Οι Εβραίοι, οι Χριστιανοί και η Μεσσιανική Ελπίδα

«Πιστεύω απόλυτα ότι ο Μεσσίας θα έρθει, και παρ’ όλο που μπορεί να αργεί, εγώ κάθε μέρα θα προσμένω τον ερχομό του».—Μωυσής Μαϊμονίδης (γνωστός επίσης ως Ραμπάμ), (1135-1204).¹

ΜΕΣΣΙΑΣ! Επί αιώνες οι Εβραίοι έτρεφαν ελπίδες για τον ερχομό του. Ωστόσο, όταν ήρθε ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, οι περισσότεροι Εβραίοι τον απέρριψαν εντελώς ως Μεσσία. Σύμφωνα με την εβραϊκή άποψη, ο Ιησούς δεν ανταποκρινόταν στις προσδοκίες τους.

«Μεσσίας» σημαίνει «χρισμένος». Μεταξύ των Εβραίων ο όρος κατέληξε να αντιπροσωπεύει έναν απόγονο του Βασιλιά Δαβίδ, ο οποίος θα εγκαινίαζε μια ένδοξη κυριαρχία. (2 Σαμουήλ 7:12, 13) Μέχρι τις μέρες του Ιησού, οι Εβραίοι είχαν υποφέρει επί αιώνες υπό την εξουσία μιας σειράς σκληρών Εθνικών κυβερνητών. Λαχταρούσαν έναν πολιτικό απελευθερωτή.² Έτσι, όταν ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ παρουσιάστηκε ως ο από μακρού αναμενόμενος Μεσσίας, φυσιολογικά υπήρχε στην αρχή μεγάλος ενθουσιασμός. (Λουκάς 4:16-22) Αλλά, προς μεγάλη απογοήτευση των Ιουδαίων, ο Ιησούς δεν ήταν πολιτικός ήρωας. Αντίθετα, ισχυριζόταν ότι η Βασιλεία του ‘δεν ήταν εκ του κόσμου’. (Ιωάννης 18:36) Επιπρόσθετα, ο Ιησούς δεν εγκαινίασε τότε την ένδοξη Μεσσιανική εποχή που προέβλεψε ο προφήτης Ησαΐας. (Ησαΐας 11:4-9) Και όταν ο Ιησούς θανατώθηκε ως εγκληματίας, το έθνος ως σύνολο έπαψε να ενδιαφέρεται γι’ αυτόν.

Χωρίς να πτοηθούν από τα γεγονότα αυτά, οι ακόλουθοι του Ιησού συνέχισαν να διακηρύττουν ότι εκείνος ήταν ο Μεσσίας. Πού οφειλόταν αυτός ο αξιοσημείωτος ζήλος; Στην πεποίθηση ότι ο θάνατος του Ιησού εκπλήρωσε προφητείες, ιδιαίτερα την προφητεία του Ησαΐα στα εδάφια 52:13–53:12. Εκεί διαβάζουμε εν μέρει:

«Ιδού, ο δούλος μου θέλει ευοδωθή· θέλει υψωθή . . . και αναβή υψηλά σφόδρα. . . . Διότι ανέβη . . . ως τρυφερόν φυτόν και ως ρίζα από ξηράς γης· . . . Καταπεφρονημένος και απερριμμένος υπό των ανθρώπων· άνθρωπος θλίψεων και δόκιμος ασθενείας· και ως άνθρωπος από του οποίου αποστρέφει τις το πρόσωπον, κατεφρονήθη και ως ουδέν ελογίσθημεν αυτόν. Αυτός τωόντι τας ασθενείας ημών εβάστασε και τας θλίψεις ημών επεφορτίσθη· . . . εταλαιπωρήθη δια τας ανομίας ημών· η τιμωρία, ήτις έφερε την ειρήνην ημών, ήτο επ’ αυτόν· και δια των πληγών αυτού ημείς ιάθημεν. Πάντες ημείς επλανήθημεν ως πρόβατα· εστράφημεν έκαστος εις την οδόν αυτού· . . . Αυτός ήτο κατατεθλιμμένος και βεβασανισμένος αλλά δεν ήνοιξε το στόμα αυτού· εφέρθη ως αρνίον επί σφαγήν, . . . εσηκώθη από της γης των ζώντων· . . . Και ο τάφος αυτού διωρίσθη μετά των κακούργων».

