Ωσηέ (Βιβλίο) — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΩΣΗΕ (ΒΙΒΛΙΟ)

Βιβλίο των Εβραϊκών Γραφών που γράφτηκε από τον «Ωσηέ, το γιο του Βηρί». (Ωσ 1:1) Σε αυτό, η οικογενειακή ζωή του συγγραφέα παραλληλίζεται προς τη σχέση του Θεού με τον Ισραήλ. (Κεφ. 1-3) Το βιβλίο δείχνει ότι οι θρησκευτικές τελετές που γίνονται απλώς για τους τύπους δεν είναι αποδεκτές από τον Ιεχωβά. (6:6) Επιπρόσθετα, τονίζει το έλεος και τη στοργική καλοσύνη του Θεού.—2:19· 11:1-4· 14:4.

Χρόνος και Τόπος Συγγραφής. Ο Ωσηέ άρχισε να υπηρετεί ως προφήτης το διάστημα κατά το οποίο βασίλευαν συγχρόνως ο Οζίας στον Ιούδα (829-778 Π.Κ.Χ.) και ο Ιεροβοάμ Β΄ στον Ισραήλ (περ. 844-804 Π.Κ.Χ.), άρα όχι μετά το 804 Π.Κ.Χ., έτος κατά το οποίο προφανώς τερματίστηκε η βασιλεία του Ιεροβοάμ. (Ωσ 1:1) Η προφητική διακονία του Ωσηέ συνεχίστηκε και κατά τη βασιλεία του Εζεκία στον Ιούδα, η οποία άρχισε γύρω στο 745 Π.Κ.Χ. Συνεπώς, διήρκεσε τουλάχιστον 59 χρόνια, αν και αναμφίβολα κάλυψε επίσης κάποιο διάστημα από τις βασιλείες του Ιεροβοάμ Β΄ και του Εζεκία, άρα ήταν κάπως μεγαλύτερης διάρκειας. Μολονότι ο Ωσηέ κατέγραψε μια προφητεία για την καταστροφή της Σαμάρειας (13:16), δεν ανέφερε την εκπλήρωσή της, πράγμα που πιθανότατα θα είχε κάνει αν η συγγραφή του βιβλίου συνεχιζόταν μέχρι το 740 Π.Κ.Χ., χρονολογία κατά την οποία έπεσε η Σαμάρεια. Επομένως, το βιβλίο του Ωσηέ προφανώς γράφτηκε στην περιφέρεια της Σαμάρειας και ολοκληρώθηκε ανάμεσα στο 745 και στο 740 Π.Κ.Χ.

Σκηνικό. Το βιβλίο του Ωσηέ επικεντρώνεται πρωτίστως στο βόρειο δεκάφυλο βασίλειο του Ισραήλ (αποκαλούμενο και Εφραΐμ, σύμφωνα με την κυρίαρχη φυλή του—τα δύο αυτά ονόματα χρησιμοποιούνται εναλλακτικά στο βιβλίο). Όταν ο Ωσηέ άρχισε να προφητεύει στη διάρκεια της βασιλείας του Ιεροβοάμ, ο Ισραήλ απολάμβανε υλική ευημερία. Ο λαός, όμως, είχε απορρίψει τη γνώση του Θεού. (Ωσ 4:6) Οι πονηρές τους πράξεις περιλάμβαναν αιματοχυσίες, κλοπές, πορνείες, μοιχείες, καθώς και την εκδήλωση ευλάβειας στον Βάαλ και σε είδωλα μοσχαριών. (2:8, 13· 4:2, 13, 14· 10:5) Μετά το θάνατο του Βασιλιά Ιεροβοάμ, η ευημερία έλαβε τέλος και επικράτησαν συνθήκες τρόμου, που χαρακτηρίζονταν από ταραχές και πολιτικές δολοφονίες. (2Βα 14:29–15:30) Ο πιστός Ωσηέ προφήτευσε και εν μέσω αυτών των συνθηκών. Τελικά, το 740 Π.Κ.Χ., η Σαμάρεια έπεσε στα χέρια των Ασσυρίων και το δεκάφυλο βασίλειο έπαψε να υπάρχει.—2Βα 17:6.

Η Σύζυγος του Ωσηέ και τα Παιδιά. Κατ’ εντολήν του Ιεχωβά, ο Ωσηέ πήρε «σύζυγο πορνείας και παιδιά πορνείας». (Ωσ 1:2) Αυτό δεν σημαίνει ότι ο προφήτης παντρεύτηκε μια πόρνη ή ανήθικη γυναίκα η οποία είχε ήδη νόθα παιδιά, αλλά ότι η συγκεκριμένη γυναίκα θα γινόταν μοιχαλίδα και θα αποκτούσε τέτοια παιδιά μετά το γάμο της με τον προφήτη. Ο Ωσηέ παντρεύτηκε τη Γόμερ, η οποία «του γέννησε έναν γιο», τον Ιεζραέλ. (1:3, 4) Η Γόμερ γέννησε αργότερα μια κόρη, τη Λο-ρουχαμά, και στη συνέχεια έναν γιο ονόματι Λο-αμμί, παιδιά που ήταν προφανώς και τα δύο καρποί της μοιχείας της, εφόσον δεν γίνεται μνεία του ίδιου του προφήτη σε σχέση με τη γέννησή τους. (1:6, 8, 9) Λο-ρουχαμά σημαίνει «Μη Ελεημένη», ενώ Λο-αμμί σημαίνει «Όχι Λαός Μου», ονόματα που μαρτυρούν την αποδοκιμασία του Ιεχωβά για τον αχαλίνωτο Ισραήλ. Από την άλλη πλευρά, το όνομα του πρωτότοκου παιδιού «Ιεζραέλ», που σημαίνει «Ο Θεός θα Σπείρει», εφαρμόζεται ευνοϊκά στο λαό σε μια προφητεία αποκατάστασης.—2:21-23.

Ύστερα από τη γέννηση αυτών των παιδιών, η Γόμερ προφανώς άφησε τον Ωσηέ για τους εραστές της, αλλά δεν λέγεται ότι ο προφήτης τη διαζεύχθηκε. Φαίνεται ότι αργότερα αυτοί την εγκατέλειψαν με αποτέλεσμα να πέσει σε ένδεια και δουλεία, διότι τα εδάφια Ωσηέ 3:1-3 αφήνουν να εννοηθεί ότι ο προφήτης την αγόρασε σαν να ήταν δούλη και την πήρε πίσω ως σύζυγο. Η σχέση του με τη Γόμερ παραλληλιζόταν με τη σχέση που είχε ο Ιεχωβά με τον Ισραήλ, δεδομένου ότι ο Θεός ήταν διατεθειμένος να πάρει πίσω το λαό του που είχε σφάλει αφού εκείνοι μετανοούσαν για την πνευματική τους μοιχεία.—Ωσ 2:16, 19, 20· 3:1-5.

Μερικοί Βιβλικοί λόγιοι θεωρούν ότι ο γάμος του Ωσηέ ήταν κάτι που είδε ο ίδιος σε όραμα, σε έκσταση ή σε όνειρο, κάτι που δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Εντούτοις, ο προφήτης δεν είπε ούτε υπονόησε τίποτα για όραμα ή όνειρο. Άλλοι θεωρούν ότι ο γάμος ήταν αλληγορία ή παραβολή. Ωστόσο, ο Ωσηέ δεν χρησιμοποίησε συμβολική ή μεταφορική ορολογία μιλώντας για το γάμο του. Η άποψη ότι ο γάμος του Ωσηέ με τη Γόμερ έλαβε όντως χώρα και ότι η αποκατάσταση της σχέσης της με τον προφήτη υπήρξε πραγματική προσδίδει κύρος και σημασία στην εφαρμογή αυτών των πραγμάτων ιστορικά και τεκμηριωμένα στον Ισραήλ. Η άποψη αυτή δεν περιπλέκει την ξεκάθαρη Βιβλική αφήγηση και εναρμονίζεται με την εκλογή του Ισραήλ από τον Ιεχωβά, τη μεταγενέστερη πνευματική μοιχεία του έθνους και την αποκατάσταση της σχέσης του λαού με τον Θεό ύστερα από τη μετάνοιά τους.

Ύφος. Το ύφος συγγραφής του Ωσηέ είναι λιτό, μερικές φορές ακόμη και απότομο. Υπάρχουν γρήγορες εναλλαγές σκέψεων. Το βιβλίο περιέχει εκφράσεις με έντονο συναίσθημα και δύναμη υπό μορφή επίπληξης, προειδοποίησης και προτροπής, όπως επίσης τρυφερές εκκλήσεις για μετάνοια. Επιπλέον, περιέχει έξοχα σχήματα λόγου.—Ωσ 4:16· 5:13, 14· 6:3, 4· 7:4-8, 11, 12· 8:7· 9:10· 10:1, 7, 11-13· 11:3, 4· 13:3, 7, 8, 15· 14:5-7.

Κανονικότητα. Το βιβλίο του Ωσηέ κατατάσσεται πρώτο μεταξύ των λεγόμενων μικρών προφητών στις σύγχρονες κοινές μεταφράσεις της Γραφής, καθώς επίσης στο αρχαίο εβραϊκό κείμενο και στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Ο Ιερώνυμος ανέφερε συγκεκριμένα ότι ένα από τα τμήματα των ιερών βιβλίων των Ιουδαίων ήταν Το Βιβλίο των Δώδεκα Προφητών, το οποίο πρέπει να περιλάμβανε και το βιβλίο του Ωσηέ για να συμπληρωθεί ο αριθμός 12. Ο Μελίτων του δεύτερου αιώνα Κ.Χ. κατάρτισε έναν κατάλογο με αυτά τα βιβλία, όπως επίσης ο Ωριγένης και άλλοι.

Αρμονία με Άλλα Βιβλία της Γραφής. Αυτό το βιβλίο εναρμονίζεται με σκέψεις που εκφράζονται σε άλλα σημεία της Γραφής. (Για παράδειγμα, παράβαλε Ωσ 6:1 με Δευ 32:39· Ωσ 13:6 με Δευ 8:11-14· 32:15, 18.) Το βιβλίο του Ωσηέ αναφέρεται σε συμβάντα καταγραμμένα σε άλλα μέρη των Γραφών, όπως περιστατικά της ζωής του Ιακώβ (Ωσ 12:2-4, 12· Γε 25:26· 32:24-29· 29:18-28· 31:38-41), την Έξοδο του Ισραήλ από την Αίγυπτο (Ωσ 2:15· 11:1· 12:13), την απιστία του σε σχέση με τον Βάαλ του Φεγώρ (Ωσ 9:10· Αρ 25), καθώς και το αίτημα του έθνους για ανθρώπινο βασιλιά (Ωσ 13:10, 11· 1Σα 8:4, 5, 19-22).

Χρήση στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Ο Ιησούς Χριστός παρέθεσε δύο φορές από το εδάφιο Ωσηέ 6:6, χρησιμοποιώντας τα λόγια: «Έλεος θέλω και όχι θυσία». (Ματ 9:13· 12:7) Αναφέρθηκε στο εδάφιο Ωσηέ 10:8 όταν εξήγγειλε κρίση εναντίον της Ιερουσαλήμ (Λου 23:30), και η ίδια αυτή δήλωση χρησιμοποιήθηκε στο εδάφιο Αποκάλυψη 6:16. Τόσο ο Παύλος όσο και ο Πέτρος έκαναν χρήση των εδαφίων Ωσηέ 1:10 και 2:23. (Ρω 9:25, 26· 1Πε 2:10) Ο Παύλος παρέθεσε από το εδάφιο Ωσηέ 13:14 (Ο΄) όταν αναφέρθηκε στο θέμα της ανάστασης, ρωτώντας: «Θάνατε, πού είναι η νίκη σου; Θάνατε, πού είναι το κεντρί σου;»—1Κο 15:55· παράβαλε επίσης Ωσηέ 14:2 με Εβραίους 13:15.

Προφητείες που Εκπληρώθηκαν. Τα προφητικά λόγια του εδαφίου Ωσηέ 13:16 σχετικά με την πτώση της Σαμάρειας εκπληρώθηκαν. Η προφητεία του Ωσηέ έδειξε επίσης ότι ο Ισραήλ επρόκειτο να εγκαταλειφθεί από τα έθνη που ήταν εραστές του. (Ωσ 8:7-10) Πράγματι, αυτά τα έθνη δεν πρόσφεραν καμιά βοήθεια όταν καταστράφηκε η Σαμάρεια και αιχμαλωτίστηκαν από τους Ασσυρίους οι κάτοικοι του Ισραήλ το 740 Π.Κ.Χ.—2Βα 17:3-6.

Η προφητεία του Ωσηέ προείπε ότι ο Θεός θα έστελνε φωτιά στις πόλεις του Ιούδα. (Ωσ 8:14) Το 14ο έτος της βασιλείας του Εζεκία, ο Βασιλιάς Σενναχειρείμ της Ασσυρίας «ανέβηκε εναντίον όλων των οχυρωμένων πόλεων του Ιούδα και τις κατέλαβε». (2Βα 18:13) Ωστόσο, ο Ωσηέ προφήτευσε επίσης ότι ο Ιεχωβά θα έσωζε τον Ιούδα. (Ωσ 1:7) Αυτό συνέβη όταν ο Θεός ματαίωσε την επίθεση που σχεδίαζε ο Σενναχειρείμ εναντίον της Ιερουσαλήμ, καθώς ο άγγελος του Ιεχωβά θανάτωσε 185.000 άντρες του ασσυριακού στρατού μέσα σε μία νύχτα. (2Βα 19:34, 35) Αλλά πολύ πιο σαρωτική «φωτιά» επήλθε όταν η Ιερουσαλήμ και οι πόλεις του Ιούδα καταστράφηκαν από τον Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα της Βαβυλώνας το 607 Π.Κ.Χ.—2Χρ 36:19· Ιερ 34:6, 7.

Παρ’ όλα αυτά, σε αρμονία με τις θεόπνευστες προφητείες αποκατάστασης που υπάρχουν στο βιβλίο του Ωσηέ, ένα υπόλοιπο από το λαό του Ιούδα και του Ισραήλ συνάχθηκε και βγήκε από τη γη της εξορίας, τη Βαβυλωνία, το 537 Π.Κ.Χ. (Ωσ 1:10, 11· 2:14-23· 3:5· 11:8-11· 13:14· 14:1-8· Εσδ 3:1-3) Ο Παύλος χρησιμοποίησε τα εδάφια Ωσηέ 1:10 και 2:23 για να τονίσει την παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού όπως αυτή εκδηλώθηκε προς «σκεύη ελέους», ο δε Πέτρος έκανε επίσης χρήση αυτών των εδαφίων. Αυτή η εφαρμογή που έκαναν οι απόστολοι δείχνει ότι οι συγκεκριμένες προφητείες σχετίζονται επίσης με τη σύναξη ενός πνευματικού υπολοίπου την οποία θα πραγματοποιούσε ο Θεός ασκώντας έλεος.—Ρω 9:22-26· 1Πε 2:10.

Επιπλέον, το βιβλίο του Ωσηέ περιλαμβάνει και μια Μεσσιανική προφητεία. Ο Ματθαίος εφάρμοσε τα λόγια του εδαφίου Ωσηέ 11:1 («από την Αίγυπτο κάλεσα το γιο μου») στον Ιησού, ο οποίος ως παιδί οδηγήθηκε στην Αίγυπτο αλλά αργότερα επέστρεψε στον Ισραήλ.—Ματ 2:14, 15.

[Πλαίσιο στη σελίδα 1364]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΩΣΗΕ

Προφητείες που απευθύνονται κυρίως στον Ισραήλ (το βόρειο βασίλειο, αποκαλούμενο και Εφραΐμ) και τονίζουν το ανυπέρβλητο έλεος του Ιεχωβά

Γράφτηκε από τον Ωσηέ μετά το 745 Π.Κ.Χ., λίγο προτού ο Ισραήλ οδηγηθεί σε εξορία από την Ασσυρία

Η πολιτεία του Ιεχωβά με τον Ισραήλ καταδεικνύεται παραβολικά από την οικογενειακή ζωή του Ωσηέ (1:1–3:5)

Λέγεται στον Ωσηέ να παντρευτεί μια γυναίκα που αργότερα αποδεικνύεται μοιχαλίδα, πράγμα που δείχνει παραβολικά την απιστία του Ισραήλ προς τον Ιεχωβά

Από τη σύζυγό του τη Γόμερ, ο Ωσηέ αποκτάει έναν γιο ονόματι Ιεζραέλ. Τα δύο επόμενα παιδιά της Γόμερ, η Λο-ρουχαμά (που σημαίνει «Μη Ελεημένη») και ο Λο-αμμί (που σημαίνει «Όχι Λαός Μου»), είναι προφανώς καρποί της μοιχείας της· οι σημασίες των ονομάτων δείχνουν ότι ο Ιεχωβά έχει αποσύρει το έλεός του από τον Ισραήλ και έχει απορρίψει αυτόν τον άπιστο λαό

Αφού ο Ισραήλ υποστεί θεϊκή κρίση επειδή στράφηκε με απιστία στη λατρεία του Βάαλ, θα αποκατασταθεί και θα γευτεί και πάλι ευλογίες, κάτι που θα εκπληρώσει τη σημασία του ονόματος Ιεζραέλ (δηλαδή «Ο Θεός θα Σπείρει»)

Ο Ωσηέ λαβαίνει την οδηγία να πάρει πίσω τη μοιχαλίδα σύζυγό του· εκείνος το κάνει, αλλά περιορίζει τις δραστηριότητές της, απαγορεύοντάς της να πορνεύει—ενδεικτικό της κατάστασης στην οποία θα βρισκόταν ο Ισραήλ ωσότου επέστρεφε στον Ιεχωβά

Προφητείες κρίσης εναντίον του Ισραήλ (και του Ιούδα) για απιστία προς τον Ιεχωβά (4:1–13:16)

Ο λαός, επιδιδόμενος σε απάτες, φόνους, κλοπές, μοιχείες, ειδωλολατρία και πνευματική πορνεία, δείχνει ότι δεν έχει γνώση του Θεού· πρέπει, λοιπόν, να αποδώσει λογαριασμό

Η ειδωλολατρία του Ισραήλ, η ηθική του διαφθορά και το ότι επιδιώκει ανόητα πολιτικές συμμαχίες με αντίπαλες δυνάμεις (την Αίγυπτο και την Ασσυρία), αντί να βασίζεται στον Ιεχωβά για ασφάλεια, θα επιφέρουν την ερήμωση της γης, ενώ οι επιζώντες θα οδηγηθούν στην Ασσυρία

Έκκληση για επιστροφή στον Ιεχωβά (14:1-9)

Ο λαός παροτρύνεται να ικετεύσει τον Ιεχωβά για συγχώρηση, να προσφέρει τους ταύρους των χειλιών του και να μην αποβλέπει πια σε στρατιωτική συμμαχία και σε πολεμικά άλογα για προστασία

Όταν επιστρέψουν στον Ιεχωβά, τότε θα γιατρευτούν, εκείνος θα τους αγαπάει ανεπιφύλακτα και αυτοί θα ευημερούν δεχόμενοι την ευλογία του