Το Γνωρίζατε;
Γιατί ήταν οι Ιουδαίοι διασκορπισμένοι σε τόσο μεγάλη έκταση την εποχή του Ιησού;
Όταν ο Ιησούς είπε σε κάποιους ακροατές του ότι εκεί που πήγαινε ο ίδιος εκείνοι δεν θα μπορούσαν να έρθουν, οι Ιουδαίοι αναρωτήθηκαν: «Πού σκοπεύει να πάει αυτός . . . ; Μήπως σκοπεύει να πάει στους Ιουδαίους τους διεσπαρμένους ανάμεσα στους Έλληνες;» (Ιωάννης 7:32-36) Ύστερα από λίγο καιρό, οι Χριστιανοί ιεραπόστολοι κήρυτταν τα καλά νέα ανάμεσα στους Ιουδαίους που ήταν διεσπαρμένοι σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου.—Πράξεις 2:5-11· 9:2· 13:5, 13, 14· 14:1· 16:1-3· 17:1· 18:12, 19· 28:16, 17.
Αυτή η διασπορά συντελέστηκε επειδή οι Ιουδαίοι εξορίστηκαν από την πατρίδα τους από κάποια έθνη που τους κατέκτησαν—πρώτα από τους Ασσυρίους το 740 Π.Κ.Χ. και κατόπιν από τους Βαβυλωνίους το 607 Π.Κ.Χ. Μόνο ένα υπόλοιπο των εξορίστων επέστρεψε στον Ισραήλ. (Ησαΐας 10:21, 22) Οι άλλοι παρέμειναν διασκορπισμένοι.
Ως εκ τούτου, τον πέμπτο αιώνα Π.Κ.Χ., υπήρχαν Ιουδαϊκές κοινότητες στις 127 διοικητικές περιφέρειες της Περσικής Αυτοκρατορίας. (Εσθήρ 1:1· 3:8) Χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλλαν οι Ιουδαίοι να κερδίσουν προσήλυτους στον Ιουδαϊσμό, με τον καιρό, μεγάλος αριθμός ανθρώπων απέκτησε κάποια γνώση για τον Ιεχωβά και το Νόμο που είχε δώσει στους Ιουδαίους. (Ματθαίος 23:15) Ιουδαίοι από πολλές χώρες ήταν παρόντες στην Ιερουσαλήμ για τη Γιορτή της Πεντηκοστής του 33 Κ.Χ., οπότε άκουσαν τα καλά νέα για τον Ιησού. Συνεπώς, η διασπορά των Ιουδαίων σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συνέβαλε στη ραγδαία εξάπλωση της Χριστιανοσύνης.
Πόσο χρυσάφι είχε στην κατοχή του ο Βασιλιάς Σολομών;
Οι Γραφές λένε ότι ο Χιράμ, ο βασιλιάς της Τύρου, έστειλε τέσσερις τόνους χρυσάφι στον Σολομώντα, η βασίλισσα της Σεβά τού έδωσε μια όμοια ποσότητα και ο στόλος του Σολομώντα έφερνε πάνω από 14 τόνους χρυσάφι από το Οφείρ. «Το . . . βάρος του χρυσού που ερχόταν στον Σολομώντα μέσα σε έναν χρόνο», λέει η αφήγηση, «έφτανε τα εξακόσια εξήντα έξι τάλαντα χρυσού», δηλαδή πάνω από 22 τόνους. (1 Βασιλέων 9:14, 28· 10:10, 14) Είναι δυνατόν να ευσταθεί αυτή η δήλωση; Πόσο μεγάλα ήταν τα βασιλικά αποθέματα χρυσού στην αρχαιότητα;
Μια αρχαία επιγραφή, την οποία οι μελετητές θεωρούν αξιόπιστη, δηλώνει ότι ο Φαραώ Τούθμωσις Γ΄ της Αιγύπτου (δεύτερη χιλιετία Π.Κ.Χ.) πρόσφερε περίπου 12 τόνους χρυσάφι στο ναό του Άμμωνος-Ρα στο Καρνάκ. Κατά τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Ασσύριος Βασιλιάς Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄ έλαβε πάνω από 4 τόνους χρυσάφι ως φόρο υποτελείας από την Τύρο, και ο Σαργών Β΄ δώρισε την ίδια ποσότητα χρυσού στους θεούς της Βαβυλώνας. Ο Βασιλιάς Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας (359-336 Π.Κ.Χ.) αναφέρεται ότι εξόρυσσε 25 και πλέον τόνους χρυσάφι κάθε χρόνο από τα ορυχεία του Παγγαίου στη Θράκη.
Όταν ο γιος του Φιλίππου, ο Μέγας Αλέξανδρος (336-323 Π.Κ.Χ.), κατέλαβε την περσική πόλη Σούσα, λέγεται ότι πήρε περίπου 1.070 τόνους χρυσάφι από αυτήν, και 6.000 και πλέον τόνους από όλη την Περσία. Επομένως, σε σύγκριση με αυτές τις αναφορές, η Βιβλική περιγραφή για το χρυσάφι του Βασιλιά Σολομώντα δεν είναι υπερβολική.