ΠΕΤΡΟΣ
(Πέτρος) [Κομμάτι Βράχου].
Αυτός ο απόστολος του Ιησού Χριστού κατονομάζεται με πέντε διαφορετικούς τρόπους στις Γραφές: με το εβραϊκό όνομα «Συμεών», τον εξελληνισμένο τύπο «Σίμων» (από μια ρίζα της εβρ. που σημαίνει «ακούω»), το όνομα «Πέτρος» (ένα ελλ. όνομα που μόνο αυτός φέρει στις Γραφές), το σημιτικό αντίστοιχό του «Κηφάς» (που ενδεχομένως είναι συγγενικό της εβρ. λέξης κεφίμ [βράχοι] η οποία χρησιμοποιείται στα εδ. Ιωβ 30:6· Ιερ 4:29) και το συνδυασμό «Σίμων Πέτρος».—Πρ 15:14· Ματ 10:2· 16:16· Ιωα 1:42.
Ο Πέτρος ήταν γιος του Ιωάννη, ή αλλιώς Ιωνά. (Ματ 16:17· Ιωα 1:42) Αρχικά εμφανίζεται ως κάτοικος της Βηθσαϊδά (Ιωα 1:44), ενώ αργότερα ως κάτοικος της Καπερναούμ (Λου 4:31, 38)—και οι δύο αυτές τοποθεσίες βρίσκονταν στη βόρεια όχθη της Θάλασσας της Γαλιλαίας. Ο Πέτρος και ο αδελφός του ο Ανδρέας ασχολούνταν με την αλιεία, προφανώς σε συνεργασία με τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, τους γιους του Ζεβεδαίου, «οι οποίοι ήταν συνέταιροι με τον Σίμωνα». (Λου 5:7, 10· Ματ 4:18-22· Μαρ 1:16-21) Ο Πέτρος, λοιπόν, δεν εργαζόταν ανεξάρτητα ως ψαράς αλλά ανήκε σε μια αρκετά μεγάλη επιχείρηση. Αν και οι Ιουδαίοι ηγέτες θεωρούσαν τον Πέτρο και τον Ιωάννη “ανθρώπους αγράμματους και συνηθισμένους”, αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν αναλφάβητοι ή αμόρφωτοι. Σχετικά με τη λέξη ἀγράμματος που χρησιμοποιείται για αυτούς, το Λεξικό της Αγίας Γραφής του Χάστινγκς ([Dictionary of the Bible] 1905, Τόμ. 3, σ. 757) λέει ότι για έναν Ιουδαίο η λέξη αυτή «σήμαινε κάποιον που δεν είχε κάνει Ραβινικές σπουδές για τη μελέτη των Γραφών».—Παράβαλε Ιωα 7:14, 15· Πρ 4:13.
Ο Πέτρος παρουσιάζεται ως έγγαμος, και τουλάχιστον σε μεταγενέστερα χρόνια, φαίνεται ότι η σύζυγός του τον συνόδευε στις αποστολές του (ή σε κάποιες από αυτές), όπως και οι σύζυγοι άλλων αποστόλων. (1Κο 9:5) Η πεθερά του έμενε στο σπίτι του, το οποίο ο Πέτρος είχε από κοινού μαζί με τον αδελφό του τον Ανδρέα.—Μαρ 1:29-31.
Διακονία με τον Ιησού. Ο Πέτρος ήταν ένας από τους πρώτους μαθητές του Ιησού, τον έφερε δε στον Ιησού ο Ανδρέας, που ήταν μαθητής του Ιωάννη του Βαφτιστή. (Ιωα 1:35-42) Σε εκείνη την περίπτωση ο Ιησούς τού έδωσε το όνομα Κηφάς (Πέτρος) (Ιωα 1:42· Μαρ 3:16), πιθανότατα ένα όνομα προφητικό. Ο Ιησούς, που ήταν σε θέση να διακρίνει ότι ο Ναθαναήλ ήταν ένας άνθρωπος «στον οποίο δεν υπάρχει δόλος», μπορούσε επίσης να διακρίνει την ιδιοσυγκρασία του Πέτρου. Ο Πέτρος στάθηκε όντως πραγματικός βράχος, ειδικά μετά το θάνατο του Ιησού και την ανάστασή του, αποτελώντας ενισχυτική επιρροή για τους συγχριστιανούς του.—Ιωα 1:47, 48· 2:25· Λου 22:32.
