ΑΣΤΡΟ

Η λέξη κωχάβ του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου καθώς και οι λέξεις ἀστήρ και ἄστρον του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου εφαρμόζονται με γενική έννοια σε οποιοδήποτε φωτεινό σώμα του διαστήματος, εκτός από τον ήλιο και τη σελήνη, για τα οποία χρησιμοποιούνται άλλες ονομασίες.

Η Απεραντοσύνη του Σύμπαντος. Ο γαλαξίας στον οποίο βρίσκεται η Γη θεωρείται ότι έχει διάμετρο περίπου 100.000 έτη φωτός και ότι περιέχει περισσότερα από 100.000.000.000 άστρα όπως ο ήλιος μας. Το κοντινότερο άστρο στη Γη, ένα άστρο της ομάδας α-Κενταύρου, βρίσκεται πάνω από 40.000.000.000.000 χλμ. μακριά. Ωστόσο, αυτή η ασύλληπτη απόσταση φαίνεται σχετικά μικρή αν λάβουμε υπόψη ότι, σύμφωνα με υπολογισμούς, υπάρχουν 100.000.000.000 γαλαξίες σε όλο το σύμπαν. Περίπου 10.000.000.000 από αυτούς βρίσκονται μέσα στην εμβέλεια των σύγχρονων τηλεσκοπίων.

Η απεραντοσύνη της αστρικής δημιουργίας προσδίδει απεριόριστη ισχύ και νόημα στη δήλωση του Δημιουργού που υπάρχει στο εδάφιο Ησαΐας 40:26: «Σηκώστε ψηλά τα μάτια σας και δείτε. Ποιος τα δημιούργησε αυτά; Αυτός που εξάγει το στράτευμά τους κατά αριθμό, που τα καλεί όλα ονομαστικά. Λόγω της αφθονίας της δυναμικής ενέργειας, και επειδή είναι σθεναρός σε δύναμη, ούτε ένα από αυτά δεν λείπει». (Παράβαλε Ψλ 147:4.) Ο ευλαβής ψαλμωδός υποκινήθηκε να πει: «Όταν βλέπω τους ουρανούς σου, τα έργα των δαχτύλων σου, τη σελήνη και τα άστρα που ετοίμασες, τι είναι ο θνητός άνθρωπος και τον θυμάσαι, ή ο γιος του χωματένιου ανθρώπου και τον φροντίζεις;»—Ψλ 8:3, 4.

Ηλικία. Το γεγονός ότι ακτίνες από μακρινά άστρα και γαλαξίες, που απέχουν εκατομμύρια έτη φωτός, φτάνουν τώρα σε γιγαντιαία επίγεια τηλεσκόπια υποδηλώνει ότι η δημιουργία αυτών των αστρικών σωμάτων έλαβε χώρα πριν από εκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν, εφόσον σε διαφορετική περίπτωση αυτές οι ακτίνες δεν θα είχαν φτάσει ακόμη στον πλανήτη μας. Αυτή η δημιουργία περιλαμβάνεται προφανώς στην αρχική δήλωση του εδαφίου Γένεση 1:1: «Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τους ουρανούς και τη γη». Το εδάφιο 16 δεν αντιφάσκει με αυτό όταν λέει ότι στη διάρκεια της τέταρτης δημιουργικής “ημέρας”, ή αλλιώς περιόδου, «άρχισε ο Θεός να κάνει . . . τα άστρα». Η λέξη «κάνω» (εβρ., ‛ασάχ) δεν σημαίνει το ίδιο με τη λέξη «δημιουργώ» (εβρ., μπαρά’).—Βλέπε ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ.

