Φωτιά — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΦΩΤΙΑ

Όπως σήμερα, έτσι και στους Βιβλικούς χρόνους η φωτιά έπαιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου. Ο καθαρισμός, η σφυρηλάτηση και η χύτευση μετάλλων, καθώς επίσης η παρασκευή φαγητού, η θέρμανση των σπιτιών, η προσφορά θυσιών και η καύση θυμιάματος, είναι μερικά από τα πράγματα για τα οποία η Αγία Γραφή αναφέρει συγκεκριμένα ότι απαιτούνταν χρήση φωτιάς. Ωστόσο, η φωτιά, λόγω της καταστροφικότητάς της όταν είναι ανεξέλεγκτη, περιγράφεται ως ένα από τα τέσσερα πράγματα που δεν λένε: «Αρκεί!» (Παρ 30:15, 16) Για τον ίδιο λόγο, ο Ιάκωβος παρέβαλε με φωτιά τη γλώσσα που χρησιμοποιείται εσφαλμένα.—Ιακ 3:5-8· παράβαλε Παρ 16:27.

Ο πρώτος άντρας και η πρώτη γυναίκα ήταν εξοικειωμένοι με τη φωτιά εφόσον, όταν ο Ιεχωβά τούς εκδίωξε από τον κήπο της Εδέμ, τοποθέτησε στα Α του κήπου «τα χερουβείμ και τη φλογερή λεπίδα ενός σπαθιού που περιστρεφόταν συνεχώς». (Γε 3:24) Ο Κάιν και ο Άβελ ενδέχεται να έφεραν τις προσφορές τους στον Ιεχωβά ενώπιον των χερουβείμ και, παρότι στις Γραφές δεν αναφέρεται σαφώς κάτι τέτοιο, πιθανώς χρησιμοποίησαν φωτιά όταν τις παρουσίασαν ή ίσως ανέμεναν να έρθει φωτιά από τα χερουβείμ για να καταφάει τις θυσίες. (Γε 4:3, 4) Ο Θουβάλ-κάιν πρέπει να χρησιμοποιούσε δυνατή φωτιά κατά τη σφυρηλάτηση χάλκινων και σιδερένιων εργαλείων, ιδιαίτερα εφόσον η τήξη του σίδερου απαιτεί θερμοκρασία 1.535°C. (Γε 4:22) Μετά τον Κατακλυσμό, έψηναν τους πλίθους «στη φωτιά», αν και μερικούς τους άφηναν απλώς να στεγνώσουν στον ήλιο. (Γε 11:3) Επειδή το άναμμα νέας φωτιάς ήταν δύσκολη υπόθεση, συνήθιζαν, όπως φαίνεται, να μεταφέρουν τη φωτιά από το ένα μέρος στο άλλο.—Γε 22:6· Ησ 30:14.

Σε Συνάρτηση με τους Σκοπούς του Θεού. Ο άγγελος του Ιεχωβά εμφανίστηκε στον Μωυσή μέσα σε φλόγα φωτιάς σε μια βάτο που φλεγόταν χωρίς να κατακαίγεται. (Εξ 3:2) Μια στήλη φωτιάς οδηγούσε τους Ισραηλίτες τη νύχτα μέσα στην έρημο και αργότερα παρέμενε πάνω από τη σκηνή της μαρτυρίας, υποδηλώνοντας την παρουσία του Ιεχωβά. (Εξ 13:21· 40:38) Η φανέρωση της δόξας του Ιεχωβά μέσα σε φωτιά, κατά την επίδοση του Νόμου στον Ισραήλ, έκανε το Όρος Σινά να βγάζει καπνούς.—Εξ 19:18· 24:17.

