Γιατί ο Παραπονιάρης Δεν Βρίσκει Ευτυχία

Η ΑΓΑΛΛΙΑΣΗ είχε μετατραπεί σε απελπισία μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες. Ο αρχικός ενθουσιασμός των Ισραηλιτών για τη νεοαποκτημένη ελευθερία τους από τη δουλεία στην Αίγυπτο είχε καταντήσει μικροπρεπής γκρίνια για την τροφή. Στη διάρκεια του δεύτερου μήνα μετά την αναχώρησή τους από την Αίγυπτο, το δυσαρεστημένο έθνος είπε ότι θα προτιμούσε τη δουλεία παρά τη δύσκολη ζωή στην έρημο. Στους μήνες που ακολούθησαν, αυτό το πνεύμα παραπόνων που είχαν υπέσκαψε την απόφαση που είχαν πάρει να υπακούν στον Ιεχωβά και κατέστρεψε τις προοπτικές εκείνης της γενιάς να μπει στη Γη της Επαγγελίας.—Έξοδος 16:1-3· Αριθμοί 14:26-30.

Φυσικά, τα παράπονα δεν έχουν περιοριστεί ποτέ σε μια γενιά ή σε ένα μόνο λαό. Ποιος δεν παραπονιέται κατά καιρούς για την εργασία, το φαγητό, τον καιρό, τα παιδιά, τους γείτονες ή το κόστος της ζωής; Φαίνεται πως η ανθρώπινη ατέλεια κάνει κάποιον να έχει την τάση να παραπονιέται.—Ρωμαίους 5:12· Ιακώβου 3:2.

Γιατί παραπονιόμαστε τόσο εύκολα; Ίσως νιώθουμε αποθαρρημένοι, απογοητευμένοι ή άρρωστοι. Το να παραπονιόμαστε μπορεί να αποτελεί διέξοδο για την απογοήτευση που νιώθουμε ή μπορεί να είναι ένας έμμεσος τρόπος για να πούμε: «Εγώ θα το έκανα καλύτερα!». Μερικές φορές τα παράπονα τροφοδοτούνται από τις διαφορές των προσωπικοτήτων. Άλλες φορές πάλι υπάρχουν βάσιμα παράπονα.

Όποια και αν είναι η βασική αιτία, όπως δείχνει και το παράδειγμα των Ισραηλιτών που αναφέρθηκε παραπάνω, το να παραπονιέται κανείς μπορεί να αποβεί καταστροφικό αν γίνεται κατ’ εξακολούθηση. Κάποιο άτομο μπορεί να γίνει χρόνιος παραπονιάρης, μπορεί ακόμα και να γογγύζει για τον τρόπο με τον οποίο ενεργεί ο Ιεχωβά. Γιατί είναι αυτό τόσο επικίνδυνο; Επίσης, πώς θα μπορούσε κάποιος να χειριστεί κατάλληλα τα δικαιολογημένα παράπονα;

Δικαιολογημένα Παράπονα

Αν η δυσάρεστη κατάσταση δεν είναι σοβαρή, το πρώτο ερώτημα που θα πρέπει να κάνουμε είναι: Μπορώ να την παραβλέψω δείχνοντας αγάπη; Είναι αλήθεια ότι μπορεί να έχουμε βάσιμη αιτία για παράπονα εναντίον κάποιου, ίσως ακόμα και εναντίον ενός ομοπίστου. Μπορεί να μας έχει φερθεί χωρίς καλοσύνη ή άδικα. Ωστόσο, μήπως το να παραπονεθούμε σε άλλους για την άδικη μεταχείριση θα βελτιώσει τα πράγματα; Πώς μας συστήνει η Αγία Γραφή να ενεργήσουμε; Το εδάφιο Κολοσσαείς 3:13 λέει: «Υποφέροντες αλλήλους και συγχωρούντες εις αλλήλους, εάν τις έχη παράπονον κατά τινός· καθώς και ο Χριστός [Ιεχωβά, ΜΝΚ] συνεχώρησεν εις εσάς, ούτω και σεις». Έτσι, ακόμα και αν ένα παράπονο μπορεί να είναι δικαιολογημένο, οι Γραφές συστήνουν να έχουμε συγχωρητική στάση αντί να έχουμε το πνεύμα παραπόνων.—Ματθαίος 18:21, 22.

Τι θα γίνει όμως αν το θέμα είναι πολύ σοβαρό και δεν μπορούμε να το παραβλέψουμε; Μπορεί να υπάρχει σοβαρός λόγος για να εκφράσετε κάποιο παράπονο. Όταν έφτασε στον Ιεχωβά μια βάσιμη ‘κραυγή παραπόνων’ σχετικά με τα Σόδομα και τα Γόμορρα, εκείνος ανέλαβε δράση για να αντιμετωπίσει την επαίσχυντη κατάσταση σε εκείνες τις διεφθαρμένες πόλεις. (Γένεσις 18:20, 21, ΜΝΚ) Άλλο ένα δικαιολογημένο παράπονο προκλήθηκε λίγο μετά την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. Κατά τη διανομή τροφής στις φτωχές χήρες, εκδηλωνόταν προσωποληψία υπέρ των εβραιόφωνων γυναικών. Είναι ευνόητο ότι αυτό προξένησε δυσαρέσκεια ανάμεσα στις ελληνόφωνες χήρες. Τελικά, αυτό το παράπονο έφτασε στα αφτιά των αποστόλων, και εκείνοι οργάνωσαν γρήγορα μια ομάδα από υπεύθυνους άντρες προκειμένου να διορθώσουν το πρόβλημα.—Πράξεις 6:1-6.

Παρόμοια, οι διορισμένοι Χριστιανοί πρεσβύτεροι σήμερα δεν θα πρέπει να καθυστερούν να κάνουν τα αναγκαία βήματα όταν φέρνονται στην προσοχή τους σοβαρά ζητήματα. Το εδάφιο Παροιμίαι 21:13 λέει: «Όστις εμφράττει τα ώτα αυτού εις την κραυγήν [κραυγή των παραπόνων, ΜΝΚ] του πτωχού, θέλει φωνάξει και αυτός και δεν θέλει εισακουσθή». Αντί να αγνοήσουν ένα δικαιολογημένο παράπονο, οι πρεσβύτεροι θα πρέπει να ακούσουν με κατανόηση. Από την άλλη μεριά, όλοι μας μπορούμε να είμαστε συνεργατικοί με το να λέμε στους πρεσβυτέρους τα σοβαρά παράπονα αντί να τα επαναλαμβάνουμε σε οποιονδήποτε θα καθόταν να τα ακούσει.

Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι από εμάς θα πρέπει με ειλικρίνεια να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν φορές που η ανθρώπινη ατέλεια μας κάνει να παραπονιόμαστε χωρίς λόγο. Μια πιο προσεκτική ματιά στη συμπεριφορά των Ισραηλιτών στην έρημο θα μας βοηθήσει να διακρίνουμε το πόσο επικίνδυνο είναι να επιτρέπουμε σε μια περιστασιακή γκρίνια να κλιμακωθεί σε πνεύμα παραπόνων.

Η Άποψη του Θεού για τους Παραπονιάρηδες

Ο γογγυσμός των Ισραηλιτών για τα αποθέματα τροφής αποκαλύπτει δυο κινδύνους που ενυπάρχουν στο να παραπονιέται κανείς. Πρώτον, το να παραπονιέται κανείς είναι μεταδοτικό. Η αφήγηση λέει ότι «εγόγγυζε πάσα η συναγωγή των υιών Ισραήλ κατά του Μωυσέως και κατά του Ααρών εν τη ερήμω». (Έξοδος 16:2) Πιθανόν, λίγα άτομα άρχισαν να παραπονιούνται για την έλλειψη τροφίμων, και πριν περάσει πολύς χρόνος όλοι παραπονιούνταν.

Δεύτερον, ο παραπονιάρης συχνά μεγαλοποιεί το πρόβλημα. Σε αυτή την περίπτωση, οι Ισραηλίτες ισχυρίστηκαν ότι θα ζούσαν καλύτερα στην Αίγυπτο, όπου μπορούσαν να τρώνε όσο ψωμί και κρέας ήθελαν. Παραπονιούνταν ότι τους είχαν οδηγήσει στην έρημο μόνο και μόνο για να πεθάνουν από την πείνα.—Έξοδος 16:3.

