Μεγιδδώ—Αρχαίο Πεδίο Μάχης με Προφητική Σημασία

«ΟΥΤΩ να απολεσθώσι πάντες οι εχθροί σου, Κύριε». Μ’ αυτά τα λόγια τελείωνε μια επινίκια ωδή που συντέθηκε πριν από 32 και πλέον αιώνες. Τιμούσε έναν στρατιωτικό θρίαμβο κοντά στην αρχαία πόλη της Μεγιδδώ.

Σύμφωνα με την αφήγηση της Βίβλου, ο κριτής του Ισραήλ Βαράκ διατάχθηκε από τον Θεό να εγκαταστήσει στο Όρος Θαβώρ 10.000 ένοπλους άντρες. Εντυπωσιακός ο αριθμός; Ίσως. Αλλά οι 10.000 εθελοντές δυστυχώς δεν ήταν αρκετά εξοπλισμένοι. «Ούτε μια ασπίδα δεν μπορούσε να δει κανείς, ούτε μια λόγχη». (Κριταί 5:8, ΜΝΚ) Όμως, δεν συνέβαινε το ίδιο με τον αντίπαλο. Το στράτευμα των Χαναναίων, με ηγέτη τον Στρατηγό Σισάρα, ήταν εξοπλισμένο με την τελευταία λέξη της στρατιωτικής τεχνολογίας: «Είχεν εννεακοσίας αμάξας σιδηράς [σιδερένια δρεπανηφόρα άρματα, ΜΝΚ]». (Κριταί 4:3) Αυτές έδιναν στους Χαναναίους το πλεονέκτημα της ταχύτητας και του ελιγμού και επίσης ένα τεράστιο ψυχολογικό πλεονέκτημα.

Ωστόσο, η νίκη δεν επρόκειτο να είναι αποτέλεσμα στρατιωτικής ανδρείας και εξοπλισμού. Τα κατά πολύ ανώτερα στρατεύματα του Σισάρα ελκύστηκαν προς τον ξεραμένο τότε χείμαρρο Κισών. Ο Ιεχωβά έδωσε στον Βαράκ το σύνθημα να κατέλθει. Απλά φανταστείτε 10.000 άντρες να διασχίζουν το βουνό κατεβαίνοντας προς την πεδιάδα! Αλλά τότε, απροσδόκητα, ο Ιεχωβά προκάλεσε μια καταιγίδα. Ο άνεμος και η βροχή τώρα μαστίγωναν το πρόσωπο του εχθρού. Η κοιλάδα του Ποταμού Κισών μετατράπηκε σε έναν μαινόμενο χείμαρρο, ακινητοποιώντας τις πολεμικές άμαξες του Σισάρα μέσα σε μια λασποθάλασσα. Πέφτοντας σε σύγχυση τα στρατεύματα του Σισάρα τράπηκαν τρομοκρατημένα σε φυγή, μόνο και μόνο για να καταδιωχθούν και να εκτελεστούν. «Δεν έμεινεν ουδέ είς».—Κριταί, κεφάλαια 4 και 5.

Δεν απορεί κανείς που η καταπληκτική αυτή νίκη ενέπνευσε τα λόγια: «Ούτω να απολεσθώσι πάντες οι εχθροί σου, Κύριε· οι δε αγαπώντες αυτόν ας ήναι ως ο ήλιος ανατέλλων εν τη δόξη αυτού». (Κριταί 5:31) Παρατηρήστε, όμως, τη λέξη «ούτω». Υπονοούσε πως η μάχη ήταν προφητική, δείχνοντας προς έναν μελλοντικό μεγαλύτερο πόλεμο στον οποίο θα αφανίζονταν όλοι οι εχθροί του Θεού.

