Γιατί να Φοβόμαστε τον Θεό και Όχι τους Ανθρώπους;

‘Ο ΦΟΒΟΣ του ανθρώπου στήνει παγίδα· ο δε πεποιθώς επί Ιεχωβά θέλει είσθαι εν ασφαλεία’. (Παροιμίαι 29:25) Με αυτά τα λόγια η αρχαία παροιμία μάς προειδοποιεί σχετικά με το είδος του φόβου που είναι πραγματικά διανοητικό δηλητήριο—το φόβο του ανθρώπου. Ο φόβος αυτός παρομοιάζεται με παγίδα. Γιατί; Επειδή ένα μικρό ζώο, όπως το κουνέλι, είναι αβοήθητο όταν πιάνεται σε παγίδα. Θέλει να ξεφύγει, αλλά η παγίδα το κρατάει αμείλικτα. Στην πραγματικότητα, το θύμα παραλύει.

Αν καταληφθούμε από το φόβο του ανθρώπου, θα μοιάζουμε πολύ μ’ αυτό το κουνέλι. Μπορεί να ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε. Μπορεί ακόμη και να θέλουμε να το κάνουμε. Αλλά ο φόβος μάς κρατάει αιχμάλωτους. Παραλύουμε και είμαστε ανίκανοι να ενεργήσουμε.

Η Παγίδα του Φόβου του Ανθρώπου

Σκεφτείτε μερικά παραδείγματα που έλαβαν χώρα στους Βιβλικούς χρόνους και αφορούν αυτούς που πιάστηκαν στην παγίδα του φόβου. Στις μέρες του Ιησού του Ναυή, 12 άντρες στάλθηκαν να κατασκοπεύσουν τη γη Χαναάν πριν από την προγραμματισμένη εισβολή των Ισραηλιτών. Οι κατάσκοποι επέστρεψαν και ανέφεραν ότι η γη ήταν εύφορη και πλούσια, ακριβώς όπως είχε πει ο Θεός. Αλλά δέκα από τους κατασκόπους είχαν τρομοκρατηθεί από τη δύναμη των κατοίκων. Έτσι, επειδή είχαν καταληφθεί από το φόβο του ανθρώπου, έδωσαν στους Ισραηλίτες μια υπερβολική αναφορά γι’ αυτή τη δύναμη και έκαναν ολόκληρο το έθνος να καταληφθεί από φόβο. Οι Ισραηλίτες αρνήθηκαν να υπακούσουν στην εντολή του Θεού, η οποία ήταν να εισβάλουν στη Χαναάν και να κυριεύσουν τη γη. Σαν αποτέλεσμα, στη διάρκεια των επόμενων 40 χρόνων, όλοι οι ενήλικοι άντρες εκείνης της εποχής, με λίγες εξαιρέσεις, πέθαναν στην έρημο.—Αριθμοί 13:21–14:38.

Ο Ιωνάς ήταν ένα άλλο θύμα του φόβου του ανθρώπου. Όταν διορίστηκε να κηρύξει στη μεγάλη πόλη Νινευή, εκείνος ‘εσηκώθη . . . δια να φύγη εις Θαρσείς από προσώπου Ιεχωβά’. (Ιωνάς 1:3) Γιατί; Οι Νινευίτες είχαν τη φήμη ότι ήταν αμείλικτος και βίαιος λαός, και είναι βέβαιο πως ο Ιωνάς το ήξερε αυτό. Ο φόβος του ανθρώπου τον έκανε να φύγει μακριά από τη Νινευή. Είναι αλήθεια ότι τελικά δέχτηκε το διορισμό του, αλλά μόνο αφού έλαβε ασυνήθιστη διαπαιδαγώγηση από τον Ιεχωβά.—Ιωνάς 1:4, 17.

Ακόμη και βασιλιάδες μπορεί να φοβηθούν ανθρώπους. Σε μια περίπτωση, ο Βασιλιάς Σαούλ παράκουσε άμεσα μια ρητή εντολή που είχε δώσει ο Θεός. Η δικαιολογία του; ‘Παρέβην το πρόσταγμα του Ιεχωβά και τους λόγους σου, φοβηθείς τον λαόν και υπακούσας εις την φωνήν αυτών’. (1 Σαμουήλ 15:24) Μερικούς αιώνες αργότερα, όταν η Ιερουσαλήμ δέχτηκε επίθεση από τους Βαβυλώνιους, ο Ιερεμίας, ένας πιστός προφήτης, συμβούλεψε τον Βασιλιά Σεδεκία να παραδοθεί και να γλιτώσει έτσι την Ιερουσαλήμ από μεγάλη αιματοχυσία. Αλλά ο Σεδεκίας αρνήθηκε. Γιατί; Αυτός ομολόγησε στον Ιερεμία: «Εγώ φοβούμαι τους Ιουδαίους, οίτινες κατέφυγον προς τους Χαλδαίους, μήποτε με παραδώσωσιν εις την χείρα αυτών και με εμπαίξωσι».—Ιερεμίας 38:19.

