ΘΛΙΨΗ

Η λέξη θλίψις του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου σημαίνει βασικά στενοχώρια, ταλαιπωρία ή κακοπάθηση εξαιτίας πιεστικών συνθηκών. Χρησιμοποιείται αναφορικά με την ταλαιπωρία του τοκετού (Ιωα 16:21), το διωγμό (Ματ 24:9· Πρ 11:19· 20:23· 2Κο 1:8· Εβρ 10:33· Απ 1:9), τη φυλάκιση (Απ 2:10), τη φτώχεια και άλλες αντιξοότητες κοινές σε ορφανά και χήρες (Ιακ 1:27), την πείνα (Πρ 7:11) και την τιμωρία για την αδικοπραγία (Ρω 2:9· Απ 2:22). Η «θλίψη» για την οποία γίνεται λόγος στο εδάφιο 2 Κορινθίους 2:4 αναφέρεται προφανώς στη στενοχώρια που ένιωθε ο απόστολος Παύλος λόγω της εσφαλμένης διαγωγής των Χριστιανών στην Κόρινθο και λόγω του ότι ήταν αναγκασμένος να τους διορθώσει με αυστηρότητα.

Ο Γάμος Φέρνει Θλίψη στη Σάρκα. Όταν συνέστησε την αγαμία ως την καλύτερη πορεία ενέργειας, ο απόστολος Παύλος παρατήρησε: «Αλλά ακόμη και αν παντρευτείς, δεν θα έχεις αμαρτήσει. . . . Ωστόσο, εκείνοι που παντρεύονται θα έχουν θλίψη στη σάρκα τους». (1Κο 7:28) Ο γάμος συνεπάγεται ανησυχίες και έγνοιες για το σύζυγο, τη σύζυγο και τα παιδιά. (1Κο 7:32-35) Μια αρρώστια μπορεί να επιφέρει φορτία και πιέσεις στην οικογένεια. Στην περίπτωση των Χριστιανών, ίσως ξεσπάσει διωγμός, με αποτέλεσμα ακόμη και να εκδιωχθούν οι οικογένειες από τα σπίτια τους. Οι πατέρες ίσως δυσκολεύονται να παρέχουν στο σπιτικό τους τα προς το ζην. Οι γονείς ή τα παιδιά μπορεί να χωριστούν λόγω φυλάκισης, να υποστούν βασανιστήρια στα χέρια των διωκτών ή ακόμη και να χάσουν τη ζωή τους.

Πιστότητα υπό Θλίψη. Η θλίψη με τη μορφή διωγμού μπορεί να εξασθενίσει την πίστη ενός ατόμου. Ο Χριστός Ιησούς, στην παραβολή του σπορέα, έδειξε ότι κάποια άτομα θα σκανδαλίζονταν εξαιτίας θλίψης ή διωγμού. (Ματ 13:21· Μαρ 4:17) Γνωρίζοντας αυτόν τον κίνδυνο, ο απόστολος Παύλος ανησυχούσε πολύ για τη νεοσύστατη εκκλησία της Θεσσαλονίκης. Αυτοί που είχαν συνταυτιστεί με εκείνη την εκκλησία είχαν δεχτεί τη Χριστιανοσύνη υφιστάμενοι πολλή θλίψη (1Θε 1:6· παράβαλε Πρ 17:1, 5-10) και συνέχιζαν να υπομένουν θλίψη. Γι’ αυτό, ο Παύλος έστειλε τον Τιμόθεο να τους ενισχύσει και να τους παρηγορήσει, «για να μην ταλαντευτεί κανείς από αυτές τις θλίψεις». (1Θε 3:1-3, 5) Όταν ο Τιμόθεος επέστρεψε φέρνοντας τα νέα ότι οι Θεσσαλονικείς είχαν παραμείνει σταθεροί στην πίστη, ο Παύλος παρηγορήθηκε πολύ. (1Θε 3:6, 7) Αναμφισβήτητα, οι προσπάθειες που είχε καταβάλει ο Παύλος για να τους προετοιμάσει να αναμένουν θλίψη βοήθησαν επίσης τους Θεσσαλονικείς να παραμείνουν πιστοί υπηρέτες του Θεού.—1Θε 3:4· παράβαλε Ιωα 16:33· Πρ 14:22.