Λίγο καιρό αργότερα, εκεί στη Γαλιλαία, ο Ιησούς κάλεσε τον Πέτρο, τον αδελφό του τον Ανδρέα και τους συνεταίρους τους Ιάκωβο και Ιωάννη να τον ακολουθήσουν και να γίνουν «ψαράδες ανθρώπων». (Ιωα 1:35-42· Ματ 4:18-22· Μαρ 1:16-18) Ο Ιησούς είχε διαλέξει το πλοιάριο του Πέτρου για να μιλήσει από αυτό στο πλήθος που βρισκόταν στην όχθη. Έπειτα ο Ιησούς τούς βοήθησε θαυματουργικά να πιάσουν μια τόσο μεγάλη ψαριά ώστε ο Πέτρος, αν και δύσπιστος στην αρχή, παρακινήθηκε να πέσει φοβισμένος στα πόδια του Ιησού. Χωρίς δισταγμό αυτός και οι τρεις συνέταιροί του εγκατέλειψαν την επιχείρησή τους για να ακολουθήσουν τον Ιησού. (Λου 5:1-11) Έπειτα από έναν περίπου χρόνο κατά τον οποίο ο Πέτρος ήταν μαθητής, συμπεριλήφθηκε στους 12 που εκλέχθηκαν να είναι «απόστολοι», δηλαδή “απεσταλμένοι”.—Μαρ 3:13-19.
Ο Ιησούς διάλεξε αρκετές φορές τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη ανάμεσα από τους αποστόλους για να τον συνοδεύσουν σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις, όπως στη σκηνή της μεταμόρφωσης (Ματ 17:1, 2· Μαρ 9:2· Λου 9:28, 29), στην ανάσταση της κόρης του Ιαείρου (Μαρ 5:22-24, 35-42) και στην προσωπική δοκιμασία που πέρασε στον κήπο της Γεθσημανή (Ματ 26:36-46· Μαρ 14:32-42). Αυτοί οι τρεις μαζί με τον Ανδρέα ήταν συγκεκριμένα εκείνοι που ρώτησαν τον Ιησού σχετικά με την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, τη μελλοντική παρουσία του Ιησού και την τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων. (Μαρ 13:1-3· Ματ 24:3) Παρ’ όλο που στις περιπτώσεις όπου κατονομάζονται όλοι οι απόστολοι ο Πέτρος εμφανίζεται μαζί με τον αδελφό του τον Ανδρέα, στις αφηγήσεις εμφανίζεται συχνότερα μαζί με τον Ιωάννη, τόσο πριν όσο και μετά το θάνατο του Ιησού και την ανάστασή του. (Λου 22:8· Ιωα 13:24· 20:2· 21:7· Πρ 3:1· 8:14· παράβαλε Πρ 1:13· Γα 2:9.) Το αν αυτό οφειλόταν σε φιλία και αμοιβαία συμπάθεια ή αν τους είχε διορίσει ο Ιησούς να είναι συνεργάτες (παράβαλε Μαρ 6:7) δεν αναφέρεται.
