ΡΑΒΔΙ, ΡΑΒΔΟΣ
Οι εβραϊκές λέξεις σέβετ και ματτέχ μεταφράζονται πολλές φορές «ραβδί» και «ράβδος». Η λέξη σέβετ σημαίνει ράβδος, μπαστούνι ή ραβδί (για στήριξη) και αποδίδεται επίσης «γκλίτσα». (Λευ 27:32) Ίσως επειδή οι αρχηγοί των φυλών κρατούσαν ράβδο ή σκήπτρο, οι λέξεις σέβετ και ματτέχ προσδιόριζαν επίσης την ίδια τη «φυλή», και γι’ αυτό μεταφράζονται με αυτή τη λέξη. (Εξ 31:2· Δευ 18:1· 29:18) Το στέλεχος του βέλους καθώς και το κοντάρι του δόρατος ή κάποιου παρόμοιου όπλου προσδιορίζονταν από τις εβραϊκές λέξεις σέβετ ή ‛ετς (κατά κυριολεξία, «δέντρο»).—2Σα 18:14· 21:19.
Ένας άλλος όρος, η λέξη μακκέλ, αποδίδεται “βέργα” και “ραβδί” (Γε 30:37· 1Σα 17:43), ενώ η λέξη μισ‛ένεθ μεταφράζεται “ραβδί” ή «στήριγμα».—Κρ 6:21· Εξ 21:19.
Η λέξη ῥάβδος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου (Απ 19:15) αποδίδεται μερικές φορές «μπαστούνι». (Ματ 10:10) Μια άλλη λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, η λέξη ξύλον, αποδίδεται «ραβδί» σε μερικές μεταφράσεις. Στα εδάφια Ματθαίος 26:47, 55 και σε παράλληλες περικοπές, η λέξη αυτή μεταφράζεται «ρόπαλα».
Χρήσεις. Τα ραβδιά ή μπαστούνια χρησιμοποιούνταν για στήριξη (Εξ 12:11· Ζαχ 8:4· Εβρ 11:21), για άμυνα ή προστασία (2Σα 23:21· Ματ 10:10), για να τιμωρούνται τα παιδιά, οι δούλοι ή άλλοι (Εξ 21:20· Παρ 10:13· 23:13, 14· Πρ 16:22), για το αλώνισμα (Ησ 28:27 [σε αυτό το εδάφιο εμφανίζεται τόσο η λέξη ματτέχ όσο και η λέξη σέβετ, οι οποίες μεταφράζονται αντίστοιχα «ραβδί» και «βέργα» στη ΜΝΚ]· παράβαλε Κρ 6:11· Ρθ 2:17), καθώς και για το μάζεμα των ελιών (Δευ 24:20· Ησ 24:13). Επίσης, οι ποιμένες χρησιμοποιούσαν την γκλίτσα για να οδηγούν το ποίμνιο, να το ελέγχουν και να το βοηθούν. Αναφορικά με την επιλογή των ζώων που έπρεπε να δίνονται ως δέκατο στο αγιαστήριο, ο Νόμος έλεγε: «Όσο για κάθε δέκατο από τα βόδια και από το ποίμνιο, καθετί που περνάει κάτω από την γκλίτσα [οτιδήποτε υπάγεται στη φροντίδα του ποιμένα], το δέκατο κεφάλι πρέπει να γίνει κάτι άγιο για τον Ιεχωβά. Δεν πρέπει να εξετάσει αν είναι καλό ή κακό, ούτε και πρέπει να το ανταλλάξει». (Λευ 27:32, 33) Λέγεται ότι ο ποιμένας στεκόταν στην πύλη της μάντρας των προβάτων καθώς αυτά έβγαιναν, έχοντας δεμένο στην άκρη του ραβδιού του ένα κομμάτι ύφασμα βουτηγμένο σε μπογιά, με το οποίο και ακουμπούσε κάθε δέκατο πρόβατο, ενώ στη συνέχεια ξεχώριζε τα πρόβατα που είχαν σημαδευτεί με αυτόν τον τρόπο για να τα δώσει ως δέκατο.—Παράβαλε Ιερ 33:13.
