Κεφάλαιο 8
Πώς Μπορώ να Αποκτήσω Πραγματικούς Φίλους;
«ΠΗΓΑΙΝΩ σχολείο σ’ αυτή την περιοχή οχτώ χρόνια, αλλά σ’ όλο αυτό το διάστημα ποτέ δεν κατάφερα να κάνω ούτε ένα φίλο! Ούτε έναν». Αυτά τα παράπονα έκανε ένας νεαρός, με το όνομα Ρον. Ίσως κι εσύ κατά καιρούς να έχεις αισθανθεί ότι δεν τα καταφέρνεις να δημιουργήσεις φιλίες. Αλλά, ποιοι είναι οι πραγματικοί φίλοι; Και ποιο είναι το μυστικό για να τους αποκτήσεις;
Μια παροιμία λέει: «Ο φίλος δείχνει αγάπη σε όλες τις περιστάσεις και γίνεται αδελφός στον καιρό των δυσκολιών». (Παροιμίαι 17:17, The Bible in Basic English [Η Βίβλος στη Βασική Αγγλική]) Αλλά, φιλία δεν σημαίνει απλώς και μόνο να έχεις κάποιον για να σου παραστέκεται στις δύσκολες στιγμές. Μια νεαρή γυναίκα, που ονομάζεται Μάρβια, λέει: «Μερικές φορές η δήθεν φίλη αφού σε βλέπει να μπλέκεσαι σε προβλήματα κατόπιν σου λέει: ‘Έβλεπα πως εκεί θα κατέληγες, αλλά φοβόμουνα να σου το πω’. Όταν, όμως, μια πραγματική φίλη σε βλέπει να έχεις πάρει τον εσφαλμένο δρόμο, θα προσπαθήσει να σε προειδοποιήσει προτού να είναι πολύ αργά—ακόμη κι αν ξέρει ότι αυτά που θα σου πει μπορεί να μη σου αρέσουν».
Θα επέτρεπες στον πληγωμένο εγωισμό σου να σε κάνει να απορρίψεις κάποιον ο οποίος έδειξε αρκετό ενδιαφέρον για σένα ώστε να σου πει την αλήθεια; Το εδάφιο Παροιμίαι 27:6 λέει: «Κάποιος μπορεί να δείξει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις πληγές που προκαλούνται από ένα άτομο που δείχνει αγάπη παρά στα ένθερμα φιλιά που δίνει κάποιος που μισεί». (Byington) Άρα λοιπόν, ένα άτομο που σκέφτεται και μιλάει με ευθύτητα είναι το είδος του ατόμου που πρέπει να θέλεις για φίλο.
Οι Ψεύτικοι Φίλοι σε Αντίθεση με τους Αληθινούς
«Η ζωή μου αποδεικνύει ότι δεν σε βοηθούν όλοι οι ‘φίλοι’ να εκδηλώσεις τον καλύτερό σου εαυτό», δηλώνει η 23χρονη Πέγκι. Όταν ήταν έφηβη, η Πέγκι αναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι της. Ωστόσο, έγινε φίλη με δύο Μάρτυρες του Ιεχωβά, τον Μπιλ και τη σύζυγό του, τη Λόι. Αυτοί άρχισαν να μελετούν την Αγία Γραφή με την Πέγκι. «Οι μήνες που πέρασα μαζί τους ήταν γεμάτοι από πραγματική χαρά, ευχαρίστηση και ειρήνη», είπε η Πέγκι. Όμως, αυτή προτίμησε να πάει να μείνει με μερικούς νεαρούς που γνώρισε—και έφυγε από τον Μπιλ και τη Λόι.
