Διδάγματα Από τις Γραφές: Αμώς 1:1–9:15
Ο Θάνατος ενός Έθνους
‘ΕΤΟΙΜΑΣΟΥ να συναντήσεις τον Θεό σου’, λέει ο ‘Ιεχωβά ο Θεός των δυνάμεων’ στο έθνος Ισραήλ. (Αμώς 4:12, 13) Για ποιο λόγο; Οι Ισραηλίτες, τυφλωμένοι από την ευημερία, είχαν ξεχάσει το Νόμο του και ήταν ένοχοι επειδή μόλυναν την ιερή του γη με ειδωλολατρία, ανηθικότητα, αιματοχυσία και βία.
Ο Αμώς, ως προφήτης του Ιεχωβά, εγείρεται για να διακηρύξει ένα προειδοποιητικό άγγελμα, όχι μόνο στο δικό του έθνος, το έθνος του Ιούδα, αλλά ιδιαίτερα στο βόρειο βασίλειο του Ισραήλ. Αυτός καταδικάζει τον Ισραήλ για το φιλήδονο τρόπο ζωής του και προλέγει ότι τελικά θα βρει το θάνατο στα χέρια εχθρικών εθνών. Το βιβλίο του Αμώς, το οποίο γράφτηκε κάπου ανάμεσα στο 829 π.Χ. και στο 804 π.Χ., παρέχει ενόραση σε ό,τι αφορά την ικανότητα που έχει ο Θεός να προβλέπει επερχόμενες συμφορές, και προσφέρει μερικές επίκαιρες προειδοποιήσεις.
Πύρινη Καταστροφή των Εχθρών του Θεού
Κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει από τις κρίσεις του Θεού. Πόσο αληθινό αποδείχτηκε αυτό για τα έθνη της Δαμασκού (Συρίας), της Γάζας (Φιλισταίας), της Τύρου, του Εδώμ, του Αμμών, του Μωάβ και του Ιούδα! Ο Ιεχωβά δεν θα «αποστρέψει» το χέρι που έχει απλώσει εναντίον τους εξαιτίας της αδικοπραγίας τους. Παρ’ όλα αυτά, η προειπωμένη συμφορά τους χρησίμευσε μόνο για να τονίσει την κρίση που αντιμετώπιζε ο Ισραήλ επειδή απέτυχε να διατηρήσει τη σχέση διαθήκης που είχε με τον Θεό και να υποστηρίξει τους νόμους του.—Αμώς 1:1–2:16.
Να δίνετε προσοχή στην προειδοποίηση που δίνει ο Θεός. «Εσάς μόνον εγνώρισα εκ πάντων των γενών της γης», λέει ο Ιεχωβά στον Ισραήλ. (Αμώς 3:2) Ωστόσο, η αμαρτωλή τους πορεία έδειξε περιφρόνηση για το όνομα και την κυριαρχία του Θεού. Πολλοί ήταν αποφασισμένοι να γίνουν πλούσιοι, ζώντας οκνηρά με πολυτέλεια και έχοντας ‘χειμωνιάτικο σπίτι παράλληλα με το καλοκαιρινό σπίτι’, σε βάρος των ίδιων τους των αδελφών. (Αμώς 3:15) Χρησιμοποιώντας απατηλά ζύγια, αυτοί απατούσαν με ιδιοτέλεια τους φτωχούς. Το ότι εγκατέλειψαν την αληθινή λατρεία σήμαινε ότι ήταν σωστό να τους τιμωρήσει ο Ιεχωβά. Ωστόσο, ‘ο Ιεχωβά δεν θα κάνει τίποτε, χωρίς να το αποκαλύψει στους δούλους του’. Έτσι, ο Αμώς προλέγει τις κρίσεις του Ιεχωβά και τους προειδοποιεί: ‘Ετοιμάσου να συναντήσεις τον Θεό σου’.—Αμώς 3:1–4:13.
Ο Ιεχωβά Είναι Σωτηρία
Ο Θεός θα δείξει έλεος σ’ εκείνους που μετανοούν. «Εκζητήσατέ με και θέλετε ζήσει», είναι η έκκληση που απευθύνει ο Ιεχωβά στον Ισραήλ. (Αμώς 5:4) «Μισείτε το κακόν και αγαπάτε το καλόν». (Αμώς 5:15) Αυτά τα λόγια, όμως, αγνοούνται. Οι αποστάτες προτιμούσαν να πηγαίνουν στη Βαιθήλ και στα Γάλγαλα, που ήταν κέντρα λατρείας ειδώλων, για να προσφέρουν εκεί θυσίες σε ψεύτικους θεούς. (Αμώς 5:26· 1 Βασιλέων 12:28-30) Σε περίτεχνες κλίνες από ελεφαντόδοντο, οι αυτάρεσκοι κακοποιοί πίνουν εκλεκτό κρασί και ικανοποιούν τον εαυτό τους με τα πιο εκλεκτά τρόφιμα και ‘μύρα [λάδια, ΜΝΚ]’. (Αμώς 5:11· 6:4-6) ‘Η μέρα του Ιεχωβά’ έρχεται και ο Θεός ορκίστηκε «εις εαυτόν» να καταστρέψει τον Ισραήλ. (Αμώς 5:18· 6:8) Ο Ιεχωβά θα εγείρει ένα έθνος για να καταδυναστεύσει τον Ισραήλ και να τον οδηγήσει στην εξορία.—Αμώς 5:1–6:14.
