Ο Ιεχωβά “Προμηθεύει Διαφυγή” για Εμάς
«Ο Ιεχωβά θα τους βοηθήσει και θα τους προμηθεύσει διαφυγή».—ΨΑΛΜ. 37:40.
1, 2. Ποια θεμελιώδης αλήθεια σχετικά με τον Ιεχωβά αποτελεί πηγή παρηγοριάς και δύναμης για εμάς;
ΟΙ ΣΚΙΕΣ που δημιουργούνται από τον ήλιο δεν μένουν στάσιμες. Καθώς η γη κινείται, οι σκιές μετατοπίζονται και αλλάζουν διαρκώς. Ο Δημιουργός, όμως, της γης και του ήλιου δεν αλλάζει. (Μαλ. 3:6) Η Γραφή λέει: «Σε αυτόν δεν υπάρχει μεταβολή στην κλίση της σκιάς». (Ιακ. 1:17) Αυτή η θεμελιώδης αλήθεια σχετικά με τον Ιεχωβά αποτελεί πραγματικά πηγή παρηγοριάς και δύναμης για εμάς, ιδίως όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες δοκιμασίες και προκλήσεις. Γιατί;
2 Όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο, ο Ιεχωβά αποδείχτηκε ότι ήταν “Αυτός που προμήθευε διαφυγή” στους Βιβλικούς χρόνους. (Ψαλμ. 70:5) Ο Ιεχωβά είναι αναλλοίωτος και κρατάει το λόγο του. Επομένως, οι λάτρεις του σήμερα έχουν κάθε λόγο να είναι βέβαιοι ότι «θα τους βοηθήσει και θα τους προμηθεύσει διαφυγή». (Ψαλμ. 37:40) Πώς έχει προμηθεύσει διαφυγή ο Ιεχωβά για τους υπηρέτες του στους σύγχρονους καιρούς; Πώς μπορεί να κάνει το ίδιο για εμάς προσωπικά;
Απελευθέρωση από τους Εναντίους
3. Γιατί μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι οι ενάντιοι δεν θα κάνουν το λαό του Ιεχωβά να σταματήσει να κηρύττει τα καλά νέα;
3 Όση και αν είναι η εναντίωση του Σατανά, δεν θα εμποδίσει ποτέ τους Μάρτυρες του Ιεχωβά να αποδίδουν στον Ιεχωβά την αποκλειστική λατρεία που του αξίζει. Ο Λόγος του Θεού μάς διαβεβαιώνει: «Οποιοδήποτε όπλο κατασκευαστεί εναντίον σου δεν θα έχει επιτυχία, και όποια γλώσσα και αν εγερθεί εναντίον σου στην κρίση, θα την καταδικάσεις». (Ησ. 54:17) Οι ενάντιοι έχουν προσπαθήσει αλλά δεν έχουν καταφέρει να εμποδίσουν το λαό του Θεού να επιτελέσει την αποστολή που έχει να κηρύξει. Εξετάστε δύο παραδείγματα.
4, 5. Ποια εναντίωση αντιμετώπισε ο λαός του Ιεχωβά το 1918, και με ποιο αποτέλεσμα;
4 Το 1918, ο λαός του Ιεχωβά αντιμετώπισε ένα κύμα διωγμού το οποίο υποκινήθηκε από τον κλήρο και είχε στόχο να καταπνίξει το έργο κηρύγματος που έκαναν. Στις 7 Μαΐου εκδόθηκαν ομοσπονδιακά εντάλματα σύλληψης για τον Ι. Φ. Ρόδερφορντ, ο οποίος επέβλεπε το παγκόσμιο έργο κηρύγματος εκείνον τον καιρό, και για κάποια άλλα άτομα στα κεντρικά γραφεία. Μέσα σε δύο μήνες, ο αδελφός Ρόδερφορντ και οι συνεργάτες του καταδικάστηκαν άδικα για συνωμοσία και τους επιβλήθηκαν ποινές πολυετούς κάθειρξης. Μήπως είχαν καταφέρει οι ενάντιοι να χρησιμοποιήσουν τα δικαστήρια για να πλήξουν ανεπανόρθωτα το έργο κηρύγματος; Ασφαλώς όχι!