Η Πέγκι λέει τα εξής για εκείνον τον καιρό: «Έμαθα πολλά πράγματα από τους καινούριους μου ‘φίλους’—να κλέβω στέρεο, να πληρώνω με ακάλυπτες επιταγές, να καπνίζω μαριχουάνα και τέλος, έμαθα πώς να βρίσκω χρήματα για να συνεχίζω να παίρνω ναρκωτικά, για τα οποία χρειαζόμουν 200 δολάρια [περ. 30.000 δρχ.] τη μέρα». Σε ηλικία 18 ετών συνάντησε ένα νεαρό, που τον έλεγαν Ρέι και ο οποίος της πρόσφερε όσα ναρκωτικά ήθελε—δωρεάν. «Σκέφτηκα ότι όλα τα προβλήματά μου τελείωσαν. Ποτέ πια δεν θα χρειαζόταν να κλέψω και να απατήσω», λέει η Πέγκι. Ωστόσο, ο Ρέι την εξέδιδε σαν πόρνη. Τελικά, η Πέγκι εγκατέλειψε εκείνη την πόλη και τους τρισάθλιους «φίλους» της.
Στο μέρος που πήγε να μείνει, μια μέρα επισκέφτηκαν την Πέγκι δύο Μάρτυρες του Ιεχωβά. «Τα μάτια μου γέμισαν με δάκρυα χαράς όταν αγκάλιασα τις δύο κατάπληκτες γυναίκες», αφηγείται η Πέγκι. «Είχα μάθει να περιφρονώ την υποκρισία των πρώην ‘φίλων’ μου, αλλά αυτές ήταν πραγματικές φίλες». Η Πέγκι ξανάρχισε τη Γραφική της μελέτη.
Ωστόσο, δεν ήταν εύκολο να συμμορφώσει τη ζωή της με τις οδούς του Θεού. Ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να κόψει το κάπνισμα. Όμως, μια φίλη της, που ήταν Μάρτυρας, τη συμβούλεψε: «Αντί να προσεύχεσαι και να ζητάς συγχώρηση αφού καπνίσεις, γιατί να μην προσευχηθείς από πριν και να ζητήσεις δύναμη όταν θα αισθανθείς την ώθηση να καπνίσεις;» Η ίδια η Πέγκι λέει: «Αυτή η ευγενική και πρακτική υπόδειξη πέτυχε. . . . Για πρώτη φορά μετά από χρόνια αισθάνθηκα καθαρή μέσα μου και ένιωσα τι σημαίνει να έχεις αυτοσεβασμό».
Η εμπειρία της Πέγκι δείχνει πόσο αληθινά είναι τα λόγια της Αγίας Γραφής, που αναφέρονται στο εδάφιο Παροιμίαι 13:20: «Ο περιπατών μετά σοφών θέλει είσθαι σοφός· ο δε σύντροφος των αφρόνων θέλει απολεσθή». Η Πέγκι λέει: «Αν είχα διατηρήσει τη φιλία μου μ’ εκείνα τα άτομα που αγαπούσαν τον Θεό, θα είχα αποφύγει όλα αυτά τα πράγματα που είναι τώρα για μένα μια κακή ανάμνηση».
Πώς να Βρεις Φίλους
Πού μπορείς να βρεις φίλους οι οποίοι να αγαπούν τον Θεό; Μέσα στη Χριστιανική εκκλησία. Ψάξε να βρεις νεαρούς οι οποίοι, όχι μόνο λένε ότι έχουν πίστη, αλλά κάνουν και έργα που αποδεικνύουν την πίστη τους και την αφοσίωσή τους. (Παράβαλε Ιακώβου 2:26.) Αν είναι δύσκολο να βρεις τέτοια νεαρά άτομα, γνωρίσου με μερικούς Χριστιανούς μεγαλύτερους από σένα. Η ηλικία δεν είναι ανάγκη να αποτελεί εμπόδιο για τη φιλία. Η Αγία Γραφή μιλάει για την υποδειγματική φιλία που υπήρχε ανάμεσα στον Δαβίδ και στον Ιωνάθαν—και ο Ιωνάθαν ήταν αρκετά μεγαλύτερος του Δαβίδ, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πατέρας του!—1 Σαμουήλ 18:1.