Ως Σύμβολο Εξουσίας. Το ραβδί κάποιου θεωρούνταν πολύτιμο προσωπικό του αντικείμενο, και προφανώς ορισμένα ραβδιά είχαν κάποιο χαρακτηριστικό για να προσδιορίζεται ο ιδιοκτήτης τους. Ο Ιούδας έδωσε στη Θάμαρ το ραβδί του και το σφραγιδοφόρο δαχτυλίδι του ως εγγύηση μέχρι να της στείλει το κατσικάκι με το οποίο θα την πλήρωνε για τις σχέσεις που θα είχε μαζί της. (Γε 38:18, 25) Οι αρχηγοί κρατούσαν ραβδί ως σύμβολο εξουσίας. Γι’ αυτό η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί συχνά το ραβδί ως σύμβολο της εξουσίας την οποία κάποιος διαθέτει ή του έχει παραχωρηθεί. Το ραβδί του Μωυσή αποτελούσε σύμβολο της εξουσίας και του διορισμού που είχε λάβει από τον Θεό όταν εμφανίστηκε ενώπιον των πρεσβυτέρων του Ισραήλ αλλά και όταν εμφανίστηκε ενώπιον του Φαραώ και των μάγων ιερέων της Αιγύπτου. (Εξ 4:17, 29-31· 7:9-12) Στη δεύτερη περίπτωση λέγεται ότι το ραβδί ανήκε στον Ααρών, αλλά η παραβολή με τα εδάφια Έξοδος 7:15, 17 υποδεικνύει ότι επρόκειτο προφανώς για το ραβδί του Μωυσή, το οποίο χρησιμοποιούσε ο Ααρών ως εκπρόσωπος του Μωυσή.
Έκτοτε, το ραβδί του Μωυσή χρησιμοποιούνταν πολλές φορές ως σύμβολο του ότι ο Ιεχωβά είχε διορίσει τον Μωυσή και τον υποστήριζε δίνοντάς του την εξουσία να είναι ο ηγέτης του έθνους. (Εξ 8:5· 9:23· 10:13· Αρ 20:11) Όταν αμφισβητήθηκε η εξουσία του Μωυσή και του Ααρών, ο Θεός, από όλα τα ραβδιά των αρχηγών των 12 φυλών, έκανε να βλαστήσει και να βγάλει ώριμα αμύγδαλα το ραβδί του Ααρών, το οποίο αντιπροσώπευε τον οίκο του Λευί. Αυτό απέδειξε πλήρως πως ο Θεός είχε καθορίσει ότι ο Ααρών, και κατά συνέπεια ο οίκος του, θα κατείχε το αξίωμα και την εξουσία της ιεροσύνης. Από τότε, αυτό το ραβδί φυλασσόταν στην κιβωτό της διαθήκης για κάποιο χρονικό διάστημα.—Αρ 17:1-11· Εξ 29:9· Εβρ 9:4.
Ο ψαλμωδός έγραψε: «Είπε ο Ιεχωβά στον Κύριό μου: “Κάθησε στα δεξιά μου ώσπου να θέσω τους εχθρούς σου υποπόδιο για τα πόδια σου”. Το ραβδί της ισχύος σου θα στείλει ο Ιεχωβά από τη Σιών, λέγοντας: “Κατακυρίευε ανάμεσα στους εχθρούς σου”». (Ψλ 110:1, 2) Ο απόστολος Παύλος εφαρμόζει αυτή την περικοπή στον Ιησού Χριστό, ο οποίος διαθέτει, σαν να λέγαμε, “το ραβδί της ισχύος του Ιεχωβά” και εξέρχεται ως ο εκπρόσωπος του Ιεχωβά έχοντας πλήρη εξουσία να εκτελέσει κρίση εναντίον των εχθρών του. (Εβρ 10:12, 13) Ο Ιησούς Χριστός, το «κλαδάκι από το υπόλειμμα του κορμού του Ιεσσαί», «θα χτυπήσει τη γη με το ραβδί του στόματός του· και με το πνεύμα των χειλιών του θα θανατώσει τον πονηρό». (Ησ 11:1, 4) Μιλάει με εξουσία και χρησιμοποιεί την ισχύ που του έχει δώσει ο Ιεχωβά για να τιμωρήσει τους πονηρούς. Αναφέρεται ότι θα κυβερνήσει τα έθνη, όχι ως ποιμένας που οδηγεί γαλήνια το ποίμνιο με τη ράβδο του, αλλά με σιδερένιο ραβδί.—Απ 2:27· 12:5· 19:15.
