ΚΟΠΡΑΝΑ, ΚΟΠΡΙΑ

Τα περιττώματα ανθρώπων, πουλιών και ζώων προσδιορίζονται με διάφορες λέξεις στις Βιβλικές γλώσσες. Στις Γραφές, οι λέξεις «κοπριά» και «κόπρανα» έχουν πολλές φορές μεταφορικές αποχρώσεις.

Οι στρατιώτες του Ισραήλ είχαν στη διάθεσή τους ένα «ιδιαίτερο μέρος», ή αλλιώς «αποχωρητήριο», έξω από τα στρατόπεδά τους, έπρεπε δε να καλύπτουν τα περιττώματά τους. (Δευ 23:12-14) Έτσι ο στρατός διατηρούνταν καθαρός ενώπιον του Ιεχωβά και οι λοιμώδεις νόσοι που μεταδίδονται μέσω των μυγών δεν εξαπλώνονταν εύκολα.

Μια από τις πύλες της Ιερουσαλήμ ήταν η «Πύλη των Σωρών της Στάχτης», η οποία ονομαζόταν συνήθως «Πύλη της Κοπριάς». (Νε 2:13· 3:13, 14· 12:31) Βρισκόταν χίλιους πήχεις (445 μ.) Α της Πύλης της Κοιλάδας και επομένως Ν του Όρους Σιών. Αυτή η πύλη πιθανότατα είχε ονομαστεί έτσι εξαιτίας των απορριμμάτων που συσσωρεύονταν στην Κοιλάδα του Εννόμ η οποία βρισκόταν πιο κάτω και στην οποία οδηγούσε η πύλη. Ίσως η αποκομιδή των απορριμμάτων της πόλης να γινόταν μέσω αυτής της πύλης.

Μερικοί νομαδικοί λαοί μπορεί να χρησιμοποιούσαν την κοπριά ως καύσιμο. Ο Ιεζεκιήλ, αναπαριστώντας μια σκηνή προφητική της πολιορκίας της Ιερουσαλήμ, εξέφρασε αντιρρήσεις όταν ο Θεός τον πρόσταξε να χρησιμοποιήσει ανθρώπινα περιττώματα ως καύσιμο για να ψήσει ψωμί. Αντί για αυτά, ο Θεός τού επέτρεψε φιλάγαθα να χρησιμοποιήσει κοπριά βοδιού. (Ιεζ 4:12-17) Από αυτό αφήνεται να εννοηθεί ότι η εν λόγω χρήση της κοπριάς δεν αποτελούσε συνηθισμένη τακτική στον Ισραήλ.

Η κοπριά χρησιμοποιούνταν ως λίπασμα για το χώμα. Φαίνεται ότι ανακάτευαν άχυρο και κοπριά σε «κοπρώνα», πιθανόν με το να βάζουν ζώα να ποδοπατούν το άχυρο ανακατεύοντάς το με την κοπριά. (Ησ 25:10) Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούσε να λιπάνει κανείς μια συκιά ήταν να “σκάψει γύρω της και να βάλει κοπριά”.—Λου 13:8.

Γενικά, τα κόπρανα θεωρούνταν αηδιαστικά απορρίμματα. Ενδεικτικά της αηδίας που προκαλούσαν είναι τα λόγια του Ιεχωβά σχετικά με τον αχαλίνωτο οίκο του Βασιλιά Ιεροβοάμ του Ισραήλ, με τα οποία δίνεται επίσης έμφαση στο γεγονός ότι έπρεπε να απαλλάσσεται κανείς από αυτά: «Θα σαρώσω τα πάντα πίσω από τον οίκο του Ιεροβοάμ, όπως καθαρίζει κάποιος τα κόπρανα μέχρι να μη μείνει τίποτα».—1Βα 14:10.

Η μετατροπή του σπιτιού κάποιου σε δημόσιο αποχωρητήριο ήταν η μεγαλύτερη προσβολή και αποτελούσε τιμωρία. (Εσδ 6:11· Δα 2:5· 3:29) Στη διάρκεια της δοκιμής που έλαβε χώρα στην κορυφή του Όρους Κάρμηλος για να καταδειχτεί ποιος ήταν ο αληθινός Θεός, ο Ηλίας ενέπαιζε τους προφήτες του Βάαλ, ο οποίος δεν απαντούσε, με τα εξής λόγια: «Θα είναι απασχολημένος με κάτι ή έχει περιττώματα και πρέπει να πάει στο αποχωρητήριο». (1Βα 18:27) Αργότερα ο Ιηού έβαλε να γκρεμίσουν τον οίκο του Βάαλ, και «τον κατέστησαν αποχωρητήριο».—2Βα 10:27.

Η κοπριά χρησιμοποιείται επίσης σε παρομοιώσεις για να υποδηλώσει το ατιμωτικό τέλος ενός ατόμου ή ενός έθνους. (2Βα 9:36, 37· Ψλ 83:10· Ιερ 8:1, 2· 9:22· 16:4) Ο Θεός προείπε ότι, κατά την αντιδικία του με τα έθνη, δεν θα γινόταν θρήνος για εκείνους που θα θανατώνονταν από τον Ιεχωβά και αυτοί δεν θα συνάγονταν ούτε θα θάβονταν, αλλά θα γίνονταν «κοπριά στην επιφάνεια της γης».—Ιερ 25:31-33· παράβαλε Σοφ 1:14-18.

Σύμφωνα με το Νόμο, ο ιερέας δεν έπρεπε να φάει καμιά προσφορά για αμαρτία, το αίμα της οποίας φερόταν μέσα στο αγιαστήριο για να γίνει εξιλέωση. Το κουφάρι και τα κόπρανα του ζώου έπρεπε να καούν σε έναν καθαρό τόπο έξω από το στρατόπεδο. (Λευ 4:11, 12· 6:30· 16:27) Αυτό συνέβαινε επειδή κανένα μέρος του ζώου δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για άλλον σκοπό ή να αποσυντεθεί. Το ζώο ήταν «καθαρό», δηλαδή αγιασμένο για τον Ιεχωβά και επομένως έπρεπε να καεί σε έναν καθαρό τόπο.—Παράβαλε Εβρ 13:11-13.

Ο Παύλος, που είχε σε μεγάλη υπόληψη τα πνευματικά πράγματα και εκτιμούσε πολύ την ελπίδα του στον Χριστό, δήλωσε: «Για χάρη του έχω ζημιωθεί τα πάντα και τα θεωρώ σκουπίδια, για να κερδίσω τον Χριστό και να βρεθώ σε ενότητα με αυτόν». (Φλπ 3:8, 9) Η λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου η οποία αποδίδεται εδώ «σκουπίδια» (σκύβαλα) υποδηλώνει είτε περιττώματα είτε αποφάγια που πετιούνται από το τραπέζι. Ακόμη και αν ο απόστολος είχε κατά νου τη δεύτερη έννοια, το γεγονός ότι χαρακτηρίζει «τα πάντα» «σκουπίδια» τονίζει τη μεγάλη αξία την οποία προσέδιδε στο να κερδίσει τον Χριστό και να βρεθεί σε ενότητα με αυτόν.—Βλέπε ΚΟΠΡΑΝΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΩΝ.

Για την έκφραση «κοπρώδη είδωλα», βλέπε ΕΙΔΩΛΟ, ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ (Η Σωστή Άποψη για την Ειδωλολατρία).