Στα Ευαγγέλια είναι καταγραμμένες περισσότερες δηλώσεις του Πέτρου από ό,τι οποιουδήποτε άλλου από τους υπόλοιπους 11. Επρόκειτο σαφώς για έναν δυναμικό χαρακτήρα—δεν ήταν άτολμος ούτε διστακτικός. Οπωσδήποτε, αυτό τον έκανε να μιλάει πρώτος ή να εκφράζεται όταν οι άλλοι σιωπούσαν. Έκανε ερωτήσεις που υποκίνησαν τον Ιησού να εξηγήσει και να αναλύσει παραβολές. (Ματ 15:15· 18:21· 19:27-29· Λου 12:41· Ιωα 13:36-38· παράβαλε Μαρ 11:21-25.) Μερικές φορές μιλούσε αυθόρμητα, ακόμη δε και παρορμητικά. Ήταν αυτός που ένιωσε ότι έπρεπε να πει κάτι όταν είδε το όραμα της μεταμόρφωσης. (Μαρ 9:1-6· Λου 9:33) Με το κάπως αμήχανο σχόλιο που έκανε για το πόσο καλό ήταν που βρίσκονταν εκεί και με την πρότασή του να στήσει τρεις σκηνές, προφανώς ήθελε να πει ότι το όραμα (στο οποίο ο Μωυσής και ο Ηλίας είχαν αρχίσει ήδη να χωρίζονται από τον Ιησού) δεν έπρεπε να τελειώσει αλλά να συνεχιστεί. Τη νύχτα του τελευταίου Πάσχα, ο Πέτρος αρχικά αντέδρασε έντονα όταν ο Ιησούς πήγε να του πλύνει τα πόδια, αλλά όταν στη συνέχεια επιπλήχθηκε για αυτό, ήθελε να του πλύνει ο Ιησούς και το κεφάλι και τα χέρια. (Ιωα 13:5-10) Μπορούμε να διακρίνουμε, ωστόσο, ότι τα λόγια του Πέτρου προέρχονταν κατά βάση από ενεργό ενδιαφέρον και σκέψη, σε συνδυασμό με έντονα αισθήματα. Το γεγονός ότι περιλήφθηκαν στο Βιβλικό υπόμνημα αποδεικνύει ότι έχουν αξία, παρότι μερικές φορές αποκαλύπτουν κάποιες ανθρώπινες αδυναμίες του ατόμου που τα είπε.
Έτσι λοιπόν, όταν πολλοί μαθητές σκανδαλίστηκαν με τη διδασκαλία του Ιησού και τον εγκατέλειψαν, ο Πέτρος μίλησε για λογαριασμό όλων των αποστόλων και δήλωσε ότι ήταν αποφασισμένοι να παραμείνουν με τον Κύριό τους, Εκείνον που έχει “λόγια αιώνιας ζωής . . . τον Άγιο του Θεού”. (Ιωα 6:66-69) Όταν ο Ιησούς ρώτησε τους αποστόλους τι έλεγαν οι άνθρωποι για το ποιος ήταν, και οι απόστολοι γενικά έδωσαν μια απάντηση, ο Πέτρος ήταν και πάλι αυτός που εξέφρασε τη σταθερή πεποίθηση: «Εσύ είσαι ο Χριστός, ο Γιος του ζωντανού Θεού», γι’ αυτό και ο Ιησούς τον χαρακτήρισε ευλογημένο, ή αλλιώς “ευτυχισμένο”.—Ματ 16:13-17.
Εφόσον ο Πέτρος αναλάμβανε τη μεγαλύτερη πρωτοβουλία στο λόγο, ως επακόλουθο, δεχόταν συχνότερα διόρθωση, έλεγχο ή επίπληξη. Αν και το κίνητρό του ήταν η συμπόνια, έκανε το σφάλμα να τολμήσει να πάρει παράμερα τον Ιησού και στην ουσία να τον επιπλήξει για το ότι προείπε τα μελλοντικά παθήματα και το θάνατο που θα υφίστατο ως Μεσσίας. Ο Ιησούς γύρισε την πλάτη του στον Πέτρο και τον αποκάλεσε εναντιούμενο, ή Σατανά, επειδή αντιπαρέθετε την ανθρώπινη λογίκευση στις σκέψεις του Θεού που αναφέρονταν στις προφητείες. (Ματ 16:21-23) Μπορούμε να σημειώσουμε, ωστόσο, ότι ο Ιησούς “κοίταξε τους άλλους μαθητές” όταν το έκανε αυτό, δείχνοντας πιθανότατα ότι γνώριζε πως ο Πέτρος εξέφραζε