Αριθμός των Άστρων. Μιλώντας σε ανθρώπους, ο Θεός αναφέρθηκε στα άστρα για να υποδηλώσει έναν αμέτρητο αριθμό, συγκρίσιμο με τους κόκκους της άμμου στην ακρογιαλιά. (Γε 22:17· 15:5· Εξ 32:13· παράβαλε Νε 9:23· Να 3:15, 16· Εβρ 11:12.) Εφόσον τα άστρα που διακρίνονται καθαρά με γυμνό μάτι αριθμούν μόνο μερικές χιλιάδες, πολλοί θεωρούσαν στο παρελθόν αυτή τη σύγκριση άνιση. Ωστόσο, σήμερα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των άστρων μπορεί πράγματι να συγκριθεί με όλους τους κόκκους της άμμου σε όλη τη γη.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, ενώ ο Μωυσής υποδήλωσε για τον Ισραήλ ότι είχε δει μια ορισμένη εκπλήρωση αυτής της Αβραμιαίας υπόσχεσης, οι απογραφές του πληθυσμού, όπως καταγράφονται στην Αγία Γραφή, ποτέ δεν περιέλαβαν το συνολικό αριθμό του έθνους. (Δευ 1:10· 10:22· 28:62) Μεταγενέστερα αναφέρεται για τον Δαβίδ ότι απέφυγε επί τούτου να καταμετρήσει όσους «ήταν από είκοσι χρονών και κάτω, επειδή ο Ιεχωβά είχε υποσχεθεί να πληθύνει τον Ισραήλ σαν τα άστρα των ουρανών». (1Χρ 27:23) Η αντίληψη ότι αυτά τα ουράνια σώματα είναι αναρίθμητα καθιστά τα Βιβλικά συγγράμματα μοναδικά σε σύγκριση με τις απόψεις που είχαν εκείνη την εποχή διάφοροι αρχαίοι λαοί.

Εύτακτη Διάταξη. Επιπρόσθετα, η ευταξία με την οποία είναι διατεταγμένα αυτά τα ουράνια σώματα τονίζεται σε διάφορα εδάφια, τα οποία κάνουν λόγο για «νομοθετήματα», «διατάξεις» και «τροχιές» (“πορεία”, ΒΑΜ). (Ιερ 31:35-37· Κρ 5:20· παράβαλε Ιου 13.) Οι φοβερές δυνάμεις που καθορίζουν τις σχετικές θέσεις ορισμένων άστρων σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους υποδηλώνονται από τα ερωτήματα του Θεού προς τον Ιώβ: «Μπορείς να δέσεις τους δεσμούς του αστερισμού Κιμάχ; Ή μήπως μπορείς να λύσεις τα σχοινιά του αστερισμού Κεσίλ; Μπορείς να βγάλεις τον αστερισμό Μαζαρώθ στον προσδιορισμένο καιρό του; Και τον αστερισμό Ας, μαζί με τους γιους του, μπορείς να τον οδηγήσεις; Μήπως γνωρίζεις τα νομοθετήματα των ουρανών ή μπορείς να θέσεις την εξουσία τους στη γη;» (Ιωβ 38:31-33· βλέπε ΑΣ, ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ· ΚΕΣΙΛ, ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ· ΚΙΜΑΧ, ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ· ΜΑΖΑΡΩΘ, ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ.) Ως εκ τούτου, το Νέο Λεξικό της Αγίας Γραφής (New Bible Dictionary) αναφέρει: «Δηλώνουμε, λοιπόν, κατηγορηματικά ότι η Αγία Γραφή δέχεται με συνέπεια ένα σύμπαν πλήρως ορθολογιστικό και αχανές, αντίθετα με την τυπική για εκείνη την εποχή θεώρηση του κόσμου, σύμφωνα με την οποία το σύμπαν δεν ήταν ορθολογιστικό ούτε και μεγαλύτερο από όσο αντιλαμβάνεται κανείς με τις αισθήσεις και μόνο».—Επιμέλεια Τζ. Ντάγκλας, 1985, σ. 1144.

Τα λόγια του αποστόλου Παύλου σύμφωνα με τα οποία τα άστρα διαφέρουν μεταξύ τους μπορούν να εκτιμηθούν ακόμη περισσότερο υπό το φως της σύγχρονης αστρονομίας, η οποία επισημαίνει ότι υπάρχουν αντιθέσεις ως προς το χρώμα, το μέγεθος, την ποσότητα του φωτός που παράγεται, τη θερμοκρασία, ακόμη δε και τη σχετική πυκνότητα των άστρων.—1Κο 15:40, 41.