5 Θυμηθείτε την υπόσχεση του Ιεχωβά: «Οποιοδήποτε όπλο κατασκευαστεί εναντίον σου δεν θα έχει επιτυχία». Με μια απρόσμενη τροπή των γεγονότων, στις 26 Μαρτίου 1919—εννέα μήνες αφότου καταδικάστηκαν ο αδελφός Ρόδερφορντ και οι συνεργάτες του—οι φυλακισμένοι αδελφοί αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση. Το επόμενο έτος, στις 5 Μαΐου 1920, οι κατηγορίες εναντίον τους αποσύρθηκαν. Οι αδελφοί χρησιμοποίησαν την ελευθερία τους για να δώσουν ώθηση στο έργο της Βασιλείας. Με ποιο αποτέλεσμα; Έκτοτε έχει σημειωθεί εκπληκτική αύξηση! Όλη η τιμή για το συγκεκριμένο αποτέλεσμα ανήκει σε “Αυτόν που προμηθεύει διαφυγή”.—1 Κορ. 3:7.
6, 7. (α) Ποια εκστρατεία κατά των Μαρτύρων του Ιεχωβά έλαβε χώρα στη ναζιστική Γερμανία, και με ποιο αποτέλεσμα; (β) Τι πιστοποιεί η σύγχρονη ιστορία των Μαρτύρων του Ιεχωβά;
6 Εξετάστε τώρα ένα δεύτερο παράδειγμα. Το 1934, ο Χίτλερ ορκίστηκε να εξοντώσει τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στη Γερμανία. Αυτή δεν ήταν κενή απειλή. Ακολούθησαν εκτεταμένες συλλήψεις και φυλακίσεις. Χιλιάδες Μάρτυρες υπήρξαν θύματα αυτού του διωγμού, ενώ εκατοντάδες έχασαν τη ζωή τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Είχε επιτυχία η εκστρατεία που έκανε ο Χίτλερ για να εξαλείψει τους Μάρτυρες; Κατάφερε να σταματήσει εντελώς το κήρυγμα των καλών νέων στη Γερμανία; Κάθε άλλο! Κατά τη διάρκεια του διωγμού, οι αδελφοί μας κήρυτταν υπό την επιφάνεια. Μετά την κατάρρευση του ναζιστικού καθεστώτος, χρησιμοποίησαν την ελευθερία τους για να συνεχίσουν να κηρύττουν. Σήμερα, υπάρχουν πάνω από 165.000 διαγγελείς της Βασιλείας στη Γερμανία. Άλλη μια φορά, “Αυτός που προμηθεύει διαφυγή” κράτησε την υπόσχεσή του: «Οποιοδήποτε όπλο κατασκευαστεί εναντίον σου δεν θα έχει επιτυχία».
7 Η σύγχρονη ιστορία των Μαρτύρων του Ιεχωβά αποδεικνύει ότι ο Ιεχωβά δεν θα επιτρέψει ποτέ να αφανιστεί ο λαός του ως ομάδα. (Ψαλμ. 116:15) Τι θα πούμε, όμως, για εμάς ως άτομα; Πώς προμηθεύει ο Ιεχωβά διαφυγή για εμάς προσωπικά;
Τι θα Λεχθεί για τη Σωματική Προστασία;
8, 9. (α) Πώς γνωρίζουμε ότι η άμεση σωματική μας προστασία δεν είναι εγγυημένη; (β) Τι πρέπει να αναγνωρίζουμε ρεαλιστικά;
8 Ως άτομα, γνωρίζουμε ότι η άμεση σωματική μας προστασία δεν είναι εγγυημένη. Υιοθετούμε την άποψη που εξέφρασαν οι τρεις πιστοί Εβραίοι οι οποίοι αρνήθηκαν να προσκυνήσουν τη χρυσή εικόνα του Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα. Εκείνοι οι θεοφοβούμενοι νεαροί δεν θεωρούσαν δεδομένο ότι ο Ιεχωβά θα τους προστάτευε θαυματουργικά από σωματική βλάβη. (Διαβάστε Δανιήλ 3:17, 18.) Τελικά, ο Ιεχωβά όντως τους απελευθέρωσε από τις φλόγες του πύρινου καμινιού. (Δαν. 3:21-27) Ακόμα και στους Βιβλικούς χρόνους, όμως, η θαυματουργική απελευθέρωση ήταν η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Πολλοί πιστοί υπηρέτες του Ιεχωβά θανατώθηκαν από εναντιουμένους.—Εβρ. 11:35-37.
