Βασιλέων, (Βιβλία) — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

ΒΑΣΙΛΕΩΝ (ΒΙΒΛΙΑ)

Βιβλία των Αγίων Γραφών που αφηγούνται την ιστορία του Ισραήλ από τις τελευταίες ημέρες του Βασιλιά Δαβίδ μέχρι την απελευθέρωση του Βασιλιά Ιωαχίν από τη φυλακή στη Βαβυλώνα.

Αρχικά τα δύο βιβλία των Βασιλέων αποτελούσαν έναν μόνο ρόλο που λεγόταν Βασιλέων (εβρ., Μελαχίμ) και στην εβραϊκή Αγία Γραφή εξακολουθούν να υπολογίζονται ως ένα βιβλίο, το τέταρτο της ενότητας που είναι γνωστή ως οι Προγενέστεροι Προφήτες. Στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα τα Βιβλία των Βασιλέων ονομάζονταν Γ΄ και Δ΄ Βασιλειών, ενώ τα Βιβλία του Σαμουήλ Α΄ και Β΄ Βασιλειών. Στη λατινική Βουλγάτα αυτά τα βιβλία ήταν γνωστά όλα μαζί ως τα τέσσερα βιβλία των Βασιλέων επειδή ο Ιερώνυμος προτιμούσε το όνομα Ρέγκουμ (Βασιλέων), το οποίο εναρμονίζεται με τον εβραϊκό τίτλο, από το όνομα Ρεγκνόρουμ (Βασιλειών), που ήταν η κατά λέξη απόδοση του τίτλου της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα. Η διαίρεση σε δύο βιβλία στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα κρίθηκε σκόπιμη επειδή η ελληνική μετάφραση, που περιείχε τα φωνήεντα, απαιτούσε σχεδόν διπλάσιο χώρο από το εβραϊκό κείμενο, στο οποίο δεν χρησιμοποιούνταν φωνήεντα μέχρι το δεύτερο ήμισυ της πρώτης χιλιετίας της Κοινής μας Χρονολογίας. Οι ελληνικές μεταφράσεις δεν χώριζαν ανέκαθεν στο ίδιο σημείο το Δεύτερο Σαμουήλ και το Πρώτο Βασιλέων. Ο Λουκιανός της Αντιοχείας, για παράδειγμα, όταν αναθεώρησε τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα, χώρισε τα βιβλία με τέτοιον τρόπο ώστε το Πρώτο Βασιλέων άρχιζε από το εδάφιο 1 Βασιλέων 2:12 των σύγχρονων Αγίων Γραφών.

Συγγραφή των Βιβλίων. Αν και το όνομα του συγγραφέα των βιβλίων των Βασιλέων δεν εμφανίζεται στις δύο αφηγήσεις, τα στοιχεία που παρέχει η Γραφή και η Ιουδαϊκή παράδοση υποδεικνύουν τον Ιερεμία. Πολλές εβραϊκές λέξεις και εκφράσεις που βρίσκονται σε αυτά τα δύο βιβλία δεν εμφανίζονται πουθενά αλλού στη Γραφή εκτός από το προφητικό βιβλίο του Ιερεμία. Τα βιβλία των Βασιλέων και το βιβλίο του Ιερεμία αλληλοσυμπληρώνονται. Κατά κανόνα, τα γεγονότα που αναφέρονται εν συντομία στο ένα βιβλίο περιγράφονται εκτενώς στο άλλο. Η απουσία οποιασδήποτε μνείας του Ιερεμία στα βιβλία των Βασιλέων, παρότι επρόκειτο για έναν πολύ σημαντικό προφήτη, είναι αναμενόμενη αν συγγραφέας ήταν ο Ιερεμίας, δεδομένου ότι η δράση του περιγράφεται λεπτομερώς στο ομώνυμο βιβλίο. Τα βιβλία των Βασιλέων περιγράφουν τις συνθήκες στην Ιερουσαλήμ μετά την έναρξη της εξορίας, γεγονός που δείχνει ότι ο συγγραφέας δεν είχε οδηγηθεί στη Βαβυλώνα, όπως αληθεύει για τον Ιερεμία.—Ιερ 40:5, 6.

Μερικοί λόγιοι διακρίνουν στα βιβλία των Βασιλέων κάποια στοιχεία που κατ’ αυτούς δείχνουν ότι η συγγραφή ή η σύνταξη των βιβλίων δεν έγινε από ένα μόνο άτομο. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι, εκτός από κάποιες παραλλαγές που είναι αποτέλεσμα διαφορετικών πηγών ύλης, όλο το κείμενο χαρακτηρίζεται από ομοιομορφία στη γλώσσα, στο ύφος, στο λεξιλόγιο και στη γραμματική.

Το Πρώτο Βασιλέων καλύπτει μια περίοδο 129 ετών περίπου, αρχίζοντας από τις τελευταίες ημέρες του Βασιλιά Δαβίδ, γύρω στο 1040 Π.Κ.Χ., και φτάνοντας μέχρι το θάνατο του βασιλιά του Ιούδα Ιωσαφάτ, γύρω στο 911 Π.Κ.Χ. (1Βα 22:50) Το Δεύτερο Βασιλέων αρχίζει με τη βασιλεία του Οχοζία (περ. 920 Π.Κ.Χ.) και φτάνει ως το τέλος του 37ου έτους της εξορίας του Ιωαχίν, το 580 Π.Κ.Χ., καλύπτοντας μια περίοδο περίπου 340 ετών. (2Βα 1:1, 2· 25:27-30) Επομένως, συνολικά οι αφηγήσεις των βιβλίων των Βασιλέων καλύπτουν περίπου τεσσερισήμισι αιώνες της εβραϊκής ιστορίας. Εφόσον τα εξιστορούμενα γεγονότα περιλαμβάνουν το 580 Π.Κ.Χ., τα βιβλία δεν θα μπορούσαν να είχαν ολοκληρωθεί πριν από εκείνη τη χρονολογία, ενώ το ότι δεν γίνεται λόγος για τον τερματισμό της βαβυλωνιακής εξορίας αναμφίβολα δείχνει ότι είχαν ολοκληρωθεί, ως ένας ρόλος, νωρίτερα.

Ο τόπος συγγραφής του μεγαλύτερου τμήματος των δύο βιβλίων φαίνεται να είναι ο Ιούδας, διότι εκεί ήταν διαθέσιμες οι περισσότερες πηγές ύλης. Ωστόσο, το Δεύτερο Βασιλέων λογικά ολοκληρώθηκε στην Αίγυπτο, όπου οδηγήθηκε ο Ιερεμίας μετά τη δολοφονία του Γεδαλία στη Μισπά.—Ιερ 41:1-3· 43:5-8.

Τα βιβλία των Βασιλέων ήταν ανέκαθεν μέρος του Ιουδαϊκού κανόνα και είναι αποδεκτά ως κανονικά. Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για αυτό, εφόσον συνεχίζουν την ανάπτυξη του κυρίαρχου θέματος της Αγίας Γραφής, το οποίο είναι η δικαίωση της κυριαρχίας του Ιεχωβά και η τελική εκπλήρωση του σκοπού του για τη γη, μέσω της Βασιλείας του υπό τον Χριστό, το υποσχεμένο Σπέρμα. Επιπλέον, προβάλλουν τρεις εξέχοντες προφήτες, τον Ηλία, τον Ελισαιέ και τον Ησαΐα, και δείχνουν ότι οι προφητείες τους εκπληρώθηκαν αλάνθαστα. Γεγονότα καταγραμμένα στα βιβλία των Βασιλέων αναφέρονται και διευκρινίζονται σε άλλα σημεία των Γραφών. Ο Ιησούς αναφέρθηκε τρεις φορές σε πράγματα που περιέχονται σε αυτά τα βιβλία—μίλησε για τον Σολομώντα (Ματ 6:29), τη βασίλισσα του νότου (Ματ 12:42· παράβαλε 1Βα 10:1-9), τη χήρα στα Σαρεπτά και τον Νεεμάν (Λου 4:25-27· παράβαλε 1Βα 17:8-10· 2Βα 5:8-14). Ο Παύλος κάνει λόγο για την αφήγηση σχετικά με τον Ηλία και τους 7.000 άντρες που δεν λύγισαν το γόνατο στον Βάαλ. (Ρω 11:2-4· παράβαλε 1Βα 19:14, 18.) Ο Ιάκωβος αναφέρεται στις προσευχές που έκανε ο Ηλίας ζητώντας ξηρασία και βροχή. (Ιακ 5:17, 18· παράβαλε 1Βα 17:1· 18:45.) Τέτοιες αναφορές σε ενέργειες ατόμων που περιγράφονται στα βιβλία των Βασιλέων επιβεβαιώνουν την κανονικότητα αυτών των συγγραμμάτων.

Η σύνταξη των βιβλίων των Βασιλέων βασίστηκε κατά μεγάλο μέρος σε γραπτές πηγές, και ο συγγραφέας δείχνει ξεκάθαρα ότι ανέτρεξε σε αυτές τις εξωτερικές πηγές για κάποιες από τις πληροφορίες του. Αναφέρει το «βιβλίο των υποθέσεων του Σολομώντα» (1Βα 11:41), το «βιβλίο των υποθέσεων των ημερών των βασιλιάδων του Ιούδα» (1Βα 15:7, 23) και το «βιβλίο των υποθέσεων των ημερών των βασιλιάδων του Ισραήλ» (1Βα 14:19· 16:14).

Ένα από τα αρχαιότερα σωζόμενα εβραϊκά χειρόγραφα που περιέχει ολόκληρα τα βιβλία των Βασιλέων χρονολογείται από το 1008 Κ.Χ. Το Βατικανό Χειρόγραφο Αρ. 1209 και το Αλεξανδρινό Χειρόγραφο περιέχουν τα βιβλία των Βασιλέων (στην ελληνική), ενώ δεν τα περιέχει το Σιναϊτικό Χειρόγραφο. Σπαράγματα αυτών των βιβλίων, χρονολογούμενα προφανώς από την προχριστιανική περίοδο, έχουν βρεθεί στα σπήλαια του Κουμράν.

Η δομή των βιβλίων δείχνει ότι αυτός που τα συνέγραψε ή τα συνέταξε κατέγραφε γεγονότα γύρω από τον εκάστοτε βασιλιά τα οποία θα βοηθούσαν στη χρονολόγηση και θα αποκάλυπταν την αξιολόγηση του Θεού για κάθε βασιλιά, είτε αυτή ήταν ευμενής είτε δυσμενής. Η σχέση της εκάστοτε βασιλείας με τη λατρεία του Ιεχωβά ξεχωρίζει ως ο σημαντικότερος παράγοντας. Μετά την περιγραφή της βασιλείας του Σολομώντα ακολουθείται, με κάποιες εξαιρέσεις, μια συγκεκριμένη σειρά για την περιγραφή κάθε βασιλείας, καθώς συνυφαίνονται δύο παράλληλες γραμμές ιστορίας. Για τον κάθε βασιλιά του Ιούδα, συνήθως δίνεται πρώτα ένας εισαγωγικός χρονικός συσχετισμός με τον σύγχρονό του βασιλιά του Ισραήλ, κατόπιν η ηλικία του, η διάρκεια της βασιλείας του, η έδρα της κυβέρνησής του, καθώς και το όνομα και ο οίκος της μητέρας του, πράγμα που ήταν χρήσιμο και σημαντικό επειδή τουλάχιστον κάποιοι από τους βασιλιάδες του Ιούδα ήταν πολύγαμοι. Στο τέλος της αφήγησης για τον κάθε βασιλιά, αναφέρεται η πηγή των πληροφοριών, η ταφή του βασιλιά και το όνομα του διαδόχου του. Περίπου οι ίδιες λεπτομέρειες δίνονται και για κάθε βασιλιά του Ισραήλ, παραλείπεται όμως η ηλικία του βασιλιά τον καιρό της ενθρόνισής του, καθώς και το όνομα και ο οίκος της μητέρας του. Οι πληροφορίες που υπάρχουν στο Πρώτο και στο Δεύτερο Βασιλέων είναι πολύ χρήσιμες στη μελέτη της Βιβλικής χρονολόγησης.—Βλέπε ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ.

Τα βιβλία των Βασιλέων δεν αποτελούν απλώς ένα αρχείο ή μια απλή παράθεση γεγονότων, όπως γίνεται σε ένα χρονικό. Αναφέρουν τα ιστορικά γεγονότα εξηγώντας παράλληλα τη σημασία τους. Από την αφήγηση φαίνεται ότι παραλείπεται οτιδήποτε δεν επηρεάζει άμεσα τον εξελισσόμενο σκοπό του Θεού και δεν αναδεικνύει τις αρχές βάσει των οποίων πολιτεύεται ο Ιεχωβά με το λαό του. Τα σφάλματα του Σολομώντα και των άλλων βασιλιάδων του Ιούδα και του Ισραήλ δεν αποκρύπτονται, αλλά εκτίθενται με απόλυτη ειλικρίνεια.

Αρχαιολογικές Αποδείξεις. Η ανακάλυψη πολυάριθμων τεχνουργημάτων έχει επιβεβαιώσει σε κάποιον βαθμό την ιστορική και γεωγραφική ακρίβεια των βιβλίων των Βασιλέων. Τόσο η αρχαιολογία όσο και σύγχρονες «ζωντανές» αποδείξεις επιβεβαιώνουν την ύπαρξη δασών από κέδρους στον Λίβανο, από τα οποία προερχόταν η ξυλεία που χρησιμοποίησε ο Σολομών για τα οικοδομικά του έργα στην Ιερουσαλήμ. (1Βα 5:6· 7:2) Αποδείξεις βιοτεχνικής δραστηριότητας έχουν βρεθεί στη λεκάνη του Ιορδάνη, όπου βρισκόταν κάποτε η Σοκχώθ και η Ζαρετάν.—1Βα 7:45, 46.

Η εισβολή του Σισάκ στον Ιούδα, στις ημέρες του Ροβοάμ (1Βα 14:25, 26), επιβεβαιώνεται από το ίδιο το υπόμνημα του Φαραώ στους τοίχους του ναού του Καρνάκ στην Αίγυπτο. Ένας μαύρος ασβεστολιθικός οβελίσκος του Ασσύριου Βασιλιά Σαλμανασάρ Γ΄ που βρέθηκε στη Νιμρούντ το 1846 απεικονίζει πιθανώς έναν απεσταλμένο του Ιηού ο οποίος υποκλίνεται στον Σαλμανασάρ—περιστατικό που, αν και δεν αναφέρεται στα βιβλία των Βασιλέων, πιστοποιεί την ιστορικότητα του Βασιλιά Ιηού του Ισραήλ. Τα εκτεταμένα οικοδομικά έργα του Αχαάβ, στα οποία περιλαμβάνεται και η «κατοικία από ελεφαντόδοντο την οποία έχτισε» αυτός (1Βα 22:39), τεκμηριώνονται επαρκώς από τα ερείπια που βρέθηκαν στη Σαμάρεια.

Η Μωαβιτική Λίθος αναφέρει μερικά από τα γεγονότα που σχετίζονται με την ανταρσία του Βασιλιά Μησά εναντίον του Ισραήλ, δίνοντας την εκδοχή του Μωαβίτη μονάρχη για το τι συνέβη. (2Βα 3:4, 5) Αυτή η αλφαβητική επιγραφή περιέχει επίσης το Τετραγράμματο.

Το όνομα Φεκά αναφέρεται σε ένα χρονικό που αποδίδεται στον Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄. (2Βα 15:27) Η εκστρατεία του Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄ εναντίον του Ισραήλ μνημονεύεται στα βασιλικά χρονικά του και σε μια ασσυριακή κτιριακή επιγραφή. (2Βα 15:29) Το όνομα Ωσιέ, επίσης, έχει αποκρυπτογραφηθεί από επιγραφές που κάνουν λόγο για την εκστρατεία του Θεγλάθ-φελασάρ.—2Βα 15:30· Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή (Ancient Near Eastern Texts), επιμέλεια Τζ. Πρίτσαρντ, 1974, σ. 282-284.

Μολονότι κάποιες από τις πολεμικές αναμετρήσεις του Ασσύριου Βασιλιά Σενναχειρείμ είναι καταγραμμένες στα χρονικά του, δεν γίνεται καμιά μνεία για την καταστροφή που υπέστη από έναν άγγελο το στράτευμα των 185.000 αντρών του, όταν απείλησε την Ιερουσαλήμ (2Βα 19:35), και φυσικά δεν θα αναμέναμε να βρούμε στα κομπαστικά αρχεία του εξιστόρηση αυτής της παταγώδους αποτυχίας. Μια αξιοσημείωτη αρχαιολογική επιβεβαίωση της δήλωσης με την οποία κλείνουν τα βιβλία των Βασιλέων έχει βρεθεί σε πινακίδες σφηνοειδούς γραφής που ανασκάφηκαν στη Βαβυλώνα. Αυτές δείχνουν ότι ο Ιαουκίνου (Ιωαχίν) φυλακίστηκε στη Βαβυλώνα και αναφέρουν ότι του παρέχονταν καθορισμένες ποσότητες τροφίμων από το βασιλικό θησαυροφυλάκιο.—2Βα 25:30· Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή, σ. 308.

Εκπλήρωση Προφητειών. Τα βιβλία των Βασιλέων περιέχουν διάφορες προφητείες και επισημαίνουν την εντυπωσιακή εκπλήρωση τέτοιων προφητειών. Για παράδειγμα, το εδάφιο 1 Βασιλέων 2:27 δείχνει πώς εκπληρώθηκε ο λόγος του Ιεχωβά εναντίον του οίκου του Ηλεί. (1Σα 2:31-36· 3:11-14) Οι προφητείες που αφορούσαν τον Αχαάβ και τον οίκο του εκπληρώθηκαν. (Παράβαλε 1Βα 21:19-21 με 1Βα 22:38 και 2Βα 10:17.) Επαληθεύτηκαν όσα προλέχθηκαν για την Ιεζάβελ και το πτώμα της. (Παράβαλε 1Βα 21:23 με 2Βα 9:30-36.) Επίσης τα ιστορικά γεγονότα επιβεβαιώνουν πόσο αληθινή ήταν η προφητεία για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ.—2Βα 21:13.

Ανάμεσα στα πολλά σημεία που τονίζονται στα βιβλία των Βασιλέων είναι η σπουδαιότητα της προσκόλλησης στις απαιτήσεις του Ιεχωβά και οι ολέθριες συνέπειες της αγνόησης των δίκαιων νόμων του. Τα δύο βιβλία των Βασιλέων αποτελούν δυναμική επαλήθευση του γεγονότος ότι οι συνέπειες τόσο της υπακοής όσο και της ανυπακοής στον Ιεχωβά Θεό είναι αυτές που έχουν προβλεφθεί.

[Πλαίσιο στη σελίδα 472]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΡΩΤΟ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Συνοπτική περίληψη της ιστορίας του βασιλείου του Ιούδα και του βασιλείου του Ισραήλ από τις τελευταίες ημέρες του Δαβίδ μέχρι το θάνατο του Ιωσαφάτ

Αρχικά το Πρώτο Βασιλέων ανήκε στον ίδιο ρόλο με το Δεύτερο Βασιλέων

Ο Σολομών γίνεται γνωστός για την αξιοσημείωτη σοφία του στην αρχή της βασιλείας του, αλλά τελικά αποστατεί

Ο Νάθαν, με αποφασιστικές ενέργειες, ματαιώνει την απόπειρα του Αδωνία να γίνει βασιλιάς στον Ισραήλ· ενθρονίζεται ο Σολομών (1:5–2:12)

Όταν ο Ιεχωβά ρωτάει τον Σολομώντα τι επιθυμεί, αυτός ζητάει σοφία αλλά του δίνονται και πλούτη και δόξα (3:5-15)

Η θεόδοτη σοφία του Σολομώντα γίνεται έκδηλη στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται την υπόθεση με τις δύο πόρνες, καθεμιά από τις οποίες ισχυρίζεται ότι είναι η μητέρα του ίδιου αγοριού (3:16-28)

Τόσο ο Βασιλιάς Σολομών όσο και ο Ισραήλ, υπό τη διακυβέρνησή του, ευημερούν· η απαράμιλλη σοφία του βασιλιά είναι ξακουστή σε όλο τον κόσμο (4:1-34· 10:14-29)

Ο Σολομών οικοδομεί το ναό του Ιεχωβά και αργότερα το κτιριακό συγκρότημα του ανακτόρου· κατόπιν όλοι οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ συγκεντρώνονται για την εγκαινίαση (5:1–8:66)

Ο Ιεχωβά αγιάζει το ναό, διαβεβαιώνει τον Σολομώντα για τη μονιμότητα της βασιλικής του γραμμής, αλλά προειδοποιεί για τις συνέπειες της απιστίας (9:1-9)

Η βασίλισσα της Σεβά επισκέπτεται τον Σολομώντα για να δει με τα ίδια της τα μάτια τη σοφία και την ευημερία του (10:1-13)

Στα γηρατειά του ο Σολομών επηρεάζεται από τις πολλές αλλοεθνείς συζύγους του και ακολουθεί θεούς αλλοεθνών (11:1-8)

Το έθνος διχοτομείται· καθιερώνεται η μοσχολατρία προκειμένου να μην πηγαίνουν στην Ιερουσαλήμ οι κάτοικοι του βόρειου βασιλείου

Λόγω της αποστασίας του Σολομώντα ο Ιεχωβά προλέγει τη διαίρεση του έθνους (11:11-13)

Μετά το θάνατο του Σολομώντα ο γιος του ο Ροβοάμ απειλεί ότι θα επιβάλει βαρύτερο ζυγό στο λαό· οι δέκα φυλές κάνουν ανταρσία και ανακηρύσσουν βασιλιά τον Ιεροβοάμ (12:1-20)

Ο Ιεροβοάμ καθιερώνει τη λατρεία χρυσών μοσχαριών στο βόρειο βασίλειο προκειμένου να αποτρέψει τους υπηκόους του από το να πηγαίνουν στην Ιερουσαλήμ για λόγους λατρείας, ώστε να μην υπάρξει ενδεχόμενο να θελήσουν επανένωση του βασιλείου (12:26-33)

Το νότιο βασίλειο, ο Ιούδας, έχει και καλούς και κακούς βασιλιάδες

Ο Ροβοάμ και ο διάδοχός του, ο Αβιάμ, επιτρέπουν την απεχθή ψεύτικη λατρεία (14:21-24· 15:1-3)

Ο γιος του Αβιάμ, ο Ασά, και ο γιος του Ασά, ο Ιωσαφάτ, προωθούν ενεργά την αληθινή λατρεία (15:9-15· 22:41-43)

Το βόρειο βασίλειο, ο Ισραήλ, φθείρεται από την πάλη για εξουσία, από τις δολοφονίες και την ειδωλολατρία

Ο γιος του Ιεροβοάμ, ο Ναδάβ, γίνεται βασιλιάς· ο Βαασά τον δολοφονεί και καταλαμβάνει το θρόνο (15:25-30)

Ο γιος του Βαασά, ο Ηλά, τον διαδέχεται στο θρόνο και δολοφονείται από τον Ζιμβρί· ο Ζιμβρί αυτοκτονεί όταν νικιέται από τον Αμρί (16:6-20)

Η νίκη του Αμρί οδηγεί σε εμφύλιο πόλεμο· ο Αμρί αναδεικνύεται τελικά θριαμβευτής, γίνεται βασιλιάς και αργότερα χτίζει τη Σαμάρεια· οι αμαρτίες του είναι ακόμη χειρότερες από τις αμαρτίες των προηγούμενων βασιλιάδων (16:21-28)

Ο Αχαάβ γίνεται βασιλιάς και παντρεύεται την κόρη του Εθβάαλ, του βασιλιά των Σιδωνίων· καθιερώνει τη λατρεία του Βάαλ στον Ισραήλ (16:29-33)

Οι πόλεμοι ανάμεσα στον Ιούδα και στον Ισραήλ τερματίζονται με τη σύναψη συμμαχίας

Ο Ιεροβοάμ πολεμάει τον Ροβοάμ και τον Αβιάμ· ο Βαασά κάνει πόλεμο εναντίον του Ασά (15:6, 7, 16-22)

Ο Ιωσαφάτ συμμαχεί με τον Αχαάβ (22:1-4, 44)

Ο Ιωσαφάτ και ο Αχαάβ πολεμούν μαζί εναντίον της Ραμώθ-γαλαάδ· ο Αχαάβ σκοτώνεται (22:29-40)

Η δράση των προφητών στον Ισραήλ και στον Ιούδα

Ο Αχιά προλέγει ότι οι δέκα φυλές θα αποσχιστούν από τον οίκο του Δαβίδ· αργότερα εξαγγέλλει την κρίση του Ιεχωβά εναντίον του Ιεροβοάμ (11:29-39· 14:7-16)

Ο Σεμαΐας διαβιβάζει το λόγο του Ιεχωβά ότι ο Ροβοάμ και οι υπήκοοί του δεν πρέπει να πολεμήσουν εναντίον των στασιαστικών δέκα φυλών (12:22-24)

Κάποιος άνθρωπος του Θεού γνωστοποιεί την κρίση του Ιεχωβά ενάντια στο θυσιαστήριο της μοσχολατρίας το οποίο υπάρχει στη Βαιθήλ (13:1-3)

Ο Ιηού, ο γιος του Ανανί, εξαγγέλλει την κρίση του Ιεχωβά εναντίον του Βαασά (16:1-4)