Σε σχέση με τη σκηνή της μαρτυρίας και το ναό. Η φωτιά αποτελούσε χαρακτηριστικό της λατρείας στη σκηνή της μαρτυρίας και μεταγενέστερα στο ναό. Κάθε πρωί και ανάμεσα στα δύο βράδια, ο αρχιερέας έπρεπε να καίει θυμίαμα στο θυσιαστήριο του θυμιάματος. (Εξ 30:7, 8) Ο νόμος του Θεού απαιτούσε να διατηρείται συνεχώς αναμμένη η φωτιά πάνω στο θυσιαστήριο του ολοκαυτώματος. (Λευ 6:12, 13) Η παραδοσιακή Ιουδαϊκή άποψη ότι η φωτιά του θυσιαστηρίου άναψε την πρώτη φορά θαυματουργικά με παρέμβαση του Θεού, αν και ευρέως αποδεκτή, στην πραγματικότητα δεν υποστηρίζεται από τις Γραφές. Σύμφωνα με τις αρχικές οδηγίες του Ιεχωβά στον Μωυσή, οι γιοι του Ααρών έπρεπε να «βάλουν φωτιά στο θυσιαστήριο και [να] τακτοποιήσουν τα ξύλα πάνω στη φωτιά» προτού τοποθετήσουν τη θυσία πάνω στο θυσιαστήριο. (Λευ 1:7, 8) Μετά την καθιέρωση του Ααρωνικού ιερατείου, και άρα αφού είχαν προσφερθεί οι θυσίες της καθιέρωσης, η φωτιά από τον Ιεχωβά, η οποία προφανώς προερχόταν από το σύννεφο πάνω από τη σκηνή της μαρτυρίας, κατέφαγε την προσφορά που υπήρχε τότε πάνω στο θυσιαστήριο. Επομένως, η θαυματουργική φωτιά έκανε την εμφάνισή της, όχι ανάβοντας τα ξύλα πάνω στο θυσιαστήριο, αλλά “καταναλώνοντας το ολοκαύτωμα και τα κομμάτια του πάχους πάνω στο θυσιαστήριο”. Φυσικά, η φωτιά που συνέχισε κατόπιν να καίει πάνω στο θυσιαστήριο ήταν πιθανότατα συνδυασμός της φωτιάς από τον Θεό και της φωτιάς που έκαιγε ήδη πάνω στο θυσιαστήριο. (Λευ 8:14–9:24) Με παρόμοιο τρόπο, θαυματουργική φωτιά από τον Ιεχωβά κατέφαγε τις θυσίες αμέσως μετά την προσευχή του Σολομώντα στην αφιέρωση του ναού.—2Χρ 7:1· βλέπε επίσης Κρ 6:21· 1Βα 18:21-39· 1Χρ 21:26 για άλλα παραδείγματα χρήσης θαυματουργικής φωτιάς από μέρους του Ιεχωβά όταν έκανε αποδεκτές τις προσφορές των υπηρετών του.

Νομικές διατάξεις και χρήση σε εκτελέσεις. Ο Μωσαϊκός Νόμος απαγόρευε το άναμμα φωτιάς το Σάββατο. (Εξ 35:3) Σύμφωνα με το Νόμο, αν μια φωτιά ξέφευγε από τον έλεγχο και προκαλούσε καταστροφική πυρκαγιά στον αγρό κάποιου άλλου, εκείνος που είχε ανάψει τη φωτιά έπρεπε να δώσει αποζημίωση. (Εξ 22:6) Τυχόν ενδύματα ή δερμάτινα αντικείμενα στα οποία εμφανιζόταν και παρέμενε η πληγή της λέπρας έπρεπε να καίγονται. (Λευ 13:53-58) Σε περιπτώσεις ορισμένων παραβιάσεων του νόμου του Θεού, τα άτομα λιθοβολούνταν μέχρι θανάτου και κατόπιν τα σώματά τους καίγονταν με φωτιά. (Λευ 20:14· 21:9· Ιη 7:15, 25) Αν μια ισραηλιτική πόλη αποστατούσε, οι κάτοικοί της έπρεπε να παταχθούν με σπαθί, η δε πόλη και τα λάφυρά της έπρεπε να καούν στη φωτιά.—Δευ 13:12-16.

