Τι Είναι η Ανάπαυση του Θεού;
«Απομένει μια ανάπαυση σαββάτου για το λαό του Θεού».—ΕΒΡ. 4:9.
1, 2. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από μια εύστοχη απόδοση του εδαφίου Γένεση 2:3, και ποιες ερωτήσεις προκύπτουν;
ΑΠΟ το πρώτο κεφάλαιο της Γένεσης, μαθαίνουμε ότι στη διάρκεια έξι συμβολικών ημερών ο Θεός ετοίμασε τη γη για να κατοικηθεί από ανθρώπους. Το τέλος της καθεμιάς από αυτές τις περιόδους καθορίζεται με τα λόγια: «Έγινε βράδυ και έγινε πρωί». (Γέν. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ωστόσο, αναφορικά με την έβδομη ημέρα, η Αγία Γραφή δηλώνει: «Ο Θεός ευλόγησε την έβδομη ημέρα και την κατέστησε ιερή, επειδή σε αυτήν έχει αναπαυτεί από όλο το έργο του, το οποίο δημιούργησε ο Θεός».—Γέν. 2:3.
2 Προσέξτε τον τύπο του ρήματος, «έχει αναπαυτεί». Αυτός υποδηλώνει ότι η έβδομη ημέρα—η «ημέρα» ανάπαυσης του Θεού—βρισκόταν σε εξέλιξη το 1513 Π.Κ.Χ., όταν ο Μωυσής έγραψε το βιβλίο της Γένεσης. Εξακολουθεί να υφίσταται η ημέρα ανάπαυσης του Θεού; Αν ναι, μπορούμε εμείς να εισέλθουμε σε αυτήν σήμερα; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις έχουν πολύ μεγάλη σημασία για εμάς.
Εξακολουθεί να “Αναπαύεται” ο Ιεχωβά;
3. Πώς υποδεικνύουν τα λόγια του Ιησού στα εδάφια Ιωάννης 5:16, 17 ότι η έβδομη ημέρα συνεχιζόταν τον πρώτο αιώνα;
3 Με βάση δύο αποδεικτικούς συλλογισμούς, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η έβδομη ημέρα βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη τον πρώτο αιώνα Κ.Χ. Πρώτα, εξετάστε τι είπε ο Ιησούς σε κάποιους εναντιουμένους οι οποίοι τον επέκριναν επειδή έκανε θεραπείες την ημέρα του Σαββάτου, κάτι που εκείνοι εκλάμβαναν ως εργασία. Ο Κύριος τούς είπε: «Ο Πατέρας μου εργάζεται ως τώρα, και εγώ εργάζομαι». (Ιωάν. 5:16, 17) Τι ήθελε να τονίσει; Ο Ιησούς κατηγορούνταν ότι εργαζόταν την ημέρα του Σαββάτου. Η δήλωσή του «ο Πατέρας μου εργάζεται» ήταν η απάντησή του σε εκείνη την κατηγορία. Στην ουσία, ο Ιησούς έλεγε στους επικριτές του: “Ο Πατέρας μου και εγώ ασχολούμαστε με το ίδιο έργο. Εφόσον ο Πατέρας μου εξακολουθεί να εργάζεται στο δικό του Σάββατο, που διαρκεί χιλιετίες, είναι απολύτως θεμιτό να εργάζομαι και εγώ, ακόμη και το Σάββατο”. Άρα λοιπόν, ο Ιησούς άφησε να εννοηθεί ότι, αναφορικά με τη γη, η μεγάλη ημέρα ανάπαυσης του Σαββάτου του Θεού, η έβδομη ημέρα, δεν είχε λήξει στη δική του εποχή.a
4. Ποια επιπλέον απόδειξη παρέχει ο Παύλος η οποία καταδεικνύει ότι η έβδομη ημέρα εξακολουθούσε να υφίσταται στην εποχή του;