Πώς, όμως, μπορείς να αρχίσεις μια φιλία;
Πραγματικό Ενδιαφέρον για τους Άλλους
Ο Ιησούς είχε δημιουργήσει τόσο ισχυρές φιλίες που οι φίλοι του ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν γι’ αυτόν. Γιατί; Πρώτα απ’ όλα, ο Ιησούς ενδιαφερόταν για τους ανθρώπους. Προσπαθούσε να βοηθάει τους άλλους με έργα. Το έκανε αυτό γιατί το ‘ήθελε’. (Ματθαίος 8:3) Είναι αλήθεια ότι το πρώτο βήμα για να κάνει κάποιος φίλους είναι να δείχνει ενδιαφέρον για τους άλλους.
Για παράδειγμα, ένας νεαρός, ο Ντέιβιντ, λέει ότι καταφέρνει να κάνει φίλους γιατί έχει «πραγματική αγάπη για τους ανθρώπους και δείχνει πραγματικό ενδιαφέρον για τους άλλους». Ο ίδιος προσθέτει: «Ένα από τα σπουδαιότερα πράγματα είναι να ξέρεις το όνομα του ατόμου. Οι άλλοι συχνά εντυπωσιάζονται όταν δείχνεις αρκετό ενδιαφέρον ώστε να θυμάσαι το όνομά τους. Γι’ αυτό, μπορεί να σου εμπιστευτούν κάποια εμπειρία ή κάποιο πρόβλημά τους και έτσι θα αρχίσει να οικοδομείται η φιλία σας».
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είσαι υπερβολικά διαχυτικός με τον οποιονδήποτε. Ο Ιησούς ήταν ‘ταπεινός στην καρδιά’, δεν προσπαθούσε να εντυπωσιάσει ή να κάνει επίδειξη. (Ματθαίος 11:28, 29) Το ειλικρινές ενδιαφέρον για τους άλλους είναι εκείνο που τους ελκύει. Συχνά, τα πιο απλά πράγματα όπως το να φας μ’ ένα φίλο σου ή να βοηθήσεις κάποιον που θέλει να κάνει κάτι, συμβάλλουν στο να γίνει βαθύτερη μια φιλία.
‘Πώς Ακούς’
«Προσέχετε . . . πώς ακούετε», πρότρεψε ο Ιησούς. (Λουκάς 8:18) Μολονότι, εκείνος είχε υπόψη του πόση αξία έχει να ακούει κάποιος τα λόγια του Θεού, η ίδια αρχή μπορεί να εφαρμοστεί κατάλληλα στην ανάπτυξη μιας σχέσης. Για την ανάπτυξη μιας φιλίας είναι ζωτικό να είσαι καλός ακροατής.
Αν ενδιαφερόμαστε ειλικρινά γι’ αυτά που μας λένε οι άλλοι, αυτοί, συνήθως, έρχονται πιο κοντά μας. Αλλά, αυτό απαιτεί ‘να δίνεις προσοχή, με προσωπικό ενδιαφέρον όχι απλώς και μόνο στα δικά σου ζητήματα [ή ίσως μόνο σ’ αυτά που θέλεις να πεις], αλλά με προσωπικό ενδιαφέρον και στα ζητήματα των άλλων’.—Φιλιππησίους 2:4, ΜΝΚ.
Να Είσαι Πιστός Φίλος
Ο Ιησούς παρέμεινε στο πλευρό των φίλων του. ‘Τους αγάπησε μέχρι τέλους’. (Ιωάννης 13:1) Ένας νεαρός, που ονομάζεται Γκόρντον, φέρεται παρόμοια στους φίλους του: «Η βασική ιδιότητα ενός φίλου είναι να μένει πιστός. Θα παραμείνει στο πλευρό σου όταν έρθουν δυσκολίες; Ο φίλος μου κι εγώ υπερασπίζουμε ο ένας τον άλλον όταν κάποιοι άλλοι κάνουν υποτιμητικά σχόλια. Υποστηρίζουμε πράγματι ο ένας τον άλλο—αλλά μόνο όταν έχουμε δίκιο».
