Αν και Νιώθουμε Θλίψη, Δεν Είμαστε Χωρίς Ελπίδα

«Δεν θέλουμε να έχετε άγνοια σχετικά με εκείνους που κοιμούνται τον ύπνο του θανάτου· για να μη λυπάστε όπως ακριβώς και οι υπόλοιποι οι οποίοι δεν έχουν ελπίδα».—1 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ 4:13.

 1. Τι αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα συνεχώς;

ΕΧΕΤΕ χάσει ποτέ κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο στο θάνατο; Ανεξάρτητα από την ηλικία, οι περισσότεροι από εμάς έχουν νιώσει λύπη εξαιτίας της απώλειας κάποιου συγγενή ή φίλου. Ίσως ήταν ο παππούς, ο γονέας, ο σύντροφος ή το παιδί μας. Τα γηρατειά, η ασθένεια και τα δυστυχήματα θερίζουν συνεχώς. Το έγκλημα, η βία και ο πόλεμος επιτείνουν την αθλιότητα και τη θλίψη. Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο, πεθαίνουν κατά μέσο όρο πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι. Ο ημερήσιος μέσος όρος το 1993 ήταν 140.250 άτομα. Το τίμημα του θανάτου επηρεάζει τους φίλους και την οικογένεια, και το αίσθημα της απώλειας είναι βαθύ.

 2. Τι φαίνεται αφύσικο όσον αφορά το θάνατο παιδιών;

² Θα μπορούσαμε να μη συμπονέσουμε εκείνους τους γονείς στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίοι έχασαν με τραγικό τρόπο την έγκυο κόρη τους σε ένα ασυνήθιστο αυτοκινητικό δυστύχημα; Με ένα μόνο χτύπημα, έχασαν τη μοναχοκόρη τους και το μωρό που θα ήταν το πρώτο τους εγγόνι. Ο σύζυγος του θύματος έχασε τη σύζυγο και τον πρώτο του γιο ή κόρη. Για τους γονείς, το να αντιμετωπίσουν το θάνατο ενός παιδιού, είτε είναι ακόμη μικρό είτε μεγάλο, είναι κάπως αφύσικο. Δεν είναι φυσιολογικό να πεθαίνουν τα παιδιά πριν από τους γονείς τους. Όλοι μας αγαπούμε τη ζωή. Επομένως, ο θάνατος είναι στ’ αλήθεια εχθρός.—1 Κορινθίους 15:26.

Ο Θάνατος Μπαίνει στην Ανθρώπινη Οικογένεια

 3. Πώς μπορεί να επηρέασε ο θάνατος του Άβελ τον Αδάμ και την Εύα;

³ Η αμαρτία και ο θάνατος βασιλεύουν περίπου έξι χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης ιστορίας, από το στασιασμό των πρώτων μας ανθρώπινων γονέων, του Αδάμ και της Εύας. (Ρωμαίους 5:14· 6:12, 23) Η Αγία Γραφή δεν μας λέει πώς αντέδρασαν στο φόνο του γιου τους του Άβελ από τον αδελφό του τον Κάιν. Για αρκετούς λόγους, αυτό θα πρέπει να ήταν μια ολέθρια εμπειρία για εκείνους. Τότε, για πρώτη φορά, βρέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο με τον ανθρώπινο θάνατο, αντικρίζοντάς τον στο πρόσωπο του ίδιου του γιου τους. Είδαν την καρποφορία του στασιασμού τους και της συνεχιζόμενης κατάχρησης της ελεύθερης βούλησης. Ο Κάιν, παρά τις προειδοποιήσεις που έλαβε από τον Θεό, είχε επιλέξει να διαπράξει την πρώτη αδελφοκτονία. Γνωρίζουμε ότι η Εύα πρέπει να είχε επηρεαστεί βαθιά από το θάνατο του Άβελ επειδή όταν γέννησε τον Σηθ είπε: «Έδωκεν εις εμέ ο Θεός άλλο σπέρμα αντί του Άβελ, τον οποίον εφόνευσεν ο Κάιν».—Γένεσις 4:3-8, 25.