και τα συναισθήματα των υπολοίπων. (Μαρ 8:32, 33) Όταν ο Πέτρος βιάστηκε να μιλήσει για λογαριασμό του Ιησού σχετικά με την πληρωμή ενός συγκεκριμένου φόρου, ο Ιησούς τον βοήθησε με καλοσύνη να καταλάβει ότι χρειαζόταν να σκέφτεται πιο προσεκτικά προτού μιλήσει. (Ματ 17:24-27) Ο Πέτρος έδωσε δείγματα υπερβολικής αυτοπεποίθησης, καθώς και ενός αισθήματος ανωτερότητας απέναντι στους άλλους 11, όταν δήλωσε ότι, ακόμη και αν εκείνοι σκανδαλίζονταν σε σχέση με τον Ιησού, αυτός ποτέ δεν θα σκανδαλιζόταν και θα ήταν πρόθυμος να πάει στη φυλακή ή ακόμη και να πεθάνει μαζί με τον Ιησού. Η αλήθεια είναι ότι και όλοι οι άλλοι προέβησαν σε τέτοιες δηλώσεις, αλλά ο Πέτρος το έκανε αυτό πρώτος και «ασυγκράτητα». Ο Ιησούς τότε προείπε ότι ο Πέτρος θα αρνούνταν τρεις φορές τον Κύριό του.—Ματ 26:31-35· Μαρ 14:30, 31· Λου 22:33, 34.
Ο Πέτρος δεν έλεγε μόνο λόγια αλλά έκανε και έργα, δεδομένου ότι επιδείκνυε πρωτοβουλία και θάρρος αλλά και μεγάλη αφοσίωση στον Κύριό του. Όταν κάποια φορά ο Ιησούς βγήκε πριν από την αυγή ψάχνοντας έναν ερημικό τόπο για να προσευχηθεί, ο Σίμων δεν άργησε να βγει και αυτός συνοδευόμενος από μερικούς άλλους για να “τον αναζητήσουν”. (Μαρ 1:35-37) Επίσης, ο Πέτρος ήταν αυτός που ζήτησε από τον Ιησού να του δώσει εντολή να περπατήσει πάνω στα μανιασμένα νερά για να πάει κοντά του, και μάλιστα περπάτησε κάποια απόσταση προτού ενδώσει στην αμφιβολία και αρχίσει να βουλιάζει.—Ματ 14:25-32.
Στον κήπο της Γεθσημανή, την τελευταία νύχτα της επίγειας ζωής του Ιησού, ο Πέτρος, μαζί με τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, είχε το προνόμιο να συνοδεύσει τον Ιησού στην τοποθεσία όπου εκείνος άρχισε να προσεύχεται με θέρμη. Ο Πέτρος, όπως και οι άλλοι απόστολοι, αποκοιμήθηκε από την κούραση και τη θλίψη. Αναμφίβολα επειδή ο Πέτρος είχε εκφράσει τόσο ασυγκράτητα την αποφασιστικότητά του να μείνει στο πλευρό του Ιησού, ο Ιησούς απευθύνθηκε ιδιαίτερα σε αυτόν όταν είπε: «Δεν μπορούσατε ούτε μία ώρα να είστε σε εγρήγορση μαζί μου;» (Ματ 26:36-45· Λου 22:39-46) Ο Πέτρος δεν ενέμεινε στην προσευχή και υπέστη τις συνέπειες.
Όταν οι μαθητές είδαν τον όχλο που επρόκειτο να πάρει τον Ιησού, ρώτησαν αν έπρεπε να αντισταθούν, αλλά ο Πέτρος δεν περίμενε την απάντηση—ανέλαβε δράση κόβοντας το αφτί κάποιου με το σπαθί (αν και αυτός ο ψαράς πιθανότατα είχε την πρόθεση να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη), οπότε ο Ιησούς τον επέπληξε. (Ματ 26:51, 52· Λου 22:49-51· Ιωα 18:10, 11) Μολονότι ο Πέτρος εγκατέλειψε τον Ιησού, όπως οι άλλοι μαθητές, μετά ακολούθησε «από αρκετή απόσταση» τον όχλο που τον είχε συλλάβει, παλεύοντας προφανώς από τη μια με το φόβο για τη ζωή του και από την άλλη με τη μεγάλη του ανησυχία για το τι θα γινόταν με τον Ιησού.—Ματ 26:57, 58.