Ωστόσο, οι εχθρικοί λαοί που περιέβαλλαν τον Ισραήλ γρήγορα ξέχασαν αυτή την καταστροφική σύγκρουση. Μόνο 47 χρόνια αργότερα ένας συνασπισμός εθνών κάτω από την ηγεσία του Μαδιάμ «συνήχθησαν ομού πάντες . . . και διέβησαν και εστρατοπέδευσαν εν τη κοιλάδι Ιεζραέλ», δηλαδή την κοιλάδα που ήταν προέκταση της Μεγιδδώ. (Κριταί 6:33) Αυτοί οι στρατοπεδευμένοι εχθροί ήταν «ως ακρίδες κατά το πλήθος». Αυτή τη φορά, όμως, το στράτευμα του Ισραήλ ήταν μόνο μια μικρή αλλά θαρραλέα ομάδα από 300 άντρες που στέκονταν ‘όλοι γύρω από το στρατόπεδο’ κάτω από την ηγεσία του Γεδεών. Όταν δόθηκε το σύνθημα, οι 300 σάλπισαν τα κέρατα, έσπασαν δυνατά τις στάμνες του νερού, κυμάτιζαν δάδες, και έβγαζαν μια τρομοκρατική πολεμική κραυγή: «Ρομφαία του Κυρίου [Ιεχωβά, ΜΝΚ] και του Γεδεών»! Οι Μαδιανίτες πανικοβλήθηκαν! «Και έστρεψεν ο Κύριος καθ’ όλον το στρατόπεδον την ρομφαίαν εκάστου εναντίον του πλησίον αυτού», και η μικρή ομάδα του Γεδεών ολοκλήρωσε την πανωλεθρία των Μαδιανιτών!—Κριταί, κεφάλαιο 7.

Εμείς σήμερα δεν τολμούμε να κάνουμε το λάθος των Μαδιανιτών ούτε να αψηφήσουμε τη σημασία της Μεγιδδώ. Κάπου 12 φορές η Βίβλος μιλάει γι’ αυτό το αρχαίο πεδίο μάχης. Επιπλέον, η Βιβλική προφητεία δείχνει ότι αυτό που έλαβε χώρα στη Μεγιδδώ έχει σοβαρή σημασία για την εποχή μας. Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά στο τι λέει τόσο η Βίβλος όσο και η αρχαιολογία γι’ αυτή την ιστορική τοποθεσία.

Σταυροδρόμι του Αρχαίου Κόσμου

Η Μεγιδδώ, μαζί με τις πόλεις Ασώρ και Γεζέρ, εξουσίαζαν κάποτε μια κύρια στρατιωτική και εμπορική οδό που συνέδεε την Ασία και την Αφρική. Η Μεγιδδώ βρίσκεται μεταξύ των άλλων δυο πόλεων και έτσι κατείχε μια πολύ στρατηγική τοποθεσία. Απ’ όλες τις διευθύνσεις οι φυσικές δίοδοι, τα ορεινά περάσματα και οι δρόμοι συνέκλιναν στην πεδιάδα της. «Η Μεγιδδώ», εξηγεί το βιβλίο The Geography of the Bible, (Η Γεωγραφία της Βίβλου) «στεκόταν σ’ ένα σταυροδρόμι, στην πραγματικότητα σ’ ένα από τα μεγάλα σταυροδρόμια του αρχαίου κόσμου».

Η Μεγιδδώ δέσποζε σε μια μεγάλη πεδιάδα που εκτεινόταν κάπου 32 χιλιόμετρα (20 μίλια) κατά μήκος της βορειοανατολικής πλευράς της οροσειράς του Καρμήλου. Στη διάρκεια του βροχερού χειμώνα, το νερό που κατέβαζαν τα τριγύρω βουνά έκανε τον κοντινό ποταμό Κισών να φουσκώνει. Έτσι η περιοχή λέγεται επίσης και ‘χείμαρρος Κισών’. (Κριταί 4:13) Το βιβλίο Geography of Israel (Γεωγραφία του Ισραήλ) λέει: «Με τις χειμερινές βροχές» το έδαφος της κοιλάδας «μπορεί να μετατραπεί σε βαθιά λάσπη. . . . Η κλίση του [Κ]ισών είναι πολύ μικρή, και η εκβολή . . . εύκολα μπλοκάρεται· έτσι σχηματίζονται πολλά έλη εδώ». Ο Σισάρα και τα στρατεύματά του διαπίστωσαν πόσο λασπώδης μπορεί να γίνει αυτή η πεδιάδα. Παρ’ όλα αυτά, στο στεγνό καλοκαίρι, αυτή η ανοιχτή πεδιάδα ήταν ιδανικός τόπος για να εκπαιδευτούν οι άμαξες για πόλεμο. (Παράβαλε Άσμα Ασμάτων 6:11, 12.) Εκεί μπορούσαν επίσης να συγκεντρωθούν άνετα στρατιωτικά στρατεύματα.