 4. Γιατί δεν μπορούσε ο μύθος περί αθάνατης ψυχής να προσφέρει κάποια παρηγοριά μετά το θάνατο του Άβελ;

⁴ Οι πρώτοι μας ανθρώπινοι γονείς είδαν επίσης ότι ήταν πραγματική η ποινή που είχε εξαγγείλει ο Θεός για αυτούς—ότι αν στασίαζαν και έδειχναν ανυπακοή ‘εξάπαντος θα πέθαιναν’. Παρά το ψέμα του Σατανά, προφανώς ο μύθος περί αθάνατης ψυχής δεν είχε εμφανιστεί ακόμη, και επομένως δεν μπορούσαν να αντλήσουν κάποια ψεύτικη παρηγοριά από αυτόν. Ο Θεός είχε πει στον Αδάμ: «Θέλεις . . . [επιστρέψει] εις την γην, εκ της οποίας ελήφθης· επειδή γη είσαι, και εις γην θέλεις επιστρέψει». Δεν είχε αναφερθεί καθόλου σε κάποια μελλοντική ύπαρξη ως αθάνατη ψυχή στον ουρανό, στην κόλαση, στο Λίμπο, στο καθαρτήριο ή οπουδήποτε αλλού. (Γένεσις 2:17· 3:4, 5, 19) Ως ζωντανές ψυχές που είχαν αμαρτήσει, ο Αδάμ και η Εύα τελικά θα πέθαιναν και θα έπαυαν να υπάρχουν. Ο Βασιλιάς Σολομών εμπνεύστηκε να γράψει: «Οι ζώντες γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν ουδέ έχουσι πλέον απόλαυσιν· επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη. Έτι και η αγάπη αυτών και το μίσος αυτών και ο φθόνος αυτών ήδη εχάθη· και δεν θέλουσιν έχει πλέον εις τον αιώνα μερίδα εις πάντα όσα γίνονται υπό τον ήλιον».—Εκκλησιαστής 9:5, 6.

 5. Ποια είναι η αληθινή ελπίδα για τους νεκρούς;

⁵ Πόσο αληθινά είναι αυτά τα λόγια! Πραγματικά, ποιος θυμάται προγόνους που έζησαν πριν από διακόσια ή τριακόσια χρόνια; Συνήθως ακόμη και οι τάφοι τους είναι άγνωστοι ή παραμελημένοι επί πολύ καιρό. Μήπως σημαίνει αυτό ότι δεν υπάρχει ελπίδα για τα αγαπημένα μας πρόσωπα που έχουν πεθάνει; Όχι, κάθε άλλο. Η Μάρθα είπε στον Ιησού σχετικά με το νεκρό αδελφό της, τον Λάζαρο: «Ξέρω ότι θα εγερθεί στην ανάσταση, την τελευταία ημέρα». (Ιωάννης 11:24) Οι Εβραίοι πίστευαν ότι ο Θεός επρόκειτο να αναστήσει τους νεκρούς σε κάποιο μελλοντικό καιρό. Όμως, αυτό δεν τους έκανε να μη νιώθουν θλίψη για την απώλεια ενός αγαπημένου τους προσώπου.—Ιώβ 14:13.

Πιστά Άτομα που Ένιωσαν Θλίψη

 6, 7. Πώς αντέδρασαν ο Αβραάμ και ο Ιακώβ στο θάνατο;

⁶ Σχεδόν πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια, όταν πέθανε η σύζυγος του Αβραάμ η Σάρρα, «ήλθεν ο Αβραάμ δια να κλαύση την Σάρραν και να πενθήση αυτήν». Εκείνος ο πιστός υπηρέτης του Θεού εκδήλωσε τα βαθιά αισθήματα που τον διακατείχαν εξαιτίας της απώλειας της αγαπητής και όσιας συζύγου του. Μολονότι ήταν ένας γενναίος και δυναμικός άντρας, δεν ντρεπόταν να εκφράσει τη θλίψη του με δάκρυα.—Γένεσις 14:11-16· 23:1, 2.