Να φοβάστε τον Ιεχωβά, όχι τους εναντιούμενους. Η καταστροφή του Ισραήλ θα μπορούσε να προκληθεί με ένα σμήνος ακρίδων ή μια πλήρως καταστρεπτική φωτιά. Ο Αμώς έκανε έκκληση στον Θεό για χάρη του Ισραήλ και ‘ο Ιεχωβά μετεμελήθη’ για την κρίση του· έτσι η κρίση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε μ’ αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, όπως ένας χτίστης ελέγχει την κατακόρυφη επιφάνεια ενός τοίχου με το νήμα της στάθμης, ο Ιεχωβά ‘δεν θα παράσχει πια καμιά άλλη δικαιολογία’ για τον Ισραήλ. (Αμώς 7:1-8, ΜΝΚ) Το έθνος πρέπει να ερημωθεί. Ο Αμασίας, ένας ιερέας της μοσχολατρίας, εξοργίζεται από το άγγελμα του προφήτη, κατηγορεί ψευδώς τον Αμώς για προδοσία και τον διατάζει να ‘φύγει εις την γην του Ιούδα και να μην προφητεύσει πλέον’ στη Βαιθήλ. (Αμώς 7:12, 13) Μήπως ο Αμώς τρέμει από το φόβο του; Όχι! Προλέγει άφοβα το θάνατο του Αμασία και συμφορά για την οικογένειά του. Όπως οι καρποί συνάγονται τον καιρό του θερισμού, έτσι είναι καιρός να ζητήσει ο Ιεχωβά λογαριασμό από τον Ισραήλ. Δεν θα υπάρξει διαφυγή.—Αμώς 7:1–8:14.
Υπάρχει ελπίδα για εκείνους που εμπιστεύονται στον Ιεχωβά. «Δεν θέλω αφανίσει ολοτελώς τον οίκον Ιακώβ», λέει ο Ιεχωβά. Εξακολουθεί να υπάρχει ελπίδα για μερικούς απογόνους του Ιακώβ, αλλά όχι για τους αμαρτωλούς. Η καταστροφή τους είναι βέβαιη. Παρ’ όλα αυτά, ο Ιεχωβά θα ‘επιστρέψει τους αιχμαλώτους’ του Ισραήλ.—Αμώς 9:1-15.
Διδάγματα για σήμερα: Εκείνοι που γίνονται εχθροί του Θεού θα κριθούν άξιοι θανάτου. Ωστόσο, οποιοσδήποτε δίνει προσοχή στο θεϊκό άγγελμα προειδοποίησης για μετάνοια θα λάβει το έλεος του Ιεχωβά και θα παραμείνει ζωντανός. Αν φοβούμαστε τον Θεό, δεν θα αφήσουμε τους εναντιούμενους να μας εμποδίσουν να εκτελούμε το θέλημά του.
[Πλαίσιο στη σελίδα 22]
ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΔΑΦΙΩΝ
○ 1:5—Οι αρχαίες πόλεις είχαν ψηλά τείχη και τεράστιες πύλες. Για να κλειδώνουν αυτές οι πύλες, τοποθετούνταν πάνω σ’ αυτές από την εσωτερική πλευρά μακριοί σιδερένιοι ή μπρούντζινοι μοχλοί. ‘Η συντριβή των μοχλών της Δαμασκού’ σήμαινε ότι η πρωτεύουσα της Συρίας θα έπεφτε στους Ασσύριους. Αυτό θα έμοιαζε σαν να μην μπορούσαν να κλειδωθούν οι πύλες της πόλης επειδή είχαν σπάσει οι μοχλοί τους.—2 Βασιλέων 16:8, 9.
○ 4:1—Οι γυναίκες που κατοικούσαν στη Σαμάρεια και αγαπούσαν την πολυτέλεια αναφέρονται ως «δαμάλεις [αγελάδες, ΜΝΚ] της Βασάν». Τα πλούσια βοσκοτόπια της Βασάν συνέβαλαν στην παραγωγή ζώων καλής ράτσας. (Δευτερονόμιον 32:14· Ιεζεκιήλ 39:18) Αυτές οι ιδιοτελείς «δαμάλεις της Βασάν» προφανώς ασκούσαν πίεση στους «κυρίους» τους, δηλαδή στους συζύγους τους, προκειμένου να αποσπούν χρήματα από τους φτωχούς για να γεμίζουν τους δικούς τους ‘ελεφάντινους οίκους’. (Αμώς 3:15) Αυτές οι πράξεις, όμως, είχαν ως αποτέλεσμα τη θεϊκή ανταπόδοση.