Ωστόσο, το μόνο που σκέφτονται οι ψεύτικοι φίλοι είναι να χτυπούν τους άλλους πισώπλατα με υποκρισία. ‘Υπάρχουν φίλοι που είναι διατεθειμένοι να κάνουν κομμάτια ο ένας τον άλλον’, λέει το εδάφιο Παροιμίαι 18:24, ΜΝΚ. Θα ‘έκανες κομμάτια’ τη φήμη ενός φίλου σου συμμετέχοντας σε κακοήθες κουτσομπολιό ή θα τον υπερασπιζόσουν σαν πιστός φίλος;
Να Αποκαλύπτεις τα Αισθήματά Σου
Επίσης, ο Ιησούς γινόταν αγαπητός στους άλλους επειδή τους αποκάλυπτε τα βαθύτερα αισθήματά του. Μερικές φορές, έδειξε ότι ‘σπλαχνίστηκε’, ότι ‘αγάπησε’ και ότι ήταν «περίλυπος». Σε μια περίπτωση τουλάχιστον «εδάκρυσεν». Ο Ιησούς δεν ντρεπόταν που άνοιγε την καρδιά του σ’ εκείνους που εμπιστευόταν.—Ματθαίος 9:36· 26:38· Μάρκος 10:21· Ιωάννης 11:35.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να εξωτερικεύεις τα συναισθήματά σου στον καθένα που συναντάς! Αλλά, μπορείς να είσαι ειλικρινής με τους άλλους. Και καθώς γνωρίζεσαι με κάποιον και αρχίζεις να τον εμπιστεύεσαι, μπορείς σιγά-σιγά να του αποκαλύπτεις όλο και περισσότερα από τα βαθύτερα αισθήματά σου. Παράλληλα, για φιλίες γεμάτες νόημα χρειάζεται να μάθεις να μπαίνεις στη θέση των άλλων και να τους δείχνεις ‘συμπόνια’.—1 Πέτρου 3:8, ΚΔΤΚ.
Μην Αναμένεις Τελειότητα
Ακόμα κι αν μια φιλία έχει ξεκινήσει καλά, μην αναμένεις τελειότητα. «Όλοι μας κάνουμε πολλά σφάλματα. Αν κάποιος δεν κάνει σφάλματα με τα λόγια, αυτός είναι τέλειος άνθρωπος». (Ιακώβου 3:2, ΝΔΜ) Επιπλέον, η φιλία κοστίζει—χρόνο και συναισθήματα. «Πρέπει να είσαι πρόθυμος να δίνεις», λέει ο νεαρός Πρίσλεϊ. «Αυτό είναι μεγάλο μέρος της φιλίας. Έχεις τη δική σου γνώμη για ορισμένα πράγματα, αλλά είσαι πρόθυμος να δεχτείς την άποψη και τη γνώμη του φίλου σου».
Ωστόσο, το τίμημα για τη φιλία δεν είναι τίποτα αν ληφθεί υπόψη ποιο είναι το τίμημα αν δεν αγαπάς—μια ζωή άδεια, όλο μοναξιά. Επομένως, απόκτησε φίλους. (Παράβαλε Λουκάς 16:9, ΜΝΚ.) Δώσε από τον εαυτό σου. Να ακούς και να δείχνεις ειλικρινές ενδιαφέρον για τους άλλους. Όπως ο Ιησούς, έτσι κι εσύ θα μπορείς να πεις σε αρκετά άτομα: «Σεις είσθε φίλοι μου».—Ιωάννης 15:14.