Ήταν πραγματικά η κατάσταση αυτών των Ισραηλιτών τόσο κρίσιμη; Πιθανόν να λιγόστευαν τα αποθέματα τροφίμων που είχαν, αλλά ο Ιεχωβά είχε προβλέψει αυτό το πρόβλημα, και στον κατάλληλο καιρό τούς προμήθευσε το μάννα για να ικανοποιήσει τις φυσικές τους ανάγκες. Τα μεγαλοποιημένα παράπονά τους φανέρωσαν πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό. Ενώ βρίσκονταν στην Αίγυπτο, δικαιολογημένα παραπονιούνταν για τις σκληρές συνθήκες. (Έξοδος 2:23) Αλλά όταν ο Ιεχωβά τούς ελευθέρωσε από τη δουλεία, αυτοί άρχισαν να παραπονιούνται για την τροφή. Αυτός ο γογγυσμός ήταν αδικαιολόγητος. ‘Οι γογγυσμοί σας δεν είναι καθ’ ημών, αλλά κατά του Ιεχωβά’, προειδοποίησε ο Μωυσής.—Έξοδος 16:8.

Αυτό το πνεύμα παραπόνων που είχαν οι Ισραηλίτες εκδηλώθηκε επανειλημμένα. Μέσα σε ένα χρόνο το μάννα είχε γίνει αιτία για παράπονα. (Αριθμοί 11:4-6) Σύντομα έπειτα από αυτό, η κακή έκθεση που παρουσίασαν οι 10 από τους 12 Ισραηλίτες κατασκόπους προκάλεσε κατακραυγή για τους υποτιθέμενους κινδύνους που περιλάμβανε η κατάκτηση της Γης της Επαγγελίας. Ο λαός έφτασε σε σημείο να πει: «Είθε να απεθνήσκομεν εν γη Αιγύπτου· ή εν τη ερήμω ταύτη είθε να απεθνήσκομεν». (Αριθμοί 14:2) Τι χονδροειδής έλλειψη εκτίμησης! Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Ιεχωβά είπε στον Μωυσή: «Έως πότε θέλει με παροργίζει ο λαός ούτος; και έως πότε δεν θέλουσι πιστεύει εις εμέ;» (Αριθμοί 14:11) Εκείνοι οι αγνώμονες παραπονιάρηδες καταδικάστηκαν να περιπλανιούνται στην έρημο επί 40 χρόνια μέχρι που εκείνη η γενιά πέθανε.

Ο απόστολος Παύλος μάς υπενθυμίζει αυτό το παράδειγμα. Προειδοποιεί τους συγχριστιανούς του να μη μοιάσουν ποτέ σε εκείνους τους Ισραηλίτες οι οποίοι έγιναν γογγυστές, με αποτέλεσμα να αφανιστούν στην έρημο. (1 Κορινθίους 10:10, 11) Σαφώς, ο αδικαιολόγητος γογγυσμός και το πνεύμα παραπόνων μπορούν να υποσκάψουν την πίστη μας και να οδηγήσουν στη δυσμένεια του Ιεχωβά.

Ωστόσο, ο Ιεχωβά είναι υπομονετικός με τους δούλους του οι οποίοι μπορεί κατά καιρούς να παραπονιούνται εξαιτίας αποθαρρυντικών καταστάσεων. Όταν ο Ηλίας κατέφυγε στο όρος Χωρήβ εξαιτίας του διωγμού από την πονηρή Βασίλισσα Ιεζάβελ, ήταν πεπεισμένος ότι το έργο του ως προφήτη είχε φτάσει στο τέλος του. Εσφαλμένα συμπέρανε ότι ήταν ο μόνος λάτρης του Ιεχωβά που είχε απομείνει στη γη. Για να ενισχύσει ο Θεός την πίστη του Ηλία, του έκανε αρχικά μια επίδειξη της θεϊκής δύναμής Του. Κατόπιν είπε στον προφήτη ότι υπήρχαν ακόμα 7.000 πιστοί δούλοι του Ιεχωβά στον Ισραήλ και ότι υπήρχε πολύ έργο να κάνει ο Ηλίας. Ως αποτέλεσμα, ο Ηλίας ξέχασε τα παράπονά του και προχώρησε με ανανεωμένο σθένος. (1 Βασιλέων 19:4, 10-12, 15-18) Καθώς οι Χριστιανοί πρεσβύτεροι ασκούν διάκριση, μπορούν παρόμοια να μιλούν παρηγορητικά στα πιστά άτομα, βοηθώντας τα να καταλάβουν ποιος είναι ο ρόλος τους στην επεξεργασία του σκοπού του Θεού.—1 Θεσσαλονικείς 5:14.

Υπερνίκηση του Πνεύματος Παραπόνων

Πώς μπορεί να υπερνικηθεί το πνεύμα παραπόνων; Τα άτομα στα οποία παρουσιάζονται αποδείξεις για το κακό που κάνει ο καπνός στο σώμα έχουν ένα ισχυρό κίνητρο για να σταματήσουν το κάπνισμα. Παρόμοια, αν κατανοήσουμε γιατί το πνεύμα παραπόνων είναι τόσο επιβλαβές, αυτό μπορεί να μας ωθήσει να σταματήσουμε κάθε συνήθεια που ίσως έχουμε να παραπονιόμαστε.

Ποια οφέλη προκύπτουν για εκείνους οι οποίοι υπερνικούν το πνεύμα παραπόνων που ίσως έχουν; Ένα σπουδαίο όφελος που απολαμβάνουν εκείνοι οι οποίοι αποφεύγουν να παραπονιούνται είναι ότι μπορούν να βλέπουν τα ζητήματα από Γραφική άποψη και πιο αντικειμενικά. Ο παραπονιάρης σπάνια θα καθήσει να σκεφτεί το πρόβλημα από την άποψη του Ιεχωβά. Οι Ισραηλίτες οι οποίοι παραπονιούνταν ξέχασαν ότι ο Ιεχωβά Θεός τούς είχε ελευθερώσει από τη δουλεία και ότι Εκείνος είχε διαχωρίσει θαυματουργικά τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας για αυτούς. Ο αρνητικός τρόπος σκέψης τους τούς έκανε να μη βλέπουν τη δύναμη του Θεού και τους στέρησε τη χαρά τους. Ως αποτέλεσμα, η εμπιστοσύνη τους στον Ιεχωβά εξανεμίστηκε.

Επιπλέον, το άτομο που μπορεί να αξιολογήσει αντικειμενικά τα προβλήματά του διακρίνει σε ποιες περιπτώσεις τα λάθη του αποτελούν τη βασική αιτία των δυσκολιών του. Έχει πολύ λιγότερες πιθανότητες να κάνει το ίδιο σφάλμα ξανά. Ο Ιερεμίας προειδοποίησε τους συμπατριώτες του, τους Ισραηλίτες, να μην παραπονιούνται για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Τα παθήματά τους αποτελούσαν άμεσο αποτέλεσμα των δικών τους αμαρτιών, και αυτό ήταν κάτι που έπρεπε να το καταλάβουν προκειμένου να μετανοήσουν και να επιστρέψουν στον Ιεχωβά. (Θρήνοι 3:39, 40) Παρόμοια, ο μαθητής Ιούδας επέπληξε τους «ασεβείς» οι οποίοι απέρριψαν την καθοδηγία του Ιεχωβά και διαρκώς ‘παραπονιούνταν για ό,τι τους τύχαινε στη ζωή’.—Ιούδα 3, 4, 16, ΜΝΚ.

Όπως παρατήρησε κάποτε ο σοφός Βασιλιάς Σολομών, «η ευφραινομένη καρδία δίδει ευεξίαν ως ιατρικόν· το δε κατατεθλιμμένον πνεύμα ξηραίνει τα οστά». (Παροιμίαι 17:22) Αν έχουμε πνεύμα παραπόνων, αυτό μας προκαλεί συναισθηματική εξάντληση και αφαιρεί τη χαρά μας. Αντικατοπτρίζει απαισιοδοξία και όχι αισιοδοξία. Αλλά εκείνοι που μαθαίνουν να σκέφτονται και να μιλάνε για ‘αξιέπαινα πράγματα’ έχουν χαρούμενη καρδιά, η οποία μπορεί ακόμα και να τους κάνει να νιώθουν καλύτερα.—Φιλιππησίους 4:8, ΜΝΚ.

Αναμφίβολα, η ζωή μας θα είναι πιο πλούσια αν παρατηρούμε τις αρετές των ανθρώπων αντί τα ελαττώματά τους. Θα ενθαρρυνόμαστε αν κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις αντί να γκρινιάζουμε για τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουμε. Ακόμα και οι δοκιμασίες μπορεί να αποδειχτούν αιτίες χαράς αν τις θεωρούμε ως ευκαιρίες για να ενδυναμώσουμε την πίστη μας και να ενισχύσουμε την υπομονή μας.—Ιακώβου 1:2, 3.

Είναι επίσης σπουδαίο να θυμόμαστε πως όταν γογγύζουμε δεν βλάπτουμε μόνο τον εαυτό μας. Με το να εκφράζουμε συνεχώς παράπονα, μπορεί να υποσκάπτουμε και την πίστη των άλλων. Η κακή έκθεση που παρουσίασαν οι δέκα Ισραηλίτες κατάσκοποι έκανε ολόκληρο το έθνος να βλέπει την κατάκτηση της Γης της Επαγγελίας σαν ένα μάταιο εγχείρημα. (Αριθμοί 13:25–14:4) Σε μια άλλη περίπτωση, ο Μωυσής αποκαρδιώθηκε τόσο πολύ επειδή ο λαός γόγγυζε ακατάπαυστα ώστε ζήτησε από τον Ιεχωβά να του αφαιρέσει τη ζωή. (Αριθμοί 11:4, 13-15) Απεναντίας, αν μιλάμε για διάφορα ζητήματα με εποικοδομητικό τρόπο, θα μπορούμε ίσως να ενισχύουμε την πίστη των άλλων και να συμβάλλουμε στη χαρά τους.—Πράξεις 14:21, 22.

Παρ’ όλο που μπορεί να μπούμε στον πειρασμό να παραπονεθούμε για τους συνεργάτες μας, τους φίλους μας, την οικογένειά μας ή ακόμα και τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας, ο Ιεχωβά θέλει τα μέλη του λαού του να ‘έχουν ένθερμη αγάπη ο ένας για τον άλλον’. Αυτή η αγάπη μάς υποκινεί να καλύπτουμε τα σφάλματα των άλλων αντί να τονίζουμε τα λάθη τους. (1 Πέτρου 4:8) Είμαστε ευγνώμονες που ο Ιεχωβά θυμάται ότι είμαστε απλώς χώμα και δεν παρατηρεί τα σφάλματά μας. (Ψαλμός 103:13, 14· 130:3) Αν όλοι μας προσπαθούμε να μιμηθούμε το παράδειγμά του, χωρίς αμφιβολία θα παραπονιόμαστε πολύ λιγότερο.

Όταν η ανθρωπότητα αποκατασταθεί σε τελειότητα, κανείς δεν θα έχει λόγο να παραπονιέται για ό,τι του τυχαίνει στη ζωή. Μέχρι να έρθει εκείνος ο καιρός, χρειάζεται να αντιστεκόμαστε στον πειρασμό να παραπονιόμαστε για τις δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν άλλοι ή εμείς οι ίδιοι. Για να δείξουμε ότι εμπιστευόμαστε στον Ιεχωβά και ότι αγαπάμε πραγματικά τους ομοπίστους μας, ας ‘πράττουμε τα πάντα χωρίς γογγυσμών’. (Φιλιππησίους 2:14) Αυτό θα ευαρεστεί τον Ιεχωβά και θα μας ωφελεί πάρα πολύ. Συνεπώς, τόσο για τη δική μας ευημερία όσο και για εκείνη των άλλων, ας μην ξεχνάμε ότι εκείνος που είναι παραπονιάρης δεν βρίσκει ευτυχία.

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Ακόμα και η θαυματουργική προμήθεια του μάννα που έκανε ο Θεός έγινε αιτία για παράπονα