Στα εδάφια Ησαΐας 9:4 και 14:5 γίνεται λόγος για το καταπιεστικό ραβδί, ή αλλιώς τη ράβδο της διακυβέρνησης ή εξουσίας, που κράδαιναν οι εχθροί του Ισραήλ εναντίον του. Ο Θεός χρησιμοποίησε τα γειτονικά έθνη του Ισραήλ, παραδείγματος χάρη την Ασσυρία, για να τιμωρήσει τον Ισραήλ για τις αμαρτίες του και, στα πλαίσια αυτής της πράξης, εκείνα τα έθνη λειτούργησαν ως ραβδί τιμωρίας με την εξουσιοδότηση ή την ανοχή του Θεού. Ωστόσο, δεν ενήργησαν έτσι από αγάπη για τον Ιεχωβά ή από μίσος για τις αμαρτίες του Ισραήλ, αλλά από εχθρότητα τόσο προς τον Θεό όσο και προς τον Ισραήλ, ξεπέρασαν δε τα όρια της αποστολής τους και με ευχαρίστηση ταλαιπώρησαν τον Ισραήλ περισσότερο. Επιπλέον, αυτές οι δυνάμεις—ειδικά η Ασσυρία και η Βαβυλώνα—όρθωσαν το ανάστημά τους με υπερηφάνεια εναντίον του ίδιου του Ιεχωβά Θεού. Ο Θεός είπε σχετικά με την Ασσυρία μέσω του Ησαΐα, του προφήτη του: «Α! ο Ασσύριος, το ραβδί για το θυμό μου», αλλά επίσης περιέγραψε την υπερηφάνεια της Ασσυρίας ως εξής: «Μήπως θα εξυψωθεί το τσεκούρι πάνω από εκείνον που κόβει με αυτό, ή θα μεγαλυνθεί το πριόνι πάνω από εκείνον που το κινεί μπρος πίσω, σαν να κινούσε το μπαστούνι μπρος πίσω εκείνους που το σηκώνουν ψηλά, σαν να σήκωνε το ραβδί ψηλά εκείνον που δεν είναι ξύλο;» Στη συνέχεια προείπε ότι το έθνος της Ασσυρίας θα τιμωρούνταν επειδή νόμισε ότι ήταν μεγαλύτερο από Εκείνον που το χρησιμοποιούσε και επειδή όρθωσε το ανάστημά του εναντίον Του.—Ησ 10:5, 15.
Όταν ο Ιεχωβά σύναψε με τον Δαβίδ διαθήκη για τη βασιλεία, είπε τα εξής σχετικά με τη γραμμή των βασιλιάδων της Δαβιδικής δυναστείας: «Εγώ θα γίνω πατέρας του και αυτός θα γίνει γιος μου. Όταν ενεργεί εσφαλμένα, εγώ θα τον ελέγχω με ραβδί ανθρώπων και με χτυπήματα γιων του Αδάμ». (2Σα 7:14) Εδώ το ραβδί της διαπαιδαγώγησης που θα χρησιμοποιούσε ο Ιεχωβά ως Πατέρας ήταν η εξουσία των κυβερνήσεων του κόσμου, όπως της Βαβυλώνας. Αυτό το έθνος χρησιμοποιήθηκε για να ανατρέψει τη βασιλεία του Θεού που βρισκόταν στα χέρια των βασιλιάδων της γραμμής του Δαβίδ, «ώσπου να έρθει εκείνος που έχει το νόμιμο δικαίωμα». (Ιεζ 21:27) Το 70 Κ.Χ. τα ρωμαϊκά στρατεύματα υπό τον στρατηγό Τίτο αποτέλεσαν το «ραβδί» που επέφερε τιμωρία στην άπιστη Ιερουσαλήμ.—Δα 9:26, 27.
Εσφαλμένη χρήση του ραβδιού. Οι κυβερνήσεις και οι κριτές των εθνών της γης χρησιμοποίησαν πολλές φορές το ραβδί της εξουσίας τους άδικα, πολεμώντας μάλιστα εναντίον του Θεού και του λαού του. Όταν ο Ιησούς Χριστός οδηγήθηκε μπροστά στο ανώτατο Ιουδαϊκό δικαστήριο και στον Ρωμαίο κυβερνήτη Πιλάτο, υπέστη ταλαιπωρίες, εμπαιγμό, φτύσιμο, μαστίγωμα και τελικά θάνατο. Οι Ιουδαίοι ηγέτες χρησιμοποίησαν αρχικά τη δική τους εξουσία εναντίον του Ιησού και κατόπιν έκαναν το «ραβδί» τους βαρύτερο, παραδίδοντάς τον στη ρωμαϊκή κυβέρνηση για εκτέλεση. Ο προφήτης Μιχαίας προείπε αυτή την ταλαιπωρία ως εξής: «Με το ραβδί θα χτυπήσουν στο μάγουλο τον κριτή του Ισραήλ». (Μιχ 5:1) Μετά το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, οι Ιουδαίοι άρχοντες χρησιμοποίησαν την εξουσία τους για να επιφέρουν διωγμό στους ακολούθους του, και σε πολλές περιπτώσεις η Ρώμη και άλλες κυβερνήσεις της γης χρησιμοποίησαν και αυτές το ραβδί της εξουσίας τους εσφαλμένα, κάτι για το οποίο θα ήταν υπόλογες στον Θεό.—Ιωα 19:8-11· 2Θε 1:6-9.
Η γονική εξουσία. Η λέξη «ραβδί» χρησιμοποιείται επίσης για να συμβολίσει την εξουσία των γονέων πάνω στα παιδιά τους. Το βιβλίο των Παροιμιών αναφέρεται πολλές φορές στη συγκεκριμένη εξουσία, αυτός δε ο όρος συμβολίζει κάθε μορφή διαπαιδαγώγησης, μεταξύ των οποίων και το κατά γράμμα ραβδί που χρησιμοποιείται για την τιμωρία. Ο γονέας έχει μάλιστα ευθύνη απέναντι στον Θεό να χρησιμοποιεί αυτό το ραβδί για να ελέγχει το παιδί. Αν δεν το κάνει, θα επιφέρει στο παιδί του καταστροφή και θάνατο, ενώ στον εαυτό του όνειδος και την αποδοκιμασία του Θεού. (Παρ 10:1· 15:20· 17:25· 19:13) «Η ανοησία είναι συνδεδεμένη με την καρδιά του αγοριού· το ραβδί της διαπαιδαγώγησης θα την απομακρύνει από αυτό». «Μη διστάσεις να δώσεις στο αγόρι διαπαιδαγώγηση. Αν το δείρεις με το ραβδί, δεν θα πεθάνει. Με το ραβδί πρέπει να το δείρεις εσύ, για να ελευθερώσεις την ψυχή του από τον Σιεόλ». (Παρ 22:15· 23:13, 14) Στην πραγματικότητα, «όποιος διστάζει να χρησιμοποιήσει το ραβδί του μισεί το γιο του, αλλά όποιος τον αγαπάει επιδιώκει να τον διαπαιδαγωγεί».—Παρ 13:24· 19:18· 29:15· 1Σα 2:27-36.
Ο Ιεχωβά Θεός, ως ο “Πατέρας της πνευματικής ζωής” των Χριστιανών, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει το «ραβδί» όσον αφορά τα παιδιά του. Ο θεόπνευστος Χριστιανός συγγραφέας της επιστολής προς τους Εβραίους είπε: «Ο Θεός φέρεται σε εσάς σαν σε γιους. Διότι ποιος γιος είναι αυτός τον οποίο δεν διαπαιδαγωγεί ο πατέρας του; . . . Αλλά αυτός μας διαπαιδαγωγεί για δικό μας όφελος ώστε να μετάσχουμε στην αγιότητά του». (Εβρ 12:7, 9, 10) Για να παράσχει διαπαιδαγώγηση στη Χριστιανική εκκλησία, ο Ιεχωβά χορήγησε εξουσία σε πιστούς άντρες, ιδιαίτερα στους αποστόλους. Αυτή η εξουσία έπρεπε να “εποικοδομεί τους αδελφούς και όχι να τους κατεδαφίζει”. (2Κο 10:1-11) Περιλάμβανε το δικαίωμα διαπαιδαγώγησης όσων αδικοπραγούσαν. Όταν η εκκλησία της Κορίνθου παρέκκλινε από τη δικαιοσύνη και άρχισε να αποβλέπει σε ανθρώπους και όχι στον Χριστό, ο Παύλος τούς έγραψε για να τους διορθώσει και είπε: «Τι θέλετε; Να έρθω σε εσάς με ραβδί ή με αγάπη και πραότητα πνεύματος;»—1Κο 4:21.
Το ραβδί της ηγεσίας και της ποίμανσης. Ο ποιμένας χρησιμοποιούσε τη ράβδο ή την γκλίτσα του για να κατευθύνει το ποίμνιό του, να το υπερασπίζεται και να το βοηθάει. Ο Ιεχωβά και ο Γιος του, ο Ιησούς Χριστός, ποιμαίνουν το ανθρώπινο ποίμνιο του Θεού με παρόμοιο τρόπο. Ο Ιεχωβά αποκαλούσε συχνά τον Ισραήλ, ο οποίος βρισκόταν σε σχέση διαθήκης μαζί του, ποίμνιό του. Ο Δαβίδ έγραψε: «Ο Ιεχωβά είναι ο Ποιμένας μου. . . . Με οδηγεί στα μονοπάτια της δικαιοσύνης για χάρη του ονόματός του. Αν και περπατώ σε κοιλάδα βαθιάς σκιάς, δεν φοβάμαι κανένα κακό, γιατί εσύ είσαι μαζί μου· το ραβδί σου και το μπαστούνι σου, αυτά με παρηγορούν». (Ψλ 23:1-4) Ο Μιχαίας προσευχήθηκε: «Ποίμανε το λαό σου με τη ράβδο σου, το ποίμνιο της κληρονομιάς σου».—Μιχ 7:14· παράβαλε Ιωα 10:11, 14· Εβρ 13:20· 1Πε 2:25· 5:4.
Βλέπε επίσης ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΡΑΒΔΟΣ.