ΝΕΕΜΙΑΣ (ΒΙΒΛΙΟ)

Βιβλίο των Εβραϊκών Γραφών το οποίο αφηγείται κυρίως γεγονότα που συνέβησαν λίγο πριν και κατά τη διάρκεια της θητείας του Νεεμία ως κυβερνήτη στον Ιούδα. (Νε 5:14· 13:6, 7) Τα εναρκτήρια λόγια αυτής της θεόπνευστης αφήγησης προσδιορίζουν ως συγγραφέα τον “Νεεμία, το γιο του Αχαλία” (1:1), μεγάλο δε τμήμα της είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο.

Καλυπτόμενη Περίοδος και Χρόνος Συγγραφής. Ο μήνας Χισλέβ (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) κάποιου 20ού έτους είναι το σημείο αναφοράς με το οποίο αρχίζει η ιστορική αφήγηση. (Νε 1:1) Όπως φαίνεται από το εδάφιο Νεεμίας 2:1, αυτό το 20ό έτος πρέπει να είναι το 20ό έτος της βασιλείας του Αρταξέρξη. Προφανώς, η έναρξη αυτού του έτους δεν τοποθετείται στο μήνα Νισάν (Μάρτιος-Απρίλιος), διότι τότε ο Χισλέβ του 20ού έτους δεν θα μπορούσε να προηγείται του Νισάν (που αναφέρεται στο εδ. Νε 2:1) του ίδιου 20ού έτους. Μπορεί, λοιπόν, να χρησιμοποίησε ο Νεεμίας δική του χρονολόγηση, υπολογίζοντας την αρχή του σεληνιακού έτους από το μήνα Τισρί (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος), τον οποίο οι Εβραίοι αναγνωρίζουν σήμερα ως την αρχή του πολιτικού τους έτους. Μια άλλη πιθανότητα είναι να υπολογίστηκε η περίοδος της βασιλείας από την ακριβή ημερομηνία ανάρρησης του μονάρχη στο θρόνο. Αυτό μπορεί να ίσχυε έστω και αν οι Βαβυλώνιοι γραμματείς συνέχισαν να υπολογίζουν τα χρόνια της διακυβέρνησης του Πέρση βασιλιά με το συνηθισμένο τους τρόπο, δηλαδή με αρχή και τέλος το μήνα Νισάν, όπως φαίνεται από τα κείμενά τους σε πινακίδες σφηνοειδούς γραφής.

Αξιόπιστες ιστορικές αποδείξεις και η εκπλήρωση της Βιβλικής προφητείας υποδεικνύουν το 455 Π.Κ.Χ. ως το έτος στο οποίο έπεφτε ο Νισάν του 20ού έτους της βασιλείας του Αρταξέρξη. (Βλέπε ΠΕΡΣΙΑ, ΠΕΡΣΕΣ [Η Βασιλεία του Ξέρξη και του Αρταξέρξη].) Συνεπώς, ο Χισλέβ που προηγήθηκε από τον Νισάν εκείνου του 20ού έτους πρέπει να έπεσε στο 456 Π.Κ.Χ., και το 32ο έτος της βασιλείας του Αρταξέρξη (η τελευταία χρονολογία που αναφέρεται στο βιβλίο του Νεεμία [13:6]) πρέπει να περιλάμβανε μέρος του 443 Π.Κ.Χ. Ως εκ τούτου, το βιβλίο του Νεεμία καλύπτει μια περίοδο από τον Χισλέβ του 456 Π.Κ.Χ. μέχρι κάποιο σημείο μετά το 443 Π.Κ.Χ.

Το 32ο έτος της βασιλείας του Αρταξέρξη ήταν το έτος κατά το οποίο ο Νεεμίας έφυγε από την Ιερουσαλήμ. Όταν επέστρεψε, διαπίστωσε ότι οι Ιουδαίοι δεν υποστήριζαν τους ιερείς και τους Λευίτες, ο νόμος του Σαββάτου παραβιαζόταν, πολλοί είχαν παντρευτεί αλλοεθνείς γυναίκες και τα παιδιά από τους μεικτούς γάμους δεν ήξεραν καν να μιλούν τη γλώσσα των Ιουδαίων. (Νε 13:10-27) Η μεγάλη επιδείνωση των συνθηκών υποδηλώνει ότι η απουσία του Νεεμία ήταν αρκετά παρατεταμένη. Αλλά δεν υπάρχει τρόπος να προσδιοριστεί ακριβώς πόσο καιρό μετά το 443 Π.Κ.Χ. ολοκλήρωσε ο Νεεμίας το ομώνυμο βιβλίο του.