4 Ο απόστολος Παύλος παρέχει έναν δεύτερο αποδεικτικό συλλογισμό. Παραθέτοντας το εδάφιο Γένεση 2:2 αναφορικά με την ανάπαυση του Θεού, ο Παύλος έγραψε υπό θεϊκή έμπνευση: «Εμείς που έχουμε ασκήσει πίστη εισερχόμαστε στην ανάπαυση». (Εβρ. 4:3, 4, 6, 9) Επομένως, η έβδομη ημέρα εξακολουθούσε να υφίσταται στην εποχή του Παύλου. Πόσο ακόμη θα συνεχιζόταν εκείνη η ημέρα ανάπαυσης;
5. Ποιος ήταν ο σκοπός της έβδομης ημέρας, και πότε θα πραγματοποιηθεί πλήρως;
5 Για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, πρέπει να θυμηθούμε το σκοπό της έβδομης ημέρας. Το εδάφιο Γένεση 2:3 εξηγεί ποιος είναι αυτός: «Ο Θεός ευλόγησε την έβδομη ημέρα και την κατέστησε ιερή». Ο Ιεχωβά κατέστησε εκείνη την ημέρα «ιερή»—αγιασμένη, ή αλλιώς ξεχωρισμένη—για να φέρει το σκοπό του σε πέρας. Ο σκοπός του Θεού είναι να κατοικείται η γη από υπάκουους άντρες και γυναίκες που θα φροντίζουν τόσο τη γη όσο και κάθε μορφή ζωής πάνω σε αυτήν. (Γέν. 1:28) Για την πραγματοποίηση αυτού ακριβώς του σκοπού “εργάζονται ως τώρα” ο Ιεχωβά Θεός και ο Ιησούς Χριστός, ο «Κύριος του σαββάτου». (Ματθ. 12:8) Η ημέρα ανάπαυσης του Θεού θα συνεχιστεί μέχρις ότου πραγματοποιηθεί πλήρως ο σκοπός του για αυτήν στο τέλος της Χιλιετούς Βασιλείας του Χριστού.
Μην “Πέσετε στο Ίδιο Παράδειγμα Ανυπακοής”
6. Ποια παραδείγματα χρησιμεύουν ως προειδοποίηση για εμάς, και τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά;
6 Ο σκοπός του Θεού είχε διασαφηνιστεί πλήρως στον Αδάμ και στην Εύα, αλλά εκείνοι δεν συνεργάστηκαν με αυτόν το σκοπό. Βέβαια, ο Αδάμ και η Εύα δεν ήταν οι μόνοι άνθρωποι που ακολούθησαν πορεία ανυπακοής. Έκτοτε τους μιμήθηκαν εκατομμύρια άλλοι. Ακόμη και ο εκλεκτός λαός του Θεού, το έθνος του Ισραήλ, εκδήλωσε στάση ανυπακοής. Ο Παύλος προειδοποίησε μάλιστα τους Χριστιανούς του πρώτου αιώνα ότι ακόμη και μερικοί από αυτούς θα μπορούσαν να πέσουν στην ίδια παγίδα όπως οι αρχαίοι Ισραηλίτες. Έγραψε τα εξής: «Ας κάνουμε, λοιπόν, το καλύτερο που μπορούμε για να εισέλθουμε σε εκείνη την ανάπαυση, μήπως πέσει κανείς στο ίδιο παράδειγμα ανυπακοής». (Εβρ. 4:11) Προσέξτε ότι ο Παύλος συσχετίζει την ανυπακοή με τον αποκλεισμό από την ανάπαυση του Θεού. Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Αν με κάποιον τρόπο ενεργούσαμε αντίθετα με το σκοπό του Θεού, μήπως θα κινδυνεύαμε να μην εισέλθουμε στην ανάπαυση του Θεού; Ασφαλώς, η απάντηση σε αυτή την ερώτηση έχει μεγάλη σημασία για εμάς, και θα την εξετάσουμε πιο κάτω. Τώρα, όμως, ας δούμε τι άλλο μπορούμε να μάθουμε από το κακό παράδειγμα των Ισραηλιτών όσον αφορά την είσοδο στην ανάπαυση του Θεού.
