την περίπτωση ο Θεός έθεσε έναν κανόνα που ίσχυε, όχι μόνο για τον Νώε και την άμεση οικογένειά του, αλλά και στη συνέχεια για όλη την ανθρωπότητα, επειδή όλοι όσοι έζησαν μετά τον Κατακλυσμό είναι απόγονοι της οικογένειας του Νώε.

Σχετικά με τη μόνιμη ισχύ αυτής της απαγόρευσης, ο Τζόζεφ Μπένσον παρατηρεί: «Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή η απαγόρευση που δόθηκε στον Νώε και σε όλους τους απογόνους του αναφορικά με τη βρώση αίματος και που επαναλήφθηκε στους Ισραηλίτες με κάθε επισημότητα υπό το Μωσαϊκό σύστημα δεν ακυρώθηκε ποτέ, αλλά, αντίθετα, επικυρώθηκε υπό την Καινή Διαθήκη, Πράξεις ιε΄, με αποτέλεσμα να γίνει παντοτινή υποχρέωση».—Σημειώσεις (Notes) του Μπένσον, 1839, Τόμ. 1, σ. 43.

Υπό το Μωσαϊκό Νόμο. Στη διαθήκη του Νόμου την οποία σύναψε με το έθνος του Ισραήλ, ο Ιεχωβά ενσωμάτωσε το νόμο που είχε δώσει στον Νώε. Έκανε σαφές ότι όποιος αγνοούσε τη διαδικασία που οριζόταν από το νόμο του Θεού ακόμη και όσον αφορά τη θανάτωση ζώου θα έφερε «ενοχή αίματος». (Λευ 17:3, 4) Το αίμα ενός ζώου που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί ως τροφή έπρεπε να χυθεί στη γη και να σκεπαστεί με χώμα. (Λευ 17:13, 14) Όποιος έτρωγε το αίμα οποιουδήποτε είδους σάρκας έπρεπε να “εκκοπεί ανάμεσα από το λαό του”. Η εσκεμμένη παραβίαση αυτού του νόμου σχετικά με την ιερότητα του αίματος επέφερε “εκκοπή” μέσω θανάτωσης.—Λευ 17:10· 7:26, 27· Αρ 15:30, 31.

Σχολιάζοντας τα εδάφια Λευιτικό 17:11, 12, η Εγκυκλοπαίδεια (Cyclopædia) των Μακ Κλίντοκ και Στρονγκ (1882, Τόμ. 1, σ. 834) λέει: «Αυτή η αυστηρή εντολή δεν ίσχυε μόνο για τους Ισραηλίτες, αλλά και για τους ξένους που κατοικούσαν ανάμεσά τους. Η ποινή που προβλεπόταν για την παραβίασή της ήταν η “εκκοπή από το λαό”, φράση με την οποία φαίνεται να υπονοείται η θανάτωση (πρβλ. Εβρ. 10:28), μολονότι είναι δύσκολο να καθοριστεί αν επιβαλλόταν με σπαθί ή με λιθοβολισμό».

Στο εδάφιο Δευτερονόμιο 14:21 αναφέρεται ότι επιτρεπόταν η πώληση ενός ζώου που είχε ψοφήσει ή είχε κατασπαραχτεί από θηρίο σε κάποιον πάροικο ή αλλοεθνή. Με αυτόν τον τρόπο γινόταν διάκριση ανάμεσα στο αίμα τέτοιων ζώων και στο αίμα των ζώων τα οποία κάποιος έσφαζε για τροφή. (Παράβαλε Λευ 17:14-16.) Οι Ισραηλίτες, καθώς επίσης οι πάροικοι που ενστερνίζονταν την αληθινή λατρεία και υπόκειντο πλέον στη διαθήκη του Νόμου, ήταν υποχρεωμένοι να ζουν σύμφωνα με τις υψηλές απαιτήσεις αυτού του Νόμου. Οι άνθρωποι όλων των εθνών δεσμεύονταν από την απαίτηση των εδαφίων Γένεση 9:3, 4, αλλά από όσους υπόκειντο στο Νόμο ο Θεός ανέμενε να διακρατούν υψηλότερο επίπεδο όσον αφορά την προσκόλληση σε αυτή την απαίτηση από ό,τι οι αλλοεθνείς και οι πάροικοι που δεν είχαν γίνει λάτρεις του Ιεχωβά.