⁷ Η περίπτωση του Ιακώβ ήταν παρόμοια. Όταν εξαπατήθηκε και πίστεψε πως το γιο του τον Ιωσήφ τον είχε σκοτώσει ένα άγριο θηρίο, πώς αντέδρασε; Διαβάζουμε στα εδάφια Γένεσις 37:34, 35: «Και διέσχισεν ο Ιακώβ τα ιμάτια αυτού και έβαλε σάκκον εις την οσφύν αυτού και επένθησε τον υιόν αυτού ημέρας πολλάς. Και εσηκώθησαν πάντες οι υιοί αυτού και πάσαι αι θυγατέρες αυτού, δια να παρηγορήσωσιν αυτόν· αλλά δεν ήθελε να παρηγορηθή, λέγων, Ότι πενθών θέλω καταβή προς τον υιόν μου εις τον τάφον. Και έκλαυσεν αυτόν ο πατήρ αυτού». Ναι, είναι και ανθρώπινο και φυσιολογικό να εκφράζει κανείς τη θλίψη του όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο του πρόσωπο.

 8. Πώς εξέφραζαν πολλές φορές τη θλίψη τους οι Εβραίοι;

⁸ Μερικοί ίσως να σκεφτούν ότι, με βάση τα σύγχρονα ή τα τοπικά κριτήρια, η αντίδραση του Ιακώβ ήταν υπερβολική και μελοδραματική. Όμως εκείνος ανήκε σε διαφορετική εποχή και πολιτισμό. Η έκφραση της θλίψης του—το ότι φόρεσε σάκο—είναι η πρώτη αναφορά που κάνει η Αγία Γραφή σε αυτή τη συνήθεια. Ωστόσο, όπως περιγράφεται στις Εβραϊκές Γραφές, οι άνθρωποι εξέφραζαν το πένθος τους και με θρήνους, με το να συνθέτουν μοιρολόγια καθώς και με το να κάθονται μέσα σε στάχτες. Προφανώς, οι Εβραίοι δεν συγκρατούσαν τις γνήσιες εκφράσεις της θλίψης τους.a—Ιεζεκιήλ 27:30-32· Αμώς 8:10.

Θλίψη τον Καιρό του Ιησού

 9, 10. (α) Πώς αντέδρασε ο Ιησούς στο θάνατο του Λαζάρου; (β) Τι μας αποκαλύπτει σχετικά με τον Ιησού η αντίδρασή του;

⁹ Τι μπορούμε να πούμε για τους πρώτους μαθητές του Ιησού; Λόγου χάρη, όταν ο Λάζαρος πέθανε, οι αδελφές του, η Μάρθα και η Μαρία, πένθησαν το θάνατό του με δάκρυα και κλάματα. Πώς αντέδρασε ο τέλειος άνθρωπος Ιησούς όταν έφτασε εκεί; Η αφήγηση του Ιωάννη λέει: «Η Μαρία, . . . όταν έφτασε εκεί που ήταν ο Ιησούς και τον είδε, έπεσε στα πόδια του, λέγοντάς του: ‘Κύριε, αν ήσουν εδώ, ο αδελφός μου δεν θα είχε πεθάνει’. Ο Ιησούς, λοιπόν, όταν την είδε να κλαίει και τους Ιουδαίους που ήρθαν μαζί της να κλαίνε, στέναξε στο πνεύμα και ταράχτηκε· και είπε: ‘Πού τον έχετε βάλει;’ Εκείνοι του είπαν: ‘Κύριε, έλα και δες’. Ο Ιησούς δάκρυσε».—Ιωάννης 11:32-35.

¹⁰ «Ο Ιησούς δάκρυσε». Αυτές οι λίγες λέξεις λένε πολλά για την ανθρωπιά, τη συμπόνια και τα αισθήματα του Ιησού. Μολονότι ήταν απόλυτα ενήμερος για την ελπίδα της ανάστασης, «ο Ιησούς έκλαψε». (Ιωάννης 11:35, Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου) Η αφήγηση συνεχίζει λέγοντας ότι οι παρατηρητές έκαναν τα ακόλουθα σχόλια: «Δείτε τι στοργή ένιωθε για [τον Λάζαρο]!» Οπωσδήποτε, αν ο τέλειος άνθρωπος Ιησούς έκλαψε για την απώλεια κάποιου φίλου, δεν είναι ντροπή για έναν άντρα ή μια γυναίκα να πενθεί και να κλαίει σήμερα.—Ιωάννης 11:36.

