Φίλος — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΦΙΛΟΣ

Η Αγία Γραφή περιγράφει τον αληθινό φίλο ως κάποιον που προσκολλάται στενότερα από αδελφό, είναι σταθερός στην οσιότητά του και στα φιλικά του αισθήματα, σπεύδει σε βοήθεια του συντρόφου του σε καιρό στενοχώριας και τον συμβουλεύει με πιστότητα. (Παρ 18:24· 17:17· 27:6, 9) Από την άλλη πλευρά, οι πλούσιοι και εκείνοι που κάνουν δώρα έχουν πολλούς φίλους οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνο για τα ιδιοτελή οφέλη που απορρέουν από αυτή τη φιλία. (Παρ 14:20· 19:4, 6, 7) Κατάλληλα ο Ιησούς Χριστός συμβούλεψε να μην προσκαλεί κανείς σε δείπνο φίλους που μπορούν να του το ανταποδώσουν, αλλά άτομα που δεν μπορούν να ανταποδώσουν. (Λου 14:12-14) Ο ίδιος ο Ιησούς έθεσε το παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα βοηθώντας πνευματικά όσους ήταν περιφρονημένοι. Ως εκ τούτου, έλεγαν για εκείνον ότι ήταν «φίλος με εισπράκτορες φόρων και με αμαρτωλούς». (Ματ 11:19) Αλλά ο Ιησούς έδειξε ότι μόνο όσοι υπάκουαν στις εντολές του ήταν πραγματικοί φίλοι του. Εκδήλωσε την αγάπη του για εκείνους παραδίδοντας την ψυχή του για χάρη τους και τους παρότρυνε να αγαπούν ο ένας τον άλλον με όμοιο τρόπο.—Ιωα 15:12-14.

Οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα αναφέρονταν στους ομοπίστους τους γενικά ως “φίλους”. (3Ιω 14) Εντούτοις, αυτό δεν αποκλείει το να έχει κάποιος στενότερη σχέση με ορισμένα άτομα στη Χριστιανική εκκλησία από ό,τι με άλλα είτε λόγω συγγένειας είτε λόγω συγκεκριμένων περιστάσεων που οδηγούν σε στενότερη συναναστροφή είτε λόγω παρόμοιου παρελθόντος ή ενδιαφερόντων είτε απλά επειδή η προσωπικότητά του ταιριάζει με τη δική τους ή επειδή, συναναστρεφόμενος με αυτά τα άτομα, έχει διακρίνει θαυμάσιες Χριστιανικές ιδιότητες. Ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης είχαν ορισμένες ιδιότητες οι οποίες υποκίνησαν τον Ιησού να συνδέσει αυτούς τους μαθητές με τον εαυτό του επιτρέποντάς τους να απολαύσουν πολλά προνόμια, όπως το να παραστούν μάρτυρες της σκηνής της μεταμόρφωσης. Ο Ιησούς μπορεί να ενήργησε έτσι σκεπτόμενος το μέλλον, δηλαδή τα όσα επιφύλασσε εκείνος για αυτούς τους τρεις άντρες, αυτά για τα οποία γνώριζε ότι θα τους χρησιμοποιούσε στην υπηρεσία του.—Μαρ 9:1-10· 14:32, 33· Λου 8:51.

Ενώ, όπως και ο Ιησούς, ο Χριστιανός εκδηλώνει αγάπη προς τους ανθρώπους γενικά, δικαίως αποδίδει το είδος της αγάπης που χαρακτηρίζει τη φιλία μόνο σε όσους είναι φίλοι του Θεού. Το πόσο ορθό είναι αυτό τονίζεται από την ερώτηση που τέθηκε στον Βασιλιά Ιωσαφάτ: «Στον πονηρό θα δοθεί βοήθεια, και εκείνους που μισούν τον Ιεχωβά θα αγαπάς;» (2Χρ 19:2) Τα άτομα που επιθυμούν να είναι φίλοι του κόσμου καθιστούν τον εαυτό τους εχθρό του Θεού.—Ιακ 4:4.

Η πιο ξεχωριστή ανθρώπινη φιλία που έχει καταγραφεί στις Εβραϊκές Γραφές ήταν η φιλία του Δαβίδ και του Ιωνάθαν. Μολονότι ο Ιωνάθαν θα διαδεχόταν φυσιολογικά στο θρόνο τον πατέρα του τον Σαούλ, δεν μισούσε τον Δαβίδ ούτε τον έβλεπε ως αντίπαλο, αλλά αναγνώριζε ότι ο Ιεχωβά ευνοούσε εκείνον. Ως αποτέλεσμα, «η ψυχή του Ιωνάθαν συνδέθηκε με την ψυχή του Δαβίδ, και ο Ιωνάθαν τον αγάπησε όπως την ίδια του την ψυχή». (1Σα 18:1) Μετά το θάνατο του Ιωνάθαν στη μάχη, ο Δαβίδ θρήνησε πολύ για την απώλεια του φίλου του, λέγοντας: «Νιώθω οδύνη για εσένα, αδελφέ μου Ιωνάθαν, πολύ ευάρεστος μου ήσουν. Η αγάπη σου για εμένα ήταν πιο υπέροχη από την αγάπη των γυναικών». (2Σα 1:26) Η φιλία αυτή έγινε εφικτή επειδή τόσο ο Δαβίδ όσο και ο Ιωνάθαν έθεταν την οσιότητά τους στον Ιεχωβά Θεό πάνω από οτιδήποτε άλλο.

Σε διαμετρική αντίθεση με τα παραπάνω, εξαιτίας της ηθικής διαφθοράς που επικρατούσε στις ημέρες του, ο προφήτης Μιχαίας αναγκάστηκε να προειδοποιήσει: «Μη θέτετε την εμπιστοσύνη σας σε έμπιστο φίλο». (Μιχ 7:5) Ο Ιησούς επίσης έδειξε ότι ακόμη και πρώην φίλοι των ακολούθων του θα στρέφονταν εναντίον τους και θα τους παρέδιδαν για να θανατωθούν.—Λου 21:16· βλέπε ΑΓΑΠΗ.

Φίλος του Θεού. Μια από τις θεϊκές ευλογίες που παρασχέθηκαν στον Αβραάμ ήταν το προνόμιο και η τιμή να αποκληθεί «φίλος του Ιεχωβά [ή αλλιώς, εκείνος που αγαπούσε τον Ιεχωβά]». Αυτό έγινε λόγω της εξαιρετικής πίστης του, την οποία ο Αβραάμ κατέδειξε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό καθώς ήταν διατεθειμένος να προσφέρει το γιο του τον Ισαάκ ως θυσία.—Ησ 41:8, υποσ.· 2Χρ 20:7· Ιακ 2:21-23· βλέπε ΑΝΑΚΗΡΥΣΣΩ ΔΙΚΑΙΟ.

Με κατάλληλη χρήση του «άδικου πλούτου» είναι δυνατόν να κάνει κάποιος φίλους του τον Ιεχωβά Θεό και τον Γιο του, οι οποίοι μπορούν να τον δεχτούν στις «αιώνιες κατοικίες», όπως τόνισε ο Ιησούς Χριστός στην παραβολή του για τον άδικο οικονόμο. (Λου 16:1-13) Ο Ιησούς όντως αποκάλεσε τους μαθητές του φίλους του, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν επίσης φίλοι του Πατέρα του. (Ιωα 15:13-15· 14:21) Οι απαιτήσεις που υπάρχουν για να φιλοξενηθεί κάποιος στη σκηνή του Ιεχωβά ως ένας από τους φίλους του περιγράφονται στα εδάφια Ψαλμός 15:1-5.

Αντίθετα, η φιλία με τον κόσμο συνιστά έχθρα με τον Θεό. (Ιακ 4:4· 1Ιω 2:15-17) Η ανθρωπότητα ως σύνολο είναι αποξενωμένη από τον Θεό και βρίσκεται σε έχθρα μαζί του. Ωστόσο, η συμφιλίωση είναι εφικτή, αλλά μόνο μέσω του Ιησού Χριστού και μέσω της διακονίας της συμφιλίωσης την οποία έχει εμπιστευτεί ο Θεός στους πρεσβευτές του Γιου του. Τελικά, αιώνια ζωή θα αποκτήσουν αποκλειστικά και μόνο οι φίλοι του Θεού.—2Κο 5:18-20· Απ 21:3, 4· Ψλ 37:29.

Φίλος του Βασιλιά. Χρησιμοποιώντας αυτή την έκφραση, η Αγία Γραφή δεν εννοεί ότι σήμαινε κάτι περισσότερο από έναν συνηθισμένο φίλο. Ούτε περιγράφει ρητά τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες του φίλου του βασιλιά ως επίσημου τίτλου. Ωστόσο, με βάση τα έθιμα άλλων χωρών, θεωρείται ότι αυτή η έκφραση ίσως προσδιόριζε έναν έμπιστο αυλικό, έναν προσωπικό φίλο του βασιλιά, ο οποίος κατά καιρούς εκτελούσε εμπιστευτικές εντολές.—Γε 26:26.