○ 4:6, ΜΝΚ—Η έκφραση ‘καθαρότητα δοντιών’ εξηγείται από την παράλληλη φράση ‘έλλειψη ψωμιού’. Έτσι φαίνεται πως αναφέρεται σε κάποιο καιρό πείνας, όταν τα δόντια ήταν καθαρά επειδή δεν υπήρχε τίποτε για φαγητό. Προφανώς ο Ιεχωβά είχε εκφράσει την αποδοκιμασία του στο ειδωλολατρικό δεκάφυλο βασίλειο στέλνοντας πείνα στη γη, όπως ακριβώς είχε προειδοποιήσει πριν από πολύ καιρό. (Δευτερονόμιον 28:48) Ωστόσο, ούτε αυτή ούτε και οι άλλες εκφράσεις θεϊκής κρίσης άγγιξαν την καρδιά αυτού του λαού που παρέβηκε τη διαθήκη.—Αμώς 4:6, ΜΝΚ· 4:8-11.
○ 5:2—Όταν ο Αμώς είπε την προφητεία του, ο λαός καθώς επίσης και η γη του Ισραήλ δεν είχαν κατακτηθεί και διαφθαρεί από κάποια ξένη δύναμη. Έτσι, προσωποποιούνταν ως παρθένα. Όμως, μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, η παρθένα, ο Ισραήλ, θα έπεφτε στους Ασσύριους και θα ‘πήγαινε σε εξορία πέρα από τη Δαμασκό’. (Αμώς 5:27, ΜΝΚ) Τόσο σίγουρος είναι ο Αμώς για την καταστροφή του Ισραήλ εξαιτίας της απιστίας του, ώστε την περιγράφει σαν να έχει ήδη συμβεί.
○ 7:1, ΜΝΚ—‘Το κουρεμένο γρασίδι του βασιλιά’ πιθανότατα αναφέρεται στο φόρο ή στη συνεισφορά που επέβαλε ο βασιλιάς προκειμένου να προμηθεύει τροφή για τα ζώα του και για το ιππικό του. Ο φόρος του βασιλιά έπρεπε να πληρωθεί πρώτα, και μετά απ’ αυτόν μπορούσαν οι άνθρωποι να πάρουν το ‘γρασίδι’, δηλαδή τη βλάστηση, για δική τους χρήση. Αλλά πριν μπορέσουν να το κάνουν αυτό, ήρθαν οι ακρίδες και κατέφαγαν αυτό το μετέπειτα φύτεμα.
○ 8:2, ΜΝΚ—Οι καλοκαιρινοί καρποί συνάγονταν προς το τέλος της εποχής του θερισμού. Το τέλος λοιπόν της αγροτικής χρονιάς συμβόλιζε ότι ο Ισραήλ είχε φτάσει στο τέλος του. ‘Δεν θα παράσχω πια καμιά άλλη δικαιολογία γι’ αυτούς’, διακήρυξε ο Ιεχωβά. Το έθνος άξιζε την εκτέλεση της κρίσης του.
○ 9:7—Λόγω των πιστών προγόνων που είχαν, ο Ιεχωβά εξέλεξε τους Ισραηλίτες, απελευθέρωσε τους προπάτορές τους από τη δουλεία στην Αίγυπτο και τους έφερε στη Χαναάν. Αλλά αυτοί δεν είχαν καμιά βάση για υπερηφάνεια σχετικά μ’ αυτό επειδή η πονηρία τους τούς έδωσε την ίδια υπόσταση μ’ αυτή που είχαν οι ‘Αιθίοπες [Χουσίτες, ΜΝΚ]’. (Παράβαλε Ρωμαίους 2:25.) Παρόμοια, η απελευθέρωση από την Αίγυπτο δεν αποτελούσε μεγαλύτερη εγγύηση για τη συνέχιση της θεϊκής επιδοκιμασίας από όση αποτελούσε το γεγονός ότι οι Φιλισταίοι και οι Σύριοι ζούσαν σε διαφορετικές περιοχές από τις αρχικές τους τοποθεσίες. Το ότι κατάγονταν από τους πιστούς πατριάρχες δεν θα έσωζε τους Ισραηλίτες. Η επιδοκιμασμένη υπόσταση ενώπιον του Θεού εξαρτάται από τη συμμόρφωση με το θέλημά του.—Αμώς 9:8-10· Πράξεις 10:34, 35.