Ποια Ελπίδα Υπάρχει για τους Νεκρούς;

11. (α) Τι μπορούμε να μάθουμε από τα Γραφικά παραδείγματα που περιλαμβάνουν το πένθος; (β) Γιατί δεν θλιβόμαστε όπως εκείνοι που δεν έχουν ελπίδα;

¹¹ Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά τα Γραφικά παραδείγματα; Ότι είναι ανθρώπινο και φυσιολογικό να θλιβόμαστε και ότι δεν θα πρέπει να ντρεπόμαστε να εκδηλώνουμε τη θλίψη μας. Ακόμη και όταν απαλύνεται λόγω της ελπίδας της ανάστασης, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου παραμένει κάτι το τραυματικό που πληγώνει βαθιά. Χρόνια, ίσως και δεκαετίες, στενής συναναστροφής και κοινών εμπειριών τερματίζονται με ξαφνικό και τραγικό τρόπο. Είναι αλήθεια ότι δεν θλιβόμαστε όπως εκείνοι που δεν έχουν ελπίδα ή όπως εκείνοι που έχουν ψεύτικες ελπίδες. (1 Θεσσαλονικείς 4:13) Επίσης, δεν παροδηγούμαστε από μύθους που λένε ότι ο άνθρωπος έχει αθάνατη ψυχή ή ότι εξακολουθεί να υπάρχει μέσω μετεμψύχωσης. Γνωρίζουμε ότι ο Ιεχωβά έχει υποσχεθεί ‘νέους ουρανούς και νέα γη όπου δικαιοσύνη θα κατοικεί’. (2 Πέτρου 3:13) Ο Θεός «θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια [μας], και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια. Τα παλιά έχουν παρέλθει».—Αποκάλυψη 21:4.

12. Πώς εξέφρασε ο Παύλος την πίστη του στην ανάσταση;

¹² Ποια ελπίδα υπάρχει για εκείνους που έχουν πεθάνει;b Ο Χριστιανός συγγραφέας Παύλος εμπνεύστηκε για να μας δώσει παρηγοριά και ελπίδα όταν έγραψε: «Ως τελευταίος εχθρός, θα εκμηδενιστεί ο θάνατος». (1 Κορινθίους 15:26) Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible) δηλώνει: «Ο τελευταίος εχθρός που θα καταργηθεί είναι ο θάνατος». Γιατί μπορούσε ο Παύλος να είναι τόσο βέβαιος για αυτό; Επειδή είχε μεταστραφεί και διδαχτεί από κάποιον που είχε αναστηθεί από τους νεκρούς, τον Ιησού Χριστό. (Πράξεις 9:3-19) Γι’ αυτό και μπορούσε να δηλώσει ο Παύλος: «Διότι εφόσον ο θάνατος είναι μέσω ενός ανθρώπου [του Αδάμ], η ανάσταση των νεκρών είναι επίσης μέσω ενός ανθρώπου [του Ιησού]. Διότι όπως ακριβώς σε σχέση με τον Αδάμ όλοι πεθαίνουν, έτσι και σε σχέση με τον Χριστό όλοι θα ζωοποιηθούν».—1 Κορινθίους 15:21, 22.

13. Πώς αντέδρασαν στην ανάσταση του Λαζάρου ορισμένοι αυτόπτες μάρτυρες;

¹³ Η διδασκαλία του Ιησού μάς παρέχει μεγάλη παρηγοριά και ελπίδα για το μέλλον. Για παράδειγμα, τι έκανε ο Ιησούς στην περίπτωση του Λαζάρου; Πήγε στο μνήμα όπου κειτόταν το σώμα του Λαζάρου επί τέσσερις ημέρες. Ανέπεμψε μια προσευχή, «και αφού τα είπε αυτά, κραύγασε με δυνατή φωνή: ‘Λάζαρε, έλα έξω!’ Ο άνθρωπος που πριν ήταν νεκρός βγήκε έξω έχοντας τα πόδια και τα χέρια του δεμένα με περικαλύμματα, και το πρόσωπό του ήταν περιτυλιγμένο με ένα πανί. Ο Ιησούς τούς είπε: ‘Λύστε τον και αφήστε τον να προχωρήσει’». Μπορείτε να φανταστείτε την έκφραση της έκπληξης και της χαράς στα πρόσωπα της Μάρθας και της Μαρίας; Πόσο θα πρέπει να εξεπλάγησαν οι γείτονες όταν είδαν αυτό το θαύμα! Δεν είναι παράξενο το γεγονός ότι πολλοί παρατηρητές έθεσαν πίστη στον Ιησού. Όμως, οι θρησκευτικοί εχθροί του «συνεννοήθηκαν να τον σκοτώσουν».—Ιωάννης 11:41-53.