Ανάμεσα στους αξιωματούχους της αυλής του Σολομώντα που κατονομάζονται στα εδάφια 1 Βασιλέων 4:1-6 είναι και δύο γιοι του Νάθαν. Ο ένας προσδιορίζεται ως «επικεφαλής των διαχειριστών», ενώ ο άλλος, ο Ζαβούδ, αποκαλείται «ο φίλος του βασιλιά». Κατά τη βασιλεία του πατέρα του Σολομώντα, του Δαβίδ, ο Χουσαΐ ο Αρχίτης αναφέρεται ότι είχε αυτή τη σχέση με τον Βασιλιά Δαβίδ, αποκαλούμενος «ο φίλος του Δαβίδ». Ανταποκρινόμενος στο αίτημα του Δαβίδ, ο Χουσαΐ επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ για να ανατρέψει τη συμβουλή του Αχιτόφελ όταν ο Αβεσσαλώμ συνωμότησε για να σφετεριστεί το θρόνο.—2Σα 15:32-37· 16:16-19.

Ανάμεσα στους βασιλιάδες της αρχαίας Αιγύπτου, υπήρχαν αρκετές τάξεις «φίλων» του βασιλιά. Ο τίτλος αυτός δεν υποδήλωνε κάτι το αποκλειστικό αλλά αποτελούσε απλώς τιμητική επωνυμία κάποιων αξιωματούχων των οποίων τα πραγματικά καθήκοντα υποδηλώνονταν από άλλους τίτλους. “Φίλοι του βασιλιά” (εταίροι) αναφέρονταν επίσης συχνά σε σχέση με την Ελληνική Αυτοκρατορία. Εκεί ο βασιλιάς συσκεπτόταν με ένα καθορισμένο σώμα αποτελούμενο από αυτούς τους φίλους προτού πάρει αποφάσεις για σημαντικά ζητήματα. Το αξίωμα αυτό υπήρχε επίσης στην Περσία, στην Αραβία και στην Αιθιοπία.

Φίλος του Γαμπρού. Στο παρελθόν, κάποιος από το στενό περιβάλλον του γαμπρού ενεργούσε ως ο νομικός εκπρόσωπός του και αναλάμβανε την πρωταρχική ευθύνη των διευθετήσεων για το γάμο. Μερικές φορές διευθετούσε τον αρραβώνα με τους γονείς της νύφης, παραδίδοντας το νυφικό τίμημα στον πατέρα και δώρα στη νύφη. Θεωρούνταν ότι ήταν το άτομο που συνέδεε τη νύφη με το γαμπρό. Η νυφική πομπή έφτανε στο σπίτι του πατέρα του γαμπρού ή του ίδιου του γαμπρού, όπου και γινόταν το γαμήλιο συμπόσιο. Εκεί συναντιούνταν ο γαμπρός και η νύφη. Στο συμπόσιο, ακούγοντας το γαμπρό να μιλάει στη νύφη, ο φίλος του γαμπρού αισθανόταν ευτυχισμένος, θεωρώντας ότι η αποστολή του στέφθηκε με επιτυχία.—Ιωα 3:29.

Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής, ο οποίος προετοίμασε το δρόμο για τον Μεσσία, παρουσίασε τα πρώτα μέλη της «νύφης» στον Ιησού Χριστό, με τον οποίο αρραβωνιάστηκε αυτή. (2Κο 11:2· Εφ 5:22-27· Απ 21:2, 9) Ο Ιωάννης μπορούσε, λοιπόν, να πει: «Εσείς οι ίδιοι δίνετε μαρτυρία για εμένα ότι είπα: Εγώ δεν είμαι ο Χριστός, αλλά έχω αποσταλεί μπροστά από εκείνον. Αυτός που έχει τη νύφη είναι ο γαμπρός. Ωστόσο, ο φίλος του γαμπρού, όταν στέκεται και τον ακούει, έχει μεγάλη χαρά λόγω της φωνής του γαμπρού. Αυτή, λοιπόν, η χαρά η δική μου έχει γίνει πλήρης». Όπως ο φίλος του γαμπρού είχε επιτύχει πλέον τον αντικειμενικό του σκοπό και έπαυε να αποτελεί κεντρικό πρόσωπο, έτσι και ο Ιωάννης είπε για τον εαυτό του σε σχέση με τον Ιησού Χριστό: «Εκείνος πρέπει να αυξάνει, ενώ εγώ πρέπει να ελαττώνομαι».—Ιωα 3:27-30.

Στο εδάφιο Ματθαίος 9:15 μνημονεύονται κάποιοι «φίλοι του γαμπρού». Εδώ γίνεται αναφορά σε άλλους φίλους που ενώνονταν με τη γαμήλια πομπή και ήταν προσκαλεσμένοι στο γαμήλιο συμπόσιο.