Μολονότι η θλίψη δεν είναι κάτι ευχάριστο, ο Χριστιανός μπορεί να αγάλλεται ενόσω την υπομένει, εφόσον γνωρίζει ότι η πιστότητα επιδοκιμάζεται από τον Θεό και τελικά θα οδηγήσει στην πραγματοποίηση της μεγαλειώδους ελπίδας του. (Ρω 5:3-5· 12:12) Η θλίψη αυτή καθαυτή δεν είναι παρά στιγμιαία και ελαφριά σε σύγκριση με την αιώνια δόξα που θα λάβουν όσοι παραμείνουν πιστοί. (2Κο 4:17, 18) Ο Χριστιανός μπορεί επίσης να είναι βέβαιος ότι η όσια αγάπη του Θεού δεν θα κλονιστεί ποτέ, όποια θλίψη και αν επέλθει στον πιστό.—Ρω 8:35-39.

Γράφοντας στους Κορινθίους, ο απόστολος Παύλος επισήμανε και άλλους παράγοντες οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τον Χριστιανό να υπομείνει θλίψη, λέγοντας: «Ευλογημένος να είναι ο Θεός . . . κάθε παρηγοριάς, ο οποίος μας παρηγορεί σε κάθε μας θλίψη, για να μπορούμε να παρηγορούμε εκείνους που περνούν οποιοδήποτε είδος θλίψης μέσω της παρηγοριάς με την οποία παρηγορούμαστε και εμείς από τον Θεό. . . . Και είτε βρισκόμαστε σε θλίψη, είναι για τη δική σας παρηγοριά και σωτηρία· είτε παρηγορούμαστε, είναι για τη δική σας παρηγοριά που ενεργεί για να σας κάνει να υπομένετε τα ίδια παθήματα τα οποία υποφέρουμε και εμείς». (2Κο 1:3-6) Οι πολύτιμες υποσχέσεις του Θεού, η βοήθεια από το άγιο πνεύμα του και το γεγονός ότι εκείνος απαντάει στις προσευχές όσων υποφέρουν θλίψη αποτελούν πηγή παρηγοριάς για τους Χριστιανούς. Με βάση τις δικές τους εμπειρίες, μπορούν να ενθαρρύνουν και να παρηγορούν άλλους. Το δικό τους παράδειγμα πίστης και τα λόγια με τα οποία εκφράζουν την πεποίθησή τους εμπνέουν τους συγχριστιανούς τους ώστε να παραμείνουν και εκείνοι πιστοί.

Ο ίδιος ο Παύλος εκτιμούσε την παρηγοριά που του έδιναν οι ομόπιστοί του καθώς υπέμενε θλίψεις. Επαίνεσε τους Φιλιππήσιους Χριστιανούς σχετικά με αυτό, λέγοντας: «Ενεργήσατε καλά με το να γίνετε συμμέτοχοι με εμένα στη θλίψη μου». (Φλπ 4:14) Δείχνοντας γνήσιο ενδιαφέρον για τον Παύλο, ο οποίος ήταν φυλακισμένος στη Ρώμη, εκείνοι τον βοήθησαν να αντέξει τη θλίψη του στηρίζοντάς τον υλικά.—Φλπ 4:15-20.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, η θλίψη που υφίστανται άλλοι φοβίζει ορισμένα άτομα. Έχοντας αυτό κατά νου, ο Παύλος ενθάρρυνε τους Εφέσιους Χριστιανούς: «Σας ζητώ . . . να μην παραιτείστε εξαιτίας αυτών των θλίψεών μου για χάρη σας, γιατί αυτές σημαίνουν δόξα για εσάς». (Εφ 3:13) Οι διωγμοί ή οι θλίψεις που αντιμετώπιζε ο Παύλος οφείλονταν στη διακονία που επιτελούσε για τους Εφεσίους και άλλους. Γι’ αυτόν το λόγο, μπορούσε να τις χαρακτηρίζει θλίψεις “για χάρη τους”. Η πιστή του εγκαρτέρηση κάτω από αυτές τις θλίψεις σήμαινε «δόξα» για τους Εφέσιους Χριστιανούς, επειδή καταδείκνυε πως ό,τι είχαν ως Χριστιανοί (όπως τις βέβαιες υποσχέσεις του Θεού και την πολύτιμη σχέση τους με τον Ιεχωβά Θεό και τον Γιο του, τον Χριστό Ιησού) άξιζε την υπομονή τους. (Παράβαλε Κολ 1:24.) Αν ο Παύλος, ως απόστολος, είχε παραιτηθεί, αυτό θα σήμαινε ατίμωση για την εκκλησία. Κάποιοι άλλοι θα μπορούσαν να προσκόψουν.—Παράβαλε 2Κο 6:3, 4.

