ΙΩΣΗΦ

(Ιωσήφ) [συντετμημένη μορφή του Ιωσηφίας, που σημαίνει «Είθε να Προσθέσει (Αυξήσει) ο Γιαχ· Ο Γιαχ Έχει Προσθέσει (Αυξήσει)»].

1. Ο πρώτος από τους δύο γιους που απέκτησε ο Ιακώβ από την αγαπημένη του σύζυγο Ραχήλ. (Γε 35:24) Επειδή η Ραχήλ ήταν στείρα προηγουμένως, όταν τον γέννησε αναφώνησε: «Ο Θεός αφαίρεσε το όνειδός μου!» Έπειτα κάλεσε το όνομά του «Ιωσήφ», λέγοντας: «Ο Ιεχωβά προσθέτει σε εμένα και άλλον γιο», δηλαδή και άλλον εκτός από τον Δαν και τον Νεφθαλί, τους οποίους η Ραχήλ είχε δεχτεί ως δικούς της παρότι τους είχε γεννήσει η υπηρέτριά της η Βαλλά. (Γε 30:3-8, 22-24) Τότε ο Ιακώβ ήταν προφανώς 91 χρονών.—Παράβαλε Γε 41:46, 47, 53, 54· 45:11· 47:9.

Περίπου έξι χρόνια αργότερα, ο Ιακώβ έφυγε από την Παδάν-αράμ μαζί με όλη την οικογένειά του για να επιστρέψει στη γη Χαναάν. (Γε 31:17, 18, 41) Όταν έμαθε ότι ο αδελφός του ο Ησαύ ερχόταν να τον συναντήσει με 400 άντρες, ο Ιακώβ μοίρασε τα παιδιά στις συζύγους του και στις παλλακίδες του, βάζοντας τη Ραχήλ και τον Ιωσήφ τελευταίους, στην ασφαλέστερη θέση. (Γε 33:1-3) Ο Ιωσήφ και η μητέρα του, λοιπόν, ήταν οι τελευταίοι που προσκύνησαν τον Ησαύ.—Γε 33:4-7.

Στη συνέχεια, ο Ιωσήφ κατοίκησε μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια διαδοχικά στη Σοκχώθ, στη Συχέμ (Γε 33:17-19) και στη Βαιθήλ. (Γε 35:1, 5, 6) Αργότερα, καθ’ οδόν από τη Βαιθήλ προς την Εφράθ (Βηθλεέμ), η μητέρα του η Ραχήλ πέθανε καθώς γεννούσε τον Βενιαμίν.—Γε 35:16-19.

Μισείται από τους Ετεροθαλείς Αδελφούς Του. Σε ηλικία 17 ετών, ο Ιωσήφ έβοσκε πρόβατα μαζί με τους γιους που είχε αποκτήσει ο Ιακώβ από τη Βαλλά και τη Ζελφά. Τότε, αν και ήταν μικρότερός τους, δεν αναμείχθηκε στα εσφαλμένα πράγματα που έκαναν εκείνοι, αλλά θεώρησε υποχρέωσή του να δώσει άσχημη αναφορά για αυτούς στον πατέρα του.—Γε 37:2.

Ο Ιακώβ αγαπούσε τον Ιωσήφ περισσότερο από όλους τους άλλους γιους του, επειδή ήταν γιος των γηρατειών του. Η προσκόλληση του Ιωσήφ στο ορθό μπορεί επίσης να είχε συμβάλει στην ιδιαίτερη αγάπη που του είχε ο πατέρας του. Ο Ιακώβ είχε φτιάξει για το γιο του ένα μακρύ ριγωτό ένδυμα, ίσως σαν αυτό που φορούσαν τα σημαίνοντα πρόσωπα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ άρχισαν να τον μισούν. Αργότερα, όταν εκείνος αφηγήθηκε ένα όνειρο που υποδήλωνε ότι θα γινόταν εξοχότερος από τους αδελφούς του, τον μίσησαν ακόμη περισσότερο. Ένα δεύτερο όνειρο έδειχνε μάλιστα ότι όχι μόνο οι αδελφοί του αλλά και ο πατέρας του και η μητέρα του (προφανώς όχι η Ραχήλ, εφόσον είχε ήδη πεθάνει, αλλά ίσως το σπιτικό ή η κυριότερη εν ζωή σύζυγος του Ιακώβ) θα τον προσκυνούσαν. Ο πατέρας του Ιωσήφ τον επέπληξε για το όνειρο αυτό που αφηγήθηκε, και η ζήλια των αδελφών του φούντωσε. Το γεγονός ότι ο Ιωσήφ μίλησε για τα όνειρά του δεν σημαίνει ότι καλλιεργούσε αισθήματα ανωτερότητας. Απλώς έκανε γνωστά τα όσα του είχε αποκαλύψει ο Θεός. Ο Ιακώβ ίσως είχε αντιληφθεί την προφητική φύση των ονείρων, διότι «πρόσεξε αυτόν το λόγο».—Γε 37:3-11.

Σε κάποια άλλη περίπτωση, ο Ιακώβ, ο οποίος τότε ήταν στη Χεβρών, ζήτησε από τον Ιωσήφ να πάει να δει πώς ήταν το ποίμνιο και τα αδέλφια του που βρίσκονταν στα περίχωρα της Συχέμ. Δεδομένης της εχθρότητάς τους, αυτή η αποστολή δεν θα ήταν ευχάριστη για τον Ιωσήφ. Ωστόσο, χωρίς να διστάσει, είπε: «Ορίστε!» Κατόπιν ξεκίνησε από την Κοιλάδα της Χεβρών για τη Συχέμ. Πληροφορούμενος από κάποιον που βρισκόταν εκεί ότι οι αδελφοί του είχαν φύγει για τη Δωθάν, ο Ιωσήφ συνέχισε το ταξίδι του. Όταν οι αδελφοί του τον είδαν από απόσταση, άρχισαν να συνωμοτούν εναντίον του λέγοντας: «Δείτε! Έρχεται ο άνθρωπος των ονείρων. Και τώρα ελάτε να τον σκοτώσουμε και να τον ρίξουμε μέσα σε έναν από τους νερόλακκους . . . Τότε να δούμε τι θα γίνουν τα όνειρά του». (Γε 37:12-20) Ωστόσο, ο πρωτότοκος, ο Ρουβήν, ήθελε να ματαιώσει τη δολοφονική αυτή μηχανορραφία και τους παρότρυνε να μη σκοτώσουν τον Ιωσήφ αλλά να τον ρίξουν σε έναν ξερό νερόλακκο. Όταν έφτασε ο Ιωσήφ, του έβγαλαν το μακρύ ριγωτό του ένδυμα και ακολούθησαν την υπόδειξη του Ρουβήν. Αργότερα, μόλις φάνηκε ένα καραβάνι Ισμαηλιτών, και ενώ ο Ρουβήν έλειπε, ο Ιούδας έπεισε τους υπόλοιπους ότι, αντί να σκοτώσουν τον Ιωσήφ, θα ήταν καλύτερα να τον πουλήσουν στους περαστικούς εμπόρους.—Γε 37:21-27.

Πουλιέται ως Δούλος. Παρά τις εκκλήσεις του Ιωσήφ για συμπόνια, τον πούλησαν για 20 κομμάτια ασήμι. (Γε 37:28· 42:21) Έπειτα εξαπάτησαν τον Ιακώβ κάνοντάς τον να πιστέψει ότι ένα άγριο θηρίο είχε σκοτώσει τον Ιωσήφ. Τέτοια ήταν η θλίψη του ηλικιωμένου Ιακώβ για την απώλεια του γιου του, ώστε αρνούνταν να παρηγορηθεί.—Γε 37:31-35.