9 Τι συμβαίνει στην εποχή μας; Ως “Αυτός που προμηθεύει διαφυγή”, ο Ιεχωβά είναι ασφαλώς σε θέση να απελευθερώνει άτομα από επικίνδυνες καταστάσεις. Μπορούμε να πούμε κατηγορηματικά αν ο Ιεχωβά παρενέβη ή όχι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις; Όχι. Παρ’ όλα αυτά, ένα άτομο που διέφυγε κάποια επικίνδυνη κατάσταση ίσως πιστεύει ότι παρενέβη ο Ιεχωβά. Το να διαφωνούν οι άλλοι μαζί του θα έδειχνε αυθάδεια. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να αναγνωρίζουμε ρεαλιστικά ότι πολλοί πιστοί Χριστιανοί έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα διωγμού, όπως συνέβη στη ναζιστική εποχή. Άλλοι έχουν πεθάνει υπό τραγικές συνθήκες. (Εκκλ. 9:11) Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: “Μήπως ο Ιεχωβά απέτυχε να «προμηθεύσει διαφυγή» για τους πιστούς των οποίων η ζωή τερματίστηκε πρόωρα;” Δεν είναι δυνατόν να ισχύει κάτι τέτοιο.
10, 11. Γιατί είναι αβοήθητος ο άνθρωπος απέναντι στο θάνατο, αλλά τι μπορεί να κάνει ο Ιεχωβά για αυτό;
10 Αναλογιστείτε το εξής: Ο άνθρωπος είναι αβοήθητος απέναντι στο θάνατο, διότι κανένας δεν μπορεί «να προμηθεύσει για την ψυχή του διαφυγή από το χέρι του Σιεόλ», ή αλλιώς του Άδη, του κοινού τάφου της ανθρωπότητας. (Ψαλμ. 89:48) Τι θα πούμε, όμως, για τον Ιεχωβά; Μια αδελφή η οποία επέζησε από την περίοδο του ναζιστικού τρόμου θυμάται τι της είχε πει η μητέρα της, επίσης Μάρτυρας του Ιεχωβά, ώστε να την παρηγορήσει για την απώλεια κάποιων προσφιλών τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης: «Αν ο θάνατος μπορούσε να κρατήσει αιωνίως δέσμια την ανθρωπότητα, δεν θα ήταν ισχυρότερος από τον Θεό;» Ο θάνατος δεν είναι σε καμιά περίπτωση εφάμιλλος με την παντοδύναμη Πηγή της ζωής! (Ψαλμ. 36:9) Όλοι όσοι βρίσκονται στον Σιεόλ, ή αλλιώς στον Άδη, είναι στη μνήμη του Ιεχωβά, και εκείνος θα προμηθεύσει διαφυγή για τον καθένα από αυτούς.—Λουκ. 20:37, 38· Αποκ. 20:11-14.
11 Στο μεταξύ, ο Ιεχωβά έχει άμεση ανάμειξη στη ζωή των πιστών λάτρεών του σήμερα. Ας εξετάσουμε τώρα τρεις τρόπους με τους οποίους είναι αναμφίβολα “Αυτός που μας προμηθεύει διαφυγή”.
Πνευματική Προστασία
12, 13. Γιατί είναι ύψιστης σημασίας η πνευματική προστασία, και πώς μας την παρέχει ο Ιεχωβά;
12 Ο Ιεχωβά μάς προσφέρει πνευματική προστασία, η οποία είναι ύψιστης σημασίας. Ως αληθινοί Χριστιανοί, κατανοούμε ότι υπάρχει κάτι πιο πολύτιμο από την παρούσα ζωή μας. Το πολυτιμότερο απόκτημά μας είναι η προσωπική μας σχέση με τον Ιεχωβά. (Ψαλμ. 25:14· 63:3) Χωρίς αυτή τη σχέση, η παρούσα ζωή μας δεν θα είχε πολύ νόημα και οι μελλοντικές μας προοπτικές για ζωή θα χάνονταν.
13 Ευτυχώς, ο Ιεχωβά μάς δίνει όση βοήθεια χρειαζόμαστε για να διατηρούμε στενή σχέση μαζί του. Έχουμε το Λόγο του, το άγιο πνεύμα του και την παγκόσμια εκκλησία του που μας βοηθούν. Πώς μπορούμε να αξιοποιούμε πλήρως αυτές τις προμήθειες; Αν μελετούμε τακτικά και επιμελώς το Λόγο του, θα ενισχύουμε την πίστη μας και θα λαμπρύνουμε την ελπίδα μας. (Ρωμ. 15:4) Αν προσευχόμαστε ειλικρινά για το πνεύμα του, θα λαβαίνουμε βοήθεια ώστε να αντιστεκόμαστε στον πειρασμό να ενδώσουμε σε αμφισβητήσιμη διαγωγή. (Λουκ. 11:13) Αν συμβαδίζουμε με την κατεύθυνση που παρέχει η τάξη του δούλου μέσω των Γραφικών εντύπων καθώς και στις συναθροίσεις και στις συνελεύσεις, θα τρεφόμαστε με πνευματική “τροφή στον κατάλληλο καιρό”. (Ματθ. 24:45) Αυτές οι προμήθειες μας προστατεύουν πνευματικά και μας βοηθούν να μένουμε κοντά στον Θεό.—Ιακ. 4:8.
14. Αφηγηθείτε μια εμπειρία που τονίζει το ζήτημα της πνευματικής προστασίας.
14 Για να τονίσουμε το ζήτημα της πνευματικής προστασίας, θυμηθείτε τους γονείς που αναφέρθηκαν στην αρχή του προηγούμενου άρθρου. Λίγες ημέρες αφότου δηλώθηκε η εξαφάνιση της κόρης τους, της Τερέζας, έλαβαν συνταρακτικά νέα: Η κόρη τους είχε δολοφονηθεί.a Ο πατέρας θυμάται: «Είχα προσευχηθεί στον Ιεχωβά να την προστατέψει. Όταν βρέθηκε δολοφονημένη, πρέπει να παραδεχτώ ότι στην αρχή αναρωτιόμουν γιατί δεν απαντήθηκαν οι προσευχές μου. Ασφαλώς, γνωρίζω ότι ο Ιεχωβά δεν εγγυάται τη θαυματουργική προστασία του λαού του σε ατομική βάση. Προσευχόμουν συνεχώς να μου δίνει κατανόηση. Με παρηγορεί το να γνωρίζω πως ο Ιεχωβά προστατεύει το λαό του από πνευματική άποψη—δηλαδή ότι παρέχει οτιδήποτε χρειαζόμαστε προκειμένου να περιφρουρήσουμε τη σχέση μας μαζί του. Αυτό το είδος προστασίας είναι ύψιστης σημασίας, επειδή μπορεί να επηρεάσει το αιώνιο μέλλον μας. Με αυτή την έννοια, ο Ιεχωβά προστάτεψε πράγματι την Τερέζα. Εκείνη τον υπηρετούσε πιστά ως τη στιγμή του θανάτου της. Βρίσκω ειρήνη γνωρίζοντας ότι οι προοπτικές της για μελλοντική ζωή επαφίενται στα στοργικά του χέρια».
Στήριξη σε Καιρό Αρρώστιας
15. Με ποιους τρόπους μπορεί να μας βοηθήσει ο Ιεχωβά όταν μας πλήττει κάποια αρρώστια;
15 Ο Ιεχωβά είναι σε θέση να μας στηρίξει «πάνω στο ντιβάνι της αρρώστιας», όπως στήριξε τον Δαβίδ. (Ψαλμ. 41:3) Παρότι στην εποχή μας ο Ιεχωβά δεν προμηθεύει διαφυγή μέσω θαυματουργικών θεραπειών, όντως μας βοηθάει. Πώς; Οι αρχές που εκτίθενται στο Λόγο του μπορούν να μας βοηθήσουν να πάρουμε σοφές αποφάσεις σχετικά με την ιατρική περίθαλψη και άλλα ζητήματα. (Παρ. 2:6) Μπορούμε να σταχυολογήσουμε χρήσιμες πληροφορίες και πρακτικές εισηγήσεις από άρθρα που έχουν δημοσιευτεί στη Σκοπιά και στο Ξύπνα! σχετικά με το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζουμε. Μέσω του πνεύματός του, ο Ιεχωβά μπορεί να μας χορηγήσει τη «δύναμη που ξεπερνάει το φυσιολογικό» ώστε να αντεπεξέλθουμε στην κατάστασή μας και να διατηρήσουμε την ακεραιότητά μας, οτιδήποτε και αν συμβεί. (2 Κορ. 4:7) Με τέτοια βοήθεια, μπορούμε να μην καταβαρυνθούμε από την αρρώστια μας τόσο πολύ ώστε να πάψουμε να είμαστε προσηλωμένοι στα πνευματικά πράγματα.
16. Πώς καταφέρνει ένας αδελφός να τα βγάζει πέρα με την αρρώστια;
16 Σκεφτείτε το νεαρό αδελφό που αναφέρθηκε στην αρχή του προηγούμενου άρθρου. Το 1998, διαπιστώθηκε ότι έπασχε από πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (ALS), η οποία τελικά τον άφησε εντελώς παράλυτο.b Πώς καταφέρνει να τα βγάζει πέρα με την αρρώστια του; Ο ίδιος εξηγεί: «Σε στιγμές πόνου και απογοήτευσης έχω νιώσει ότι ο θάνατος θα ήταν η μόνη διέξοδος. Όποτε νιώθω ότι δεν αντέχω άλλο, προσεύχομαι να μου δίνει ο Ιεχωβά τρία πράγματα: ήρεμη καρδιά, εγκαρτέρηση και υπομονή. Πιστεύω ότι ο Ιεχωβά έχει απαντήσει σε αυτές τις προσευχές. Η ήρεμη καρδιά μού επιτρέπει να κάνω παρηγορητικές σκέψεις, όπως το πώς θα είναι τα πράγματα στο νέο κόσμο όταν θα μπορώ να περπατήσω, να απολαύσω ένα νόστιμο γεύμα και να μιλήσω ξανά με την οικογένειά μου. Η εγκαρτέρηση με βοηθάει να τα βγάζω πέρα με τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που δημιουργεί η παράλυση. Η υπομονή με βοηθάει να μένω πιστός και να μη χάνω την πνευματική μου ισορροπία. Συμμερίζομαι αληθινά τα αισθήματα του ψαλμωδού Δαβίδ, γιατί νιώθω ότι ο Ιεχωβά με έχει στηρίξει πάνω στο ντιβάνι της αρρώστιας μου».—Ησ. 35:5, 6.
Παροχή των Αναγκαίων
17. Τι έχει υποσχεθεί να κάνει για εμάς ο Ιεχωβά, και τι σημαίνει αυτή η υπόσχεση;
17 Ο Ιεχωβά υπόσχεται να μας φροντίζει από υλική άποψη. (Διαβάστε Ματθαίος 6:33, 34 και Εβραίους 13:5, 6.) Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να αφήνουμε την κάλυψη των υλικών αναγκών στην τύχη ή να αρνούμαστε να εργαστούμε. (2 Θεσ. 3:10) Η σημασία αυτής της υπόσχεσης είναι η εξής: Αν επιζητούμε πρώτα τη Βασιλεία του Θεού στη ζωή μας και είμαστε πρόθυμοι να εργαζόμαστε για τα προς το ζην, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θα μας βοηθάει να εξασφαλίζουμε τα αναγκαία για τη ζωή. (1 Θεσ. 4:11, 12· 1 Τιμ. 5:8) Εκείνος μπορεί να προμηθεύσει ό,τι χρειαζόμαστε με τρόπους που ίσως δεν αναμένουμε, πιθανόν μέσω ενός συλλάτρη ο οποίος θα μας βοηθήσει ή θα μας προσφέρει εργασία.
18. Αφηγηθείτε μια εμπειρία που δείχνει ότι είναι δυνατόν να τύχουμε φροντίδας σε καιρούς ανάγκης.
18 Θυμηθείτε τη μεμονωμένη μητέρα που αναφέρθηκε στην εισαγωγή του προηγούμενου άρθρου. Όταν μετακόμισε με την κορούλα της σε άλλη περιοχή, δυσκολευόταν να βρει εργασία. Η ίδια εξηγεί: «Έβγαινα στην υπηρεσία αγρού το πρωί, και όλο το απόγευμα έψαχνα για δουλειά. Θυμάμαι μια μέρα που πήγα στο παντοπωλείο να αγοράσω γάλα. Στεκόμουν και κοίταζα τα λαχανικά, αλλά δεν είχα αρκετά χρήματα για να αγοράσω κάτι άλλο. Ποτέ στη ζωή μου δεν έχω στενοχωρηθεί τόσο πολύ. Όταν γύρισα σπίτι από το παντοπωλείο εκείνη την ημέρα, η πίσω βεράντα ήταν γεμάτη σακούλες με κάθε είδους λαχανικά. Τα τρόφιμα που υπήρχαν εκεί θα μας έφταναν για μήνες. Έβαλα τα κλάματα και ευχαρίστησα τον Ιεχωβά». Αυτή η αδελφή έμαθε σύντομα ότι τις σακούλες τις είχε αφήσει ένας αδελφός από την εκκλησία της ο οποίος καλλιεργούσε λαχανικά στον κήπο του. Η αδελφή αργότερα του έγραψε: «Παρότι σε ευχαρίστησα πάρα πολύ εκείνη την ημέρα, ευχαρίστησα και τον Ιεχωβά που χρησιμοποίησε την καλοσύνη σου για να μου υπενθυμίσει την αγάπη του».—Παρ. 19:17.
19. Ποια πεποίθηση θα έχουν οι υπηρέτες του Ιεχωβά κατά τη μεγάλη θλίψη, και τι πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε τώρα;
19 Είναι σαφές ότι, με τόσα πράγματα που έχει κάνει ο Ιεχωβά στους Βιβλικούς χρόνους αλλά και στην εποχή μας, έχουμε λόγους να τον εμπιστευόμαστε ως Βοηθό μας. Σύντομα, όταν επέλθει η μεγάλη θλίψη στον κόσμο του Σατανά, θα χρειαστούμε τη βοήθεια του Ιεχωβά όσο ποτέ προηγουμένως. Εντούτοις, οι υπηρέτες του Ιεχωβά θα μπορούν να αποβλέπουν σε αυτόν με πλήρη πεποίθηση. Θα μπορέσουν να σηκώσουν τα κεφάλια τους και να χαρούν, γνωρίζοντας ότι πλησιάζει η απελευθέρωσή τους. (Λουκ. 21:28) Στο μεταξύ, όποιες δοκιμασίες και αν μας βρουν, ας είμαστε αποφασισμένοι να θέτουμε την εμπιστοσύνη μας στον Ιεχωβά, απόλυτα βέβαιοι ότι ο αναλλοίωτος Θεός μας είναι πραγματικά “Αυτός που μας προμηθεύει διαφυγή”.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε το άρθρο «Πώς Αντιμετωπίζουμε μια Απερίγραπτη Τραγωδία», στο Ξύπνα! 22 Ιουλίου 2001, σελίδες 19-23.
b Βλέπε το άρθρο «Με Στηρίζει η Πίστη μου Καθώς Ζω με την Ασθένεια ALS», στο Ξύπνα! Ιανουάριος 2006, σελίδες 25-29.
Θυμάστε;
• Πώς μπορεί ο Ιεχωβά να προμηθεύσει διαφυγή για εκείνους των οποίων η ζωή τερματίστηκε πρόωρα;
• Γιατί είναι ύψιστης σημασίας η πνευματική προστασία;
• Τι σημαίνει η υπόσχεση του Ιεχωβά ότι θα μας φροντίζει από υλική άποψη;
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Ο αδελφός Ρόδερφορντ και οι συνεργάτες του, οι οποίοι συνελήφθησαν το 1918, αφέθηκαν αργότερα ελεύθεροι και οι κατηγορίες εναντίον τους αποσύρθηκαν
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Ο Ιεχωβά είναι σε θέση να μας στηρίξει πάνω «στο ντιβάνι της αρρώστιας»