«Δεν θα Εισέλθουν στην Ανάπαυσή Μου»
7. Τι είχε υπόψη του ο Ιεχωβά όταν απελευθέρωσε τους Ισραηλίτες από τη δουλεία στην Αίγυπτο, και τι ανέμενε από αυτούς;
7 Το 1513 Π.Κ.Χ., ο Ιεχωβά αποκάλυψε το σκοπό του σε σχέση με τους Ισραηλίτες στον υπηρέτη του τον Μωυσή. Ο Θεός είπε: «Εγώ κατεβαίνω για να τους απελευθερώσω από το χέρι των Αιγυπτίων και να τους ανεβάσω από εκείνη τη γη [την Αίγυπτο] σε μια γη καλή και ευρύχωρη, σε μια γη όπου ρέει το γάλα και το μέλι». (Έξοδ. 3:8) Όπως είχε υποσχεθεί ο Ιεχωβά στον προπάτορά τους, τον Αβραάμ, ο σκοπός για τον οποίο απελευθέρωσε τους Ισραηλίτες «από το χέρι των Αιγυπτίων» ήταν για να τους εξυψώσει ως λαό του. (Γέν. 22:17) Ο Θεός έδωσε στους Ισραηλίτες έναν κώδικα νόμων που θα τους παρείχε τη δυνατότητα να απολαμβάνουν ειρηνική σχέση μαζί του. (Ησ. 48:17, 18) Είπε στους Ισραηλίτες: «Αν υπακούσετε προσεκτικά στη φωνή μου και τηρήσετε τη διαθήκη μου [όπως περιγράφεται στον κώδικα του Νόμου], τότε θα γίνετε ειδική ιδιοκτησία μου ανάμεσα από όλους τους άλλους λαούς, επειδή ολόκληρη η γη ανήκει σε εμένα». (Έξοδ. 19:5, 6) Συνεπώς, οι Ισραηλίτες μπορούσαν να απολαμβάνουν προνομιακή σχέση με τον Θεό μόνο αν υπάκουαν στη φωνή του.
8. Ποιον τρόπο ζωής θα μπορούσαν να απολαμβάνουν οι Ισραηλίτες αν ήταν υπάκουοι στον Θεό;
8 Σκεφτείτε πώς θα ήταν η ζωή των Ισραηλιτών αν είχαν υπακούσει στη φωνή του Θεού! Ο Ιεχωβά θα είχε ευλογήσει τα χωράφια τους, τα αμπέλια τους, τα ποίμνιά τους και τα άλλα κοπάδια τους. Οι εχθροί τους δεν θα τους κυρίευαν. (Διαβάστε 1 Βασιλέων 10:23-27) Όταν θα εμφανιζόταν ο Μεσσίας, θα έβρισκε πιθανώς τον Ισραήλ να λειτουργεί εύρυθμα ως ανεξάρτητο έθνος, και όχι να στενάζει υπό το ρωμαϊκό ζυγό. Το βασίλειο του Ισραήλ θα αποτελούσε πρότυπο για τα γύρω έθνη, μια ζωντανή απόδειξη ότι η υπακοή στον αληθινό Θεό φέρνει πνευματικές και υλικές ευλογίες.
9, 10. (α) Γιατί ήταν σοβαρό ζήτημα η επιθυμία που είχαν οι Ισραηλίτες να επιστρέψουν στην Αίγυπτο; (β) Πώς θα μπορούσε να επηρεάσει τη λατρεία των Ισραηλιτών η επιστροφή τους στην Αίγυπτο;
9 Τι προνόμιο είχε ο Ισραήλ—να συνεργαστεί με το σκοπό του Ιεχωβά, ώστε να έρθουν ευλογίες όχι μόνο στους ίδιους αλλά, τελικά, και σε όλες τις οικογένειες της γης! (Γέν. 22:18) Ωστόσο, εκείνη η στασιαστική γενιά, ως σύνολο, δεν εκτίμησε την προοπτική που είχε να αποτελέσει πρότυπο βασίλειο υπό θεοκρατική διακυβέρνηση. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να απαιτήσουν την επιστροφή τους στην Αίγυπτο! (Διαβάστε Αριθμοί 14:2-4) Αλλά θα εξυπηρετούσε αυτή η επιστροφή το σκοπό που είχε ο Ιεχωβά να καταστήσει τον Ισραήλ πρότυπο βασίλειο; Όχι βέβαια! Στην πραγματικότητα, αν οι Ισραηλίτες επέστρεφαν ως υπόδουλοι στους ειδωλολάτρες δυνάστες τους, δεν θα μπορούσαν ποτέ να ακολουθήσουν το Μωσαϊκό Νόμο και να ωφεληθούν από τη διευθέτηση του Ιεχωβά για τη συγχώρηση των αμαρτιών τους. Τι σαρκική—ναι, τι κοντόφθαλμη—νοοτροπία! Διόλου παράξενο που ο Ιεχωβά είπε για εκείνους τους στασιαστές: «Αηδίασα με αυτή τη γενιά και είπα: “Πάντοτε παραστρατούν στην καρδιά τους, και αυτοί δεν έχουν γνωρίσει τις οδούς μου”. Γι’ αυτό, ορκίστηκα μέσα στο θυμό μου: “Δεν θα εισέλθουν στην ανάπαυσή μου”».—Εβρ. 3:10, 11· Ψαλμ. 95:10, 11.