Τελικά, οι έμποροι οδήγησαν τον Ιωσήφ στην Αίγυπτο και τον πούλησαν στον Πετεφρή, τον αρχηγό της σωματοφυλακής του Φαραώ. (Γε 37:28, 36· 39:1) Αυτή η αγορά από μέρους του Αιγύπτιου Πετεφρή δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο, εφόσον αρχαίοι πάπυροι δείχνουν ότι οι Σύριοι δούλοι (ο Ιωσήφ ήταν Σύριος κατά το ήμισυ [Γε 29:10· 31:20]) είχαν πολύ μεγάλη αξία σε εκείνον τον τόπο.

Ο Ιωσήφ, όπως είχε φανεί επιμελής στην προώθηση των συμφερόντων του πατέρα του, έτσι και ως δούλος αποδείχτηκε εργατικός και αξιόπιστος. Με την ευλογία του Ιεχωβά, όλα όσα έκανε ο Ιωσήφ στέφονταν με επιτυχία. Ως εκ τούτου, ο Πετεφρής τού ανέθεσε τελικά όλες τις υποθέσεις του σπιτικού του. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο Ιωσήφ ήταν επιστάτης—θέση που στα αιγυπτιακά αρχεία συνδέεται με τα μεγάλα σπίτια των ισχυρών Αιγυπτίων.—Γε 39:2-6.

Αντιστέκεται στον Πειρασμό. Στο μεταξύ, ο Ιωσήφ είχε γίνει πολύ ωραίος νέος, και έτσι τον ερωτεύτηκε η σύζυγος του Πετεφρή. Επανειλημμένα του ζήτησε να έχει σχέσεις μαζί της. Αλλά ο Ιωσήφ, ο οποίος ήταν εκπαιδευμένος στην οδό της δικαιοσύνης, αρνούνταν λέγοντας: “Πώς θα μπορούσα να διαπράξω αυτό το μεγάλο κακό και να αμαρτήσω εναντίον του Θεού;” Αυτό, όμως, δεν απομάκρυνε τον κίνδυνο που διέτρεχε ο Ιωσήφ. Τα αρχαιολογικά στοιχεία μαρτυρούν ότι η διάταξη των αιγυπτιακών σπιτιών ήταν τέτοια ώστε, για να πάει κανείς στις αποθήκες, έπρεπε να διασχίσει το κύριο τμήμα του σπιτιού. Αν το σπίτι του Πετεφρή είχε παρόμοια διαρρύθμιση, θα ήταν αδύνατον για τον Ιωσήφ να αποφύγει κάθε επαφή με τη σύζυγο του Πετεφρή.—Γε 39:6-10.

Τελικά, η σύζυγος του Πετεφρή βρήκε μια κατάλληλη ευκαιρία και την εκμεταλλεύτηκε. Καθώς δεν υπήρχε κανένας άλλος στο σπίτι και ενώ ο Ιωσήφ φρόντιζε για τις υποθέσεις του σπιτικού, τον άρπαξε από το ένδυμά του, λέγοντας: «Πλάγιασε μαζί μου!» Αλλά ο Ιωσήφ άφησε το ένδυμά του στο χέρι της και τράπηκε σε φυγή. Τότε εκείνη άρχισε να φωνάζει δίνοντας την εντύπωση ότι ο Ιωσήφ τής είχε κάνει ανήθικες προτάσεις. Όταν το είπε στο σύζυγό της τον Πετεφρή, εκείνος εξοργίστηκε και έβαλε να ρίξουν τον Ιωσήφ στη φυλακή, εκεί όπου κρατούνταν οι φυλακισμένοι του βασιλιά.—Γε 39:11-20.

Στη Φυλακή. Φαίνεται ότι αρχικά ο Ιωσήφ υπέστη κακομεταχείριση στη φυλακή. «Με ποδόδεσμα ταλαιπώρησαν τα πόδια του, μέσα στα σίδερα μπήκε η ψυχή του». (Ψλ 105:17, 18) Αργότερα, όμως, λόγω της υποδειγματικής διαγωγής που επέδειξε ο Ιωσήφ κάτω από αντίξοες περιστάσεις και της ευλογίας του Ιεχωβά, ο ανώτατος αξιωματικός της φυλακής τον τοποθέτησε σε μια έμπιστη θέση ως υπεύθυνο των άλλων κρατουμένων. Υπό αυτή την ιδιότητα, ο κρατούμενος Ιωσήφ αποδείχτηκε και πάλι ικανός διαχειριστής φροντίζοντας να γίνονται όλες οι εργασίες.—Γε 39:21-23.

Έπειτα, όταν έβαλαν στην ίδια φυλακή δύο αξιωματούχους του Φαραώ, τον αρχιοινοχόο και τον αρχιαρτοποιό, ο Ιωσήφ διορίστηκε να τους υπηρετεί. Λίγο αργότερα, και οι δύο αυτοί άντρες είδαν όνειρα τα οποία τους εξήγησε ο Ιωσήφ, αφού πρώτα απέδωσε την ερμηνεία στον Θεό. Το όνειρο του οινοχόου μαρτυρούσε ότι σε τρεις ημέρες θα αποκαθίστατο στη θέση του. Ο Ιωσήφ, λοιπόν, ζήτησε από τον οινοχόο να τον θυμηθεί και να μιλήσει για αυτόν στον Φαραώ, ώστε να βγει από τη φυλακή. Εξήγησε ότι τον είχαν απαγάγει από «τη γη των Εβραίων» και ότι δεν είχε κάνει τίποτα άξιο φυλάκισης. Ίσως για να μη δημιουργηθεί άσχημη εικόνα για την οικογένειά του, ο Ιωσήφ προτίμησε να μην αποκαλύψει την ταυτότητα των απαγωγέων. Στη συνέχεια ερμήνευσε το όνειρο του αρτοποιού λέγοντας ότι σε τρεις ημέρες θα θανατωνόταν. Και τα δύο όνειρα εκπληρώθηκαν τρεις ημέρες μετά, με αφορμή τα γενέθλια του Φαραώ. Αυτό αναμφίβολα ενίσχυσε τον Ιωσήφ καθιστώντας βέβαιη την εκπλήρωση των δικών του ονείρων και τον βοήθησε να συνεχίσει να εγκαρτερεί. Μέχρι τότε, είχαν ήδη περάσει περίπου 11 χρόνια αφότου τον πούλησαν οι αδελφοί του.—Γε 40:1-22· παράβαλε Γε 37:2· 41:1, 46.

Ενώπιον του Φαραώ. Όταν ο οινοχόος αποκαταστάθηκε στη θέση του, ξέχασε τελείως τον Ιωσήφ. (Γε 40:23) Ωστόσο, αφού πέρασαν δύο ολόκληρα χρόνια, ο Φαραώ είδε δύο όνειρα που κανείς από τους μάγους ιερείς και τους σοφούς της Αιγύπτου δεν μπορούσε να ερμηνεύσει. Τότε ήταν που ο οινοχόος μίλησε στον Φαραώ για τον Ιωσήφ. Αμέσως, ο Φαραώ έστειλε να φέρουν τον Ιωσήφ. Σύμφωνα με το αιγυπτιακό έθιμο, ο Ιωσήφ, προτού πάει στον Φαραώ, ξυρίστηκε και άλλαξε ενδύματα. Και σε αυτή την περίπτωση δεν πήρε ο ίδιος την τιμή αλλά απέδωσε την ερμηνεία στον Θεό. Στη συνέχεια εξήγησε ότι και τα δύο όνειρα του Φαραώ σήμαιναν εφτά χρόνια αφθονίας τα οποία θα ακολουθούνταν από εφτά χρόνια πείνας. Επιπλέον, πρότεινε κάποια μέτρα τα οποία θα πρόσφεραν ανακούφιση από τις μελλοντικές συνθήκες πείνας.—Γε 41:1-36.

