ΓΑΡΙΖΙΝ, ΟΡΟΣ
(Γαριζίν).
Το Όρος Γαριζίν, τώρα γνωστό ως Τζέμπελ ετ Τουρ (Χαρ Γκεριζίμ), μαζί με το Όρος Εβάλ στα ΒΑ, βρίσκεται στην καρδιά της περιφέρειας της Σαμάρειας. Αυτά τα βουνά, τα οποία υψώνονται το ένα απέναντι από το άλλο, είναι τα ψηλότερα της περιοχής και φρουρούν ένα σημαντικό πέρασμα μεταξύ Α και Δ. Ανάμεσα στα δύο βουνά εκτείνεται μια εύφορη κοιλάδα, η Κοιλάδα της Συχέμ, όπου βρίσκεται η σημερινή Ναμπλούς. Η Συχέμ, μια ισχυρή και σημαντική πόλη της Χαναάν πριν από την είσοδο των Ισραηλιτών στην Υποσχεμένη Γη, βρισκόταν στο ανατολικό άκρο της κοιλάδας, περίπου 1,5 χλμ. ΝΑ της Ναμπλούς. Η στρατηγική θέση που κατείχαν τα όρη Γαριζίν και Εβάλ τούς προσέδιδε στρατιωτική και πολιτική σπουδαιότητα, αλλά η περιοχή αυτή ήταν σημαντική και από θρησκευτική άποψη.—ΕΙΚΟΝΑ, Τόμ. 1, σ. 331.
Η κορυφή του Όρους Γαριζίν υψώνεται 850 μ. και πλέον πάνω από τη Μεσόγειο. Αν και το Γαριζίν είναι περίπου 60 μ. χαμηλότερο από το Όρος Εβάλ, προσφέρει εξαιρετική θέα της γύρω περιοχής. Από αυτό μπορεί να δει κανείς στα Β τη χιονισμένη κορυφή του Όρους Αερμών, στα Α την εύφορη κοιλάδα του Ιορδάνη, στα Ν τα βουνά της περιοχής του Εφραΐμ και στα Δ την Πεδιάδα του Σαρών και τη γαλάζια Μεσόγειο.
Ο Άβραμ (Αβραάμ) κατασκήνωσε κάποτε «κοντά στα μεγάλα δέντρα του Μορέχ», ανάμεσα στα όρη Γαριζίν και Εβάλ, και εκεί έλαβε από τον Ιεχωβά την ακόλουθη υπόσχεση: «Στο σπέρμα σου πρόκειται να δώσω αυτή τη γη». (Γε 12:6, 7) Ο Ιακώβ επίσης κατασκήνωσε σε εκείνη την περιοχή.—Γε 33:18.
Σε αρμονία με τις οδηγίες που είχε δώσει ο Μωυσής, οι φυλές του Ισραήλ συγκεντρώθηκαν στα όρη Γαριζίν και Εβάλ υπό την κατεύθυνση του Ιησού του Ναυή, λίγο μετά την κατάληψη της Γαι. Εκεί διαβάστηκαν εις επήκοον του λαού οι ευλογίες που θα λάβαιναν αν υπάκουαν στον Ιεχωβά και οι κατάρες που τους περίμεναν αν τον παρήκουαν. Οι φυλές του Συμεών, του Λευί, του Ιούδα, του Ισσάχαρ, του Ιωσήφ και του Βενιαμίν στάθηκαν μπροστά στο Όρος Γαριζίν. Οι Λευίτες και η κιβωτός της διαθήκης είχαν σταθεί στην κοιλάδα, και οι άλλες έξι φυλές στέκονταν μπροστά στο Όρος Εβάλ. (Δευ 11:29, 30· 27:11-13· Ιη 8:28-35) Προφανώς οι φυλές που στέκονταν μπροστά στο Όρος Γαριζίν αποκρίνονταν στις ευλογίες που διαβάζονταν προς την πλευρά τους, ενώ οι άλλες φυλές αποκρίνονταν στις κατάρες που διαβάζονταν προς την πλευρά του Όρους Εβάλ. Αν και έχει υποστηριχτεί ότι οι ευλογίες διαβάζονταν προς την πλευρά του Όρους Γαριζίν λόγω της μεγαλύτερης φυσικής ομορφιάς του και του εύφορου εδάφους του σε αντιδιαστολή με το βραχώδες και ως επί το πλείστον άγονο Όρος Εβάλ, η Αγία Γραφή δεν δίνει καμιά σχετική πληροφορία. Ο Νόμος διαβάστηκε μεγαλόφωνα «μπροστά σε όλη την εκκλησία του Ισραήλ, μαζί με τις γυναίκες και τα μικρά παιδιά και τους πάροικους που περπατούσαν ανάμεσά τους». (Ιη 8:35) Αυτό το τεράστιο πλήθος μπορούσε να ακούσει τα λόγια από τις θέσεις όπου είχε σταθεί μπροστά σε καθένα από τα δύο βουνά. Αυτό πιθανότατα οφειλόταν, τουλάχιστον εν μέρει, στην εξαίρετη ακουστική της περιοχής.—Βλέπε ΕΒΑΛ, ΟΡΟΣ.
Στις ημέρες των Κριτών του Ισραήλ, ο γιος του Γεδεών ο Ιωθάμ μίλησε στους κτηματίες της Συχέμ από την «κορυφή του Όρους Γαριζίν». (Κρ 9:7) Ακόμη και σήμερα μια επίπεδη προεξοχή στο μέσο περίπου του βουνού ονομάζεται «βήμα του Ιωθάμ», αλλά πρόκειται για τοποθεσία που υποστηρίζεται μόνο από την παράδοση.
Ο Σαμαρειτικός Ναός. Ένας σαμαρειτικός ναός ο οποίος ανταγωνιζόταν το ναό της Ιερουσαλήμ ανεγέρθηκε στο Όρος Γαριζίν πιθανώς τον τέταρτο αιώνα Π.Κ.Χ. και καταστράφηκε το 128 Π.Κ.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση, ερημώθηκε από τον Ιωάννη Υρκανό. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΑ΄, 310, 311, 324 [viii, 2, 4]· ΙΓ΄, 254-256 [ix, 1]· Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Α΄, 63 [ii, 6]) Ακόμη και στη σημερινή εποχή οι Σαμαρείτες τελούν κάποιες γιορτές όπως το Πάσχα στο Όρος Γαριζίν, στο μέρος όπου πιστεύουν ότι βρισκόταν ο αρχαίος ναός. Προφανώς η Σαμαρείτισσα αναφερόταν στο Όρος Γαριζίν όταν είπε στον Ιησού Χριστό: «Οι προπάτορές μας ασκούσαν λατρεία σε αυτό το βουνό· εσείς όμως λέτε ότι στην Ιερουσαλήμ είναι ο τόπος όπου πρέπει να ασκούν λατρεία οι άνθρωποι».—Ιωα 4:5, 19, 20.
Όπως απεικονίζεται σε αρχαία νομίσματα που ανακαλύφτηκαν στη Ναμπλούς, στο βορειοανατολικό τμήμα του Όρους Γαριζίν υπήρχε κάποτε ναός του Δία, στον οποίο για να φτάσει κανείς υπολογίζεται ότι έπρεπε να ανεβεί 1.500 σκαλοπάτια. Μια εκκλησία χτίστηκε στην κορυφή του βουνού τον πέμπτο αιώνα Κ.Χ., και μια άλλη οικοδομήθηκε από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Υπάρχει η άποψη ότι τα ερείπια που βρίσκονται τώρα εκεί ανάγονται στην εποχή του Ιουστινιανού.