Τέλος, ακόμη κι ένας απόστολος θα μπορούσε να φοβηθεί. Την ημέρα που θα πέθαινε, ο Ιησούς προειδοποίησε τους ακολούθους του ότι θα τον εγκατέλειπαν όλοι. Ωστόσο, ο Πέτρος δήλωσε θαρραλέα: «Κύριε, έτοιμος είμαι μετά σου να υπάγω και εις φυλακήν και εις θάνατον». (Λουκάς 22:33· Ματθαίος 26:31, 33) Πόσο σφαλερά αποδείχτηκαν αυτά τα λόγια! Μερικές μόλις ώρες αργότερα, ο Πέτρος με φόβο αρνήθηκε ότι ήταν με τον Ιησού ή ότι έστω τον γνώριζε. Ο φόβος του ανθρώπου τον κατέβαλε! Ναι, ο φόβος του ανθρώπου είναι πραγματικά διανοητικό δηλητήριο.

Ποιον Πρέπει να Φοβόμαστε;

Πώς μπορούμε να υπερνικήσουμε το φόβο του ανθρώπου; Με το να τον αντικαταστήσουμε μ’ έναν πολύ υγιέστερο φόβο. Ο ίδιος ο απόστολος Πέτρος έδωσε ενθάρρυνση σχετικά μ’ αυτό το είδος φόβου όταν είπε: «Τον Θεόν φοβείσθε». (1 Πέτρου 2:17) Ο άγγελος, που είδε ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη, φώναζε δυνατά στο ανθρώπινο γένος: «Φοβήθητε τον Θεόν και δότε δόξαν εις αυτόν». (Αποκάλυψις 14:7) Ο σοφός βασιλιάς Σολομών έδωσε επίσης ενθάρρυνση σχετικά μ’ αυτόν το φόβο όταν είπε: «Ας ακούσωμεν το τέλος της όλης υποθέσεως· φοβού τον Θεόν και φύλαττε τας εντολάς αυτού, επειδή τούτο είναι το παν [όλη η υποχρέωση, ΜΝΚ] του ανθρώπου». (Εκκλησιαστής 12:13) Ναι, ο φόβος του Θεού είναι υποχρέωση.

Ο φόβος του Θεού φέρνει οφέλη. Ο αρχαίος ψαλμωδός έψαλλε: ‘Βεβαίως πλησίον των φοβουμένων αυτόν είναι η σωτηρία [του Ιεχωβά]’. (Ψαλμός 85:9) Επίσης, μια Βιβλική παροιμία τονίζει: ‘Ο φόβος του Ιεχωβά προσθέτει ημέρας’. (Παροιμίαι 10:27) Ναι, ο φόβος του Ιεχωβά είναι κάτι το υγιές, το ωφέλιμο. ‘Αλλά οπωσδήποτε’, ίσως πείτε, ‘ο Ιεχωβά είναι ένας στοργικός Θεός. Γιατί πρέπει να φοβόμαστε έναν Θεό αγάπης;’

Να Φοβόμαστε Έναν Θεό Αγάπης;

Επειδή ο φόβος του Θεού δεν είναι κάποιος απαίσιος φόβος που παραλύει, όπως αυτός που κυριεύει τους ανθρώπους σε ορισμένες καταστάσεις. Είναι το είδος του φόβου που μπορεί να νιώθει ένα παιδί για τον πατέρα του, μολονότι αγαπάει τον πατέρα του και ξέρει ότι κι ο πατέρας του το αγαπάει.

Στην πραγματικότητα, ο φόβος του Θεού είναι μια βαθιά ευλάβεια για τον Δημιουργό, η οποία πηγάζει από την αναγνώριση του γεγονότος ότι αυτός είναι η πλήρης ενσάρκωση της δικαιοσύνης, της κρίσης, της σοφίας και της αγάπης. Περιλαμβάνει έναν υγιή τρόμο μήπως δυσαρεστήσουμε τον Θεό, επειδή αυτός είναι ο Ανώτατος Κριτής που έχει εξουσία να αμείβει και να τιμωρεί. «Φοβερόν είναι το να πέση τις εις χείρας Θεού ζώντος», έγραψε ο απόστολος Παύλος. (Εβραίους 10:31) Η αγάπη του Θεού δεν είναι κάτι που μπορούμε να το παίρνουμε ως δεδομένο, ούτε μπορούμε να υποτιμάμε την κρίση του. Γι’ αυτό, η Αγία Γραφή μάς υπενθυμίζει: ‘Αρχή σοφίας φόβος Ιεχωβά’.—Παροιμίαι 9:10.

Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι ενώ ο Ιεχωβά έχει την εξουσία να τιμωρεί εκείνους που δεν τον υπακούν—πράγμα που έχει κάνει συχνά—δεν είναι με κανέναν τρόπο αιμοδιψής ή σκληρός. Είναι πραγματικά ένας Θεός αγάπης, μολονότι, όπως ένας στοργικός γονέας, μερικές φορές οργίζεται δικαιολογημένα. (1 Ιωάννου 4:8) Γι’ αυτό, ο φόβος προς αυτόν είναι υγιής. Μας κάνει να υπακούμε στους νόμους του, που είναι για το καλό μας. Η υπακοή στους νόμους του Θεού φέρνει ευτυχία, ενώ η ανυπακοή προς αυτούς φέρνει πάντοτε κακά αποτελέσματα. (Γαλάτας 6:7, 8) Ο ψαλμωδός εμπνεύστηκε να δηλώσει: ‘Φοβήθητε τον Ιεχωβά, οι άγιοι αυτού· διότι δεν υπάρχει στέρησις εις τους φοβουμένους αυτόν’.—Ψαλμός 34:9.

Ποιον Φοβάστε Εσείς;

Πώς μας βοηθάει ο φόβος του Θεού να υπερνικούμε το φόβο του ανθρώπου; Οι άνθρωποι μπορεί να μας κοροϊδεύουν ή ακόμη και να μας διώκουν επειδή κάνουμε το σωστό, πράγμα που ασκεί πίεση πάνω μας. Αλλά ο γεμάτος σεβασμό φόβος του Θεού θα ασκεί πίεση πάνω μας ώστε να προσκολλούμαστε στη σωστή πορεία, αφού δεν θέλουμε να τον δυσαρεστήσουμε. Επιπλέον, η αγάπη του Θεού θα μας παρακινεί να κάνουμε αυτό που ευαρεστεί την καρδιά του. Επιπρόσθετα, θυμόμαστε ότι ο Θεός μάς ανταμείβει πλούσια όταν κάνουμε το σωστό, πράγμα που μας κάνει να τον αγαπάμε όλο και περισσότερο και μας κάνει να θέλουμε να εκτελούμε το θέλημά του. Άρα, μια ισορροπημένη άποψη για τον Θεό μάς βοηθάει να υπερνικούμε οποιοδήποτε φόβο που μπορεί να έχουμε για τους ανθρώπους.

Για παράδειγμα, πολλοί πιέζονται να κάνουν αυτό που είναι εσφαλμένο, επειδή φοβούνται τι θα σκεφτούν οι συνομήλικοί τους. Οι νεαροί στο σχολείο μπορεί να καπνίζουν, να χρησιμοποιούν άσχημη γλώσσα, να καυχιούνται για σεξουαλικές εμπειρίες (πραγματικές ή φανταστικές), ακόμη και να πειραματίζονται με το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά. Γιατί; Όχι πάντοτε επειδή θέλουν να το κάνουν αυτό, αλλά επειδή φοβούνται το τι θα έλεγαν οι συνομήλικοί τους αν ενεργούσαν διαφορετικά. Ο έφηβος μπορεί να το βρίσκει τόσο δύσκολο να αντέξει την κοροϊδία και τη γελοιοποίηση όσο και το φυσικό διωγμό.

Ένας ενήλικος μπορεί επίσης να δεχτεί πίεση να κάνει κάτι εσφαλμένο. Το αφεντικό στη δουλειά ίσως πει σε κάποιον υπάλληλο να φουσκώσει το λογαριασμό ενός πελάτη ή να συμπληρώσει ανέντιμα τη φορολογική δήλωση της εταιρίας ώστε να μειωθεί ο φόρος. Ο Χριστιανός μπορεί να πιστεύει ότι αν δεν υπακούσει θα χάσει τη δουλειά του. Έτσι, ο φόβος του ανθρώπου μπορεί να τον πιέζει να κάνει αυτό που είναι εσφαλμένο.

Και στις δυο περιπτώσεις, ο υγιής φόβος του Θεού και ο σεβασμός για τις εντολές του δεν θα άφηνε τον Χριστιανό να παραλύσει από το φόβο του ανθρώπου. Και η αγάπη για τον Θεό θα τον εμπόδιζε να αναμειχθεί σε πράξεις που απαγορεύονται από τον Θεό. (Παροιμίαι 8:13) Επιπλέον, η πίστη του στον Θεό θα τον έκανε να νιώθει βέβαιος ότι, αν ενεργούσε σύμφωνα με τη Γραφικά εκπαιδευμένη συνείδησή του, ο Θεός θα τον υποστήριζε ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Ο απόστολος Παύλος εξέφρασε την πίστη του με τα εξής λόγια: «Τα πάντα δύναμαι δια του ενδυναμούντος με».—Φιλιππησίους 4:13.