10 Ζητώντας να επιστρέψει στην Αίγυπτο, εκείνο το αχαλίνωτο έθνος έδειξε ότι θεωρούσε άνευ αξίας τις πνευματικές ευλογίες που είχε λάβει, προτιμώντας αντ’ αυτών τα πράσα, τα κρεμμύδια και τα σκόρδα που υπήρχαν στην Αίγυπτο. (Αριθ. 11:5) Σαν τον αχάριστο Ησαύ, οι στασιαστές ήταν διατεθειμένοι να αποποιηθούν μια πολύτιμη πνευματική κληρονομιά με αντάλλαγμα ένα νόστιμο γεύμα.—Γέν. 25:30-32· Εβρ. 12:16.
11. Πώς επηρέασε το σκοπό του Θεού η απιστία των Ισραηλιτών της εποχής του Μωυσή;
11 Παρά την απιστία της γενιάς των Ισραηλιτών που έφυγε από την Αίγυπτο, ο Ιεχωβά συνέχισε να «εργάζεται» υπομονετικά για την εκπλήρωση του σκοπού του, συγκεντρώνοντας τώρα την προσοχή του στην επόμενη γενιά. Τα μέλη αυτής της καινούριας γενιάς ήταν πιο υπάκουα από τους πατέρες τους. Σε αρμονία με την εντολή του Ιεχωβά, εισήλθαν στην Υποσχεμένη Γη και άρχισαν την κατάκτησή της. Στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 24:31 διαβάζουμε: «Ο Ισραήλ συνέχισε να υπηρετεί τον Ιεχωβά όλες τις ημέρες του Ιησού και όλες τις ημέρες των πρεσβυτέρων των οποίων οι ημέρες συνεχίστηκαν μετά τον Ιησού και οι οποίοι είχαν γνωρίσει όλο το έργο που έκανε ο Ιεχωβά για τον Ισραήλ».
12. Πώς ξέρουμε ότι είναι δυνατόν να εισέλθουμε στην ανάπαυση του Θεού σήμερα;
12 Ωστόσο, εκείνη η υπάκουη γενιά έφυγε σιγά σιγά από τη ζωή και στη θέση της ήρθε μια γενιά «η οποία δεν γνώριζε τον Ιεχωβά ούτε το έργο που είχε κάνει αυτός για τον Ισραήλ». Ως αποτέλεσμα, «οι γιοι του Ισραήλ άρχισαν να πράττουν το κακό στα μάτια του Ιεχωβά και να υπηρετούν τους Βάαλ». (Κριτ. 2:10, 11) Η Υποσχεμένη Γη δεν αποδείχτηκε πραγματικός “τόπος ανάπαυσης” για αυτούς. Εξαιτίας της ανυπακοής τους, δεν απόλαυσαν διαρκή ειρήνη με τον Θεό. Αναφερόμενος σε μεταγενέστερη εποχή, ο Παύλος έγραψε: «Αν ο Ιησούς του Ναυή τούς είχε οδηγήσει [τους Ισραηλίτες] σε τόπο ανάπαυσης, ο Θεός δεν θα είχε μιλήσει κατόπιν για άλλη ημέρα. Άρα, απομένει μια ανάπαυση σαββάτου για το λαό του Θεού». (Εβρ. 4:8, 9) “Ο λαός του Θεού” τον οποίο εννοούσε ο Παύλος ήταν οι Χριστιανοί. Σημαίνει, λοιπόν, αυτό ότι οι Χριστιανοί μπορούσαν να εισέλθουν στην ανάπαυση του Θεού; Ασφαλώς και μπορούσαν—τόσο οι Ιουδαίοι όσο και οι μη Ιουδαίοι Χριστιανοί!
Μερικοί Δεν Εισέρχονται στην Ανάπαυση του Θεού
13, 14. Πώς σχετίζονταν μεταξύ τους η τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου και η είσοδος στην ανάπαυση του Θεού (α) την εποχή του Μωυσή; (β) τον πρώτο αιώνα;
13 Όταν ο Παύλος έγραψε στους Εβραίους Χριστιανούς, ανησυχούσε επειδή μερικοί ανάμεσά τους δεν συνεργάζονταν με τον προοδευτικό σκοπό του Θεού. (Διαβάστε Εβραίους 4:1) Με ποια έννοια; Κατά παράδοξο τρόπο, το πρόβλημα σχετιζόταν με την τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου. Επί 1.500 περίπου χρόνια, όποιος Ισραηλίτης ήθελε να ζει σε αρμονία με το σκοπό του Θεού έπρεπε να τηρεί το Νόμο. Όταν όμως πέθανε ο Ιησούς, ο Νόμος βγήκε από τη μέση. Ορισμένοι Χριστιανοί δεν το αναγνώρισαν αυτό και επέμεναν να τηρούν κάποιες πτυχές του Νόμου.b
14 Ο Παύλος εξήγησε στους Χριστιανούς που ενέμεναν στην τήρηση του Νόμου ότι η αρχιεροσύνη του Ιησού, η νέα διαθήκη και ο πνευματικός ναός ήταν ανώτερα από τα αντίστοιχά τους της προχριστιανικής εποχής. (Εβρ. 7:26-28· 8:7-10· 9:11, 12) Γι’ αυτό, έχοντας πιθανότατα υπόψη του την τήρηση του εβδομαδιαίου Σαββάτου υπό το Νόμο, ο Παύλος έγραψε για το προνόμιο της εισόδου στην ημέρα ανάπαυσης του Ιεχωβά: «Απομένει μια ανάπαυση σαββάτου για το λαό του Θεού. Διότι ο άνθρωπος που έχει εισέλθει στην ανάπαυση του Θεού έχει αναπαυτεί και ο ίδιος από τα έργα του, όπως ο Θεός από τα δικά του». (Εβρ. 4:8-10) Εκείνοι οι Εβραίοι Χριστιανοί έπρεπε να πάψουν να πιστεύουν ότι μπορούσαν να κερδίσουν την επιδοκιμασία του Ιεχωβά εκτελώντας έργα βασισμένα στο Μωσαϊκό Νόμο. Από την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. και έπειτα, η εύνοια του Θεού χορηγείται φιλάγαθα σε όσους ασκούν πίστη στον Ιησού Χριστό.
15. Γιατί είναι απαραίτητη η υπακοή για να εισέλθουμε στην ανάπαυση του Θεού;
15 Τι είχε εμποδίσει τους Ισραηλίτες της εποχής του Μωυσή να εισέλθουν στην Υποσχεμένη Γη; Η ανυπακοή. Τι εμπόδιζε μερικούς Χριστιανούς της εποχής του Παύλου να εισέλθουν στην ανάπαυση του Θεού; Ακριβώς το ίδιο—η ανυπακοή. Δεν αναγνώριζαν ότι ο Νόμος είχε εξυπηρετήσει το σκοπό του και ότι ο Ιεχωβά οδηγούσε πλέον το λαό του σε διαφορετική κατεύθυνση.