Καθίσταται Δεύτερος Άρχοντας της Αιγύπτου. Ο Φαραώ διέκρινε στο πρόσωπο του 30χρονου Ιωσήφ έναν άντρα που διέθετε την απαιτούμενη σοφία για να χειριστεί τις καταστάσεις τόσο στον καιρό της αφθονίας όσο και στον καιρό της πείνας. Κατά συνέπεια, ο Φαραώ κατέστησε τον Ιωσήφ δεύτερο άρχοντα στην Αίγυπτο, δίνοντάς του το προσωπικό του σφραγιδοφόρο δαχτυλίδι, εκλεκτά λινά ενδύματα και ένα χρυσό περιδέραιο. (Γε 41:37-44, 46· παράβαλε Ψλ 105:17, 20-22.) Αυτή η επίσημη διαδικασία ανάθεσης καθηκόντων επιβεβαιώνεται από αιγυπτιακές επιγραφές και τοιχογραφίες. Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι αρκετοί Χαναναίοι είχαν υψηλές θέσεις στην Αίγυπτο, όπως γνωρίζουμε από αρχαία αιγυπτιακά αρχεία, και ότι η μετονομασία του Ιωσήφ σε Ζαφνάθ-πανεάχ δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση. Στον Ιωσήφ δόθηκε επίσης ως σύζυγος η Ασενέθ, η κόρη του Ποτιφερά (όνομα αιγυπτιακής προέλευσης· σημαίνει «Αυτός τον Οποίο Έχει Δώσει ο Ρα») του ιερέα της Ων.—Γε 41:45.

Στη συνέχεια ο Ιωσήφ περιόδευσε τη γη της Αιγύπτου, έκανε προετοιμασίες για τη διαχείριση των κρατικών υποθέσεων και αργότερα, στα χρόνια της αφθονίας, φρόντισε να αποθηκευτούν μεγάλες ποσότητες τροφίμων. Προτού αρχίσει η πείνα, η σύζυγός του η Ασενέθ τού γέννησε δύο γιους, τον Μανασσή και τον Εφραΐμ.—Γε 41:46-52.

Οι Ετεροθαλείς Αδελφοί Έρχονται να Αγοράσουν Τρόφιμα. Έπειτα ήρθε η πείνα. Εφόσον είχε εξαπλωθεί πολύ πέρα από τα σύνορα της Αιγύπτου, άνθρωποι από τους γύρω τόπους έρχονταν να αγοράσουν τρόφιμα από τον Ιωσήφ. Τελικά ήρθαν ακόμη και οι δέκα ετεροθαλείς αδελφοί του και τον προσκύνησαν, εκπληρώνοντας έτσι εν μέρει τα δύο όνειρα που είχε δει στο παρελθόν ο Ιωσήφ. (Γε 41:53–42:7) Δεν τον αναγνώρισαν, όμως, επειδή ήταν ντυμένος με βασιλική ενδυμασία και τους μιλούσε μέσω διερμηνέα. (Γε 42:8, 23) Παριστάνοντας ότι δεν τους ήξερε, ο Ιωσήφ τούς κατηγόρησε ότι ήταν κατάσκοποι—κατηγορία στην οποία αυτοί απάντησαν λέγοντας ότι ήταν δέκα αδελφοί, ότι είχαν αφήσει πίσω στο σπίτι τον πατέρα τους και το μικρότερο αδελφό τους και ότι ένας άλλος αδελφός που είχαν δεν υπήρχε πια. Αλλά ο Ιωσήφ επέμεινε ότι ήταν κατάσκοποι και τους έθεσε υπό κράτηση. Την τρίτη ημέρα τούς είπε: «Κάντε αυτό και θα εξακολουθήσετε να ζείτε. Εγώ φοβάμαι τον αληθινό Θεό. Αν είστε ευθείς, ας κρατηθεί ένας από τους αδελφούς σας δέσμιος στο οίκημα όπου κρατείστε [προφανώς εκεί κρατούνταν και οι δέκα], αλλά οι υπόλοιποι πηγαίνετε, πάρτε δημητριακά για την πείνα που υπάρχει στα σπίτια σας. Κατόπιν θα μου φέρετε το νεότερο αδελφό σας, ώστε τα λόγια σας να αποδειχτούν αξιόπιστα· και δεν θα πεθάνετε».—Γε 42:9-20.

Ενόψει αυτών των εξελίξεων, οι ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ άρχισαν να αισθάνονται πάνω τους τη θεϊκή ανταπόδοση για το γεγονός ότι πριν από χρόνια τον είχαν πουλήσει ως δούλο. Μπροστά στον αδελφό τους, τον οποίο δεν είχαν αναγνωρίσει ακόμη, συζήτησαν για την ενοχή τους. Ακούγοντας τα λόγια τους τα οποία αντανακλούσαν μετάνοια, ο Ιωσήφ συγκινήθηκε τόσο πολύ ώστε αναγκάστηκε να φύγει από μπροστά τους για να κλάψει. Όταν επέστρεψε, έβαλε να δέσουν τον Συμεών ώσπου να ξαναγυρίσουν οι άλλοι με το μικρότερο αδελφό τους.—Γε 42:21-24.

Οι Ετεροθαλείς Αδελφοί Έρχονται Μαζί με τον Βενιαμίν. Όταν οι εννιά ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ είπαν στον Ιακώβ τι είχε συμβεί στην Αίγυπτο και όταν ανακάλυψαν ότι τα χρήματα όλων τους βρίσκονταν ξανά μέσα στα σακιά τους, φοβήθηκαν πάρα πολύ, και ο πατέρας τους ξέσπασε σε εκδηλώσεις θλίψης. Μόνο η δριμύτητα της πείνας, μαζί με τη διαβεβαίωση του Ιούδα ότι ο Βενιαμίν θα επέστρεφε σώος, έκανε τον Ιακώβ να επιτρέψει στο μικρότερο γιο του να πάει μαζί με τους υπόλοιπους στην Αίγυπτο.—Γε 42:29–43:14.

Όταν έφτασαν εκεί, αντάμωσαν τον Συμεών και, προς μεγάλη τους έκπληξη, προσκλήθηκαν όλοι σε γεύμα με το διαχειριστή των τροφίμων. Μόλις ήρθε ο Ιωσήφ, του έδωσαν κάποιο δώρο, πρόσπεσαν ενώπιόν του και, αφού απάντησαν στις ερωτήσεις του για τον πατέρα τους, τον προσκύνησαν και πάλι. Βλέποντας τον αμφιθαλή αδελφό του τον Βενιαμίν, ο Ιωσήφ ένιωσε τέτοια συναισθηματική ένταση ώστε έφυγε από μπροστά τους και ξέσπασε σε κλάματα. Έπειτα από αυτό κατάφερε να συγκρατηθεί και διέταξε να σερβιριστεί το γεύμα. Οι 11 αδελφοί τοποθετήθηκαν σε χωριστό τραπέζι κατά ηλικία, και στον Βενιαμίν σέρβιραν πενταπλάσιες μερίδες από ό,τι στους άλλους. Ο Ιωσήφ ενδεχομένως το έκανε αυτό για να δοκιμάσει τους αδελφούς του, μήπως έτρεφαν κρυφά κάποιο αίσθημα ζήλιας. Δεν έδειξαν, όμως, τίποτα τέτοιο.—Γε 43:15-34.