Η «Μεγάλη Θλίψη». Απαντώντας στην ερώτηση των μαθητών του σχετικά με το σημείο της παρουσίας του και της τελικής περιόδου του συστήματος πραγμάτων, ο Ιησούς ανέφερε μια «μεγάλη θλίψη, τέτοια που δεν έχει συμβεί από την αρχή του κόσμου μέχρι τώρα ούτε πρόκειται να ξανασυμβεί». (Ματ 24:3, 21) Όπως προκύπτει από μια παραβολή των εδαφίων Ματθαίος 24:15-22 με τα εδάφια Λουκάς 21:20-24, τα λόγια του αναφέρονταν αρχικά στη θλίψη που επρόκειτο να πλήξει την Ιερουσαλήμ. Αυτή η εκπλήρωση έλαβε χώρα το 70 Κ.Χ., όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τα ρωμαϊκά στρατεύματα υπό τον στρατηγό Τίτο. Εξαιτίας της πολιορκίας προκλήθηκε μεγάλη πείνα και χάθηκαν πολλές ζωές. Ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος αναφέρει ότι 1.100.000 Ιουδαίοι πέθαναν ή θανατώθηκαν, ενώ 97.000 επέζησαν και πάρθηκαν αιχμάλωτοι. Ο ναός καταστράφηκε ολοσχερώς. Ενάντια στην επιθυμία του Ρωμαίου διοικητή Τίτου, οι Ρωμαίοι στρατιώτες πυρπόλησαν το κτίριο του ναού. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, αυτό συνέβη τον ίδιο μήνα και την ίδια ημέρα που οι Βαβυλώνιοι είχαν κάψει τον προηγούμενο ναό στην ίδια τοποθεσία. (Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, ΣΤ΄, 249-270 [iv, 5-8], 420 [ix, 3]· 2Βα 25:8, 9) Ο ναός που καταστράφηκε από τους Ρωμαίους δεν ανοικοδομήθηκε ποτέ. Τέτοια «μεγάλη θλίψη» δεν έχει ξανασυμβεί ούτε έχει επαναληφθεί όσον αφορά την Ιερουσαλήμ. Εντούτοις, τα Βιβλικά στοιχεία δείχνουν ότι η θλίψη που έπληξε την Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ. υποδείκνυε μια πολύ μεγαλύτερη θλίψη η οποία θα επηρεάσει όλα τα έθνη.

Συνεχίζοντας την προφητεία του, ο Ιησούς περιέγραψε γεγονότα που θα συνέβαιναν κατά τους αιώνες μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. (Ματ 24:23-28· Μαρ 13:21-23) Κατόπιν, στο εδάφιο Ματθαίος 24:29, πρόσθεσε ότι «αμέσως μετά τη θλίψη εκείνων των ημερών» θα συνέβαιναν φοβερά ουράνια φαινόμενα. Τα εδάφια Μάρκος 13:24, 25 λένε ότι αυτά τα φαινόμενα θα λάβαιναν χώρα «εκείνες τις ημέρες, ύστερα από εκείνη τη θλίψη». (Βλέπε επίσης Λου 21:25, 26.) Σε ποια «θλίψη» αναφερόταν εκεί ο Ιησούς;

Ορισμένοι σχολιαστές της Αγίας Γραφής θεώρησαν ότι επρόκειτο για τη θλίψη που έπληξε την Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ., μολονότι καταλάβαιναν και οι ίδιοι ότι τα γεγονότα που περιγράφονται στη συνέχεια θα λάβαιναν χώρα προφανώς σε έναν καιρό ο οποίος, από ανθρώπινη άποψη, ήταν ακόμη μακρινός. Θεώρησαν ότι η έκφραση «αμέσως μετά» έδειχνε πώς έβλεπε ο Θεός τον περιλαμβανόμενο χρόνο ή ότι η βεβαιότητα για τα όσα επρόκειτο να συμβούν διατυπωνόταν με τρόπο που τοποθετούσε τα γεγονότα άμεσα μπροστά στα μάτια του αναγνώστη.

Ωστόσο, εφόσον η προφητεία των εδαφίων Ματθαίος 24:4-22 (επίσης των εδ. Μαρ 13:5-20 και Λου 21:8-24α) έχει σαφώς διπλή εκπλήρωση, θα μπορούσε άραγε η «θλίψη» που αναφέρεται στα εδάφια Ματθαίος 24:29 και Μάρκος 13:24 να είναι η «θλίψη» κατά τη δεύτερη και τελική εκπλήρωση αυτού που προλέχθηκε στα εδάφια Ματθαίος 24:21 και Μάρκος 13:19; Βλέποντας τα πράγματα υπό το φως της Αγίας Γραφής ως σύνολο, αυτό φαίνεται να είναι το πλέον πιθανό. Επιτρέπουν οι λέξεις που χρησιμοποιούνται στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο μια τέτοια θεώρηση; Και βέβαια. Όταν το εδάφιο Ματθαίος 24:29 αναφέρεται σε “εκείνες τις ημέρες” και το εδάφιο Μάρκος 13:24 κάνει λόγο για «εκείνες τις ημέρες» και «εκείνη τη θλίψη», η ελληνική γραμματική επιτρέπει πράγματι μια τέτοια κατανόηση. Φαίνεται πως η προφητεία του Ιησού λέει ότι, μετά το ξέσπασμα της ερχόμενης παγγήινης θλίψης, θα συμβούν εντυπωσιακά φαινόμενα (αντιπροσωπευτικά των οποίων είναι ότι ο ήλιος και η σελήνη θα σκοτεινιάσουν, τα άστρα θα πέσουν και οι δυνάμεις του ουρανού θα κλονιστούν) και θα εκπληρωθεί «το σημείο του Γιου του ανθρώπου».

Περίπου τρεις δεκαετίες μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, ειπώθηκαν στον απόστολο Ιωάννη τα εξής σχετικά με ένα μεγάλο πλήθος από ανθρώπους όλων των εθνών, των φυλών και των λαών: «Αυτοί είναι που έρχονται από τη μεγάλη θλίψη». (Απ 7:13, 14) Προηγουμένως, ο απόστολος Ιωάννης είχε δει «τέσσερις αγγέλους» να συγκρατούν καταστροφικούς ανέμους προκειμένου να ολοκληρωθεί το σφράγισμα των 144.000 δούλων του Θεού. Αυτό το σφράγισμα συνδέεται προφανώς με τη “συγκέντρωση των εκλεγμένων” την οποία προείπε ο Ιησούς. (Ματ 24:31) Επομένως, η τελική καταστροφική μανία της “μεγάλης θλίψης” πρέπει να έρθει αφού θα έχουν συγκεντρωθεί οι εκλεγμένοι και θα έχει ολοκληρωθεί το σφράγισμά τους και όταν οι τέσσερις άγγελοι θα αφήσουν τους τέσσερις ανέμους να φυσήξουν πάνω στη γη, στη θάλασσα και στα δέντρα. (Απ 7:1-4) Το γεγονός ότι ένα μεγάλο πλήθος “έρχεται από τη μεγάλη θλίψη” δείχνει ότι επιζούν από αυτήν. Αυτό επιβεβαιώνεται από μια παρόμοια έκφραση στα εδάφια Πράξεις 7:9, 10: «Ο Θεός ήταν μαζί [με τον Ιωσήφ] και τον ελευθέρωσε από όλες τις θλίψεις του». Το ότι ο Ιωσήφ ελευθερώθηκε από όλες τις θλίψεις του σήμαινε, όχι μόνο ότι του δόθηκε η ικανότητα να τις υπομείνει, αλλά επίσης ότι επέζησε από τις ταλαιπωρίες που υπέστη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο απόστολος Παύλος χαρακτήρισε την εκτέλεση της κρίσης του Θεού πάνω στους ασεβείς ως θλίψη, γράφοντας: «Αυτό συμβαίνει λαβαίνοντας υπόψη το ότι είναι δίκαιο από μέρους του Θεού να ανταποδώσει θλίψη σε εκείνους που σας θλίβουν, αλλά σε εσάς, που υποφέρετε θλίψη, ανακούφιση μαζί μας στην αποκάλυψη του Κυρίου Ιησού από τον ουρανό με τους δυνατούς αγγέλους του μέσα σε φλόγες φωτιάς, καθώς αυτός φέρνει εκδίκηση πάνω σε εκείνους οι οποίοι δεν γνωρίζουν τον Θεό και σε εκείνους οι οποίοι δεν υπακούν στα καλά νέα σχετικά με τον Κύριό μας Ιησού». (2Θε 1:6-8) Το βιβλίο της Αποκάλυψης δείχνει ότι η «Βαβυλώνα η Μεγάλη» και «το θηρίο» έχουν επιφέρει θλίψη στους αγίους του Θεού. (Απ 13:3-10· 17:5, 6) Έπεται, λοιπόν, λογικά ότι η θλίψη που θα πλήξει “τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη” και «το θηρίο» περιλαμβάνεται στη «μεγάλη θλίψη».—Απ 18:20· 19:11-21.