Είσοδος στην Ανάπαυση του Θεού Σήμερα
16, 17. (α) Τι σημαίνει η είσοδος στην ανάπαυση του Θεού σήμερα; (β) Τι θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο;
16 Ελάχιστοι Χριστιανοί σήμερα θα ισχυρίζονταν ότι η τήρηση κάποιας πτυχής του Μωσαϊκού Νόμου είναι αναγκαία για σωτηρία. Τα θεόπνευστα λόγια του Παύλου προς τους Εφεσίους είναι απολύτως ξεκάθαρα: «Με αυτή την παρ’ αξία καλοσύνη έχετε σωθεί μέσω πίστης· και αυτό δεν οφείλεται σε εσάς, είναι δώρο του Θεού. Όχι, δεν οφείλεται σε έργα, για να μην έχει κανείς βάση να καυχηθεί». (Εφεσ. 2:8, 9) Τι σημαίνει, λοιπόν, για τους Χριστιανούς η είσοδος στην ανάπαυση του Θεού; Ο Ιεχωβά ξεχώρισε την έβδομη ημέρα—την ημέρα ανάπαυσής του—για να οδηγήσει το σκοπό του σχετικά με τη γη σε ένδοξη εκπλήρωση. Μπορούμε να εισέλθουμε στην ανάπαυση του Ιεχωβά—ή αλλιώς να αναπαυτούμε μαζί του—αν εργαζόμαστε υπάκουα σε αρμονία με τον προοδευτικό σκοπό του όπως αποκαλύπτεται σε εμάς μέσω της οργάνωσής Του.
17 Από την άλλη πλευρά, αν υποτιμούσαμε τις Γραφικές συμβουλές που λαβαίνουμε μέσω της τάξης του πιστού και φρόνιμου δούλου, επιλέγοντας ανεξάρτητη πορεία, θα αντιβαίναμε στον εξελισσόμενο σκοπό του Θεού. Αυτό θα μπορούσε να απειλήσει την ειρηνική σχέση μας με τον Ιεχωβά. Στο επόμενο άρθρο, θα εξετάσουμε ορισμένες συνήθεις καταστάσεις που μπορούν να επηρεάσουν το λαό του Θεού και θα δούμε πώς οι αποφάσεις που παίρνουμε, είτε να υπακούσουμε είτε να ακολουθήσουμε ανεξάρτητη πορεία, μπορούν να φανερώσουν αν έχουμε όντως εισέλθει στην ανάπαυση του Θεού.
[Υποσημειώσεις]
a Οι ιερείς και οι Λευίτες εκτελούσαν διάφορες εργασίες σε σχέση με το ναό το Σάββατο και παρ’ όλα αυτά “δεν ήταν ένοχοι”. Ο Ιησούς, ως αρχιερέας του μεγάλου πνευματικού ναού του Θεού, μπορούσε και αυτός να επιτελεί τον πνευματικό του διορισμό χωρίς το φόβο της παραβίασης του Σαββάτου.—Ματθ. 12:5, 6.
b Δεν γνωρίζουμε αν κάποιοι Ιουδαίοι Χριστιανοί έφτασαν στο σημείο να υποστηρίζουν διάφορες διευθετήσεις της Ημέρας Εξιλέωσης μετά την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. Κάτι τέτοιο θα φανέρωνε βεβαίως έλλειψη σεβασμού για τη θυσία του Ιησού. Ωστόσο, μερικοί Ιουδαίοι Χριστιανοί έμεναν προσκολλημένοι σε άλλες παραδόσεις που συνδέονταν με το Νόμο.—Γαλ. 4:9-11.
Ερωτήσεις για Στοχασμό
• Ποιος ήταν ο σκοπός της έβδομης ημέρας, της ημέρας ανάπαυσης του Θεού;
• Πώς γνωρίζουμε ότι η έβδομη ημέρα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη σήμερα;
• Τι εμπόδισε τους Ισραηλίτες της εποχής του Μωυσή, καθώς και ορισμένους Χριστιανούς του πρώτου αιώνα, να εισέλθουν στην ανάπαυση του Θεού;
• Τι σημαίνει η είσοδος στην ανάπαυση του Θεού σήμερα;
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 27]
Μπορούμε να εισέλθουμε στην ανάπαυση του Ιεχωβά σήμερα αν εργαζόμαστε υπάκουα σε αρμονία με τον προοδευτικό σκοπό του όπως αποκαλύπτεται σε εμάς μέσω της οργάνωσής Του
[Εικόνες στις σελίδες 26, 27]
Τι εξακολουθεί να είναι απαραίτητο για να εισέλθει ο λαός του Θεού στην ανάπαυσή Του;