Συμφωνία με Άλλα Γραφικά Βιβλία. Το βιβλίο του Νεεμία εξυψώνει τον Ιεχωβά Θεό. Καταδεικνύει ότι αυτός είναι ο Δημιουργός (Νε 9:6· παράβαλε Γε 1:1· Ψλ 146:6· Απ 4:11), ένας Θεός που απαντάει στις ειλικρινείς προσευχές των υπηρετών του (Νε 1:11–2:8· 4:4, 5, 15, 16· 6:16· παράβαλε Ψλ 86:6, 7), καθώς και ο Υπερασπιστής του λαού του (Νε 4:14, 20· παράβαλε Εξ 14:14, 25). Είναι «Θεός που κάνει πράξεις συγχώρησης, που είναι φιλεύσπλαχνος και ελεήμων, που είναι μακρόθυμος και αφθονεί σε στοργική καλοσύνη» (Νε 9:17· παράβαλε Αρ 14:18), «ο Θεός των ουρανών, ο Θεός ο μεγάλος και φοβερός, που τηρεί διαθήκη και στοργική καλοσύνη προς εκείνους που τον αγαπούν και τηρούν τις εντολές του».—Νε 1:5· παράβαλε Δευ 7:9, 10, 21.

Το βιβλίο του Νεεμία περιέχει πολυάριθμες έμμεσες αναφορές στο Νόμο. Αυτές περιλαμβάνουν τις συμφορές που προκύπτουν από την ανυπακοή και τις ευλογίες που προκύπτουν από τη μετάνοια (Λευ 26:33· Δευ 30:4· Νε 1:7-9), τα δάνεια (Λευ 25:35-38· Δευ 15:7-11· Νε 5:2-11), τη συμπεθέρευση με αλλοεθνείς (Δευ 7:3· Νε 10:30), τα Σάββατα, την αποδέσμευση από τα χρέη (Εξ 20:8· Λευ 25:4· Δευ 15:1, 2· Νε 10:31), τη φωτιά του θυσιαστηρίου (Λευ 6:13· Νε 10:34), τη Γιορτή των Σκηνών (Δευ 31:10-13· Νε 8:14-18) και την είσοδο Μωαβιτών και Αμμωνιτών στην εκκλησία του Ισραήλ (Δευ 23:3-6· Νε 13:1-3), καθώς και τα δέκατα, τους πρώτους καρπούς και τις συνεισφορές.—Εξ 30:16· Αρ 18:12-30· Νε 10:32-39.

Υπάρχουν επίσης ιστορικές πληροφορίες στο βιβλίο αυτό οι οποίες βρίσκονται και αλλού στις Εβραϊκές Γραφές. (Νε 9:7-35· 13:26· παράβαλε Νε 13:17, 18 με Ιερ 17:21-27.) Μάλιστα η ιστορία εκείνης της εποχής, όπως καταγράφεται σε αυτό το βιβλίο, ρίχνει φως και σε άλλες Βιβλικές περικοπές. Οι Ψαλμοί 123 και 129 βρίσκουν ιστορικό παράλληλο στα όσα έζησαν ο Νεεμίας και οι άλλοι Ιουδαίοι καθώς ανοικοδομούσαν το τείχος της Ιερουσαλήμ. (Νε 4:1-5, 9· 6:1-14) Το ότι ο Ιεχωβά υποκίνησε τον Αρταξέρξη να εκτελέσει το θέλημά Του ικανοποιώντας το αίτημα του Νεεμία για την ανοικοδόμηση του τείχους της Ιερουσαλήμ εξηγεί ιστορικά το εδάφιο Παροιμίες 21:1: «Η καρδιά του βασιλιά είναι σαν ρεύματα νερού στο χέρι του Ιεχωβά. Όπου τον ευχαριστεί τη στρέφει».—Νε 2:4-8.

