ΧΑΡΚΕΜΙΣ
(Χαρκεμίς).
Σημαντικό κέντρο εμπορίου επί της δυτικής όχθης του άνω Ευφράτη, σε ένα από τα κύρια περάσματα αυτού του ποταμού. Μια κύρια εμπορική οδός περνούσε από τη Νινευή και έφτανε μέχρι πάνω στη Χαρράν (μόλις 88 περίπου χλμ. Α της Χαρκεμίς), κατόπιν διέσχιζε τον Ευφράτη στη Χαρκεμίς και συνέχιζε μέχρι την Κοιλάδα του Ορόντη στον Λίβανο, από όπου άλλοι δρόμοι οδηγούσαν στη Μεσόγειο ή Ν στην Παλαιστίνη και στην Αίγυπτο. Τα διερχόμενα καραβάνια απέφεραν έσοδα υπό τη μορφή φόρων, και η πόλη—όπως είναι προφανές—έγινε πολύ πλούσια.
Λόγω της στρατηγικής θέσης που είχε η Χαρκεμίς, τόσο από εμπορικής πλευράς όσο και από στρατιωτικής, αντιμετώπισε από τους αρχαίους χρόνους επιθέσεις διαφόρων βασιλείων τα οποία επιδίωκαν να τη θέσουν υπό τον έλεγχό τους. Ο Φαραώ Τούθμωσις Γ΄ (στα μέσα της δεύτερης χιλιετίας Π.Κ.Χ.) τη λεηλάτησε, και ο Ραμσής Γ΄ επίσης αναφέρει ότι επιτέθηκε στην πόλη. Ο Ασσουρνασιρπάλ Β΄ (ένατος αιώνας Π.Κ.Χ.) εξιστορεί ότι διέσχισε τον Ευφράτη χρησιμοποιώντας σχεδίες οι οποίες έπλεαν με τη βοήθεια φουσκωμένων ασκιών από δέρμα κατσίκας και ισχυρίζεται ότι έλαβε ως φόρο υποτελείας από το βασιλιά της Χαρκεμίς 20 τάλαντα ασήμι, 100 τάλαντα χαλκό, 250 τάλαντα σίδερο καθώς και χρυσά αντικείμενα, έπιπλα διακοσμημένα με ένθετο ελεφαντόδοντο, λινά και μάλλινα ενδύματα και άλλα λάφυρα.
Στο Βιβλικό υπόμνημα η Χαρκεμίς εμφανίζεται στα εδάφια Ησαΐας 10:9-11, όπου ο Ιεχωβά προείπε την επίθεση των Ασσυρίων εναντίον του Ισραήλ και του Ιούδα. Εκεί λέγεται ότι ο καυχησιολόγος Ασσύριος ηγεμόνας συγκαταλέγει τη Χαρκεμίς μεταξύ των βασιλείων που δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στην κραταιότητά του. Αυτό αναφέρεται αναμφίβολα στην κατάκτηση του ανεξάρτητου βασιλείου της Χαρκεμίς από τους Ασσυρίους υπό τον Σαργών Β΄, σύγχρονο του Βασιλιά Εζεκία. Έκτοτε η Χαρκεμίς τελούσε υπό την εξουσία Ασσύριου κυβερνήτη.
Αργότερα, μετά την πτώση της Νινευή, της πρωτεύουσας της Ασσυρίας, ο Φαραώ Νεχώ βάδισε με το στράτευμά του προς το Β, ερχόμενος σε βοήθεια των Ασσυρίων. Ο Βασιλιάς Ιωσίας του Ιούδα προσπάθησε άσοφα να αναχαιτίσει τις αιγυπτιακές δυνάμεις στη Μεγιδδώ και σε αυτή του την προσπάθεια σκοτώθηκε (περ. 629 Π.Κ.Χ.). (2Χρ 35:20-24) Το 625 Π.Κ.Χ. έλαβε χώρα στη Χαρκεμίς μια αποφασιστική μάχη ανάμεσα στα αιγυπτιακά και στα βαβυλωνιακά στρατεύματα. Ο Ναβουχοδονόσορ οδήγησε τους Βαβυλωνίους σε μια περιφανή νίκη επί των δυνάμεων του Φαραώ Νεχώ και σάρωσε τη Συρία και τη Χαναάν. Αυτή η μάχη σηματοδότησε το τέλος της αιγυπτιακής αυτοκρατορικής ισχύος στις εν λόγω περιοχές. Η Βιβλική αφήγηση στο εδάφιο Ιερεμίας 46:2 αντιστοιχεί με αυτήν των Βαβυλωνιακών Χρονικών (Β.Μ. 21946), δεδομένου ότι και οι δύο περιγράφουν την ήττα του αιγυπτιακού στρατού.
Ανασκαφές έχουν γίνει στον επιβλητικό γήλοφο της Χαρκεμίς, ο οποίος βρίσκεται ΝΑ της μικρής τουρκικής πόλης Καρκαμίς (πρώην Τζεραμπλούς ή Μπαράκ). Η συριακή πόλη Τζεραμπλούς, που βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα, αποτελεί συνέχεια αυτής της τοποθεσίας η οποία έχει έκταση 930 στρ. Εκεί ανακαλύφτηκαν πολυάριθμα κείμενα γραμμένα στην «ιερογλυφική χετταϊκή» γλώσσα, όπως αυτή ονομάζεται επί του παρόντος, και πιστεύεται ότι επί δύο αιώνες περίπου, κατά το δεύτερο ήμισυ της δεύτερης χιλιετίας Π.Κ.Χ., η Χαρκεμίς ήταν υπό την εξουσία μιας αυτοκρατορίας που είχε πρωτεύουσα τη Χαττούσα. (Βλέπε, ωστόσο, ΧΕΤΤΑΙΟΙ.) Επίσης ανακαλύφτηκαν εκεί ανάγλυφα που απεικονίζουν, μεταξύ άλλων, τη μορφή σφίγγας και το σταυρό με λαβή ή ανχ (crux ansata), τα οποία μαρτυρούν έντονη αιγυπτιακή επιρροή.