Με τη βοήθεια ενός άλλου μαθητή που προφανώς τον ακολούθησε ή και τον συνόδευσε στην κατοικία του αρχιερέα, ο Πέτρος μπήκε μέχρι μέσα στην αυλή. (Ιωα 18:15, 16) Δεν κάθησε ήσυχα και διακριτικά σε κάποια σκοτεινή γωνιά αλλά πήγε να ζεσταθεί κοντά στη φωτιά. Στο φως της φωτιάς οι άλλοι τον αναγνώρισαν ως σύντροφο του Ιησού, και η προφορά του, που ήταν προφορά Γαλιλαίου, ενίσχυσε τις υποψίες τους. Όταν τον κατηγόρησαν, ο Πέτρος αρνήθηκε τρεις φορές ακόμη και ότι γνώριζε τον Ιησού, και τελικά, στο αποκορύφωμα της άρνησής του, άρχισε να καταριέται. Κάπου μέσα στην πόλη λάλησε ένας πετεινός δεύτερη φορά, και ο Ιησούς “στράφηκε και κοίταξε τον Πέτρο”. Τότε ο Πέτρος βγήκε έξω, κατέρρευσε και έκλαψε πικρά. (Ματ 26:69-75· Μαρ 14:66-72· Λου 22:54-62· Ιωα 18:17, 18· βλέπε ΛΑΛΗΜΑ ΤΟΥ ΠΕΤΕΙΝΟΥ· ΟΡΚΟΣ.) Ωστόσο, η δέηση που έκανε ο Ιησούς νωρίτερα για χάρη του Πέτρου απαντήθηκε, και η πίστη του Πέτρου δεν εξαντλήθηκε ολοκληρωτικά.—Λου 22:31, 32.
Μετά το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, ο άγγελος είπε στις γυναίκες που πήγαν στον τάφο να δώσουν ένα μήνυμα στους «μαθητές του και στον Πέτρο». (Μαρ 16:1-7· Ματ 28:1-10) Η Μαρία η Μαγδαληνή έδωσε το μήνυμα στον Πέτρο και στον Ιωάννη οι οποίοι έφυγαν τρέχοντας για τον τάφο—ο Ιωάννης μάλιστα πέρασε στο δρόμο τον Πέτρο. Αν και ο Ιωάννης σταμάτησε μπροστά στον τάφο και απλώς κοίταξε μέσα, ο Πέτρος μπήκε κατευθείαν, και τότε ακολούθησε και ο Ιωάννης. (Ιωα 20:1-8) Λίγο προτού εμφανιστεί σε όλους μαζί τους μαθητές, ο Ιησούς εμφανίστηκε στον Πέτρο. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι ο άγγελος είχε μνημονεύσει συγκεκριμένα τον Πέτρο, θα πρέπει να διαβεβαίωσε τον μετανοημένο Πέτρο ότι η τριπλή άρνησή του δεν τον απέκλεισε διαπαντός από την επικοινωνία του με τον Κύριο.—Λου 24:34· 1Κο 15:5.
Προτού φανερωθεί ο Ιησούς στους μαθητές στη Θάλασσα της Γαλιλαίας (Τιβεριάδα), ο υπερδραστήριος Πέτρος δήλωσε ότι θα πήγαινε για ψάρεμα, και οι άλλοι τον ακολούθησαν. Αργότερα, όταν ο Ιωάννης αντιλήφθηκε ότι ο Ιησούς ήταν στην ακρογιαλιά, ο Πέτρος αυθόρμητα βούτηξε και κολύμπησε ως τη στεριά, αφήνοντας τους άλλους να φέρουν το πλοιάριο, και μετά, όταν ο Ιησούς ζήτησε ψάρια, ο Πέτρος ανταποκρίθηκε τραβώντας το δίχτυ στη στεριά. (Ιωα 21:1-13) Σε αυτή την περίπτωση ήταν που ο Ιησούς ρώτησε τρεις φορές τον Πέτρο (ο οποίος είχε αρνηθεί τον Κύριό του τρεις φορές) αν τον αγαπούσε, και του ανέθεσε την αποστολή να “ποιμαίνει τα πρόβατά του”. Ο Ιησούς προείπε επίσης τον τρόπο με τον οποίο θα πέθαινε ο Πέτρος, πράγμα που έκανε τον Πέτρο, μόλις είδε τον απόστολο Ιωάννη, να ρωτήσει: «Κύριε, αυτός τι θα κάνει;» Ο Ιησούς διόρθωσε άλλη μια φορά την άποψη του Πέτρου, τονίζοντας ότι έπρεπε να “είναι ακόλουθός του” χωρίς να τον ενδιαφέρει τι μπορεί να κάνουν οι άλλοι.—Ιωα 21:15-22.