Ερωτήσεις για Συζήτηση
◻ Πώς μπορείς να αναγνωρίσεις έναν πραγματικό φίλο; Ποιοι φίλοι είναι ψεύτικοι;
◻ Πού μπορείς να ψάξεις για να βρεις φίλους; Πρέπει να έχουν απαραίτητα την ίδια ηλικία μ’ εσένα;
◻ Τι πρέπει να κάνεις αν ένας φίλος σου έχει «μπλέξει» άσχημα;
◻ Ποιοι είναι τέσσερις τρόποι για να αποκτήσεις φίλους;
[Πρόταση που Τονίζεται στη σελίδα 66]
«Έμαθα πολλά πράγματα από τους καινούριους μου ‘φίλους’—να κλέβω στέρεο, να πληρώνω με ακάλυπτες επιταγές, να καπνίζω μαριχουάνα και τέλος, έμαθα πώς να βρίσκω χρήματα για να συνεχίζω να παίρνω ναρκωτικά, για τα οποία χρειαζόμουν 200 δολάρια [περ. 30.000 δρχ.] τη μέρα»
[Πλαίσιο στις σελίδες 68, 69]
Να Μαρτυρήσω το Φίλο μου;
Αν μάθαινες ξαφνικά ότι κάποιος φίλος σου ανακατεύεται με τα ναρκωτικά, παίζει με το σεξ, κάνει απάτες ή κλέβει—θα το έλεγες αυτό σε κάποιον υπεύθυνο; Οι περισσότεροι δεν θα το έκαναν, υπακούοντας σ’ έναν παράξενο νόμο, το νόμο της σιωπής που συνήθως επικρατεί ανάμεσα στους νεαρούς.
Μερικοί φοβούνται μήπως τους χαρακτηρίσουν «καρφί». Άλλοι έχουν μια διαστρεβλωμένη άποψη για την πιστότητα. Βλέποντας τη διαπαιδαγώγηση σαν κάτι βλαβερό φαντάζονται ότι αν αποκρύψουν τα προβλήματα του φίλου τους του κάνουν χάρη. Επιπλέον, όταν κάποιος παραβιάσει αυτό το νόμο της σιωπής, μπορεί να αντιμετωπίσει τη γελοιοποίηση από τους συνομηλίκους του και πιθανώς να χάσει και τη φιλία τους.
Παρ’ όλα αυτά, όταν ένας νεαρός, που λέγεται Λι, έμαθε ότι ο καλύτερος φίλος του, ο Κρις, κάπνιζε, αποφάσισε να κάνει κάτι. Ο Λι λέει: «Με ενοχλούσε η συνείδησή μου, επειδή ήξερα ότι έπρεπε να το πω σε κάποιον!» Ένας νεαρός στους Βιβλικούς χρόνους αντιμετώπισε μια παρόμοια κατάσταση. «Ο Ιωσήφ, νέος ων ετών δεκαεπτά, εποίμαινε τα πρόβατα μετά των αδελφών αυτού, . . . και ανέφερεν ο Ιωσήφ προς τον πατέρα αυτών την κακήν αυτών φήμην». (Γένεσις 37:2) Ο Ιωσήφ ήξερε πως αν δεν έλεγε τίποτα, θα κινδύνευε η πνευματική ευημερία των αδελφών του.
Η αμαρτία είναι μια δύναμη που προκαλεί εξαχρείωση και διαφθορά. Αν ο φίλος σου που έχει κάνει κάποιο παραστράτημα δεν λάβει βοήθεια—ίσως με τη μορφή σταθερής Γραφικής διαπαιδαγώγησης—τότε μπορεί να βουτηχτεί ακόμα πιο βαθιά στην ασέβεια. (Εκκλησιαστής 8:11) Άρα καλύπτοντας την κακή πράξη ενός φίλου σου δεν του κάνεις καθόλου καλό και μπορεί μάλιστα να του προξενήσεις ανεπανόρθωτη βλάβη.