Ένας Μεσσίας που θα Υπέφερε;

Μήπως ο Ησαΐας προείπε εδώ για έναν Μεσσία ο οποίος θα υπέφερε και θα πέθαινε; Οι περισσότεροι σύγχρονοι Εβραίοι σχολιολόγοι απαντούν αρνητικά. Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο Δούλος ο οποίος υπέφερε ήταν το ίδιο το έθνος Ισραήλ στη διάρκεια της βαβυλωνιακής εξορίας. Άλλοι συνδέουν τα παθήματα που υπέφερε ο Δούλος με περιόδους όπως οι Σταυροφορίες ή το ναζιστικό Ολοκαύτωμα.³ Αλλά μπορεί να σταθεί αυτή η εξήγηση σε μια προσεκτική, εξονυχιστική εξέταση; Είναι αλήθεια ότι σε μερικές περικοπές ο Ησαΐας μιλάει για τον Ισραήλ χαρακτηρίζοντάς τον «δούλο» του Θεού. Αλλά αναφέρεται στον Ισραήλ ως έναν πείσμονα, αμαρτωλό δούλο! (Ησαΐας 42:19· 44:21, 22) Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια (Encyclopaedia Judaica) λοιπόν εντοπίζει αυτή την αντίθεση: «Ο πραγματικός Ισραήλ είναι αμαρτωλός και ο Δούλος [στο 53ο κεφάλαιο του Ησαΐα] απαλλαγμένος από αμαρτίες».⁴

Μερικοί, λοιπόν, υποστηρίζουν ότι ο Δούλος αντιπροσωπεύει μια ‘επίλεκτη ομάδα δικαίων’ στον Ισραήλ, η οποία υπέφερε για λογαριασμό των αμαρτωλών Ιουδαίων.⁵ Αλλά ο Ησαΐας ποτέ δεν μίλησε για μια τέτοια επίλεκτη ομάδα. Αντίθετα, προφήτεψε πως ολόκληρο το έθνος θα ήταν αμαρτωλό! (Ησαΐας 1:5, 6· 59:1-4· παράβαλε Δανιήλ 9:11, 18, 19.) Άλλωστε, σε καιρούς θλίψεων, οι Εβραίοι υπέφεραν είτε ήταν δίκαιοι είτε όχι.

Άλλο ένα πρόβλημα: Για ποιους υπέφερε ο Δούλος; Το ιουδαϊκό σχολιολόγιο Σονσίνο (Soncino) υποδεικνύει τους Βαβυλώνιους. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, ποιος ομολόγησε ότι ο Δούλος υπέφερε «δια τας ανομίας ημών»; (Ησαΐας 53:5) Είναι λογικό να πιστεύει κανείς ότι οι Βαβυλώνιοι (ή οποιοιδήποτε άλλοι Εθνικοί) θα έκαναν μια τέτοια εκπληκτική ομολογία—ότι οι Εβραίοι υπέφεραν για λογαριασμό τους;⁶

Είναι ενδιαφέρον ότι μερικοί ραβίνοι του πρώτου αιώνα (και αρκετοί άλλοι από τότε) ταύτισαν το Δούλο που υπέφερε με τον Μεσσία.⁷ (Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 11.) Χιλιάδες Εβραίοι έφτασαν στο σημείο να διακρίνουν αδιαμφισβήτητα παράλληλα μεταξύ του Δούλου που υπέφερε και του Ιησού από τη Ναζαρέτ. Σαν αυτόν το Δούλο, ο Ιησούς ήταν ταπεινής καταγωγής. Τελικά, καταφρονήθηκε και απορρίφθηκε πλήρως. Αν και δεν επιτέλεσε κάποια πολιτική κατάκτηση, βάσταξε τις ασθένειες άλλων, θεραπεύοντας θαυματουργικά τις παθήσεις τους. Αν και ήταν αθώος, πέθανε ως αποτέλεσμα δικαστικής πλάνης—ένα τέλος που δέχτηκε αδιαμαρτύρητα.