Μετέπειτα Διακονία. Έχοντας “επιστρέψει” από την πτώση του στην παγίδα του φόβου, η οποία κατά κύριο λόγο οφειλόταν στην υπερβολική αυτοπεποίθησή του (παράβαλε Παρ 29:25), ο Πέτρος έπρεπε τώρα να “ενισχύσει τους αδελφούς του”, εφαρμόζοντας έτσι την προτροπή του Χριστού (Λου 22:32), και να κάνει ποιμαντικό έργο ανάμεσα στα πρόβατά Του. (Ιωα 21:15-17) Σε αρμονία με αυτό, βλέπουμε τον Πέτρο να αναλαμβάνει εξέχοντα ρόλο στη δράση των μαθητών μετά την ανάληψη του Ιησού στον ουρανό. Πριν από την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ., ο Πέτρος έθεσε το ζήτημα της αντικατάστασης του άπιστου Ιούδα, παρουσιάζοντας Γραφικές αποδείξεις που συνηγορούσαν υπέρ αυτής της ενέργειας. Η σύναξη εφάρμοσε την εισήγησή του. (Πρ 1:15-26) Κατόπιν, την Πεντηκοστή, υπό την καθοδήγηση του αγίου πνεύματος, ο Πέτρος ενήργησε ως εκπρόσωπος των αποστόλων και χρησιμοποίησε το πρώτο από τα «κλειδιά» που του έδωσε ο Ιησούς, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για να γίνουν οι Ιουδαίοι μέλη της Βασιλείας.—Πρ 2:1-41· βλέπε ΚΛΕΙΔΙ.
Ο εξέχων ρόλος του μέσα στην πρώτη Χριστιανική εκκλησία δεν τελείωσε την Πεντηκοστή. Αυτός και ο Ιωάννης είναι οι μόνοι από τους αρχικούς αποστόλους που κατονομάζονται από τότε και έπειτα στο βιβλίο των Πράξεων, με εξαίρεση τη σύντομη αναφορά στην εκτέλεση του “Ιακώβου, του αδελφού του Ιωάννη”, ο οποίος ήταν το άλλο μέλος της ομάδας των τριών αποστόλων που είχε στενότερη συναναστροφή με τον Ιησού. (Πρ 12:2) Ο Πέτρος φαίνεται ότι ήταν ιδιαίτερα γνωστός για τα θαύματα που εκτελούσε. (Πρ 3:1-26· 5:12-16· παράβαλε Γα 2:8.) Με τη βοήθεια του αγίου πνεύματος, μίλησε θαρραλέα στους Ιουδαίους άρχοντες που είχαν συλλάβει αυτόν και τον Ιωάννη (Πρ 4:1-21), και σε μια δεύτερη περίπτωση εκπροσώπησε όλους τους αποστόλους ενώπιον του Σάνχεδριν, δηλώνοντας σταθερά ότι ήταν αποφασισμένοι να “υπακούν στον Θεό ως άρχοντα” μάλλον παρά σε ανθρώπους που εναντιώνονταν στο θέλημα του Θεού. (Πρ 5:17-31) Ο Πέτρος θα πρέπει να ένιωθε ιδιαίτερα ικανοποιημένος που μπόρεσε να εκδηλώσει τέτοια αλλαγή στη στάση του από εκείνη τη νύχτα κατά την οποία αρνήθηκε τον Ιησού και που μπόρεσε επίσης να υπομείνει τον ξυλοδαρμό που τους επέβαλαν οι άρχοντες. (Πρ 5:40-42) Προτού συλληφθεί για δεύτερη φορά, ο Πέτρος εξέθεσε υπό θεϊκή έμπνευση την υποκρισία του Ανανία και της Σαπφείρας και εξήγγειλε την κρίση του Θεού εναντίον τους.—Πρ 5:1-11.