Γι’ αυτό, η Αγία Γραφή προτρέπει: «Αδελφοί, και εάν άνθρωπος απερισκέπτως πέση εις κανέν αμάρτημα, σεις οι πνευματικοί [που έχετε πνευματικά προσόντα, ΜΝΚ] διορθόνετε τον τοιούτον με πνεύμα πραότητος». (Γαλάτας 6:1) Μπορεί να μη νιώθεις ότι έχεις τα πνευματικά προσόντα να διορθώσεις το φίλο σου που έχει κάνει κάποιο παραστράτημα. Δεν θα ήταν, όμως, λογικό να φροντίσεις να αναφερθεί το ζήτημα σε κάποιον που έχει τα προσόντα να βοηθήσει;
Έτσι λοιπόν, επιβάλλεται να πλησιάσεις το φίλο σου και να του εκθέσεις το λάθος του. (Παράβαλε Ματθαίος 18:15.) Για να γίνει αυτό, θα χρειαστεί κουράγιο και τόλμη από μέρους σου. Κράτησε σταθερή στάση, δίνοντας ‘πειστικές αποδείξεις’ σχετικά με το αμάρτημά του και ειδικότερα λέγοντάς του τι ξέρεις και πώς έγινε και το έμαθες. (Παράβαλε Ιωάννης 16:8, ΜΝΚ.) Να μην υποσχεθείς ότι δεν θα το πεις σε κανένα, γιατί μια τέτοια υπόσχεση δεν θα ίσχυε στα μάτια του Θεού, ο οποίος καταδικάζει την απόκρυψη της κακής πράξης.—Παροιμίαι 28:13.
Ίσως έχει γίνει κάποια παρεξήγηση. (Παροιμίαι 18:13) Αν δεν αληθεύει αυτό, και ο φίλος σου έχει διαπράξει αδικοπραγία, μπορεί να νιώσει ανακούφιση συζητώντας ανοιχτά το πρόβλημά του. Να είσαι καλός ακροατής. (Ιακώβου 1:19) Μην καταπνίγεις την ελεύθερη έκφραση των συναισθημάτων του, χρησιμοποιώντας επικριτικές εκφράσεις, όπως «Δεν έπρεπε να κάνεις κάτι τέτοιο!» ή εκφράσεις που δηλώνουν δυσάρεστη έκπληξη, όπως «Πώς μπόρεσες!» Προσπάθησε να μπεις στη θέση του φίλου σου και να νιώσεις όπως νιώθει κι εκείνος.—1 Πέτρου 3:8, ΚΔΤΚ.
Συχνά, η κατάσταση απαιτεί περισσότερη βοήθεια απ’ όση είσαι σε θέση να δώσεις εσύ. Τότε, να επιμείνεις να αποκαλύψει ο φίλος σου το σφάλμα του στους γονείς του ή σε άλλους υπεύθυνους ενήλικους. Κι αν ο φίλος σου αρνηθεί να το κάνει αυτό; Πες του ότι, αν δεν ξεκαθαρίσει εκείνος το ζήτημα μέσα σε ένα λογικό χρονικό διάστημα, τότε σαν αληθινός του φίλος, εσύ έχεις την υποχρέωση να πας σε κάποιον για λογαριασμό του.—Παροιμίαι 17:17.
Στην αρχή, ο φίλος σου μπορεί να μην καταλάβει γιατί ενήργησες μ’ αυτόν τον τρόπο. Ίσως και να γίνει έξω φρενών και απερίσκεπτα να βάλει τέρμα στη φιλία σας. Αλλά ο Λι λέει: «Ξέρω πως λέγοντάς το σε κάποιον έκανα αυτό που ήταν σωστό. Έφυγε ένα βάρος από τη συνείδησή μου, επειδή ο Κρις λάβαινε τη βοήθεια που χρειαζόταν. Αργότερα, ήρθε και μου είπε ότι δεν ήταν θυμωμένος μαζί μου για ό,τι είχα κάνει κι έτσι ησύχασα και μ’ αυτό».
Αν ο φίλος σου εξακολουθεί να αισθάνεται πικρία για τις θαρραλέες ενέργειές σου, τότε στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ αληθινός φίλος. Αλλά εσύ θα νιώσεις ικανοποίηση ξέροντας πως απέδειξες την οσιότητά σου στον Θεό και πως έδειξες ότι είσαι αληθινός φίλος.
[Εικόνα στη σελίδα 67]
Το βρίσκεις δύσκολο να κάνεις φίλους;
[Εικόνα στη σελίδα 70]
Το κλειδί για να πιάσεις φιλίες είναι να δείχνεις ενδιαφέρον για τους άλλους