14. Τίνος πράγματος δείγμα ήταν η ανάσταση του Λαζάρου;

¹⁴ Ο Ιησούς πραγματοποίησε εκείνη την αξέχαστη ανάσταση μπροστά σε πολλούς αυτόπτες μάρτυρες. Αυτό ήταν ένα δείγμα της μελλοντικής ανάστασης την οποία εκείνος είχε προείπει σε προγενέστερη περίπτωση, όταν δήλωσε: «Μη θαυμάζετε για αυτό, επειδή έρχεται η ώρα κατά την οποία όλοι όσοι είναι στα μνημεία θα ακούσουν τη φωνή [του Γιου του Θεού] και θα βγουν, όσοι έκαναν καλά πράγματα σε ανάσταση ζωής, όσοι έπραξαν απαίσια πράγματα σε ανάσταση κρίσης».—Ιωάννης 5:28, 29.

15. Ποια απόδειξη είχαν ο Παύλος και ο Ανανίας για την ανάσταση του Ιησού;

¹⁵ Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο απόστολος Παύλος πίστευε στην ανάσταση. Με ποια βάση; Ο ίδιος προηγουμένως ήταν ο διαβόητος Σαούλ, διώκτης των Χριστιανών. Το όνομα και η φήμη του διέσπειραν φόβο ανάμεσα στους πιστούς. Εξάλλου, αυτός δεν ήταν που επιδοκίμασε το λιθοβολισμό μέχρι θανάτου του Χριστιανού μάρτυρα Στεφάνου; (Πράξεις 8:1· 9:1, 2, 26) Παρ’ όλα αυτά, στο δρόμο για τη Δαμασκό, ο αναστημένος Χριστός συνέτισε τον Σαούλ, πλήττοντάς τον με προσωρινή τύφλωση. Ο Σαούλ άκουσε μια φωνή να του λέει: «‘Σαούλ, Σαούλ, γιατί με διώκεις;’ Αυτός είπε: ‘Ποιος είσαι, Κύριε;’ Εκείνος είπε: ‘Εγώ είμαι ο Ιησούς, τον οποίο εσύ διώκεις’». Ο ίδιος ο αναστημένος Χριστός κατηύθυνε κατόπιν τον Ανανία, ο οποίος ζούσε στη Δαμασκό, να πάει στο σπίτι όπου προσευχόταν ο Σαούλ και να αποκαταστήσει την όρασή του. Έτσι, από προσωπική εμπειρία, και ο Σαούλ και ο Ανανίας είχαν κάθε λόγο να πιστεύουν στην ανάσταση.—Πράξεις 9:4, 5, 10-12.

16, 17. (α) Πώς γνωρίζουμε ότι ο Παύλος δεν πίστευε στην ελληνική αντίληψη περί της έμφυτης αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής; (β) Ποια στερεή ελπίδα παρέχει η Αγία Γραφή; (Εβραίους 6:17-20)

¹⁶ Προσέξτε πώς απάντησε ο Σαούλ, ο απόστολος Παύλος, όταν, ως διωκόμενος Χριστιανός, φέρθηκε ενώπιον του Κυβερνήτη Φήλικα. Διαβάζουμε στο εδάφιο Πράξεις 24:15: «Έχω ελπίδα προς τον Θεό . . . ότι πρόκειται να γίνει ανάσταση και δικαίων και αδίκων». Προφανώς, ο Παύλος δεν πίστευε στην ειδωλολατρική ελληνική αντίληψη περί της έμφυτης αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής, η οποία υποτίθεται ότι μετέβαινε σε κάποια μυθολογική μετά θάνατο ζωή ή σε κάποιον κάτω κόσμο. Πίστευε στην ανάσταση και δίδασκε την πίστη σε αυτήν. Αυτό θα σήμαινε για μερικούς ότι θα λάβαιναν το δώρο της αθάνατης ζωής ως πνευματικά πλάσματα στον ουρανό μαζί με τον Χριστό, και για την πλειονότητα ότι θα επέστρεφε σε ζωή πάνω σε μια τέλεια γη.—Λουκάς 23:43· 1 Κορινθίους 15:20-22, 53, 54· Αποκάλυψη 7:4, 9, 17· 14:1, 3.