Λίγο καιρό μετά το μαρτυρικό θάνατο του Στεφάνου, όταν ο Φίλιππος (ο ευαγγελιστής) βοήθησε και βάφτισε αρκετούς πιστούς στη Σαμάρεια, ο Πέτρος και ο Ιωάννης ταξίδεψαν ως εκεί για να μπορέσουν αυτοί οι πιστοί να λάβουν το άγιο πνεύμα. Εκεί ο Πέτρος χρησιμοποίησε το δεύτερο “κλειδί της βασιλείας”. Στη συνέχεια, επιστρέφοντας στην Ιερουσαλήμ, οι δύο απόστολοι “διακήρυξαν τα καλά νέα” σε πολλά χωριά των Σαμαρειτών. (Πρ 8:5-25) Προφανώς, ο Πέτρος έφυγε και πάλι σε μια αποστολή, στη διάρκεια της οποίας θεράπευσε στη Λύδδα τον Αινέα, ο οποίος ήταν οχτώ χρόνια παράλυτος, και ανέστησε τη Δορκάδα, μια γυναίκα από την Ιόππη. (Πρ 9:32-43) Από την Ιόππη, ο Πέτρος καθοδηγήθηκε να χρησιμοποιήσει το τρίτο “κλειδί της βασιλείας”, ταξιδεύοντας στην Καισάρεια για να κηρύξει στον Κορνήλιο καθώς και στους συγγενείς του και στους φίλους του, με αποτέλεσμα να γίνουν αυτοί οι πρώτοι απερίτμητοι Εθνικοί πιστοί που έλαβαν το άγιο πνεύμα ως κληρονόμοι της Βασιλείας. Όταν επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ, ο Πέτρος χρειάστηκε να αντιμετωπίσει την αντίδραση ορισμένων που διαφώνησαν με αυτή την ενέργεια, αλλά τους καθησύχασε παρουσιάζοντας αποδείξεις ότι είχε ενεργήσει κατόπιν ουράνιας κατεύθυνσης.—Πρ 10:1–11:18· παράβαλε Ματ 16:19.
Πιθανώς γύρω στο ίδιο έτος (36 Κ.Χ.), ο Παύλος έκανε την πρώτη του επίσκεψη στην Ιερουσαλήμ ως άτομο που είχε μεταστραφεί στη Χριστιανοσύνη και απόστολος. Πήγε να “επισκεφτεί τον Κηφά [Πέτρο]” και έμεινε μαζί του 15 ημέρες, κατά τις οποίες είδε και τον Ιάκωβο (τον ετεροθαλή αδελφό του Ιησού), αλλά κανέναν άλλον από τους αρχικούς αποστόλους.—Γα 1:18, 19· βλέπε ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (Απόστολοι Εκκλησιών).
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, το 44 Κ.Χ. ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ εκτέλεσε τον απόστολο Ιάκωβο και, όταν είδε ότι αυτό ευχαρίστησε τους Ιουδαίους ηγέτες, συνέλαβε και τον Πέτρο. (Πρ 12:1-4) Η εκκλησία έκανε “εντατικά προσευχή” για τον Πέτρο και ο άγγελος του Ιεχωβά τον απελευθέρωσε από τη φυλακή (και από σχεδόν βέβαιο θάνατο). Αφού εξιστόρησε τη θαυματουργική απελευθέρωσή του σε όσους βρίσκονταν στο σπίτι του Ιωάννη Μάρκου, ο Πέτρος τούς ζήτησε να αναφέρουν τα γεγονότα στον «Ιάκωβο και στους αδελφούς», και έπειτα «ταξίδεψε σε άλλον τόπο».—Πρ 12:5-17· παράβαλε Ιωα 7:1· 11:53, 54.