Αστρολατρία. Ενώ η αστρολατρία ήταν πολύ διαδεδομένη ανάμεσα στα αρχαία έθνη της Μέσης Ανατολής, η Γραφική άποψη των πιστών υπηρετών του Θεού ήταν ότι αυτά τα αστρικά σώματα δεν ήταν παρά υλικά σώματα τα οποία υπόκειντο στους νόμους και στον έλεγχο του Θεού και δεν εξουσίαζαν τον άνθρωπο, αλλά αποτελούσαν φωτοδότες και μέσα προσδιορισμού του χρόνου. (Γε 1:14-18· Ψλ 136:3, 7-9· 148:3) Προειδοποιώντας τον Ισραήλ να μη φτιάξει οποιαδήποτε παράσταση του αληθινού Θεού Ιεχωβά, ο Μωυσής τούς πρόσταξε να μην παραπλανηθούν και λατρέψουν τον ήλιο, τη σελήνη και τα άστρα «τα οποία», όπως είπε, «ο Ιεχωβά ο Θεός σου έχει διαμοιράσει σε όλους τους λαούς κάτω από ολόκληρο τον ουρανό». (Δευ 4:15-20· παράβαλε 2Βα 17:16· 21:5· 23:5· Σοφ 1:4, 5.) Τα ειδωλολατρικά έθνη ταύτιζαν τους διάφορους θεούς τους με ορισμένα άστρα και έτσι είχαν εθνικιστική άποψη για αυτά τα αστρικά σώματα. Ο Σακκούθ και ο Καϊβάν, που αναφέρονται στο εδάφιο Αμώς 5:26 ως θεοί τους οποίους λάτρευε ο αποστατικός Ισραήλ, θεωρούνται βαβυλωνιακές ονομασίες του πλανήτη Κρόνου, του αποκαλούμενου Ρεφάν στην παράθεση αυτού του εδαφίου από τον Στέφανο. (Πρ 7:42, 43) Η αστρολατρία κατείχε ιδιαίτερα εξέχουσα θέση στη Βαβυλώνα, αλλά αποδείχτηκε άχρηστη την ώρα της καταστροφής της.—Ησ 47:12-15.

Το «Άστρο» που Εμφανίστηκε Μετά τη Γέννηση του Ιησού. Οι «αστρολόγοι από [τα] ανατολικά μέρη»—επομένως από τις περιοχές γύρω από τη Βαβυλώνα—των οποίων η επίσκεψη στον Βασιλιά Ηρώδη μετά τη γέννηση του Ιησού είχε ως αποτέλεσμα τη σφαγή όλων των αρσενικών νηπίων στη Βηθλεέμ, σαφώς δεν ήταν υπηρέτες ή λάτρεις του αληθινού Θεού. (Ματ 2:1-18· βλέπε ΑΣΤΡΟΛΟΓΟΙ.) Όσο για το «άστρο» (ἀστήρ, Κείμενο) που είδαν, έχουν γίνει πολλές υποθέσεις—ότι ήταν κομήτης, μετεωροειδές, σουπερνόβα ή, σύμφωνα με μια πιο δημοφιλή θεωρία, ότι επρόκειτο για σύνοδο πλανητών. Κανένα από αυτά τα σώματα δεν θα μπορούσε λογικά να έχει “σταθεί πάνω από εκεί που ήταν το παιδάκι”, υποδεικνύοντας έτσι το συγκεκριμένο σπίτι στο χωριό της Βηθλεέμ στο οποίο βρισκόταν το παιδί. Είναι επίσης αξιοπρόσεκτο ότι μόνο αυτοί οι ειδωλολάτρες αστρολόγοι “είδαν” το άστρο. Το γεγονός ότι ασκούσαν αστρολογία, κάτι που ήταν καταδικαστέο, καθώς και τα δυσμενή επακόλουθα της επίσκεψής τους, η οποία έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του μελλοντικού Μεσσία, οπωσδήποτε επιτρέπουν—και μάλιστα καθιστούν ενδεδειγμένο—το να εξετάσει κανείς την εκδοχή να οδηγήθηκαν από μια πηγή αντιτιθέμενη στους σκοπούς του Θεού σχετικά με τον υποσχεμένο Μεσσία. Είναι οπωσδήποτε λογικό να αναρωτηθεί κανείς αν αυτός που «μετασχηματίζεται σε άγγελο φωτός», του οποίου ο τρόπος ενέργειας είναι «με κάθε δυναμικό έργο καθώς και με ψεύτικα σημεία και θαυμαστά προμηνύματα», αυτός που μπορούσε να κάνει ένα φίδι να φαίνεται ότι μιλάει και για τον οποίο ο Ιησούς είπε ότι ήταν «ανθρωποκτόνος τότε που άρχισε», δεν μπορούσε επίσης να κάνει κάποιους αστρολόγους να “δουν” ένα αστεροειδές αντικείμενο που τους οδήγησε αρχικά, όχι στη Βηθλεέμ, αλλά στην Ιερουσαλήμ, όπου κατοικούσε ένας θανάσιμος εχθρός του υποσχεμένου Μεσσία.—2Κο 11:3, 14· 2Θε 2:9· Γε 3:1-4· Ιωα 8:44.