Ένας Μεσσίας που θα Πέθαινε;

Γιατί θα έπρεπε να πεθάνει ο Μεσσίας; Το εδάφιο Ησαΐας 53:10, ΛΧ, εξηγεί: «Όμως ο Κύριος ηθέλησε να τον συντρίψη με πόνον, ούτως ώστε, όταν προσφέρη εαυτόν θυσίαν περί αμαρτίας να ίδη απογόνους, να επιμηκύνη την ζωήν αυτού και το θέλημα του Κυρίου να ευοδωθή εις την χείρα του». Αυτά τα λόγια αναφέρονται στη λευιτική συνήθεια της προσφοράς ζώων ως θυμάτων για εξιλέωση από αμαρτία ή ενοχή. Ο Μεσσίας θα υπέφερε έναν επονείδιστο θάνατο, αλλά σαν ένα θύμα που θα προσφερόταν για θυσία, ο θάνατός του θα είχε εξιλεωτική αξία.

Ωστόσο, αν ο Μεσσίας πέθαινε, πώς θα μπορούσε να εκπληρώσει τις προφητείες σχετικά με την ένδοξη κυριαρχία του, πολύ περισσότερο δε να ‘δει απογόνους και να επιμηκύνει τη ζωή του’; Λογικά, μέσω ανάστασης από τους νεκρούς. (Παράβαλε 1 Βασιλέων 17:17-24.) Η ανάσταση του Μεσσία θα έλυνε επίσης το πρόβλημα της φαινομενικής αντίφασης ανάμεσα στο εδάφιο Δανιήλ 7:13, το οποίο προέβλεπε ότι ο Μεσσίας θα ερχόταν θριαμβευτικά πάνω στις νεφέλες του ουρανού, και στο εδάφιο Ζαχαρίας 9:9, το οποίο έλεγε ότι θα έφτανε ταπεινά πάνω σε ένα γάιδαρο. Το Ταλμούδ προσπαθούσε να εξηγήσει αυτό το παράδοξο υποστηρίζοντας τα εξής: «Αν είναι άξιοι, θα έρθει με τις νεφέλες του ουρανού· αν όχι, ταπεινά και ιππεύοντας ένα γάιδαρο». (Σάνχεδριν 98α)⁸ Αυτό θα σήμαινε ότι μια από τις προφητείες, είτε του εδαφίου Δανιήλ 7:13 είτε του εδαφίου Ζαχαρίας 9:9, θα παρέμενε ανεκπλήρωτη. Ωστόσο, η ανάσταση του Μεσσία θα του επέτρεπε να εκπληρώσει και τις δυο προφητείες. Αρχικά, αυτός θα ερχόταν ταπεινά για να υποφέρει και να πεθάνει. Μετά την ανάστασή του, θα επέστρεφε με δόξα και θα εγκαινίαζε την ουράνια Μεσσιανική κυριαρχία.

Εκατοντάδες Ιουδαίοι αυτόπτες μάρτυρες πιστοποίησαν ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. (1 Κορινθίους 15:6) Είναι δυνατόν να αγνοηθούν αυτοί οι ισχυρισμοί;

Ο Ιουδαϊσμός και ο Ιησούς

Οι περισσότεροι Ιουδαίοι του πρώτου αιώνα απέρριψαν τον Ιησού ως Μεσσία. Εντούτοις, αυτός άσκησε βαθιά επίδραση στον Ιουδαϊσμό. Αν και ελάχιστη μνεία γίνεται για τον Ιησού στο Ταλμούδ, αυτά τα λίγα που λέγονται επιχειρούν «να μειώσουν το πρόσωπο του Ιησού με το να του καταμαρτυρούν παράνομη γέννηση, μαγεία και επονείδιστο θάνατο».a—Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια (The Jewish Encyclopedia).⁹

Ο Εβραίος λόγιος Τζόζεφ Κλόσνερ παραδέχεται ότι αυτές οι ιστορίες «δίνουν την εντύπωση πως είναι σκόπιμα σχεδιασμένες έτσι ώστε να έρχονται σε αντίθεση με τα γεγονότα που έχουν καταγραφτεί στα Ευαγγέλια».¹¹ Και δικαιολογημένα! Η Καθολική Εκκλησία επιδείνωσε την απέχθεια των Εβραίων προς τον Ιησού με τον αντισημιτισμό της. Απομάκρυνε περαιτέρω τους Εβραίους διακηρύττοντας ότι ο Ιησούς είναι ο υποτιθέμενος ‘Θεός ο Υιός’—μέρος της ακατανόητης Τριάδας—πράγμα που έρχεται σε άμεση αντίθεση με τις διδασκαλίες του ίδιου του Ιησού. Στο εδάφιο Μάρκος 12:29, ο Ιησούς παρέθεσε από την Τορά, λέγοντας: «Άκουε Ισραήλ, Κύριος ο Θεός ημών είναι είς Κύριος».—Δευτερονόμιον 6:4.