Δεν απορεί λοιπόν κανείς που ο Βασιλιάς Σολομώντας έκανε βήματα για να οχυρώσει τη Μεγιδδώ: «Ούτος δε είναι ο τρόπος του φόρου [ο απολογισμός αυτών που στρατολογήθηκαν για καταναγκαστικά έργα, ΜΝΚ] τον οποίον επέβαλεν ο βασιλεύς Σολομών, διά να οικοδομήση . . . το περιτείχισμα της Ιερουσαλήμ και την Ασώρ και την Μεγιδδώ και την Γεζέρ». (1 Βασιλέων 9:15) Ένας λοφίσκος ύψους 21 μέτρων (70 ποδιών), που βλέπει προς μια πλατιά, ανοιχτή κοιλάδα, επισημαίνει τώρα την τοποθεσία στην οποία βρισκόταν κάποτε η Μεγιδδώ. Στους αρχαίους καιρούς, τα καινούργια κτίρια χτίζονταν συχνά πάνω στα ερείπια των παλιών. Κάθε επίπεδο κατασκευής επομένως μπορεί να επισημαίνει μια ιδιαίτερη χρονική περίοδο της ιστορίας. Ο αρχαιολόγος, αρχίζοντας από πάνω, κατέρχεται σκάβοντας το ένα μετά το άλλο στρώμα της ιστορίας. Τουλάχιστον 20 τέτοια στρώματα έχουν ανακαλυφθεί στη Μεγιδδώ, δείχνοντας ότι η πόλη είχε ξαναχτιστεί πολλές φορές. Και πώς βοήθησε η Βίβλος αυτούς που σκάβουν υπομονετικά;

Το χτίσιμο των πυλών της πόλης ήταν αναμφίβολα ένα ζωτικό μέρος του οικοδομικού έργου του Σολομώντα που σκοπό είχε την οχύρωση της Μεγιδδώ, της Ασώρ και της Γεζέρ. Πριν από λίγο καιρό ανακαλύφθηκαν τέτοιες πύλες στη Μεγιδδώ. Σύντομα μετά βρέθηκαν στην Ασώρ πανομοιότυπες πύλες. Έτσι, παίρνοντας κάποια ιδέα από τη Βίβλο, οι αρχαιολόγοι άρχισαν να ψάχνουν και στη Γεζέρ. Χωρίς έκπληξη βρέθηκαν και εκεί πύλες του ίδιου στυλ. Τι σημαίνει αυτό για τους σπουδαστές της Βίβλου; Ένας πασίγνωστος αρχαιολόγος, ο Καθηγητής Γιοχάναν Ααρόνι, δηλώνει:

«Στις εκσκαφές που έγιναν στα τρία μέρη, ανακαλύφθηκαν στο στρώμα της γης πύλες από τον δέκατο αιώνα π.Χ. πανομοιότυπες στο σχέδιο . . . Πύλες σαν και αυτές, με τρία φυλάκια και τέσσερις σειρές αντιτειχισμάτων σε κάθε πλευρά του διαδρόμου, έχουν ανακαλυφθεί μόνο σε δυο άλλα μέρη. . . . Έτσι, ουσιαστικά υπάρχει πλήρης συμφωνία μεταξύ των λογίων ότι οι πύλες της Ασώρ, της Μεγιδδώ και της Γεζέρ με τους τριπλούς θαλάμους τους ανήκουν στη βασιλεία του Σολομώντα».

Ο Δρ Γίγκαελ Γιάντιν παρόμοια συμπεραίνει: «Η ανακάλυψη των τειχών του Σολομώντα στην Ασώρ, στη Μεγιδδώ και στη Γεζέρ είναι ένα διδακτικό παράδειγμα για το πόσο σπουδαίος και πρακτικός οδηγός είναι η Βίβλος στους αρχαιολόγους».

Ένα Πεδίο Αποφασιστικών Μαχών

Έχοντας υπόψη τη στρατηγική τοποθεσία της Μεγιδδώ, ευνόητα έφτασε να συνδέεται με ένα πεδίο μάχης στις αρχές της ιστορίας. Στην πραγματικότητα, η αρχαία Εβραϊκή λέξη για τη «Μεγιδδώ» λέγεται ότι σημαίνει «ραντεβού ή συνέλευση στρατευμάτων». Ο Καθηγητής Ααρόνι έγραψε:

«Η Μεγιδδώ ήταν μια οχυρωμένη πόλη με μεγάλη σημασία παρά το γεγονός ότι δεν αναφέρεται σε ιστορικές πηγές μέχρι τον δέκατο πέμπτο αιώνα π.Χ. Τον καιρό εκείνο εμφανίζεται στις επιγραφές τού Θουτμοσέ του Γ΄. Τα χρονικά του Φαραώ αυτού αναφέρουν ότι η Μεγιδδώ πρωτοστατούσε μιας συνομοσπονδίας στασιαστικών πόλεων της Χαναάν. . . . Το Αιγυπτιακό στράτευμα και τα άρματα των Χαναναίων διεξήγαγαν την αποφασιστική μάχη αυτής της επανάστασης . . . κοντά στη Μεγιδδώ. Αυτή είναι η παλαιότερη στρατιωτική μάχη της οποίας οι λεπτομέρειες έχουν διατηρηθεί. Μετά την πλήρη ήττα της δύναμης των Χαναναίων στο πεδίο, ο Φαραώ άρπαξε πλούσια λάφυρα, περιλαμβανομένων και 924 αρμάτων!»

Ο Δρ Ζεβ Βίλνεϋ, συγγραφέας του βιβλίου The New Israel Atlas, (Ο Νέος Άτλας του Ισραήλ) περιγράφει περαιτέρω την κοιλάδα σαν «τη σκηνή διάσημων μαχών από την αρχή της ιστορίας μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Μεγιδδώ—Η Τοποθεσία του Τελικού Πολέμου;

Το τελευταίο βιβλίο της Βίβλου, η Αποκάλυψη, καταγράφει μια όραση για ‘τους βασιλιάδες ολόκληρης της κατοικημένης γης’ οι οποίοι συγκεντρώνονται μαζί ‘στον πόλεμο της μεγάλης μέρας του Θεού του Παντοκράτορα’ στον ‘Αρμαγεδδώνα’ [«Όρος της Μεγιδδώ»]. (Αποκάλυψις 16:14, 16) Λόγω της ομοιότητας των ονομάτων, μερικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο πόλεμος αυτός θα λάβει χώρα στην κατά γράμμα τοποθεσία της Μεγιδδώ. Ωστόσο, ο λοφίσκος της Μεγιδδώ δύσκολα χαρακτηρίζεται σαν «όρος». Σκεφθείτε επίσης το εξής: Είναι η κοιλάδα της Μεγιδδώ αρκετά μεγάλη για να χωρέσει όλους τους κυβερνήτες της γης μαζί με τα μεγάλα στρατεύματά τους και τον τεράστιο στρατιωτικό εξοπλισμό τους; «Αυτή είναι αποκαλυπτική γλώσσα», μας λέει η International Standard Bible Encyclopedia, (Διεθνής Στερεότυπη Εγκυκλοπαίδεια της Βίβλου) «και είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται η λέξη Αρμαγεδδώνας όχι σαν ένα όνομα που προσδιορίζει μια ιδιαίτερη τοποθεσία αλλά σαν συμβολικός όρος για την τελική αποφασιστική σύγκρουση».

Τι είναι λοιπόν «Αρμαγεδδώνας»; Προφανώς είναι συμβολικός. Έχοντας υπόψη την ιστορία της Μεγιδδώ σαν τοποθεσία αποφασιστικών μαχών, η Αποκάλυψη χρησιμοποιεί τη λέξη Αρμαγεδδώνας για να απεικονίσει την πλησιάζουσα κατάσταση όταν κορυφωθεί το μίσος για το λαό του Θεού από ‘όλα τα έθνη’. (Ματθαίος 24:9, 14) Επειδή οι αληθινοί Χριστιανοί εξακολουθούν όσια να υποστηρίζουν τη Βασιλεία του Θεού, οι κυβερνήτες της γης θα ενωθούν και, στην πραγματικότητα, θα ‘συγκεντρωθούν’ για να τους καταστρέψουν. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν θα ανταποδώσουν, όμως. (Ησαΐας 2:1-4) Ο Θεός έχει διορίσει τον Βασιλιά που θα πολεμήσει γι’ αυτούς, τον Κύριο Ιησού Χριστό. Στην κρίσιμη στιγμή, αυτός ο ουράνιος Βασιλιάς μαζί με ‘τα στρατεύματα του ουρανού’ θα επέμβει και θα επιτεθεί ‘στους βασιλιάδες της γης και στα στρατεύματά τους’. Αυτή η παγκόσμια μάχη θα είναι αποφασιστική, όπως ακριβώς και εκείνες που διεξάγονταν στη Μεγιδδώ. Όλοι οι επίγειοι εχθροί θα ‘αφανιστούν’, όπως ακριβώς προφήτεψε η επινίκια ωδή της Δεβόρρας και του Βαράκ!—Αποκάλυψις 19:11-21· Κριταί 5:31.

Εσείς θα βρεθείτε ανάμεσα σ’ αυτούς που αγαπούν τον Ιεχωβά—ή ανάμεσα στους εχθρούς του; Η Βίβλος κάνει σαφές ότι όσοι δεν πάρουν τη στάση τους με τον Ιεχωβά Θεό και το λαό του αντιμετωπίζουν πραγματικό κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους. (Σοφονίας 2:3· 2 Θεσσαλονικείς 1:7-9) Συνεπώς, δεν υπάρχει καιρός για καθυστέρηση! «Ιδού, έρχομαι ως κλέπτης», προειδοποιεί ο δοξασμένος Ιησούς Χριστός αναφέροντας συγκεκριμένα το αποκορύφωμα της «μεγάλης θλίψης» τον Αρμαγεδδώνα.—Αποκάλυψις 16:15· Ματθαίος 24:21.

‘Ο πόλεμος της μεγάλης μέρας του Θεού του Παντοκράτορα’ θα έχει ένα ένδοξο αποτέλεσμα. Θα διανοίξει το δρόμο για τη Βασιλεία του Θεού ώστε να μεταμορφώσει τη γη αυτή σε παράδεισο. (Ματθαίος 6:9, 10· Αποκάλυψις 21:3-5) Αλλά το καλύτερο απ’ όλα, θα δικαιώσει το μεγαλύτερο όνομα στο σύμπαν με μεγαλοπρεπή εκπλήρωση της αρχαίας προφητικής προσευχής:

«Κάμε εις αυτούς ως εις τους Μαδιανίτας, ως εις τον Σισάραν, ως εις τον Ιαβείν εν τω χειμάρρω Κεισών. . . . Καταδίωξον αυτούς με την ανεμοζάλην σου, και με τον ανεμοστρόβιλόν σου κατατρόμαξον αυτούς. Γέμισον τα πρόσωπα αυτών από ατιμίας, και θέλουσι ζητήσει το όνομά σου, Κύριε [Ιεχωβά, ΜΝΚ]. Ας καταισχυνθώσι και ας ταραχθώσι διαπαντός· και ας εντραπώσι και ας απολεσθώσι· και ας γνωρίσωσιν ότι συ, του οποίου το όνομα είναι Κύριος [Ιεχωβά, ΜΝΚ], είσαι ο μόνος Ύψιστος επί πάσαν την γην».—Ψαλμός 83:9, 15-18.

[Χάρτες στη σελίδα 22]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Η Μεγιδδώ εξουσίαζε μια από τις κυριότερες στρατιωτικές και εμπορικές οδούς που συνέδεε τις ηπείρους Ασίας και Αφρικής

Εμπορικές Οδοί-------

Ασώρ

Μεγιδδώ

Γεζέρ

Ιερουσαλήμ

[Χάρτης]

ΑΣΙΑ

ΑΦΡΙΚΗ

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Ο παγκόσμιος πόλεμος του Αρμαγεδδώνα θα είναι αποφασιστικός, όπως ακριβώς ήταν οι μάχες στη Μεγιδδώ. Όλοι οι επίγειοι εχθροί του Θεού θα αφανιστούν