Αργότερα εμφανίζεται στην αφήγηση των Πράξεων παρευρισκόμενος στη σύναξη των “αποστόλων και των πρεσβυτέρων” στην Ιερουσαλήμ η οποία εξέταζε το ζήτημα της περιτομής των Εθνικών που μεταστρέφονταν στη Χριστιανοσύνη, και η οποία έλαβε χώρα πιθανώς το έτος 49 Κ.Χ. Έπειτα από αρκετή αντιλογία, ο Πέτρος σηκώθηκε και έδωσε μαρτυρία για την πολιτεία του Θεού με τους Εθνικούς πιστούς. Το γεγονός ότι «ολόκληρο το πλήθος σώπασε» αποδεικνύει πόσο ισχυρή ήταν η επιχειρηματολογία του και, πιθανώς, με πόσο σεβασμό επίσης τον αντιμετώπιζαν. Ο Πέτρος, όπως ο Παύλος και ο Βαρνάβας που μίλησαν κατόπιν, στην ουσία κατέθεσε ως μάρτυρας ενώπιον της σύναξης. (Πρ 15:1-29) Αναφερόμενος προφανώς σε αυτό το γεγονός, ο Παύλος χαρακτήρισε τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη «εξέχοντες άντρες», «οι οποίοι φαίνονταν ότι είναι στύλοι» στην εκκλησία.—Γα 2:1, 2, 6-9.
Από το όλο υπόμνημα είναι φανερό ότι ο Πέτρος, αν και ήταν σαφώς πολύ επιφανής και αξιοσέβαστος, δεν είχε τα πρωτεία έναντι των υπόλοιπων αποστόλων με την έννοια ότι—ή με βάση το ότι—είχε διοριστεί σε ανώτερο αξίωμα ή θέση. Ως εκ τούτου, όταν το έργο του Φιλίππου στη Σαμάρεια καρποφόρησε, η αφήγηση αναφέρει ότι οι απόστολοι, ενεργώντας προφανώς σαν ένα σώμα, “απέστειλαν τον Πέτρο και τον Ιωάννη” στη Σαμάρεια. (Πρ 8:14) Ο Πέτρος δεν έμενε μόνιμα στην Ιερουσαλήμ, σαν να ήταν η παρουσία του ζωτικής σημασίας για την κατάλληλη διακυβέρνηση της Χριστιανικής εκκλησίας. (Πρ 8:25· 9:32· 12:17· βλέπε επίσης ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ· ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ.) Υπηρετούσε δραστήρια στην Αντιόχεια της Συρίας το ίδιο διάστημα που ήταν εκεί ο Παύλος, και σε κάποια περίπτωση ο Παύλος έκρινε απαραίτητο να ελέγξει τον Πέτρο (Κηφά) «πρόσωπο με πρόσωπο . . . μπροστά σε όλους», επειδή ο Πέτρος ντρεπόταν να τρώει με Εθνικούς Χριστιανούς και να έχει άλλες παρόμοιες επαφές μαζί τους, λόγω της παρουσίας ορισμένων Ιουδαίων Χριστιανών που είχαν έρθει από τον Ιάκωβο, από την Ιερουσαλήμ.—Γα 2:11-14.
Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τη θέση του Πέτρου στη Χριστιανική εκκλησία υπάρχουν στο λήμμα ΒΡΑΧΟΣ. Η άποψη ότι ο Πέτρος βρισκόταν στη Ρώμη και ότι ήταν κεφαλή τής εκεί εκκλησίας δεν στηρίζεται παρά σε αμφίβολες παραδόσεις και δεν εναρμονίζεται με τις Γραφικές ενδείξεις. Σχετικά με αυτό, καθώς και με τη διαμονή του Πέτρου στη Βαβυλώνα και τη συγγραφή των δύο επιστολών του από εκεί, βλέπε ΠΕΤΡΟΥ (ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ).