Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 29—Ιωήλ

Συγγραφέας: Ιωήλ

Τόπος Συγγραφής: Ιούδας

Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 820 Π.Κ.Χ. (;)

 1. Ποια δραματικά γεγονότα τονίζει η προφητεία του Ιωήλ;

ΣΕ ΑΛΛΕΠΑΛΛΗΛΑ κύματα μια ορδή εντόμων ερημώνει τη γη. Φωτιά μπροστά τους και φλόγα πίσω τους ολοκληρώνουν την ερήμωση. Παντού πείνα. Ο ήλιος μεταβάλλεται σε σκοτάδι και το φεγγάρι σε αίμα, γιατί επίκειται η μεγάλη και φοβερή μέρα του Ιεχωβά. Εκείνος δίνει διαταγή να βάλουν το δρεπάνι και να μαζέψουν τα έθνη για καταστροφή. Όμως, μερικοί ‘θα σωθούν’. (Ιωήλ 2:32) Η εξέταση αυτών των δραματικών γεγονότων κάνει την προφητεία του Ιωήλ άκρως ενδιαφέρουσα και πολύ ωφέλιμη για εμάς.

 2. Τι γνωρίζουμε για τον Ιωήλ και για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες προφήτευσε;

² Το βιβλίο αρχίζει λέγοντας ότι είναι ‘ο λόγος του Ιεχωβά ο γενόμενος προς Ιωήλ τον υιόν του Φαθουήλ’. Η Αγία Γραφή δεν μας λέει τίποτα περισσότερο για τον ίδιο τον Ιωήλ. Η έμφαση δίνεται στο προφητικό άγγελμα, και όχι στο συγγραφέα του. Το όνομα «Ιωήλ» (στην εβραϊκή, Γιωέλ) πιστεύεται ότι σημαίνει «Ο Ιεχωβά Είναι ο Θεός». Το γεγονός ότι ο Ιωήλ ξέρει πάρα πολύ καλά την Ιερουσαλήμ, το ναό της και τις λεπτομέρειες της υπηρεσίας του ναού μπορεί να υποδηλώνει πως έγραψε το βιβλίο του στην Ιερουσαλήμ ή στον Ιούδα.—Ιωήλ 1:1, 9, 13, 14· 2:1, 15, 16, 32.

 3. Για ποιους λόγους υπολογίζεται ότι ο Ιωήλ έγραψε την προφητεία του μάλλον γύρω στο 820 Π.Κ.Χ.;

³ Πότε γράφτηκε το βιβλίο του Ιωήλ; Αυτό δεν μπορεί να λεχθεί με βεβαιότητα. Οι λόγιοι δίνουν διάφορες χρονολογίες, οι οποίες αρχίζουν πριν από το 800 Π.Κ.Χ. και φτάνουν ως το 400 Π.Κ.Χ. περίπου. Το γεγονός ότι η προφητεία περιγράφει τον Ιεχωβά να κρίνει τα έθνη στην κοιλάδα του Ιωσαφάτ υποδηλώνει ότι ο Ιωήλ την έγραψε κάποια στιγμή μετά τη μεγάλη νίκη του Ιεχωβά υπέρ του Βασιλιά Ιωσαφάτ του Ιούδα, και επομένως μετά το 936 Π.Κ.Χ., οπότε έγινε βασιλιάς ο Ιωσαφάτ. (Ιωήλ 3:2, 12· 2 Χρον. 20:22-26) Ο προφήτης Αμώς μάλλον παραθέτει λόγια από το κείμενο του Ιωήλ. Αν συμβαίνει αυτό, τότε η προφητεία του Ιωήλ γράφτηκε πριν από την προφητεία του Αμώς, ο οποίος άρχισε να προφητεύει κάπου μεταξύ του 829 και του 804 Π.Κ.Χ. (Ιωήλ 3:16· Αμώς 1:2) Το ότι γράφτηκε εκείνη την εποχή μπορεί και να υποδηλώνεται από τη θέση που έχει το βιβλίο στον Εβραϊκό κανόνα, μεταξύ των βιβλίων του Ωσηέ και του Αμώς. Γι’ αυτούς τους λόγους, υπολογίζεται ότι ο Ιωήλ έγραψε την προφητεία του μάλλον γύρω στο 820 Π.Κ.Χ.

 4. Ποιες αποδείξεις υπάρχουν για την αυθεντικότητα του βιβλίου του Ιωήλ;

⁴ Η αυθεντικότητα της προφητείας αποδεικνύεται από παραθέσεις και αναφορές που γίνονται απ’ αυτήν στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Τη μέρα της Πεντηκοστής, ο Πέτρος μίλησε για ‘τον προφήτη Ιωήλ’ και έκανε την εφαρμογή μιας προφητείας του. Ο Παύλος παρέθεσε την ίδια προφητεία και έδειξε την εκπλήρωσή της τόσο στους Ιουδαίους όσο και στους μη Ιουδαίους. (Ιωήλ 2:28-32· Πράξ. 2:16-21· Ρωμ. 10:13) Οι προφητείες του Ιωήλ κατά των γειτονικών εθνών εκπληρώθηκαν όλες. Η μεγάλη πόλη της Τύρου πολιορκήθηκε από τον Ναβουχοδονόσορα και, αργότερα, η νησιωτική πόλη καταστράφηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Αφανίστηκε και η Φιλιστία. Ο Εδώμ κατάντησε έρημος. (Ιωήλ 3:4, ΜΝΚ· 3:19) Οι Ιουδαίοι ουδέποτε αμφισβήτησαν την κανονικότητα του βιβλίου του Ιωήλ, και το κατέτασσαν 2ο στους λεγόμενους μικρούς προφήτες.

 5. Με ποιον τρόπο είναι εντυπωσιακά παραστατική η προφητεία του Ιωήλ;

⁵ Το ύφος του Ιωήλ είναι παραστατικό και εκφραστικό. Ο Ιωήλ κάνει επαναλήψεις για να δώσει έμφαση και χρησιμοποιεί χτυπητές παρομοιώσεις. Οι ακρίδες ονομάζονται έθνος, λαός και στράτευμα. Έχουν δόντια σαν τα δόντια των λιονταριών, στην εμφάνιση είναι σαν άλογα και κάνουν θόρυβο σαν το θόρυβο που κάνουν οι άμαξες ενός στρατεύματος που πάει στη μάχη. Η Βίβλος του Ερμηνευτή (The Interpreter’s Bible) παραθέτει τα εξής λόγια μιας αυθεντίας στον έλεγχο των ακρίδων: «Ουδέποτε ξεπεράστηκε η εντυπωσιακή ακρίβεια της κάθε λεπτομέρειας που περιέχει η περιγραφή του Ιωήλ για την εισβολή ακρίδων».a Ακούστε τώρα καθώς ο Ιωήλ προφητεύει για τη φοβερή μέρα του Ιεχωβά.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΙΩΗΛ

 6. Ποιο τρομερό όραμα βλέπει πρώτα ο Ιωήλ;

⁶ Εισβολή εντόμων απογυμνώνει τη γη· η μέρα του Ιεχωβά πλησιάζει (1:1–2:11). Τι τρομερό όραμα συμφοράς βλέπει ο Ιωήλ! Μια ερημωτική επίθεση από κάμπιες, ακρίδες, βρούχους και κατσαρίδες. Τα αμπέλια και οι συκιές έχουν απογυμνωθεί και η πείνα μαστίζει τη γη. Δεν υπάρχουν προσφορές σιτηρών ούτε σπονδές για τον οίκο του Ιεχωβά. Ο Ιωήλ προειδοποιεί τους ιερείς και τους ‘λειτουργούς [διακόνους, ΜΝΚ]’ του Θεού να μετανοήσουν. ‘Οίμοι δια την ημέραν εκείνην’, φωνάζει, ‘διότι η ημέρα του Ιεχωβά επλησίασε και θέλει ελθεί ως όλεθρος από του Παντοδυνάμου’! (1:15) Τα ζώα τριγυρνούν από ’δώ κι από ’κεί σαν χαμένα. Φλόγες κατατρώγουν τους βοσκότοπους και τα δέντρα, και την έρημο την αποτεφρώνει η φωτιά.

 7. Πώς περιγράφεται η στρατιωτική δύναμη εισβολής του Ιεχωβά;

⁷ Σημάνατε συναγερμό! «Σαλπίσατε σάλπιγγα εν Σιών, και αλαλάξατε εν τω όρει τω αγίω μου». (2:1) Η μέρα του Ιεχωβά πλησιάζει, μέρα σκότους και ζόφους. Για δείτε! Ένας λαός πολυάριθμος και ισχυρός. Μετατρέπουν τη γη που ήταν σαν την Εδέμ σε αφανισμένη έρημο. Τίποτα δεν γλιτώνει. Αυτοί τρέχουν σαν άλογα και κάνουν θόρυβο σαν να τρέχουν άμαξες σε βουνοκορφές. Σαν λαός σε παράταξη μάχης ορμούν στην πόλη, σκαρφαλώνουν στα τείχη και στα σπίτια και μπαίνουν μέσα από τα παράθυρα. Η γη σείεται και οι ουρανοί τρέμουν. Ο Ιεχωβά έχει το πρόσταγμα σ’ αυτή την πολυάριθμη στρατιωτική δύναμη. ‘Η ημέρα του Ιεχωβά είναι μεγάλη και τρομερά σφόδρα και τις δύναται να υποφέρη αυτήν;’—2:11.

 8. (α) Ποιος είναι ο μόνος τρόπος για να αναχαιτιστεί η εισβολή των εντόμων; (β) Τι υπόσχεται να αναπληρώσει ο Ιεχωβά;

⁸ Στραφείτε στον Ιεχωβά· πρόκειται να εκχυθεί πνεύμα (2:12-32). Αλλά κάτι μπορεί να γίνει για να αναχαιτιστεί η εισβολή. Ο Ιεχωβά συμβουλεύει: ‘Επιστρέψατε προς εμέ εξ όλης της καρδίας υμών, διαρρήξατε την καρδίαν σας και μη τα ιμάτιά σας και επιστρέψατε προς Ιεχωβά τον Θεόν σας’. (2:12, 13) Ένα σάλπισμα καλεί το λαό σε επίσημη σύναξη. Αν επιστρέψουν σ’ αυτόν, ‘ο Ιεχωβά θέλει ζηλοτυπήσει δια την γην αυτού και θέλει φεισθή του λαού αυτού’. (2:18) Θα δοθούν ευλογίες και συγχώρηση, και ο εισβολέας θα αναχαιτιστεί. Δεν είναι καιρός για φόβο, αλλά αντίθετα είναι καιρός για χαρά και ευφροσύνη, αφού θα υπάρξουν καρποί και σιτάρι και καινούριο κρασί και λάδι. Ο Ιεχωβά θα αναπληρώσει την απώλεια που προξενήθηκε κατά τα έτη που κατέτρωγε η μεγάλη του στρατιωτική δύναμη, η οποία αποτελούνταν από ακρίδες. Δίνει την εξής υπόσχεση: ‘Θέλετε φάγει αφθόνως και χορτασθή και αινέσει το όνομα Ιεχωβά του Θεού σας· όστις έκαμε θαυμάσια με σας’. (2:26) Αυτοί θα μάθουν ότι μόνο ο Ιεχωβά είναι Θεός τους και αυτός είναι «εν μέσω του Ισραήλ».

 9. Ποια προφητεία που συγκινεί την καρδιά ακολουθεί;

⁹ «Και μετά ταύτα θέλω εκχέει το πνεύμα μου επί πάσαν σάρκα», λέει ο Ιεχωβά, «και θέλουσι προφητεύσει οι υιοί σας και αι θυγατέρες σας· οι πρεσβύτεροί σας θέλουσιν ενυπνιασθή ενύπνια, οι νεανίσκοι σας θέλουσιν ιδεί οράσεις. Και έτι επί τους δούλους μου και επί τας δούλας μου εν ταις ημέραις εκείναις θέλω εκχέει το πνεύμα μου». Θα υπάρξουν τρομερά σημεία στον ήλιο και στη σελήνη πριν έρθει η μέρα του Ιεχωβά. Παρ’ όλα αυτά, μερικοί θα επιζήσουν. ‘Πας όστις επικαλεσθή το όνομα του Ιεχωβά, θέλει σωθή’.—2:28-32.

10. Τι πρόκειται να λάβει χώρα στην κοιλάδα του Ιωσαφάτ;

¹⁰ Τα έθνη θα κριθούν στην «κοιλάδα του Ιωσαφάτ» (3:1-21). Ο Ιεχωβά θα φέρει πίσω όσους από τον Ιούδα και την Ιερουσαλήμ αιχμαλωτίστηκαν. Τα έθνη θα συναχθούν· ‘η Τύρος, η Σιδών και η Παλαιστίνη [Φιλιστία, ΜΝΚ]’ θα πληρώσουν ακριβά, επειδή ονείδισαν και υποδούλωσαν το λαό του Ιεχωβά. Ακούστε τον Ιεχωβά καθώς προκαλεί τα έθνη: «Αγιάσατε πόλεμον, διεγείρατε τους μαχητάς, ας πλησιάσωσιν, ας αναβαίνωσι πάντες οι άνδρες του πολέμου»! (3:9) Ας σφυρηλατήσουν τα υνιά για να τα κάνουν ρομφαίες και ας ανεβούν στην κοιλάδα του Ιωσαφάτ (που σημαίνει «Ο Ιεχωβά Είναι Κριτής»). Αντηχεί η διαταγή του Ιεχωβά: ‘Βάλετε δρέπανον, διότι ο θερισμός είναι ώριμος, τα υπολήνια υπερεκχειλίζουσιν· επειδή η κακία αυτών είναι μεγάλη. Πλήθη, πλήθη εις την κοιλάδα της δίκης· διότι εγγύς είναι η ημέρα του Ιεχωβά’. (3:13, 14) Ο ήλιος και η σελήνη σκοτεινιάζουν. Ο Ιεχωβά βρυχάται από τη Σιών, κάνοντας τον ουρανό και τη γη να σείονται, αλλά αποδεικνύεται καταφύγιο και οχυρό για το λαό του. Ο λαός του θα πρέπει να γνωρίσει ότι αυτός είναι ο Ιεχωβά ο Θεός του.

11. Πώς περιγράφει, στη συνέχεια, ο Ιωήλ τις ευλογίες που θα δώσει ο Ιεχωβά μετά απ’ όλα αυτά;

¹¹ Τι παραδεισιακή αφθονία θα υπάρχει «εν τη ημέρα εκείνη»! (3:18) Τα βουνά θα σταλάζουν κρασί, οι λόφοι θα ρέουν γάλα και σε όλα τα ρυάκια θα κυλούν άφθονα νερά. Μια αναζωογονητική πηγή θα ξεπηδήσει από τον οίκο του Ιεχωβά. Η Αίγυπτος και ο Εδώμ, που έχυσαν αθώο αίμα στον Ιούδα, θα γίνουν ερημωμένοι ξερότοποι, αλλά ο Ιούδας και η Ιερουσαλήμ θα κατοικούνται «εις τον αιώνα», και ‘ο Ιεχωβά θα κατοικεί στη Σιών’.—3:21.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

12. Την προφητική σημασία ποιων λόγων του Ιωήλ τόνισε ο Πέτρος την Πεντηκοστή;

¹² Μερικοί σχολιαστές χαρακτήρισαν τον Ιωήλ προφήτη που τα βλέπει όλα σκοτεινά. Ωστόσο, από την άποψη του λαού του Θεού, αυτός εμφανίζεται ως κήρυκας ένδοξων ειδήσεων απελευθέρωσης. Ο απόστολος Παύλος δίνει έμφαση σ’ αυτή τη σκέψη στο εδάφιο Ρωμαίους 10:13, λέγοντας: ‘Διότι Πας όστις επικαλεσθή το όνομα του Ιεχωβά θέλει σωθή’. (Ιωήλ 2:32) Η εκπλήρωση της προφητείας του Ιωήλ τη μέρα της Πεντηκοστής του 33 Κ.Χ. ήταν εντυπωσιακή. Σ’ εκείνη την περίπτωση, ο Πέτρος εμπνεύστηκε να εξηγήσει ότι η έκχυση του πνεύματος του Θεού στους μαθητές του Χριστού αποτελούσε εκπλήρωση της προφητείας του Ιωήλ. (Πράξ. 2:1-21· Ιωήλ 2:28, 29, 32) Ο Πέτρος έδωσε μεγάλη έμφαση στην προφητική σημασία των λόγων του Ιωήλ: ‘Και πας όστις αν επικαλεσθή το όνομα του Ιεχωβά, θέλει σωθή’.—Πράξ. 2:21, 39, 40.

13. (α) Ποιες χτυπητές ομοιότητες υπάρχουν μεταξύ των βιβλίων Ιωήλ και Αποκάλυψις; (β) Ποια παράλληλα του βιβλίου του Ιωήλ υπάρχουν σε άλλες προφητείες;

¹³ Υπάρχουν χτυπητές ομοιότητες μεταξύ της πληγής των ακρίδων που περιγράφει ο Ιωήλ και της πληγής που προφητεύεται στο βιβλίο Αποκάλυψις, 9ο κεφάλαιο. Και εδώ ο ήλιος σκοτεινιάζει. Οι ακρίδες μοιάζουν με άλογα έτοιμα για μάχη, κάνουν θόρυβο σαν αυτό των αμαξών και έχουν δόντια σαν τα δόντια των λιονταριών. (Ιωήλ 2:4, 5, 10· 1:6· Αποκ. 9:2, 7-9) Η προφητεία του Ιωήλ, στο εδάφιο Ιωήλ 2:31, που λέει ότι ο ήλιος θα μεταβληθεί σε σκότος, έχει ως παράλληλό της τα λόγια των εδαφίων Ησαΐας 13:9, 10 και Αποκάλυψις 6:12-17, καθώς και των εδαφίων Ματθαίος 24:29, 30, όπου ο Ιησούς δείχνει ότι η προφητεία αφορά τον καιρό κατά τον οποίον έρχεται ο ίδιος ως ο Γιος του ανθρώπου, κατέχοντας δύναμη και μεγάλη δόξα. Είναι φανερό ότι το εδάφιο Μαλαχίας 4:5 κάνει αναφορά στα λόγια του εδαφίου Ιωήλ 2:11, που λένε ότι ‘η μέρα του Ιεχωβά είναι μεγάλη και τρομερά σφόδρα’. Παράλληλες περιγραφές αυτής της ‘μέρας του σκότους και του ζόφους’ υπάρχουν και στα εδάφια Ιωήλ 2:2 και Σοφονίας 1:14, 15.

14. Ποια εδάφια του βιβλίου του Ιωήλ μεγαλύνουν την κυριαρχία του Ιεχωβά και τη στοργική του καλοσύνη;

¹⁴ Η προφητεία του βιβλίου Αποκάλυψις στρέφει την προσοχή στη ‘μεγάλη μέρα’ της θεϊκής οργής. (Αποκ. 6:17) Και ο Ιωήλ προφητεύει για εκείνη την εποχή, δείχνοντας ότι, όταν επέλθει στα έθνη η μεγάλη ‘μέρα του Ιεχωβά’, εκείνοι που επικαλούνται αυτόν για προστασία και για απελευθέρωση ‘θα σωθούν’. ‘Ο Ιεχωβά θέλει είσθαι το καταφύγιον του λαού αυτού’. Η εδεμική ευημερία θα αποκατασταθεί: ‘Εν τη ημέρα εκείνη τα όρη θέλουσι σταλάξει γλεύκος και οι λόφοι θέλουσι ρέει γάλα και πάντες οι ρύακες του Ιούδα θέλουσι ρέει ύδατα και πηγή θέλει εξέλθει εκ του οίκου του Ιεχωβά’. Ο Ιωήλ, παρουσιάζοντας αυτές τις λαμπρές υποσχέσεις περί αποκατάστασης, μεγαλύνει επίσης την κυριαρχία του Ιεχωβά Θεού και, με βάση το μεγάλο έλεός Του, κάνει την εξής έκκληση σε όσους έχουν ειλικρινή καρδιά: ‘Επιστρέψατε προς Ιεχωβά τον Θεόν σας· διότι είναι ελεήμων και οικτίρμων, μακρόθυμος και πολυέλεος [έχει άφθονη στοργική καλοσύνη, ΜΝΚ]’. Όλοι όσοι δίνουν προσοχή σ’ αυτή τη θεόπνευστη έκκληση θα αποκομίσουν αιώνια οφέλη.—Ιωήλ 2:1, 32· 3:16, 18· 2:13.

[Υποσημειώσεις]