Τόσο το βιβλίο του Έσδρα (2:1-67) όσο και το βιβλίο του Νεεμία (7:6-69) απαριθμούν τους άντρες διαφόρων οικογενειών ή οίκων που επέστρεψαν από τη βαβυλωνιακή εξορία μαζί με τον Ζοροβάβελ. Οι αφηγήσεις συμφωνούν στο ότι ο συνολικός αριθμός των αρρένων μεταξύ των επαναπατρισμένων εξορίστων ήταν 42.360, εκτός από τους δούλους και τους τραγουδιστές. (Εσδ 2:64· Νε 7:66) Ωστόσο, υπάρχουν διαφορές στους αριθμούς που δίνονται για κάθε οικογένεια ή οίκο, το δε άθροισμα των επιμέρους αριθμών και στους δύο καταλόγους είναι πολύ μικρότερο των 42.360. Πολλοί λόγιοι αποδίδουν αυτές τις αποκλίσεις σε λάθη αντιγραφής. Παρότι αυτή η εκδοχή δεν μπορεί να αγνοηθεί παντελώς, υπάρχουν άλλες πιθανές ερμηνείες για τις διαφορές.

Ο Έσδρας και ο Νεεμίας μπορεί να βάσισαν τους καταλόγους τους σε διαφορετικές πηγές. Για παράδειγμα, ο Έσδρας μπορεί να χρησιμοποίησε ένα έγγραφο που απαριθμούσε εκείνους που εγγράφηκαν για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ενώ ο Νεεμίας μπορεί να αντέγραψε τις πληροφορίες του από ένα αρχείο που απαριθμούσε όσους πραγματικά επέστρεψαν. Εφόσον υπήρχαν ιερείς που δεν μπόρεσαν να αποδείξουν τη γενεαλογία τους (Εσδ 2:61-63· Νε 7:63-65), δεν είναι παράλογο να συμπεράνουμε ότι πολλοί και από τους άλλους Ισραηλίτες αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα. Συνεπώς, ο αριθμός 42.360 θα μπορούσε να είναι το συνολικό άθροισμα των αντρών κάθε οικογένειας και πολλών άλλων που δεν μπόρεσαν να αποδείξουν την καταγωγή τους. Αργότερα, ωστόσο, μερικοί μπορεί να κατάφεραν να αποδείξουν την ακριβή γενεαλογία τους. Αυτό ίσως εξηγεί πώς είναι δυνατόν να προκύπτει τελικά το ίδιο σύνολο ακόμη και με διαφορετικούς αριθμούς.

[Πλαίσιο στη σελίδα 442]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΝΕΕΜΙΑΣ

Γεγονότα που αφορούν την ανοικοδόμηση των τειχών της Ιερουσαλήμ και την επακόλουθη εξάλειψη των εσφαλμένων συνηθειών που επικρατούσαν ανάμεσα στους Ιουδαίους

Καλύπτει περίοδο που αρχίζει 80 και πλέον χρόνια μετά την επιστροφή των Ιουδαίων από την εξορία στη Βαβυλώνα

Τα τείχη της Ιερουσαλήμ ανοικοδομούνται εν μέσω εναντίωσης

Στα Σούσα, ο Νεεμίας πληροφορείται ότι το τείχος της Ιερουσαλήμ είναι ερειπωμένο· προσεύχεται για την υποστήριξη του Ιεχωβά, και κατόπιν ζητάει από τον Πέρση μονάρχη Αρταξέρξη την άδεια να πάει και να ανοικοδομήσει την πόλη και το τείχος της· ο Αρταξέρξης συναινεί (1:1–2:9)

Φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ, ο Νεεμίας επιθεωρεί τα ερειπωμένα τείχη τη νύχτα, και έπειτα αποκαλύπτει στους Ιουδαίους τα σχέδιά του για ανοικοδόμηση (2:11-18)

Ο Σαναβαλλάτ, ο Τωβίας και ο Γησέμ—όλοι τους αλλοεθνείς—εναντιώνονται στην ανοικοδόμηση· πρώτα καταφεύγουν στο χλευασμό και έπειτα συνωμοτούν για να πολεμήσουν εναντίον της Ιερουσαλήμ· ο Νεεμίας οπλίζει τους εργάτες και αυτοί συνεχίζουν το χτίσιμο (2:19–4:23)