Όπως συνέβη και στην προηγούμενη επίσκεψή τους, ο Ιωσήφ φρόντισε να επιστραφούν τα χρήματα του καθενός στο σάκο του (Γε 42:25), και επιπλέον φρόντισε να βάλουν το ασημένιο ποτήρι του στο σάκο του Βενιαμίν. Αφού ξεκίνησαν να φύγουν, έστειλε να τους προφτάσουν και να τους κατηγορήσουν ότι του έκλεψαν το ασημένιο ποτήρι. Πιθανώς για να τους εντυπώσει τη μεγάλη αξία που είχε για εκείνον το ποτήρι και τη σοβαρότητα του υποτιθέμενου αδικήματός τους, ο άντρας που ήταν υπεύθυνος για το σπιτικό του Ιωσήφ θα τους έλεγε: «Δεν είναι αυτό το αντικείμενο από το οποίο πίνει ο κύριός μου και μέσω του οποίου διαβάζει επιδέξια οιωνούς;» (Γε 44:1-5) Φυσικά, εφόσον όλα αυτά ήταν μέρος ενός τεχνάσματος, δεν έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι ο Ιωσήφ χρησιμοποιούσε όντως το ασημένιο ποτήρι για να διαβάζει οιωνούς. Προφανώς, ο Ιωσήφ ήθελε να παρουσιάσει τον εαυτό του ως το διαχειριστή μιας χώρας όπου η αληθινή λατρεία ήταν άγνωστη.

Οι αδελφοί του θα πρέπει να σάστισαν πάρα πολύ όταν το ποτήρι βρέθηκε στο σάκο του Βενιαμίν. Με σκισμένα τα ενδύματά τους, επέστρεψαν στο σπίτι του Ιωσήφ και τον προσκύνησαν. Ο Ιωσήφ τούς είπε ότι όλοι, εκτός από τον Βενιαμίν, ήταν ελεύθεροι να φύγουν. Αλλά εκείνοι δεν ήθελαν να κάνουν κάτι τέτοιο, δείχνοντας έτσι ότι δεν είχαν πια το φθονερό πνεύμα που 22 περίπου χρόνια νωρίτερα τους είχε υποκινήσει να πουλήσουν τον αδελφό τους. Ο Ιούδας υπερασπίστηκε εύγλωττα την υπόθεσή τους και προσφέρθηκε να πάρει εκείνος τη θέση του Βενιαμίν, για να μην πεθάνει ο πατέρας τους από τη θλίψη του σε περίπτωση που δεν επέστρεφε ο Βενιαμίν.—Γε 44:6-34.

Ο Ιωσήφ Αποκαλύπτει την Ταυτότητά Του. Η έκκληση του Ιούδα άγγιξε τόσο πολύ τον Ιωσήφ ώστε δεν μπορούσε πια να συγκρατηθεί. Αφού ζήτησε από όλους τους ξένους να φύγουν, αποκαλύφτηκε στους αδελφούς του. Αν και στο παρελθόν εκείνοι του φέρθηκαν πολύ άσχημα, δεν έτρεφε καμιά εχθρότητα και είπε: «Μη λυπάστε και μην είστε θυμωμένοι με τον εαυτό σας επειδή με πουλήσατε εδώ· επειδή για διατήρηση της ζωής με έστειλε ο Θεός πριν από εσάς. Διότι αυτό είναι το δεύτερο έτος πείνας στη γη, και μένουν ακόμη πέντε χρόνια στα οποία δεν θα υπάρξει καιρός οργώματος ή θερισμός. Γι’ αυτό, ο Θεός με έστειλε πριν από εσάς για να θέσει υπόλοιπο για εσάς στη γη και για να σας κρατήσει ζωντανούς μέσω μεγάλης διαφυγής. Δεν ήσασταν, λοιπόν, εσείς που με στείλατε εδώ, αλλά ο αληθινός Θεός». (Γε 45:1-8) Η συγχώρηση του Ιωσήφ ήταν γνήσια, διότι έκλαψε πάνω στους αδελφούς του και τους φίλησε όλους.—Γε 45:14, 15.

Στη συνέχεια, ο Ιωσήφ, σύμφωνα με τις προσταγές του Φαραώ, έδωσε άμαξες στους αδελφούς του για να φέρουν τον Ιακώβ και ολόκληρο το σπιτικό του στην Αίγυπτο. Επιπλέον, τους έδωσε δώρα και προμήθειες για το ταξίδι. Και καθώς έφευγαν, τους παρότρυνε να “μην εξοργιστούν ο ένας εναντίον του άλλου στο δρόμο”.—Γε 45:16-24.

Ο Πατέρας του Ιωσήφ Έρχεται στην Αίγυπτο. Στην αρχή ο Ιακώβ δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ο Ιωσήφ ο γιος του ήταν ακόμη ζωντανός. Αλλά όταν τελικά ο ηλικίας 130 ετών Ιακώβ πείστηκε, αναφώνησε: «Αχ, ας πάω να τον δω προτού πεθάνω!» Αργότερα, στη Βηρ-σαβεέ, ενώ ήταν καθ’ οδόν προς την Αίγυπτο μαζί με ολόκληρο το σπιτικό του, ο Ιακώβ έλαβε τη θεϊκή επιδοκιμασία για τη μετακίνηση αυτή σε ένα όραμα στο οποίο του ειπώθηκε: «Ο Ιωσήφ θα βάλει το χέρι του πάνω στα μάτια σου». Ο Ιωσήφ, λοιπόν, θα ήταν εκείνος που θα έκλεινε τα μάτια του Ιακώβ μετά το θάνατό του. Εφόσον αυτό το έκανε συνήθως ο πρωτότοκος, ο Ιεχωβά αποκάλυψε με αυτόν τον τρόπο ότι ο Ιωσήφ επρόκειτο να λάβει το δικαίωμα του πρωτοτόκου.—Γε 45:25–46:4.

Έχοντας ενημερωθεί για τον ερχομό του πατέρα του από τον Ιούδα, ο οποίος είχε σταλεί νωρίτερα, ο Ιωσήφ ετοίμασε το άρμα του και πήγε να συναντήσει τον Ιακώβ στη Γεσέν. Κατόπιν, μαζί με πέντε αδελφούς του, ο Ιωσήφ πήγε στον Φαραώ. Σύμφωνα με τις οδηγίες που τους είχε δώσει ο Ιωσήφ, οι αδελφοί του είπαν ότι ήταν βοσκοί προβάτων και ζήτησαν να κατοικήσουν ως πάροικοι στη γη Γεσέν. Ο Φαραώ ικανοποίησε το αίτημά τους και ο Ιωσήφ, αφού παρουσίασε τον πατέρα του στον Φαραώ, φρόντισε να εγκατασταθεί ο Ιακώβ και το σπιτικό του στο καλύτερο μέρος της γης. (Γε 46:28–47:11) Έτσι λοιπόν, σοφά και στοργικά ο Ιωσήφ εκμεταλλεύτηκε μια προκατάληψη που είχαν οι Αιγύπτιοι για τους ποιμένες. Ως αποτέλεσμα, η οικογένεια του Ιακώβ διαφυλάχτηκε από ενδεχόμενη μόλυνση εξαιτίας της αιγυπτιακής επιρροής και εξαλείφθηκε ο κίνδυνος της πλήρους αφομοίωσης από τους Αιγυπτίους μέσω επιγαμίας. Έκτοτε ο Ιακώβ και ολόκληρο το σπιτικό του εξαρτόνταν από τον Ιωσήφ. (Γε 47:12) Στην πραγματικότητα, όλοι προσκύνησαν τον Ιωσήφ ως τον πρωθυπουργό του Φαραώ, εκπληρώνοντας τα προφητικά όνειρα του Ιωσήφ με αξιοσημείωτο τρόπο.

Η Επίδραση της Πείνας στους Αιγυπτίους. Καθώς η πείνα συνεχιζόταν, οι Αιγύπτιοι έδωσαν σιγά σιγά όλα τα χρήματά τους και τα ζώα τους σε αντάλλαγμα για τρόφιμα. Τελικά πούλησαν ακόμη και τη γη τους και τους εαυτούς τους ως δούλους στον Φαραώ. Στη συνέχεια, ο Ιωσήφ τούς εγκατέστησε σε πόλεις—χωρίς αμφιβολία για να διευκολύνει τη διανομή των σιτηρών. Ωστόσο, αυτή η μετοίκηση στις πόλεις ήταν προφανώς ένα προσωρινό μέτρο. Εφόσον οι Αιγύπτιοι έπρεπε να ξαναγυρίσουν στα χωράφια τους για να σπείρουν, είναι λογικό ότι θα κατοικούσαν και πάλι στα πρώτα τους σπίτια. Από τη στιγμή που οι Αιγύπτιοι θα καρπώνονταν και πάλι τη συγκομιδή της γης, σύμφωνα με διάταγμα του Ιωσήφ θα έπρεπε να δίνουν το ένα πέμπτο των προϊόντων τους στον Φαραώ επειδή έκαναν χρήση της γης. Οι ιερείς, όμως, εξαιρέθηκαν.—Γε 47:13-26.

Ο Ιακώβ Ευλογεί τους Γιους του Ιωσήφ. Περίπου 12 χρόνια μετά την πείνα, ο Ιωσήφ έφερε στον Ιακώβ τους δύο γιους του, τον Μανασσή και τον Εφραΐμ. Τότε ο Ιακώβ έδειξε ότι τα δικαιώματα του πρωτοτόκου θα περιέρχονταν στον Ιωσήφ, εφόσον ο Εφραΐμ και ο Μανασσής θα θεωρούνταν ισότιμοι με τους άμεσους γιους του Ιακώβ. Άρα, από τον Ιωσήφ θα προέρχονταν δύο διαφορετικές φυλές, με δύο ξεχωριστές φυλετικές κληρονομιές. Όταν ο Ιακώβ ευλόγησε τον Εφραΐμ και τον Μανασσή κράτησε το δεξί του χέρι πάνω στον μικρότερο, τον Εφραΐμ, παρ’ όλο που αυτό δυσαρέστησε τον Ιωσήφ. Δίνοντας προτεραιότητα στον Εφραΐμ, έδειξε προφητικά ότι ο μικρότερος θα γινόταν μεγαλύτερος.—Γε 47:28, 29· 48:1-22· βλέπε επίσης Δευ 21:17· Ιη 14:4· 1Χρ 5:1.

Ο Ιακώβ Ευλογεί τον Ιωσήφ και τους Άλλους Γιους. Αργότερα, στην επιθανάτια κλίνη του, ο Ιακώβ κάλεσε όλους τους γιους του μπροστά του και τους ευλόγησε έναν έναν ξεχωριστά. Παρομοίασε τον Ιωσήφ με «κλωνάρι καρποφόρου δέντρου». Αυτό το “καρποφόρο δέντρο” ήταν ο ίδιος ο πατριάρχης Ιακώβ, και ο Ιωσήφ έγινε ένα από τα εξοχότερα κλαδιά. (Γε 49:22) Παρότι οι τοξότες τον ταλαιπωρούσαν, παρότι υπήρξε αντικείμενο εχθρότητας, το τόξο του Ιωσήφ «κατοικούσε σε μόνιμο τόπο και η ισχύς των χεριών του ήταν εύκαμπτη». (Γε 49:23, 24) Αυτό θα μπορούσε να ειπωθεί για τον Ιωσήφ προσωπικά. Οι ετεροθαλείς αδελφοί του έτρεφαν εχθρότητα και συμβολικά τόξευσαν εναντίον του για να τον εξοντώσουν. Αλλά ο Ιωσήφ τούς ανταπέδωσε έλεος και στοργική καλοσύνη, ιδιότητες οι οποίες ήταν σαν βέλη που εξολόθρευσαν την εχθρότητά τους. Οι εχθρικοί τοξότες δεν κατάφεραν να εξολοθρεύσουν τον Ιωσήφ ούτε να εξασθενίσουν την αφοσίωσή του στη δικαιοσύνη και στην αδελφική στοργή.

Προφητικά, ωστόσο, τα λόγια του Ιακώβ θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή στις φυλές που επρόκειτο να προέλθουν από τους δύο γιους του Ιωσήφ, τον Εφραΐμ και τον Μανασσή, και στις μελλοντικές μάχες τους. (Παράβαλε Δευ 33:13, 17· Κρ 1:23-25, 35.) Είναι ενδιαφέρον ότι από τη φυλή του Εφραΐμ προήλθε ο Ιησούς του Ναυή (Ωσιέ), διάδοχος του Μωυσή και αρχηγός στον πόλεμο εναντίον των Χαναναίων. (Αρ 13:8, 16· Ιη 1:1-6) Άλλος ένας απόγονος του Ιωσήφ, ο Γεδεών από τη φυλή του Μανασσή, με τη βοήθεια του Ιεχωβά νίκησε τους Μαδιανίτες. (Κρ 6:13-15· 8:22) Ο Ιεφθάε, επίσης, που και αυτός καταγόταν προφανώς από τη φυλή του Μανασσή, καθυπέταξε τους Αμμωνίτες.—Κρ 11:1, 32, 33· παράβαλε Κρ 12:4· Αρ 26:29.

Στις εμπειρίες του Ιωσήφ βρίσκουμε ομοιότητες και με άλλες πτυχές της προφητικής ευλογίας του Ιακώβ. Όταν ο Ιωσήφ, αντί να πάρει εκδίκηση, μερίμνησε για ολόκληρο το σπιτικό του Ιακώβ, ή αλλιώς του Ισραήλ, ήταν σαν ποιμένας και πέτρα υποστήριξης για τον Ισραήλ. Λόγω του ότι ο Ιεχωβά είχε κατευθύνει έτσι τα ζητήματα ώστε εκείνος να υπηρετήσει υπό αυτή την ιδιότητα, ο Ιωσήφ είχε προέλθει από τα χέρια του «Δυνατού του Ιακώβ». Εφόσον ήταν από τον Θεό, ο Ιωσήφ είχε τη βοήθεια του Ιεχωβά. Ήταν με τον Παντοδύναμο με την έννοια ότι ήταν με το μέρος του Ιεχωβά και επομένως υπήρξε αποδέκτης της ευλογίας του.—Γε 49:24, 25.

Την ευλογία του Ιεχωβά θα τη λάβαιναν επίσης οι φυλές που θα προέρχονταν από τον Ιωσήφ μέσω του Εφραΐμ και του Μανασσή. Ο Ιακώβ είπε: «[Ο Παντοδύναμος] θα σε ευλογήσει με τις ευλογίες των ουρανών από πάνω, με τις ευλογίες των υδάτινων βαθών που είναι απλωμένα κάτω, με τις ευλογίες των μαστών και της μήτρας». (Γε 49:25) Αυτό αποτελούσε διαβεβαίωση για τους απογόνους του Ιωσήφ ότι θα είχαν τα απαραίτητα αποθέματα νερού από τον ουρανό και από το υπέδαφος, καθώς και πολύ πληθυσμό.—Παράβαλε Δευ 33:13-16· Ιη 17:14-18.

Οι ευλογίες που εξήγγειλε ο Ιακώβ στον αγαπημένο του γιο τον Ιωσήφ θα ήταν σαν στολίδι για τις δύο φυλές που θα προέρχονταν από τον Ιωσήφ. Οι ευλογίες αυτές θα ήταν στολίδι ανώτερο από τις ευλογίες των δασών και των πηγών που κοσμούν τα παντοτινά βουνά και τους αιώνιους λόφους. Θα ήταν μια μόνιμη ευλογία που θα παρέμενε πάνω στο κεφάλι του Ιωσήφ και των απογόνων του όσο θα παρέμεναν τα βουνά και οι λόφοι.—Γε 49:26· Δευ 33:16.

Ο Ιωσήφ «ξεχωρίστηκε από τους αδελφούς του» επειδή τον διάλεξε ο Θεός για να εκπληρώσει έναν ειδικό ρόλο. (Γε 49:26) Ο ίδιος είχε διακριθεί επιδεικνύοντας υπεροχή πνεύματος και ικανότητες επίβλεψης και οργάνωσης. Γι’ αυτό, ήταν κατάλληλο να επικαθήσουν στην κορυφή του κεφαλιού του ιδιαίτερες ευλογίες.

Όταν ολοκλήρωσε την ευλογία των γιων του, ο Ιακώβ πέθανε. Τότε ο Ιωσήφ έπεσε πάνω στο πρόσωπο του πατέρα του και τον φίλησε. Σύμφωνα με την επιθυμία του Ιακώβ να θαφτεί στη σπηλιά Μαχπελάχ, ο Ιωσήφ ζήτησε από τους Αιγύπτιους γιατρούς να ταριχεύσουν το σώμα του πατέρα του, προετοιμάζοντάς το για το ταξίδι στη Χαναάν.—Γε 49:29–50:13.

Η Στάση του Απέναντι στους Αδελφούς Του. Μετά την επιστροφή τους από την ταφή του Ιακώβ, οι ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ, των οποίων η συνείδηση εξακολουθούσε να βασανίζεται από ενοχές, φοβήθηκαν ότι ο Ιωσήφ μπορεί να έπαιρνε εκδίκηση και έκαναν έκκληση για συγχώρηση. Τότε ο Ιωσήφ ξέσπασε σε κλάματα, παρηγορώντας τους και διαβεβαιώνοντάς τους ότι δεν υπήρχε λόγος να φοβούνται: «Μη φοβάστε, γιατί μήπως είμαι εγώ στη θέση του Θεού; Εσείς είχατε στο νου σας κακό εναντίον μου. Ο Θεός το είχε στο νου του για καλό, με σκοπό να ενεργήσει όπως αυτή την ημέρα προκειμένου να διατηρήσει πολλούς ανθρώπους στη ζωή. Τώρα λοιπόν, μη φοβάστε. Εγώ θα συνεχίσω να εφοδιάζω εσάς και τα μικρά παιδιά σας με τροφή».—Γε 50:14-21.

Θάνατος. Ο Ιωσήφ έζησε άλλα 54 περίπου χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του και έφτασε στην ηλικία των 110 ετών. Είχε το προνόμιο να δει ακόμη και δισέγγονα. Πριν από το θάνατό του, ο Ιωσήφ, εκδηλώνοντας πίστη, ζήτησε να πάρουν οι Ισραηλίτες τα κόκαλά του στη Χαναάν, κατά την Έξοδό τους. Όταν πέθανε ο Ιωσήφ, ταρίχευσαν το σώμα του και το έβαλαν σε φέρετρο.—Γε 50:22-26· Ιη 24:32· Εβρ 11:22.

Το Όνομα Ιωσήφ Προσλαμβάνει Εξοχότητα. Λόγω της εξέχουσας θέσης που κατείχε ο Ιωσήφ μεταξύ των γιων του Ιακώβ, ήταν απολύτως κατάλληλο το ότι το όνομά του χρησιμοποιήθηκε σε μερικές περιπτώσεις αναφερόμενο σε όλες τις φυλές του Ισραήλ (Ψλ 80:1) ή σε εκείνες που αποτελούσαν το βόρειο βασίλειο. (Ψλ 78:67· Αμ 5:6, 15· 6:6) Το όνομά του εμφανίζεται επίσης σε προφητείες της Αγίας Γραφής. Στο προφητικό όραμα του Ιεζεκιήλ, η κληρονομιά του Ιωσήφ είναι διπλή (Ιεζ 47:13), μία από τις πύλες της πόλης «Ο Ιεχωβά Ο Ίδιος Είναι Εκεί» φέρει το όνομα Ιωσήφ (Ιεζ 48:32, 35), και σε σχέση με την επανένωση του λαού του Ιεχωβά, ο Ιωσήφ παρουσιάζεται ως αρχηγός του ενός τμήματος του έθνους και ο Ιούδας ως αρχηγός του άλλου τμήματος. (Ιεζ 37:15-26) Η προφητεία του Αβδιού έδειξε ότι ο «οίκος του Ιωσήφ» θα συμμετείχε στην καταστροφή του “οίκου του Ησαύ” (Αβδ 18), και η προφητεία του Ζαχαρία τόνισε ότι ο Ιεχωβά θα έσωζε «τον οίκο του Ιωσήφ». (Ζαχ 10:6) Αντί για τον Εφραΐμ, ο Ιωσήφ εμφανίζεται ως μία από τις φυλές του πνευματικού Ισραήλ.—Απ 7:8.

Το γεγονός ότι ο Ιωσήφ συμπεριλαμβάνεται στο εδάφιο Αποκάλυψη 7:8 υποδηλώνει ότι η προφητεία που εξήγγειλε ο Ιακώβ στην επιθανάτια κλίνη του θα είχε εφαρμογή στον πνευματικό Ισραήλ. Επομένως, είναι αξιοσημείωτο ότι ο Δυνατός του Ιακώβ, ο Ιεχωβά Θεός, προμήθευσε τον Χριστό Ιησού ως τον Καλό Ποιμένα ο οποίος κατέθεσε τη ζωή του για «τα πρόβατα». (Ιωα 10:11-16) Ο Χριστός Ιησούς είναι επίσης η θεμέλια ακρογωνιαία πέτρα πάνω στην οποία στηρίζεται ο αποτελούμενος από πνευματικούς Ισραηλίτες ναός του Θεού. (Εφ 2:20-22· 1Πε 2:4-6) Αυτός δε ο Ποιμένας και η Πέτρα «είναι με τον Παντοδύναμο» Θεό.—Ιωα 1:1-3· Πρ 7:56· Εβρ 10:12· παράβαλε Γε 49:24, 25.

Παράλληλα Μεταξύ του Ιωσήφ και του Χριστού. Μπορούμε να παρατηρήσουμε πολυάριθμα παράλληλα ανάμεσα στη ζωή του Ιωσήφ και στη ζωή του Χριστού Ιησού. Όπως ο πατέρας του Ιωσήφ τον είχε ξεχωρίσει δείχνοντάς του ιδιαίτερη αγάπη, το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση του Ιησού. (Παράβαλε Ματ 3:17· Εβρ 1:1-6.) Οι ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ ήταν εχθρικοί απέναντί του. Παρόμοια, ο Ιησούς απορρίφθηκε από το λαό του, τους Ιουδαίους (Ιωα 1:11), και στην αρχή οι σαρκικοί ετεροθαλείς αδελφοί του δεν άσκησαν πίστη σε αυτόν. (Ιωα 7:5) Η πρόθυμη υπακοή που εκδήλωσε ο Ιωσήφ συμμορφούμενος με την επιθυμία του πατέρα του να πάει να δει τι κάνουν οι ετεροθαλείς αδελφοί του παραλληλίζεται με την προθυμία που εκδήλωσε ο Ιησούς να έρθει στη γη. (Φλπ 2:5-8) Οι οδυνηρές εμπειρίες που έζησε ο Ιωσήφ ως αποτέλεσμα αυτής της αποστολής παραβάλλονται με τα όσα πέρασε ο Ιησούς, ιδιαίτερα όταν τον κακοποίησαν και τελικά τον θανάτωσαν πάνω σε ξύλο βασανισμού. (Ματ 27:27-46) Όπως οι ετεροθαλείς αδελφοί του Ιωσήφ τον πούλησαν σε ένα καραβάνι από Μαδιανίτες και Ισμαηλίτες, έτσι και οι Ιουδαίοι παρέδωσαν τον Ιησού στις ρωμαϊκές αρχές για εκτέλεση. (Ιωα 18:35) Τόσο ο Ιωσήφ όσο και ο Ιησούς εξαγνίστηκαν και προετοιμάστηκαν μέσω παθημάτων για το ζωοσωτήριο ρόλο που θα έπαιζαν. (Ψλ 105:17-19· Εβρ 5:7-10) Η προαγωγή του Ιωσήφ στη θέση του διαχειριστή τροφίμων στην Αίγυπτο και η επακόλουθη διάσωση της ζωής παραλληλίζονται με την εξύψωση του Ιησού και την ανάδειξή του σε Σωτήρα τόσο των Ιουδαίων όσο και των μη Ιουδαίων. (Ιωα 3:16, 17· Πρ 5:31) Το σχέδιο που κατέστρωσαν οι αδελφοί του Ιωσήφ με σκοπό να τον βλάψουν αποδείχτηκε το μέσο που χρησιμοποίησε ο Θεός για να τους σώσει από τη λιμοκτονία. Παρόμοια, ο θάνατος του Ιησού προμήθευσε τη βάση για σωτηρία.—Ιωα 6:51· 1Κο 1:18.

2. Πατέρας του Ιγάλ, του κατασκόπου από τη φυλή του Ισσάχαρ τον οποίο έστειλε ο Μωυσής από την έρημο Φαράν.—Αρ 13:2, 3, 7.

3. Λευίτης «από τους γιους του Ασάφ» ο οποίος στη διάρκεια της βασιλείας του Δαβίδ κληρώθηκε στην πρώτη από τις 24 ομάδες υπηρεσίας των μουσικών.—1Χρ 25:1, 2, 9.

4. “Γιος του Ιωνάμ” και πρόγονος του Χριστού Ιησού στη γενεαλογική γραμμή της επίγειας μητέρας του, της Μαρίας. (Λου 3:30) Ο Ιωσήφ ήταν απόγονος του Δαβίδ και έζησε προτού καταστραφεί η Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλωνίους.

5. Ένας από εκείνους που απέπεμψαν τις αλλοεθνείς συζύγους τους και τους γιους τους κατόπιν παρότρυνσης του Έσδρα.—Εσδ 10:10-12, 42, 44.

6. Ιερέας από τον πατρικό οίκο του Σεβανία στην εποχή του Αρχιερέα Ιεχωακείμ, του Κυβερνήτη Νεεμία και του ιερέα Έσδρα.—Νε 12:12, 14, 26.

7. “Γιος του Ματταθία” και πρόγονος του Ιησού Χριστού από τη συγγένεια της μητέρας του. (Λου 3:24, 25) Ο Ιωσήφ έζησε χρόνια μετά τη βαβυλωνιακή εξορία.

8. Γιος κάποιου Ιακώβ, θετός πατέρας του Χριστού Ιησού, σύζυγος της Μαρίας και, αργότερα, φυσικός πατέρας τεσσάρων τουλάχιστον γιων, του Ιακώβου, του Ιωσήφ, του Σίμωνα και του Ιούδα, καθώς και θυγατέρων. (Ματ 1:16· 13:55, 56· Λου 4:22· Ιωα 1:45· 6:42) Ο Ιωσήφ αναφέρεται και ως γιος του Ηλί (Λου 3:23), όνομα που προφανώς ανήκε στον πεθερό του. Ο δίκαιος Ιωσήφ, υπάκουος πάντοτε στη θεϊκή κατεύθυνση, ήταν στενά προσκολλημένος στο Μωσαϊκό Νόμο και υποτασσόταν στα διατάγματα του Καίσαρα.

Ξυλουργός στο επάγγελμα και κάτοικος της Ναζαρέτ, ο Ιωσήφ διέθετε μάλλον περιορισμένα οικονομικά μέσα. (Ματ 13:55· Λου 2:4· παράβαλε Λου 2:24 με Λευ 12:8.) Ήταν αρραβωνιασμένος με μια παρθένα κοπέλα, τη Μαρία (Λου 1:26, 27), αλλά προτού ενωθούν με τα δεσμά του γάμου εκείνη έμεινε έγκυος μέσω αγίου πνεύματος. Μη θέλοντας να την κάνει δημόσιο θέαμα, ο Ιωσήφ σκόπευε να τη διαζευχθεί κρυφά. (Βλέπε ΔΙΑΖΥΓΙΟ.) Όταν, όμως, ένας άγγελος του Ιεχωβά τού εξήγησε σε όνειρο τι είχε συμβεί, ο Ιωσήφ πήρε τη Μαρία στο σπίτι του ως νόμιμη σύζυγό του. Παρ’ όλα αυτά, δεν είχε σχέσεις μαζί της μέχρις ότου γεννήθηκε ο θαυματουργικά συλληφθείς γιος της.—Ματ 1:18-21, 24, 25.

Υπακούοντας στο διάταγμα του Καίσαρα Αυγούστου για απογραφή του καθενός στην πόλη του, ο Ιωσήφ, ως απόγονος του Βασιλιά Δαβίδ, ταξίδεψε με τη Μαρία στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Εκεί η Μαρία γέννησε τον Ιησού και τον έβαλε σε μια φάτνη επειδή δεν ήταν διαθέσιμο άλλο κατάλυμα. Εκείνη τη νύχτα, ποιμένες οι οποίοι είχαν ειδοποιηθεί από έναν άγγελο για τη γέννηση πήγαν να δουν το νεογέννητο βρέφος. Περίπου 40 ημέρες αργότερα, όπως όριζε ο Μωσαϊκός Νόμος, ο Ιωσήφ και η Μαρία παρουσίασαν τον Ιησού στο ναό της Ιερουσαλήμ μαζί με μια προσφορά. Τόσο ο Ιωσήφ όσο και η Μαρία απόρησαν ακούγοντας τα προφητικά λόγια του ηλικιωμένου Συμεών για τα μεγαλειώδη πράγματα που θα έκανε ο Ιησούς.—Λου 2:1-33· παράβαλε Λευ 12:2-4, 6-8.

Φαίνεται ότι αργότερα, ενώ έμεναν σε σπίτι στη Βηθλεέμ, η Μαρία και ο μικρός γιος της δέχτηκαν την επίσκεψη κάποιων αστρολόγων από την Ανατολή. (Παρά το ότι το εδάφιο Λουκάς 2:39 ίσως δίνει την εντύπωση ότι ο Ιωσήφ και η Μαρία επέστρεψαν στη Ναζαρέτ αμέσως μετά την παρουσίαση του Ιησού στο ναό, πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτό το εδάφιο αποτελεί μέρος μιας εξαιρετικά συμπυκνωμένης αφήγησης.) Χάρη σε θεϊκή παρέμβαση, εκείνη η επίσκεψη δεν κατέληξε στο θάνατο του Ιησού. Ο Ιωσήφ, λαβαίνοντας σε όνειρο την προειδοποίηση ότι ο Ηρώδης ζητούσε να βρει το παιδί για να το θανατώσει, ακολούθησε τις θεϊκές οδηγίες και έφυγε μαζί με την οικογένειά του στην Αίγυπτο.—Ματ 2:1-15.

Μετά το θάνατο του Ηρώδη, άγγελος του Ιεχωβά εμφανίστηκε και πάλι σε όνειρο στον Ιωσήφ και του είπε: «Σήκω, πάρε το παιδάκι και τη μητέρα του και πήγαινε στη γη του Ισραήλ». Εκείνος, όμως, ακούγοντας ότι ο Αρχέλαος ο γιος του Ηρώδη βασίλευε αντί του πατέρα του, φοβήθηκε να επιστρέψει στην Ιουδαία, και «αφού του δόθηκε θεϊκή προειδοποίηση σε όνειρο, αποσύρθηκε στην περιοχή της Γαλιλαίας και ήρθε και κατοίκησε σε μια πόλη που ονομαζόταν Ναζαρέτ».—Ματ 2:19-23.

Κάθε χρόνο ο Ιωσήφ έπαιρνε ολόκληρη την οικογένειά του μαζί του για να παρευρεθούν στον εορτασμό του Πάσχα στην Ιερουσαλήμ. Σε κάποια περίπτωση, ενώ επέστρεφαν στη Ναζαρέτ και είχαν καλύψει απόσταση μιας ημέρας από την Ιερουσαλήμ, ο Ιωσήφ και η Μαρία ανακάλυψαν ότι ο 12χρονος Ιησούς έλειπε. Τον αναζήτησαν και τελικά τον βρήκαν στο ναό της Ιερουσαλήμ να ακούει τους δασκάλους εκεί και να τους ρωτάει.—Λου 2:41-50.

Το Γραφικό υπόμνημα δεν αποκαλύπτει πόση εκπαίδευση έδωσε ο Ιωσήφ στον Ιησού. Αναμφίβολα, όμως, συνέβαλε στην πρόοδο του Ιησού σε σοφία. (Λου 2:51, 52) Ο Ιωσήφ τού έμαθε επίσης την ξυλουργική, δεδομένου ότι ο Ιησούς ήταν γνωστός τόσο ως «ο γιος του ξυλουργού» (Ματ 13:55) όσο και ως «ο ξυλουργός».—Μαρ 6:3.

Ο θάνατος του Ιωσήφ δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στις Γραφές. Αλλά φαίνεται ότι ο Ιωσήφ πέθανε πριν από τον Ιησού. Αν ζούσε πέραν του Πάσχα του 33 Κ.Χ., πιθανώς δεν θα εμπιστευόταν ο Ιησούς, από το ξύλο όπου βρισκόταν κρεμασμένος, τη Μαρία στη φροντίδα του αποστόλου Ιωάννη.—Ιωα 19:26, 27.

9. Ετεροθαλής αδελφός του Ιησού Χριστού. (Ματ 13:55· Μαρ 6:3) Όπως και οι άλλοι αδελφοί του, στην αρχή ο Ιωσήφ δεν άσκησε πίστη στον Ιησού. (Ιωα 7:5) Αργότερα, όμως, οι ετεροθαλείς αδελφοί του Ιησού, περιλαμβανομένου χωρίς αμφιβολία και του Ιωσήφ, έγιναν πιστοί. Αναφέρεται ότι ήταν μαζί με τους αποστόλους και άλλους μετά την ανάληψη του Ιησού στον ουρανό, οπότε είναι πιθανό ότι συγκαταλέγονταν στην ομάδα των περίπου 120 μαθητών που είχαν συγκεντρωθεί σε ένα ανώγειο στην Ιερουσαλήμ, όταν ο Ματθίας εκλέχθηκε με κλήρο αντικαταστάτης του άπιστου Ιούδα του Ισκαριώτη. Όπως φαίνεται, αργότερα η ίδια αυτή ομάδα των περίπου 120 ατόμων έλαβε το πνεύμα του Θεού την ημέρα της Πεντηκοστής του 33 Κ.Χ.—Πρ 1:9–2:4.

10. Εύπορος άντρας από την Αριμαθαία, μια πόλη Ιουδαίων, και ευυπόληπτο μέλος του Ιουδαϊκού Σάνχεδριν. Ο Ιωσήφ, παρότι ήταν αγαθός και δίκαιος άντρας και πρόσμενε τη Βασιλεία του Θεού, επειδή φοβόταν τους άπιστους Ιουδαίους δεν φανέρωσε την ταυτότητά του ως μαθητή του Ιησού Χριστού. Δεν ψήφισε όμως υπέρ της άδικης ενέργειας του Σάνχεδριν εναντίον του Χριστού Ιησού. Αργότερα, ζήτησε με θάρρος από τον Πιλάτο το σώμα του Ιησού και, μαζί με τον Νικόδημο, το ετοίμασε για την ταφή και κατόπιν το έβαλε σε ένα καινούριο μνήμα, λαξευμένο σε βράχο. Αυτός ο τάφος βρισκόταν σε έναν κήπο κοντά στον τόπο όπου εκτελέστηκε ο Ιησούς και ανήκε στον Ιωσήφ από την Αριμαθαία.—Ματ 27:57-60· Μαρ 15:43-46· Λου 23:50-53· Ιωα 19:38-42.

11. Κάποιος που προτάθηκε μαζί με τον Ματθία για τη θέση επισκοπής του άπιστου Ιούδα του Ισκαριώτη η οποία είχε μείνει κενή. Ο Ιωσήφ, ο αποκαλούμενος επίσης Βαρσαββάς (αυτό ίσως ήταν επώνυμο ή απλώς προσωνυμία) και επονομαζόμενος Ιούστος, είχε παραστεί μάρτυρας του έργου, των θαυμάτων και της ανάστασης του Ιησού Χριστού. Ωστόσο, ο Ματθίας, και όχι ο Ιωσήφ, ήταν αυτός που εκλέχθηκε με κλήρο να αντικαταστήσει τον Ιούδα τον Ισκαριώτη πριν από την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. και τελικά «συγκαταλέχθηκε με τους έντεκα αποστόλους».—Πρ 1:15–2:1.

12. Λευίτης ο οποίος επονομαζόταν Βαρνάβας και καταγόταν από την Κύπρο. (Πρ 4:36, 37) Ήταν στενός συνεργάτης του αποστόλου Παύλου.—Βλέπε ΒΑΡΝΑΒΑΣ.

[Εικόνα στη σελίδα 1393]

Σε αρμονία με την πληροφορία που περιέχεται στην Αγία Γραφή ότι ο Φαραώ είχε έναν αρχιοινοχόο, βρέθηκε απεικόνιση τρύγου και οινοποιίας σε έναν τάφο στις Θήβες

[Εικόνες στη σελίδα 1394]

Θερισμός και αποθήκευση σιτηρών όπως απεικονίζονται σε έναν αιγυπτιακό τάφο. Η Γένεση κάνει λόγο για άφθονη συγκομιδή σιτηρών στην Αίγυπτο