Αν και ο Ιουδαϊσμός αντιστάθηκε στον προσηλυτισμό, «η Χριστιανοσύνη επηρέασε σημαντικά τον Ιουδαϊσμό. Ανάγκασε τους ραβίνους να αλλάξουν τα σημεία στα οποία έδιναν έμφαση και σε μερικές περιπτώσεις να αλλάξουν τις απόψεις τους».¹² Σε προηγούμενες γενιές, οι ραβίνοι πίστευαν ότι η Μεσσιανική ελπίδα διαπότιζε τις Γραφές. Έβλεπαν ακτίνες αυτής της ελπίδας σε εδάφια της Αγίας Γραφής όπως το Γένεσις 3:15 και 49:10. Το Παλαιστινιακό Ταργκούμ εφάρμοσε την εκπλήρωση του πρώτου εδαφίου στην «ημέρα του Βασιλιά Μεσσία».¹³ Το Μιντράς Ραμπά (Midrash Rabbah) ανέφερε για το δεύτερο εδάφιο: «Αυτό υπονοεί τον βασιλικό Μεσσία».¹⁴ Το Ταλμούδ επίσης εφάρμοσε πολλές προφητείες του Ησαΐα, του Δανιήλ και του Ζαχαρία στον Μεσσία.¹⁵ «Όλοι οι προφήτες προφήτευσαν μόνο για τις ημέρες του Μεσσία», Ταλμούδ, Σάνχεδριν 99α.¹⁶

Αλλά κάτω από την πίεση των προσπαθειών που έκανε ο Χριστιανικός κόσμος με σκοπό τον προσηλυτισμό, ο Ιουδαϊσμός επανεκτίμησε τις θέσεις του. Πολλά Γραφικά εδάφια που από παλιά εφαρμόζονταν στον Μεσσία επανερμηνεύτηκαν.¹⁷ Καθώς η σύγχρονη εποχή ανέτελλε, κάτω από την επιρροή της ανώτερης κριτικής της Αγίας Γραφής, μερικοί Εβραίοι λόγιοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Μεσσιανική ελπίδα δεν εμφανίζεται πουθενά στην Αγία Γραφή!¹⁸

Η Μεσσιανική ελπίδα, ωστόσο, υπέστη κάποια μορφή αναγέννησης με τη δημιουργία του Κράτους του Ισραήλ το 1948. Ο Χάρολντ Τίκτιν γράφει: ‘Τα περισσότερα εβραϊκά κόμματα βλέπουν την ανάδυση του Κράτους του Ισραήλ ως μεγάλο προφητικό γεγονός’.¹⁹ Παρ’ όλα αυτά, το ζήτημα του πότε πρόκειται να έρθει ο από μακρού αναμενόμενος Μεσσίας παραμένει άλυτο στις σκέψεις των Εβραίων. Το Ταλμούδ λέει: «Όταν δείτε μια γενιά που τα προβλήματα την κατακλύζουν σαν ποτάμι, να περιμένετε [τον Μεσσία]». (Σάνχεδριν 98α)²⁰ Ωστόσο, ο Μεσσίας των Εβραίων δεν ήρθε στη διάρκεια της σκοτεινής νύχτας του Ολοκαυτώματος ούτε στη διάρκεια της ταραχώδους γέννησης του Κράτους του Ισραήλ. Αναρωτιέται κανείς: ‘Τι μεγαλύτερα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίσει ακόμη ο εβραϊκός λαός προτού έρθει ο Μεσσίας;’

Αναζητώντας τον Μεσσία

Η Μεσσιανική ελπίδα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε από τους Εβραίους. Ανάμεσά τους, η ελπίδα αυτή έχει εξασθενήσει. Η λάμψη της έχει σχεδόν χαθεί, εξαιτίας των παθημάτων και της απογοήτευσης που δοκίμασαν επί εκατονταετίες. Η ειρωνεία είναι ότι εκατομμύρια άτομα από τα έθνη, ή Εθνικοί όπως αλλιώς θα λέγαμε, έφτασαν στο σημείο να αναζητήσουν και να αποδεχτούν με χαρά έναν Μεσσία. Είναι άραγε απλή σύμπτωση που ο Ησαΐας είπε αναφορικά με τον Μεσσία: «Προς αυτόν θέλουσι προστρέξει τα έθνη»; (Ησαΐας 11:10) Δεν πρέπει άραγε και οι ίδιοι οι Εβραίοι να αναζητήσουν τον Μεσσία; Γιατί πρέπει να στερούν από τον εαυτό τους την ελπίδα που τόσο καιρό έτρεφαν;

Είναι μάταιο, ωστόσο, να αναζητά κανείς έναν μελλοντικό Μεσσία. Σε περίπτωση που ερχόταν, πώς θα μπορούσε να αποδείξει ότι είναι γνήσιος απόγονος του Βασιλιά Δαβίδ; Δεν καταστράφηκαν τα γενεαλογικά αρχεία μαζί με το δεύτερο ναό; Αν και στις ημέρες του Ιησού υπήρχαν αυτά τα αρχεία, ποτέ δεν αμφισβήτησε κανείς επιτυχώς την αξίωση που πρόβαλλε αυτός ότι ήταν νόμιμος απόγονος του Δαβίδ.b Θα μπορούσε ποτέ μελλοντικά κάποιος ο οποίος προβάλλει Μεσσιανικές αξιώσεις να έχει τέτοια διαπιστευτήρια; Θα πρέπει, λοιπόν, κανείς να αναζητήσει τον Μεσσία που ήρθε στο παρελθόν.

Αυτό απαιτεί να δει κανείς τον Ιησού με άλλο μάτι, παραμερίζοντας τις προκαταλήψεις. Η θηλυπρεπής, ασκητική μορφή που εμφανίζεται στις εκκλησιαστικές ζωγραφιές ελάχιστη ομοιότητα παρουσιάζει με τον Ιησού. Οι αφηγήσεις των Ευαγγελίων—οι οποίες έχουν γραφτεί από Ιουδαίους—τον παρουσιάζουν ως ένα δυνατό, δραστήριο άντρα, ένα ‘ραββί’ με εξαιρετική σοφία. (Ιωάννης 3:2) Στην πραγματικότητα, ο Ιησούς ξεπερνάει κάθε όνειρο των Εβραίων για έναν πολιτικό απελευθερωτή. Ως νικητής Βασιλιάς, θα εγκαινιάσει, όχι ένα εύθραυστο πολιτικό κράτος, αλλά μια ακατανίκητη ουράνια Βασιλεία, η οποία θα αποκαταστήσει τον Παράδεισο σε ολόκληρη τη γη και υπό την οποία «ο λύκος θέλει συγκατοικεί μετά του αρνίου».—Ησαΐας 11:6· Αποκάλυψις 19:11-16.

Εσείς θα ζήσετε σ’ αυτή τη Μεσσιανική εποχή; Ο Μαϊμονίδης συμβούλεψε τους Εβραίους απλώς να ‘προσμένουν τον ερχομό του Μεσσία’.²² Οι καιροί μας, ωστόσο, είναι τόσο πολύ κρίσιμοι ώστε δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε να χάσουμε την επιστροφή του. Ολόκληρο το ανθρώπινο γένος έχει τρομερή ανάγκη από έναν Μεσσία, κάποιον που θα το απελευθερώσει από τα προβλήματα που πλήττουν αυτόν τον πλανήτη. Είναι λοιπόν καιρός να τον αναζητήσετε—έντονα, ενεργά. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά είναι πρόθυμοι να σας βοηθήσουν να το κάνετε αυτό. Να θυμάστε ότι το να αναζητήσετε τον Μεσσία δεν αποτελεί προδοσία της εβραϊκής σας κληρονομιάς, αφού η Μεσσιανική ελπίδα είναι σύμφυτη με τον Ιουδαϊσμό. Και αναζητώντας τον Μεσσία μπορεί κάλλιστα να ανακαλύψετε ότι έχει ήδη έρθει.

Βιβλιογραφικές Παραπομπές

 1. The Book of Jewish Knowledge, του Nathan Ausubel, 1964, σελίδα 286· Encyclopaedia Judaica, 1971, Τόμος 11, σελίδα 754.

 2. The Messiah Idea in Jewish History, του Julius H. Greenstone, 1973 (πρώτη έκδοση το 1906), σελίδα 75.

 3. Encyclopaedia Judaica, 1971, Τόμος 9, σελίδα 65· Soncino Books of the Bible—Isaiah, επιμέλεια A. Cohen, 1949, σελίδα 260· You Take Jesus, I’ll Take God, του Samuel Levine, 1980, σελίδα 25.

 4. Encyclopaedia Judaica, 1971, Τόμος 9, σελίδα 65.

 5. Encyclopaedia Judaica, 1971, Τόμος 9, σελίδα 65· The Suffering Servant in Deutero-Isaiah, του Christopher R. North, Πρώτη Έκδοση 1948, σελίδες 9, 202, 203.

 6. Soncino Books of the Bible—Isaiah, επιμέλεια A. Cohen, 1949, σελίδα 261.

 7. The Book of Isaiah, σχολιολόγιο του Amos Chakham, 1984, σελίδα 575· The Targum of Isaiah, επιμέλεια J. F. Stenning, 1949, σελίδα 178· The Suffering Servant in Deutero-Isaiah, του Christopher R. North, Πρώτη Έκδοση 1948, σελίδες 11-15· Encyclopaedia Judaica, 1971, Τόμος 9, σελίδα 65.

 8. The Babylonian Talmud, μετάφραση Dr. H. Freedman, 1959, Τόμος II, σελίδα 664.

 9. The Jewish Encyclopedia, 1910, Τόμος VII, σελίδα 170.

10. Israelis, Jews, and Jesus, του Pinchas Lapide, 1979, σελίδες 73, 74.

11. Jesus of Nazareth—His Life, Times, and Teaching, του Joseph Klausner, 1947 (πρωτοδημοσιεύτηκε στη Μεγάλη Βρετανία το 1925), σελίδα 19.

12. The Jewish People and Jesus Christ, του Jakób Jocz, 1954 (πρωτοδημοσιεύτηκε το 1949), σελίδα 153.

13. Neophyti 1, Targum Palestinense, Ms de la Biblioteca Vaticana, Génesis, 1968, Τόμος I, σελίδες 503, 504· The Messiah: An Aramaic Interpretation, του Samson H. Levey, 1974, σελίδες 2, 3.

14. Midrash Rabbah, μετάφραση-επιμέλεια Dr. H. Freedman και Maurice Simon, 1961 (Πρώτη Έκδοση 1939), Τόμος II, σελίδα 956· Chumash With Targum Onkelos, Haphtaroth and Rashi’s Commentary, μετάφραση A. M. Silbermann και M. Rosenbaum, 1985, σελίδες 245, 246.

15. The Babylonian Talmud, μετάφραση Dr. H. Freedman, 1959, Τόμος II, σελίδες 663-665, 670, 671 (Σάνχεδριν 98α, 98β).

16. New Edition of the Babylonian Talmud, επιμέλεια-μετάφραση Michael L. Rodkinson, 1903, Μέρος IV, Τόμος VIII, σελίδα 312 (Φυλλάδιο Σάνχεδριν)· The Babylonian Talmud, μετάφραση Dr. H. Freedman, 1959, Τόμος II, σελίδα 670 (Σάνχεδριν 99α).

17. The Suffering Servant in Deutero-Isaiah, του Christopher R. North, Πρώτη Έκδοση 1948, σελίδα 18· The Jewish People and Jesus Christ, του Jakób Jocz, 1954 (πρωτοδημοσιεύτηκε το 1949), σελίδες 205-207, 282· The Pentateuch and Haftorahs, επιμέλεια Dr. J. H. Hertz, 1929-1936, Τόμος I, σελίδα 202· Palestinian Judaism in New Testament Times, του Werner Förster, μετάφραση Gordon E. Harris, 1964, σελίδες 199, 200.

18. Encyclopaedia Judaica, 1971, Τόμος 11, σελίδα 1407· U.S. Catholic, Δεκέμβριος 1983, σελίδα 20.

19. U.S. Catholic, Δεκέμβριος 1983, σελίδα 21· What Is Judaism?, του Emil L. Fackenheim, 1987, σελίδες 268, 269.

20. The Babylonian Talmud, μετάφραση Dr. H. Freedman, 1959, Τόμος II, σελίδα 663.

21. The Works of Josephus, μετάφραση William Whiston, 1987, Ιωσήπου βίος 1:1-6, και Κατ’ Απίωνος, υποσημείωση στο 7:31, 32.

22. The Book of Jewish Knowledge, του Nathan Ausubel, 1964, σελίδα 286.

23. The Targum of Isaiah, επιμέλεια J. F. Stenning, 1949, σελίδες vii, 178· The Messiah: An Aramaic Interpretation, του Samson H. Levey, 1974, σελίδες 63, 66, 67· The Suffering Servant in Deutero-Isaiah, του Christopher R. North, Πρώτη Έκδοση 1948, σελίδα 11.

24. The Fifty-Third Chapter of Isaiah—According to the Jewish Interpreters, των S. R. Driver και A. Neubauer, 1969, Τόμος II, σελίδα 7· New Edition of the Babylonian Talmud, επιμέλεια-μετάφραση Michael L. Rodkinson, 1903, Μέρος IV, Τόμος VIII, σελίδα 310.

25. The Fifty-Third Chapter of Isaiah—According to the Jewish Interpreters, των S. R. Driver και A. Neubauer, 1969, Τόμος II, σελίδες 374, 375.

26. The Fifty-Third Chapter of Isaiah—According to the Jewish Interpreters, των S. R. Driver και A. Neubauer, 1969, Τόμος II, σελίδες x, 99, 100.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Ο Δούλος που θα Υπέφερε, Κατά τα Ραβινικά Συγγράμματα

Στο πέρασμα των αιώνων, αρκετές ευυπόληπτες αυθεντίες του Ιουδαϊσμού εφάρμοσαν την προφητεία των εδαφίων Ησαΐας 52:13–53:12 στον Μεσσία:

Το Ταργκούμ του Ιωνάθαν μπεν Ουζιήλ (1ος αιώνας Κ.Χ.). Στην απόδοση του εδαφίου Ησαΐας 52:13, το Ταργκούμ λέει: «Δείτε, ο δούλος μου, ο Χρισμένος (ή ο Μεσσίας) θα ευημερήσει».²³

Το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ (Σάνχεδριν 98β) (περ. 3ος αιώνας Κ.Χ.): «Ο Μεσσίας—ποιο είναι το όνομά του; . . . Οι ραβίνοι λένε, Ο λεπρός [· αυτοί] που ανήκουν στον οίκο των ραβίνων [λένε, Ο άρρωστος], όπως έχει λεχθεί, ‘Ασφαλώς αυτός βάσταξε τις ασθένειές μας’».—Παράβαλε Ησαΐας 53:4.²⁴

Μωυσής Μαϊμονίδης (Ραμπάμ) (12ος αιώνας): «Ποιος πρόκειται να είναι ο τρόπος με τον οποίο θα επιστρέψει ο Μεσσίας, και πού θα είναι ο τόπος της πρώτης του εμφάνισης; . . . Στα λόγια του Ησαΐα [52:15], στην περιγραφή του τρόπου με τον οποίο οι βασιλείς θα τον ακούν, διαβάζουμε: Οι βασιλείς θέλουσι φράξει το στόμα αυτών επ’ αυτόν».²⁵

Μωυσής ιμπν Κρίσπιν Κόεν (14ος αιώνας): «Χαίρομαι που θα ερμηνεύσω [το 53ο κεφάλαιο του Ησαΐα], σε αρμονία με τη διδαχή των ραβίνων μας για τον Βασιλιά Μεσσία, και θα είμαι όσο μπορώ πιο προσεκτικός, ώστε να προσκολληθώ στην κατά γράμμα έννοια: έτσι, είναι πιθανό ότι θα ξεφύγω από τις βεβιασμένες και παρατραβηγμένες ερμηνείες για τις οποίες είναι ένοχοι άλλοι [Εβραίοι σχολιολόγοι]».²⁶

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Οι περισσότεροι Εβραίοι απέρριψαν την ιδέα ενός «Μεσσία που θα υπέφερε». Αυτό ερχόταν σε αντίθεση με την προσδοκία τους για ένα νικητή Βασιλιά

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Μόνο ο Μεσσίας μπορεί να φέρει τις ένδοξες συνθήκες που προειπώθηκαν από τον Ησαΐα