Αλληγορική Χρήση. Τα άστρα χρησιμοποιούνται στην Αγία Γραφή με αλληγορική έννοια και σε μεταφορές ή παρομοιώσεις για να υποδηλώσουν άτομα, όπως στο όνειρο του Ιωσήφ στο οποίο οι γονείς του συμβολίζονταν από τον ήλιο και τη σελήνη, ενώ οι 11 αδελφοί του από 11 άστρα. (Γε 37:9, 10) Το εδάφιο Ιώβ 38:7 παραλληλίζει «τα πρωινά άστρα» που κραύγασαν χαρούμενα κατά τη θεμελίωση της γης με τους αγγελικούς “γιους του Θεού”. Ο αναστημένος και εξυψωμένος Ιησούς είπε ότι ήταν «το λαμπρό πρωινό άστρο» και υποσχέθηκε να δώσει «το πρωινό άστρο» στους νικητές ακολούθους του, υποδηλώνοντας προφανώς ότι αυτοί θα μοιράζονταν μαζί του την ουράνια θέση και δόξα του. (Απ 22:16· 2:26, 28· παράβαλε 2Τι 2:12· Απ 20:6.) Οι εφτά “άγγελοι” των εκκλησιών, στους οποίους αποστέλλονται γραπτά αγγέλματα, συμβολίζονται από εφτά άστρα στο δεξί χέρι του Χριστού. (Απ 1:16, 20· 2:1· 3:1) “Ο άγγελος της αβύσσου”, που ονομάζεται Αβαδδών, συμβολίζεται επίσης από ένα άστρο.—Απ 9:1, 11· βλέπε ΑΒΑΔΔΩΝ.

Στα παροιμιώδη λόγια του 14ου κεφαλαίου του Ησαΐα, ο κομπαστής και φιλόδοξος βασιλιάς της Βαβυλώνας (δηλαδή η δυναστεία των Βαβυλώνιων βασιλιάδων όπως εκπροσωπείται από τον Ναβουχοδονόσορα), ο οποίος αποκαλείται «λαμπερός» (εβρ., χαιλέλ· «Εωσφόρος», ΒΑΜ), παρουσιάζεται να επιδιώκει να υψώσει το θρόνο του «πάνω από τα άστρα του Θεού». (Ησ 14:4, 12, 13· βλέπε ΛΑΜΠΕΡΟΣ.) Η λέξη «άστρο» χρησιμοποιείται μεταφορικά στην προφητική μνεία των Δαβιδικών βασιλιάδων του Ιούδα (Αρ 24:17), η δε Βιβλική ιστορία δείχνει ότι η βαβυλωνιακή δυναστεία πράγματι υψώθηκε προσωρινά πάνω από αυτούς τους βασιλιάδες όταν κατέκτησε την Ιερουσαλήμ. Μια παρόμοια προφητεία στο 8ο κεφάλαιο του Δανιήλ περιγράφει πώς το μικρό «κέρατο» μιας μελλοντικής δύναμης ποδοπατάει κάποια άστρα από «το στράτευμα των ουρανών» και κινείται εναντίον του Άρχοντα του στρατεύματος και του αγιαστηρίου του (Δα 8:9-13), ενώ στο 12ο κεφάλαιο του Δανιήλ, στα πλαίσια μιας παρομοίωσης, αυτοί που «έχουν ενόραση» και φέρνουν άλλους στη δικαιοσύνη παρουσιάζονται να λάμπουν «σαν τα άστρα» στον «καιρό του τέλους». (Δα 12:3, 9, 10) Αντίθετα, τα ανήθικα άτομα τα οποία αποκλίνουν από την αλήθεια παραβάλλονται με «άστρα που δεν έχουν καθορισμένη πορεία».—Ιου 13.