Η Αγία Γραφή αναφέρει πολυάριθμα παραδείγματα αντρών και γυναικών που έμειναν πιστοί στον Ιεχωβά ακόμη και κάτω από τις πιο σκληρές δοκιμασίες. Αυτοί «εδοκίμασαν εμπαιγμούς και μάστιγας, . . . δεσμά και φυλακήν· ελιθοβολήθησαν, επριονίσθησαν, επειράσθησαν, με σφαγήν μαχαίρας απέθανον». (Εβραίους 11:36, 37) Αλλά δεν επέτρεψαν στο φόβο του ανθρώπου να ελέγχει τη διάνοιά τους. Μάλλον, ακολούθησαν την ίδια σοφή πορεία που υπαγόρευσε αργότερα στους μαθητές του ο Ιησούς: «Μη φοβηθήτε από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων να αποκτείνωσι· φοβήθητε δε μάλλον [τον Θεό] τον δυνάμενον και ψυχήν και σώμα να απολέση εν τη γεέννη».—Ματθαίος 10:28.

Το ότι ακολούθησαν αυτή τη συμβουλή του Ιησού, να φοβούνται τον Θεό μάλλον κι όχι τον άνθρωπο, έκανε επίσης τους πρώτους Χριστιανούς ικανούς να αντέξουν κάθε είδους δυσκολίες, δοκιμασίες και διωγμούς «χάριν του ευαγγελίου». (Φιλήμονα 13, ΚΔΤΚ) Ο απόστολος Παύλος αποτελεί ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα ως προς αυτό. Στη δεύτερη επιστολή του προς τους Κορινθίους, δείχνει πώς ο φόβος του Θεού τον ενθάρρυνε για να αντέξει φυλακίσεις, ξυλοδαρμούς, λιθοβολισμό, ναυάγια, διάφορους κινδύνους στους δρόμους, νύχτες αγρύπνιας, πείνα, δίψα, κρύο και γυμνότητα.—2 Κορινθίους 11:23-27.

Ο φόβος του Θεού ενίσχυσε επίσης εκείνους τους πρώτους Χριστιανούς για να αντέξουν σκληρό διωγμό κάτω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όταν μερικοί ρίχτηκαν ακόμη και στα άγρια θηρία, στην αρένα. Στο Μεσαίωνα, θαρραλέοι πιστοί κάηκαν δημόσια μέχρι θανάτου επειδή αρνούνταν να συμβιβάσουν την πίστη τους. Στη διάρκεια του τελευταίου παγκόσμιου πολέμου, Χριστιανοί προτίμησαν να υποφέρουν και να πεθάνουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μάλλον, παρά να κάνουν πράγματα που δυσαρεστούν τον Θεό. Τι ισχυρή δύναμη είναι ο θεοσεβής φόβος! Είναι σίγουρο ότι, αν ενίσχυσε τους Χριστιανούς για να υπερνικήσουν το φόβο του ανθρώπου κάτω από τέτοιες δυσχερείς συνθήκες, μπορεί να ενισχύσει κι εμάς σε οποιαδήποτε κατάσταση κι αν βρεθούμε.

Σήμερα, ο Σατανάς ο Διάβολος κάνει ό,τι μπορεί για να μας πιέσει να δυσαρεστήσουμε τον Θεό. Γι’ αυτό, οι αληθινοί Χριστιανοί πρέπει να έχουν την ίδια αποφασιστικότητα μ’ εκείνη που εξέφρασε ο απόστολος Παύλος όταν έγραψε: «Ημείς . . . δεν είμεθα εκ των συρομένων οπίσω προς απώλειαν, αλλ’ εκ των πιστευόντων προς σωτηρίαν της ψυχής». (Εβραίους 10:39) Ο φόβος του Ιεχωβά είναι πραγματική πηγή δύναμης. Με τη βοήθεια αυτού του φόβου, είθε ‘θαρρούντες να λέγωμεν· Ο Ιεχωβά βοηθός μου, και δεν θέλω φοβηθή· τι να μοι κάμη άνθρωπος;’—Εβραίους 13:6.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Ο φόβος του Θεού ενθάρρυνε τον Παύλο για να αντέξει το καθετί, περιλαμβανομένων και ξυλοδαρμών, φυλακίσεων, ακόμη και ναυαγίων.—2 Κορινθίους 11:23-27