Οι πλεκτάνες εναντίον του ίδιου του Νεεμία αποτυχαίνουν και το τείχος ολοκληρώνεται σε 52 ημέρες (6:1-19)

Το τείχος εγκαινιάζεται· στην τελετή δύο χορωδίες ευχαριστήριων ύμνων και πομπές παρελαύνουν σε αντίθετες κατευθύνσεις πάνω στο τείχος και συναντώνται στο ναό· επικρατεί μεγάλη χαρά (12:27-43)

Οι υποθέσεις της Ιερουσαλήμ μπαίνουν σε τάξη

Όταν ολοκληρώνεται το τείχος, ο Νεεμίας ασφαλίζει την Ιερουσαλήμ με πύλες και αναθέτει καθήκοντα σε πυλωρούς, υμνωδούς και Λευίτες· διορίζει τον Ανανί και τον Ανανία υπεύθυνους για την πόλη (7:1-3)

Ο Νεεμίας αρχίζει να απογράφει γενεαλογικά το λαό· βρίσκει το βιβλίο της γενεαλογικής καταγραφής εκείνων που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα με τον Ζοροβάβελ· οι ιερείς που δεν μπορούν να αποδείξουν τη γενεαλογία τους αποκλείονται «μέχρι να εγερθεί ο ιερέας με το Ουρίμ και το Θουμμίμ» (7:5-73)

Η Ιερουσαλήμ έχει μικρό πληθυσμό, και έτσι ένας στους δέκα από το λαό κληρώνεται για να κατοικήσει στην πόλη (7:4· 11:1, 2)

Γίνονται προσπάθειες για να βελτιωθεί η πνευματική κατάσταση των Ιουδαίων

Οι εύποροι Ιουδαίοι συμφωνούν να δώσουν πίσω ό,τι έχουν πάρει από τους φτωχούς αδελφούς τους, στους οποίους έχουν επιβάλει εσφαλμένα τόκους για δάνεια (5:1-13)

Σε δημόσια σύναξη, ο Έσδρας διαβάζει το Νόμο και ορισμένοι Λευίτες συμμετέχουν στην ερμηνεία του· ο λαός κλαίει, αλλά παροτρύνεται να χαρεί επειδή η ημέρα εκείνη είναι άγια· χαίρονται επίσης επειδή καταλαβαίνουν τα όσα τους διάβασαν (8:1-12)

Την επόμενη ημέρα από την ανάγνωση του Νόμου, ο λαός ενημερώνεται για τον εορτασμό της Γιορτής των Σκηνών· συμμορφώνονται τηρώντας τη γιορτή με μεγάλη χαρά (8:13-18)

Στη συνέχεια, πραγματοποιείται συγκέντρωση στην οποία εξομολογούνται τις αμαρτίες τους ως έθνος και ανασκοπούν την πολιτεία του Ιεχωβά με τον Ισραήλ· ορκίζονται επίσης να τηρούν το Νόμο, να απέχουν από την επιγαμία με αλλοεθνείς και να αποδέχονται τις υποχρεώσεις τους αναφορικά με τη συντήρηση του ναού και την υποστήριξη των υπηρεσιών του (9:1–10:39)

Μετά την εγκαινίαση του τείχους, πραγματοποιείται άλλη μια δημόσια ανάγνωση από το Νόμο· όταν διακρίνουν ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται στους Αμμωνίτες και στους Μωαβίτες να μπαίνουν στην εκκλησία, αρχίζουν να ξεχωρίζουν «όλη τη μεικτή ομάδα» από τον Ισραήλ (13:1-3)

Ύστερα από παρατεταμένη απουσία, ο Νεεμίας επιστρέφει στην Ιερουσαλήμ και διαπιστώνει ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί· καθαρίζει τις τραπεζαρίες, διευθετεί να συνεισφέρονται τα δέκατα για την υποστήριξη των Λευιτών και των υμνωδών, επιβάλλει την τήρηση του Σαββάτου και ελέγχει όσους παντρεύτηκαν αλλοεθνείς γυναίκες (13:4-30)