Η συσκότιση των άστρων, όπως επίσης του ήλιου και της σελήνης, είναι ένα συχνό σχήμα λόγου που χρησιμοποιείται σε προφητικές προειδοποιήσεις καταστροφής η οποία επέρχεται ως αποτέλεσμα της κρίσης του Θεού. (Ησ 13:10· Ιεζ 32:7· Απ 6:12, 13· 8:12· παράβαλε Ιωβ 9:6, 7.) Η μείωση του φωτός αυτών των ουράνιων σωμάτων χρησιμοποιείται επίσης στα εδάφια Εκκλησιαστής 12:1, 2 για να περιγράψει το δείλι της ζωής ενός ηλικιωμένου ατόμου. Σε άλλες περιπτώσεις λέγεται ότι άστρα πέφτουν ή ρίχνονται στη γη. (Ματ 24:29· Απ 8:10· 9:1· 12:4) «Σημεία» στον ήλιο, στη σελήνη και στα άστρα προλέγεται ότι αποτελούν αποδείξεις για τον καιρό του τέλους.—Λου 21:25.

Το «Άστρο της Ημέρας». Η έκφραση «άστρο της ημέρας» (φωσφόρος, Κείμενο) εμφανίζεται μία φορά, στο εδάφιο 2 Πέτρου 1:19, και έχει σημασία παρόμοια με την έκφραση «πρωινό άστρο». Αυτά τα άστρα, σε ορισμένες εποχές του έτους, είναι τα τελευταία που ανατέλλουν στον ανατολικό ορίζοντα προτού προβάλει ο ήλιος, και επομένως προαναγγέλλουν την αυγή της καινούριας ημέρας. Η αναφορά που είχε κάνει προηγουμένως ο Πέτρος στο όραμα της μεταμόρφωσης του Ιησού με μεγαλειώδη δόξα υποδεικνύει συσχέτιση με το γεγονός ότι εκείνος αναλαμβάνει βασιλική εξουσία ως «η ρίζα και ο απόγονος του Δαβίδ, και το λαμπρό πρωινό άστρο [ἀστήρ, Κείμενο]».—Απ 22:16· 2:26-28.

“Τα Άστρα Πολέμησαν Εναντίον του Σισάρα”. Τα λόγια του εδαφίου Κριτές 5:20 έχουν προκαλέσει συζητήσεις όσον αφορά τη φράση: «Από τον ουρανό πολέμησαν τα άστρα, από τις τροχιές τους πολέμησαν εναντίον του Σισάρα». Μερικοί θεωρούν αυτή τη φράση απλώς ποιητική αναφορά στη θεϊκή βοήθεια. (Παράβαλε Κρ 4:15· Ψλ 18:9.) Μεταξύ άλλων υποθέσεων που προβάλλονται είναι η εκδοχή να έλαβε χώρα βροχή μετεωριτών ή να βασίστηκε ο Σισάρα σε αστρολογικές προβλέψεις που αποδείχτηκαν ψευδείς. Εφόσον η Βιβλική αφήγηση δεν αναφέρει λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο «πολέμησαν» τα άστρα, φαίνεται επαρκές να θεωρήσουμε ότι η δήλωση υποδεικνύει κάποια θεϊκή ενέργεια θαυματουργικής φύσης υπέρ του στρατεύματος του Ισραήλ.