¹⁷ Έτσι, η Αγία Γραφή μάς δίνει σαφή υπόσχεση και μας παρέχει στερεή ελπίδα ότι, μέσω της ανάστασης, πολλοί θα ξαναδούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα εδώ στη γη, αλλά υπό πολύ διαφορετικές συνθήκες.—2 Πέτρου 3:13· Αποκάλυψη 21:1-4.

Πρακτική Βοήθεια για Εκείνους που Νιώθουν Θλίψη

18. (α) Ποιο υποβοηθητικό μέσο παρουσιάστηκε στις Συνελεύσεις «Θεοσεβής Φόβος»; (Βλέπε πλαίσιο). (β) Ποια ερωτήματα χρειάζεται τώρα να απαντηθούν;

¹⁸ Τώρα έχουμε τις αναμνήσεις μας και τη θλίψη μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να επιβιώσουμε από αυτή τη βασανιστική περίοδο πένθους; Τι μπορούν να κάνουν οι άλλοι για να βοηθήσουν εκείνους που νιώθουν θλίψη; Επιπλέον, τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τα ειλικρινή άτομα που συναντάμε στη διακονία μας αγρού τα οποία δεν έχουν καμιά πραγματική ελπίδα και επίσης νιώθουν θλίψη; Ποια επιπρόσθετη παρηγοριά μπορούμε να αντλήσουμε από την Αγία Γραφή αναφορικά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα που έχουν κοιμηθεί τον ύπνο του θανάτου; Το επόμενο άρθρο θα προσφέρει κάποιες εισηγήσεις.

[Υποσημειώσεις]

Μπορείτε να Απαντήσετε;

◻ Γιατί μπορεί να ειπωθεί ότι ο θάνατος είναι εχθρός;

◻ Πώς εκδήλωσαν τη θλίψη τους ορισμένοι υπηρέτες του Θεού στους Βιβλικούς χρόνους;

◻ Ποια ελπίδα υπάρχει για τα αγαπημένα μας πρόσωπα που έχουν πεθάνει;

◻ Ποια βάση είχε ο Παύλος για να πιστεύει στην ανάσταση;

[Πλαίσιο στη σελίδα 8]

Πρακτική Βοήθεια για Εκείνους που Νιώθουν Θλίψη

Στις Συνελεύσεις «Θεοσεβής Φόβος» στη διάρκεια των ετών 1994-1995, η Εταιρία Σκοπιά ανακοίνωσε την παρουσίαση ενός καινούριου ειδικού βιβλιαρίου με τίτλο Όταν Πεθαίνει Κάποιος που Αγαπάτε. Αυτό το ενθαρρυντικό έντυπο έχει σχεδιαστεί για να φέρει παρηγοριά σε ανθρώπους από όλα τα έθνη και τις γλώσσες. Όπως ίσως ήδη έχετε διαπιστώσει, αυτό παρουσιάζει την απλή εξήγηση που δίνει η Αγία Γραφή για το θάνατο και την κατάσταση των νεκρών. Κάτι ακόμη σπουδαιότερο είναι ότι τονίζει την υπόσχεση του Θεού, μέσω του Χριστού Ιησού, σχετικά με την ανάσταση σε ζωή σε μια καθαρισμένη, παραδεισένια γη. Πράγματι, φέρνει παρηγοριά σε εκείνους που πενθούν. Επομένως, θα πρέπει να αποτελεί υποβοηθητικό μέσο στη Χριστιανική διακονία και θα πρέπει να χρησιμεύει για να διεγερθεί το ενδιαφέρον, οδηγώντας σε πολύ περισσότερες οικιακές Γραφικές μελέτες. Οι ερωτήσεις για μελέτη είναι τοποθετημένες με διακριτικό τρόπο σε πλαίσια προς το τέλος του κάθε τμήματος, ώστε να μπορεί εύκολα να γίνει ανασκόπηση των καλυπτόμενων σημείων με κάθε ειλικρινές άτομο που πενθεί.

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Όταν ο Λάζαρος πέθανε, ο Ιησούς έκλαψε

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Ο Ιησούς ανέστησε τον Λάζαρο από τους νεκρούς

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 7]

First Mourning, by W. Bouguereau, from original glass plate in Photo-Drama of Creation, 1914