Όταν οι Ισραηλίτες διεξήγαν πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των εχθρών τους, παρέδιδαν ορισμένες πόλεις στη φωτιά. (Αρ 31:10· Ιη 6:24· 11:11-13) Επίσης, έκαιγαν τις γλυπτές εικόνες και τους ιερούς στύλους. (Δευ 7:5, 25· 12:3) Όταν έπαιρναν λάφυρα, περνούσαν τα μεταλλικά αντικείμενα μέσα από τη φωτιά, στην ουσία αποστειρώνοντάς τα.—Αρ 31:22, 23.

Σε πολλές περιπτώσεις ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε κατά γράμμα φωτιά για να εκτελέσει τις κρίσεις του εναντίον των ατόμων που αδικοπραγούσαν. (Αρ 11:1· 16:35· 2Βα 1:10-12· Ιου 7) Όταν ο αποστατικός Ιούδας και η Ιερουσαλήμ καταστράφηκαν από τους Βαβυλωνίους το 607 Π.Κ.Χ., ο θυμός του Ιεχωβά εκχύθηκε συμβολικά «σαν φωτιά». Αυτή η έκφραση θυμού συνοδεύτηκε από κατά γράμμα φωτιά. (2Βα 25:9· Θρ 2:3, 4) Ο Ιωάννης ο Βαφτιστής προειδοποίησε τους θρησκευτικούς ηγέτες των ημερών του για ένα βάφτισμα με φωτιά, το οποίο επήλθε στην Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ., όταν τα ρωμαϊκά στρατεύματα κατέστρεψαν την πόλη και έκαψαν το ναό της.—Ματ 3:7-12.

Χρήση από Άτομα που Εναντιώνονταν στο Θέλημα του Θεού. Η φωτιά χρησιμοποιήθηκε επίσης στα πλαίσια απειλών, καθώς και σε απάνθρωπες εκτελέσεις και θυσίες από άτομα που εναντιώνονταν στο θέλημα του Θεού. Οργισμένοι Εφραϊμίτες απείλησαν τον Ιεφθάε: «Το ίδιο σου το σπίτι θα κάψουμε από πάνω σου με φωτιά». Παρόμοια, οι 30 Φιλισταίοι γαμήλιοι συνοδοί του Σαμψών απείλησαν να κάψουν τη μνηστή του και το σπίτι του πατέρα της αν εκείνη δεν κατάφερνε να εκμαιεύσει από τον Σαμψών τη λύση ενός αινίγματος ώστε να τους την πει. Όταν ο Σαμψών έστειλε 300 αλεπούδες με αναμμένους πυρσούς στα αθέριστα σιτηρά των ειδωλολατρών Φιλισταίων, εκείνοι όντως έκαψαν την ίδια και τον πατέρα της με φωτιά. (Κρ 12:1· 14:15· 15:4-6) Ο Σατανάς ο Διάβολος χρησιμοποίησε φωτιά «από τους ουρανούς» με την άδεια του Θεού για την ειδική δοκιμασία στην οποία του επιτράπηκε να υποβάλει τον Ιώβ.—Ιωβ 1:12, 16.

Τα έθνη που κατοικούσαν στη Χαναάν έκαιγαν τα παιδιά τους στη φωτιά προσφέροντάς τα στους ψεύτικους θεούς τους. Παρότι ο Ισραήλ είχε λάβει ρητή εντολή από τον Ιεχωβά να μην το κάνει αυτό—μάλιστα η παραβίαση της εν λόγω εντολής επέσυρε τη θανατική ποινή—οι αποστάτες Ισραηλίτες θυσίαζαν τα ίδια τους τα παιδιά στην Κοιλάδα του Εννόμ. (Λευ 20:2-5· Δευ 12:31· 2Χρ 28:1-3· Ιερ 7:31· 19:5) Ωστόσο, ο πιστός Βασιλιάς Ιωσίας έβαλε τέλος σε αυτή την αποκρουστική συνήθεια κάνοντας τον Τοφέθ στην Κοιλάδα του Εννόμ ακατάλληλο για λατρεία.—2Βα 23:10· βλέπε ΜΟΛΟΧ.