Ο Ηλίας προλέγει παρατεταμένη ξηρασία στον Ισραήλ· στη διάρκεια της ξηρασίας πολλαπλασιάζει θαυματουργικά το απόθεμα τροφίμων μιας χήρας και ανασταίνει το γιο της (17:1-24)

Ο Ηλίας προτείνει να γίνει μια δοκιμή στο Όρος Κάρμηλος για να διαπιστωθεί ποιος είναι ο αληθινός Θεός· όταν ο Ιεχωβά αποδεικνύεται αληθινός, οι προφήτες του Βάαλ φονεύονται· ο Ηλίας τρέπεται σε φυγή για να γλιτώσει από τα χέρια της συζύγου του Αχαάβ, της Ιεζάβελ, αλλά ο Ιεχωβά τον στέλνει να χρίσει τον Αζαήλ, τον Ιηού και τον Ελισαιέ (18:17–19:21)

Ο Μιχαΐας προλέγει ότι ο Αχαάβ θα ηττηθεί στη μάχη (22:13-28)

[Πλαίσιο στη σελίδα 473]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΑΣΙΛΕΩΝ

Η συνέχεια της ιστορίας του Ιούδα και του Ισραήλ από το Πρώτο Βασιλέων· η εξιστόρηση φτάνει μέχρι την καταστροφή της Σαμάρειας και κατόπιν της Ιερουσαλήμ, λόγω της απιστίας τους

Η συγγραφή του βιβλίου ολοκληρώθηκε κατά πάσα πιθανότητα στην Αίγυπτο, περίπου 27 χρόνια μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τη Βαβυλώνα

Μετά τον Ηλία, ο Ελισαιέ υπηρετεί ως προφήτης του Ιεχωβά

Ο Ηλίας προλέγει το θάνατο του Οχοζία· επίσης ζητάει να πέσει φωτιά πάνω σε δύο ασεβείς στρατιωτικούς αρχηγούς και στα 50μελή αποσπάσματά τους που αποστέλλονται να συλλάβουν τον προφήτη (1:2-17)

Ο Ηλίας παραλαμβάνεται μέσα σε ανεμοθύελλα· ο Ελισαιέ παίρνει το επίσημο ένδυμά του (2:1-13)

Ο Ελισαιέ χωρίζει τον Ιορδάνη και εξυγιαίνει το νερό της Ιεριχώς· η θεόπνευστη συμβουλή του σώζει τα συμμαχικά στρατεύματα του Ισραήλ, του Ιούδα και του Εδώμ από αφανισμό λόγω έλλειψης νερού και αποβαίνει σε ήττα των Μωαβιτών. Κατόπιν ο Ελισαιέ αυξάνει το απόθεμα λαδιού μιας χήρας, ανασταίνει το γιο μιας Σουναμίτισσας, καθιστά αβλαβές ένα δηλητηριώδες φαγητό, πολλαπλασιάζει μια προσφορά ψωμιού και σιτηρών, θεραπεύει τον Νεεμάν από τη λέπρα, εξαγγέλλει ότι η λέπρα του Νεεμάν θα πλήξει τον άπληστο Γιεζί και τους απογόνους του και κάνει την κεφαλή ενός δανεικού τσεκουριού να επιπλεύσει (2:14–6:7)

Ο Ελισαιέ προειδοποιεί το βασιλιά του Ισραήλ για τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις των Συρίων· μια στρατιωτική δύναμη Συρίων πηγαίνει να τον συλλάβει αλλά πατάσσεται με πρόσκαιρη διανοητική τύφλωση· οι Σύριοι πολιορκούν τη Σαμάρεια, και κατηγορείται ο Ελισαιέ για την επακόλουθη πείνα· ο Ελισαιέ προλέγει ότι θα δοθεί τέλος στην πείνα (6:8–7:2)

Η αποστολή που είχε ανατεθεί στον Ηλία ολοκληρώνεται όταν ο Ελισαιέ λέει στον Αζαήλ ότι θα γίνει βασιλιάς της Συρίας και στέλνει έναν αγγελιοφόρο για να χρίσει τον Ιηού βασιλιά του Ισραήλ (8:7-13· 9:1-13)

Ο Ιηού αναλαμβάνει δράση εναντίον του οίκου του Αχαάβ, εκριζώνοντας τη λατρεία του Βάαλ από τον Ισραήλ (9:14–10:28)

Ο Ελισαιέ δέχεται στην επιθανάτια κλίνη του την επίσκεψη του εγγονού του Ιηού, του Βασιλιά Ιωάς· προλέγει τρεις νίκες επί της Συρίας (13:14-19)

Η ασέβεια του Ισραήλ απέναντι στον Ιεχωβά έχει ως επακόλουθο την εξορία στην Ασσυρία

Η μοσχολατρία που καθιερώθηκε από τον Ιεροβοάμ συνεχίζεται κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ιηού και των απογόνων του—του Ιωάχαζ, του Ιωάς, του Ιεροβοάμ Β΄ και του Ζαχαρία (10:29, 31· 13:6, 10, 11· 14:23, 24· 15:8, 9)

Τις τελευταίες ημέρες του Ισραήλ, ο Βασιλιάς Ζαχαρίας δολοφονείται από τον Σαλλούμ, ο Σαλλούμ από τον Μεναήμ, ο γιος του Μεναήμ ο Φεκαΐας από τον Φεκά και ο Φεκά από τον Ωσιέ (15:8-30)

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φεκά, ο Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄, βασιλιάς της Ασσυρίας, εξορίζει πολλούς Ισραηλίτες· το ένατο έτος του Ωσιέ, η Σαμάρεια καταστρέφεται και ο Ισραήλ οδηγείται σε εξορία λόγω της ασέβειάς του προς τον Ιεχωβά· στα εδάφη του Ισραήλ εγκαθίστανται άλλοι λαοί (15:29· 17:1-41)

Οι θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις στον Ιούδα δεν φέρνουν μόνιμη αλλαγή· η Βαβυλώνα καταστρέφει την Ιερουσαλήμ και οδηγεί το λαό του Θεού σε εξορία

Ο Ιωράμ του Ιούδα παντρεύεται τη Γοθολία, κόρη του Αχαάβ και της Ιεζάβελ· ο Ιωράμ αποστατεί και το ίδιο κάνει στη συνέχεια και ο γιος του ο Οχοζίας (8:16-27)

Όταν ο Οχοζίας πεθαίνει, η Γοθολία προσπαθεί να σκοτώσει το σπέρμα του Δαβίδ για να κυβερνήσει η ίδια· ο Ιωάς, γιος του Οχοζία, διασώζεται από τη θεία του και τελικά γίνεται βασιλιάς· η Γοθολία φονεύεται (11:1-16)

Όσο ζει ο Αρχιερέας Ιωδαέ και συμβουλεύει τον Ιωάς, εκείνος αποκαθιστά την αληθινή λατρεία, αλλά οι “θυσίες στους υψηλούς τόπους” συνεχίζονται κατά τη διάρκεια τόσο της δικής του βασιλείας όσο και των διαδόχων του—του Αμαζία, του Αζαρία (Οζία) και του Ιωθάμ (12:1-16· 14:1-4· 15:1-4, 32-35)

Ο γιος του Ιωθάμ, ο Άχαζ, επιδίδεται στην ειδωλολατρία· ο γιος του Άχαζ, ο Εζεκίας, προβαίνει σε καλές μεταρρυθμίσεις, αλλά αυτές ανατρέπονται από τη μετέπειτα κακή διακυβέρνηση του Μανασσή και του Αμών (16:1-4· 18:1-6· 21:1-22)

Ο γιος του Αμών, ο Ιωσίας, λαβαίνει αποφασιστικά μέτρα για να απαλλάξει τον τόπο από την ειδωλολατρία· σκοτώνεται πολεμώντας τον Φαραώ Νεχαώ (22:1–23:30)

Οι τέσσερις τελευταίοι βασιλιάδες του Ιούδα είναι άπιστοι: ο γιος του Ιωσία, ο Ιωάχαζ, πεθαίνει στην Αίγυπτο, όπου βρίσκεται αιχμάλωτος· έπειτα από τον Ιωάχαζ, βασιλεύει ο αδελφός του ο Ιωακείμ· ο γιος του Ιωακείμ και διάδοχός του, ο Ιωαχίν, οδηγείται εξόριστος στη Βαβυλώνα· ο αδελφός του Ιωακείμ, ο Σεδεκίας, βασιλεύει μέχρι την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλωνίους, και οι περισσότεροι που επιζούν από την κατάκτηση οδηγούνται σε εξορία (23:31–25:21)