Υπό τη Χριστιανική διευθέτηση. Το κυβερνών σώμα της Χριστιανικής εκκλησίας του πρώτου αιώνα, υπό την κατεύθυνση του αγίου πνεύματος, αποφάνθηκε σχετικά με το ζήτημα του αίματος. Το διάταγμά τους δηλώνει τα εξής: «Διότι το άγιο πνεύμα και εμείς θεωρήσαμε καλό να μη σας προσθέσουμε παραπάνω βάρος, εκτός από αυτά τα αναγκαία: να απέχετε από πράγματα θυσιασμένα σε είδωλα και από αίμα και από πνιχτά και από πορνεία. Αν φυλάγεστε προσεκτικά από αυτά, θα ευημερείτε. Υγιαίνετε!» (Πρ 15:22, 28, 29) Η απαγόρευση περιλάμβανε κρέας που περιείχε αίμα («πνιχτά»).

Σε τελική ανάλυση, αυτό το διάταγμα στηρίζεται στην εντολή του Θεού που απαγορεύει τη βρώση αίματος, η οποία εντολή δόθηκε στον Νώε και στους γιους του και, επομένως, σε όλη την ανθρωπότητα. Σχετικά με αυτό, στο έργο Διόρθωση Χρονολογίας Αρχαίων Βασιλείων ([The Chronology of Ancient Kingdoms Amended] Δουβλίνο, 1728, σ. 184) του Σερ Ισαάκ Νεύτωνα διαβάζουμε τα εξής: «Αυτός ο νόμος [περί αποχής από αίμα] ήταν αρχαιότερος από τις ημέρες του Μωυσή, εφόσον δόθηκε στον Νώε και στους γιους του, πολύ πριν από τις ημέρες του Αβραάμ: άρα λοιπόν, όταν οι Απόστολοι και οι Πρεσβύτεροι στη Σύνοδο της Ιερουσαλήμ δήλωσαν ότι οι Εθνικοί δεν ήταν υποχρεωμένοι να περιτέμνονται και να τηρούν το νόμο του Μωυσή, εξαίρεσαν αυτόν το νόμο περί αποχής από αίμα και πνιχτά ως παλιότερο νόμο του Θεού, νόμο ο οποίος δεν είχε επιβληθεί μόνο στους γιους του Αβραάμ, αλλά σε όλα τα έθνη, ενόσω ζούσαν μαζί στη Σεναάρ υπό την κυριαρχία του Νώε: παρόμοιος είναι και ο νόμος περί αποχής από κρέατα που έχουν προσφερθεί σε Είδωλα ή ψεύτικους Θεούς και από πορνεία».—Τα πλάγια γράμματα δικά του.

Τηρείται από τους αποστολικούς χρόνους. Η σύνοδος της Ιερουσαλήμ έστειλε την απόφασή της στις Χριστιανικές εκκλησίες για να την τηρούν. (Πρ 16:4) Περίπου εφτά χρόνια αφότου η σύνοδος της Ιερουσαλήμ εξέδωσε αυτό το διάταγμα, οι Χριστιανοί συνέχιζαν να συμμορφώνονται με την απόφαση «ότι πρέπει να φυλάγονται από ό,τι έχει θυσιαστεί σε είδωλα, καθώς και από αίμα και από πνιχτό και από πορνεία». (Πρ 21:25) Και ύστερα από εκατό και πλέον χρόνια, το 177 Κ.Χ., στη Λυών (στη σημερινή Γαλλία), όταν κάποιοι θρησκευτικοί εχθροί κατηγόρησαν ψευδώς τους Χριστιανούς ότι έτρωγαν παιδιά, μια γυναίκα ονόματι Βιβλίς είπε: «Πώς είναι δυνατόν να τρώνε παιδιά αυτοί οι άνθρωποι, στους οποίους δεν επιτρέπεται να τρώνε ούτε το αίμα των άλογων ζώων;»—Η Εκκλησιαστική Ιστορία, του Ευσέβιου, 5, 1, 26.

Οι πρώτοι Χριστιανοί απείχαν από τη βρώση οποιουδήποτε είδους αίματος. Σε σχέση με αυτό, ο Τερτυλλιανός (περ. 155-μτ. 220 Κ.Χ.) επισήμανε στο έργο του Απολογητικός ([Apologeticus] IX, 13, 14): «Ας ερυθριάσει η πλάνη σας ενώπιον των Χριστιανών, διότι εμείς δεν περιλαμβάνουμε ούτε καν το αίμα ζώων στη φυσική μας διατροφή. Γι’ αυτόν το λόγο απέχουμε από πνιχτά ή από ζώα που ψόφησαν μόνα τους ώστε να μη μολυνθούμε με κανέναν τρόπο από αίμα, έστω και αν αυτό είναι κρυμμένο μέσα στο κρέας. Τελικά, όταν δοκιμάζετε τους Χριστιανούς, τους προσφέρετε λουκάνικα γεμάτα αίμα. Ξέρετε πολύ καλά, φυσικά, ότι για αυτούς είναι κάτι το απαγορευμένο, αλλά θέλετε να τους κάνετε να παραβιάσουν τις αρχές τους». Ο Μινούκιος Φήλιξ, Ρωμαίος δικηγόρος που έζησε μέχρι το 250 Κ.Χ. περίπου, τόνισε το ίδιο σημείο, γράφοντας: «Εμείς δεν επιτρέπεται ούτε να δούμε ανθρώπινη σφαγή ούτε να ακούσουμε για αυτήν. Έχουμε τέτοια αποστροφή για το ανθρώπινο αίμα ώστε στα γεύματά μας αποφεύγουμε το αίμα των βρώσιμων ζώων».—Οκτάβιος (Octavius), XXX, 6.

Περιλαμβάνεται η Ακεραιότητα. Από τότε που εγκαινιάστηκε η νέα διαθήκη με βάση το αίμα του Ιησού Χριστού, οι Χριστιανοί αναγνωρίζουν τη ζωοσωτήρια αξία που έχει αυτό το αίμα μέσω της διευθέτησης του Ιεχωβά και μέσω του Ιησού ως του μεγάλου Αρχιερέα ο οποίος «μπήκε, όχι με το αίμα τράγων και νεαρών ταύρων, αλλά με το δικό του αίμα, μία φορά για πάντα στον άγιο τόπο και εξασφάλισε αιώνια απελευθέρωση για εμάς». Μέσω πίστης στο αίμα του Χριστού, οι συνειδήσεις των Χριστιανών έχουν καθαριστεί από νεκρά έργα ώστε αυτοί να αποδίδουν ιερή υπηρεσία στον ζωντανό Θεό. Οι Χριστιανοί ενδιαφέρονται για τη σωματική τους υγεία, αλλά πρωτίστως και πολύ πιο σοβαρά ενδιαφέρονται για την πνευματική τους υγεία και την υπόστασή τους ενώπιον του Δημιουργού. Θέλουν να διατηρήσουν την ακεραιότητά τους προς τον ζωντανό Θεό, με το να μην αρνηθούν τη θυσία του Ιησού, να μη θεωρήσουν ότι δεν έχει αξία και να μην την ποδοπατήσουν. Και αυτό διότι επιζητούν, όχι την παροδική ζωή, αλλά την αιώνια.—Εβρ 9:12, 14, 15· 10:28, 29.