Μεταφορική Χρήση. Η φωτιά, η φλόγα ή εκφράσεις που ενέχουν αυτή την έννοια συσχετίζονται μεταφορικά με την αγάπη (Ασμ 8:6), το πάθος (Ρω 1:27· 1Κο 7:9), το θυμό και την κρίση (Σοφ 2:2· Μαλ 4:1) ή τα έντονα συναισθήματα (Λου 24:32). Όταν ο Ιερεμίας θέλησε να σταματήσει να μιλάει για το λόγο του Ιεχωβά, αυτό του ήταν αδύνατον, γιατί ο λόγος Του έγινε σαν φωτιά που έκαιγε, κλεισμένη μέσα στα κόκαλά του. (Ιερ 20:9) Οι Γραφές περιγράφουν τον Ιεχωβά ως φωτιά που κατατρώει, λόγω της καθαρότητας, της αγνότητας και της επιμονής του για αποκλειστική αφοσίωση, καθώς και λόγω του γεγονότος ότι αφανίζει εκείνους που του εναντιώνονται. (Δευ 4:24· 9:3) Ο ζήλος και η οργή του καίνε σαν φωτιά, και η «γλώσσα» του και ο λόγος του είναι σαν φωτιά. (Ψλ 79:5· 89:46· Ησ 30:27· Ιερ 23:29) Επίσης, ο Ιεχωβά κάνει τους αγγελικούς του διακόνους φωτιά που κατατρώει, και από τη φωτιά του ζήλου του «η γη» θα καταφαγωθεί.—Ψλ 104:1, 4· Σοφ 3:8· βλέπε επίσης Δα 7:9, 10.

Δοκιμή, καθαρισμός, εξαγνισμός. «Ο αγγελιοφόρος της διαθήκης» παραβάλλεται με τη φωτιά του χωνευτή, μέσω της οποίας καθάριζαν το χρυσάφι και το ασήμι. Επομένως, η πύρινη δοκιμή στην οποία υποβάλλει ο Ιεχωβά «τους γιους του Λευί» μέσω του αγγελιοφόρου της διαθήκης οδηγεί στον καθαρισμό τους. (Μαλ 3:1-3· βλέπε ΧΩΝΕΥΤΗΣ.) Η δοκιμή μέσω φωτιάς αποκαλύπτει επίσης την ποιότητα ενός υλικού, όπως επισήμανε ο απόστολος Παύλος όταν τόνισε τη σπουδαιότητα του να οικοδομούμε πάνω στον Ιησού Χριστό με πυρίμαχα υλικά.—1Κο 3:10-15.

Η φωτιά και το αλάτι συνδέονταν με τις θυσίες που προσφέρονταν στο ναό. (Λευ 2:9, 13· Ιεζ 43:24) Το αλάτι αντιπροσώπευε την απαλλαγή από φθορά και αποτελούσε σύμβολο διαρκούς οσιότητας, όπως φαίνεται από την έκφραση «διαθήκη αλατιού». (2Χρ 13:5) Τι συμβολίζει, λοιπόν, η φωτιά;

Ο απόστολος Πέτρος χαρακτηρίζει τις δοκιμασίες ή τα παθήματα «φωτιά» η οποία αποδεικνύει την ποιότητα της πίστης του Χριστιανού. (1Πε 1:6, 7) Παρακάτω, παρομοιάζει τα παθήματα για χάρη της δικαιοσύνης με φωτιά που καίει, όταν λέει στους συγχριστιανούς του: «Μην παραξενεύεστε για τη φωτιά που καίει ανάμεσά σας, η οποία γίνεται σε εσάς για δοκιμασία, . . . είστε συμμέτοχοι των παθημάτων του Χριστού, για να χαρείτε και να νιώσετε αγαλλίαση και κατά τη διάρκεια της αποκάλυψης της δόξας του». (1Πε 4:12, 13) Ο απόστολος Παύλος επισήμανε ότι αυτά τα παθήματα για χάρη της δικαιοσύνης έχουν ευεργετική επίδραση, λέγοντας: «Η θλίψη παράγει υπομονή». (Ρω 5:3) Ένα άτομο που διέρχεται μια δύσκολη, «πύρινη» δοκιμασία με πιστότητα και επιτυχία είναι ισχυρότερο και πιο σταθερά εδραιωμένο ως αποτέλεσμα της υπομονής του.—Πρ 14:22· Ρω 12:12.

Καταστροφή. Στους Βιβλικούς χρόνους η φωτιά χρησιμοποιούνταν ως το μέσο που επέφερε την πληρέστερη καταστροφή. (Ιη 6:24· Δευ 13:16) Γι’ αυτό, ο Ιησούς χρησιμοποίησε μερικές φορές τη λέξη «φωτιά» παραβολικά για να περιγράψει την ολοκληρωτική καταστροφή των πονηρών. (Ματ 13:40-42, 49, 50· παράβαλε Ησ 66:24· Ματ 25:41.) Σε μια περίπτωση ο Ιησούς προειδοποίησε τους μαθητές του να μην επιτρέψουν στο χέρι, στο πόδι ή στο μάτι τους να τους σκανδαλίσει ώστε να ριχτούν στη Γέεννα. Στη συνέχεια είπε: «Ο καθένας πρέπει να αλατιστεί με φωτιά». Αυτό που πρέπει να εννοούσε είναι ότι «ο καθένας» που αγνοούσε την προειδοποίησή του θα αλατιζόταν με τη «φωτιά» της Γέεννας, δηλαδή με αιώνια καταστροφή.—Μαρ 9:43-49· βλέπε ΓΕΕΝΝΑ.

Ο Πέτρος έγραψε ότι «οι ουρανοί και η γη που υπάρχουν τώρα είναι αποταμιευμένα για τη φωτιά». Από τα συμφραζόμενα και υπό το φως άλλων εδαφίων, γίνεται σαφές ότι η φωτιά αυτή δεν είναι κατά γράμμα φωτιά αλλά υποδηλώνει αιώνια καταστροφή. Όπως ο Κατακλυσμός των ημερών του Νώε δεν κατέστρεψε τους κατά γράμμα ουρανούς και τη γη, αλλά μόνο τα ασεβή άτομα, έτσι και η αποκάλυψη του Ιησού Χριστού με τους δυνατούς αγγέλους του μέσα σε φλόγες φωτιάς θα επιφέρει την οριστική καταστροφή μόνο των ασεβών και του πονηρού συστήματος πραγμάτων του οποίου αποτελούν μέρος.—2Πε 3:5-7, 10-13· 2Θε 1:6-10· παράβαλε Ησ 66:15, 16, 22, 24.

Άλλα παραδείγματα χρήσης της φωτιάς ως συμβόλου αιώνιας καταστροφής περιέχονται στην Αποκάλυψη και στον Ιεζεκιήλ. Εκεί μας λέγεται ότι «τα δέκα κέρατα» και «το θηρίο» θα στραφούν εναντίον της Βαβυλώνας της Μεγάλης και θα την κάψουν με φωτιά. (Απ 17:16, 17) Η επίθεση του Γωγ και των ορδών του εναντίον του λαού του Θεού διεγείρει το θυμό του Ιεχωβά, με αποτέλεσμα να βρέξει πάνω τους φωτιά και θειάφι. Τα υπολείμματα του πολεμικού εξοπλισμού των επιτιθέμενων θα χρησιμοποιούνται για προσάναμμα επί εφτά χρόνια. (Ιεζ 38:19, 22· 39:6, 9, 10) Φωτιά θα καταβροχθίσει τα έθνη που στασιάζουν όταν ο Σατανάς απελευθερώνεται στο τέλος της Χιλιετούς Βασιλείας του Χριστού, ενώ ο Διάβολος και όλοι όσοι δεν είναι γραμμένοι στο βιβλίο της ζωής θα ριχτούν στη λίμνη της φωτιάς, που συμβολίζει το δεύτερο θάνατο.—Απ 20:7-10, 15· 21:8· βλέπε ΕΝΝΟΜ, ΚΟΙΛΑΔΑ· ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ.