«Ορίστε η Δούλη του Ιεχωβά!»

1, 2. (α) Ποιο χαιρετισμό δέχτηκε η Μαρία από έναν άγνωστο; (β) Από ποια άποψη βρισκόταν η Μαρία σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής της;

Η ΜΑΡΙΑ σήκωσε το κεφάλι της και κοίταξε με μάτια ορθάνοιχτα τον επισκέπτη που μπήκε στο σπίτι της, ο οποίος όμως δεν ζήτησε ούτε τον πατέρα της ούτε τη μητέρα της. Είχε έρθει να δει την ίδια! Δεν θα μπορούσε να είναι από τη Ναζαρέτ​—ήταν βέβαιη για αυτό. Σε μια μικρή πόλη όπως η δική της, οι άγνωστοι ξεχώριζαν. Ο συγκεκριμένος θα ξεχώριζε οπουδήποτε. Απευθύνθηκε στη Μαρία με τρόπο εντελώς πρωτόγνωρο για εκείνη, λέγοντας: «Χαίρε, εσύ η εξαιρετικά ευνοημένη· ο Ιεχωβά είναι μαζί σου».​—Διαβάστε Λουκάς 1:26-28.

² Αυτή είναι η πρώτη φορά που η Αγία Γραφή μάς μιλάει για τη Μαρία, την κόρη του Ηλί, από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας. Τη συναντάμε σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής της. Ήταν αρραβωνιασμένη με τον ξυλουργό Ιωσήφ​—έναν άντρα όχι πλούσιο, αλλά πιστό. Μπορεί να φαινόταν, λοιπόν, ότι η πορεία της ήταν προδιαγεγραμμένη​—θα ζούσε μια απλή ζωή ως σύζυγος και στήριγμα του Ιωσήφ, ανατρέφοντας μαζί του τα παιδιά τους. Ξαφνικά, όμως, αντίκρισε εκείνον τον επισκέπτη ο οποίος της μεταβίβασε έναν διορισμό από τον Θεό της, μια ευθύνη που θα άλλαζε τη ζωή της.

3, 4. Για να γνωρίσουμε καλά τη Μαρία, τι πρέπει να αγνοήσουμε και σε τι πρέπει να επικεντρωθούμε;

³ Πολλοί εκπλήσσονται μαθαίνοντας ότι η Γραφή δεν μας λέει πολλά για τη Μαρία. Μας αναφέρει λίγα για το παρελθόν της, λιγότερα για την προσωπικότητά της και τίποτα απολύτως για την εμφάνισή της. Ωστόσο, τα όσα λέει ο Λόγος του Θεού για εκείνη είναι πράγματι διαφωτιστικά.

⁴ Για να γνωρίσουμε καλά τη Μαρία, χρειάζεται να κοιτάξουμε πέρα από τις πολλές παγιωμένες αντιλήψεις σχετικά με αυτήν τις οποίες προάγουν διάφορες θρησκείες. Επομένως, ας αγνοήσουμε τις αναρίθμητες «απεικονίσεις» της σε πίνακες, εικόνες και σε μαρμάρινα ή γύψινα αγάλματα. Ας αγνοήσουμε επίσης τις περίπλοκες θεολογικές θεωρίες και δοξασίες που προσδίδουν σε αυτή την ταπεινή γυναίκα βαρύγδουπους τίτλους όπως «Θεοτόκος» και «Βασίλισσα του Ουρανού». Αντίθετα, ας επικεντρωθούμε σε όσα αποκαλύπτει πραγματικά η Γραφή, η οποία μας παρέχει ανεκτίμητη ενόραση όσον αφορά την πίστη της Μαρίας και το πώς μπορούμε εμείς να τη μιμούμαστε.

 5. (α) Τι μαθαίνουμε για τη Μαρία από την αντίδρασή της στο χαιρετισμό του Γαβριήλ; (β) Ποιο ζωτικό μάθημα αντλούμε από τη Μαρία;

⁵ Ο επισκέπτης της Μαρίας δεν ήταν απλός άνθρωπος. Ήταν ο άγγελος Γαβριήλ. Όταν την αποκάλεσε «εξαιρετικά ευνοημένη», εκείνη «αναστατώθηκε πολύ» με τα λόγια του και απόρησε για αυτόν τον ασυνήθιστο χαιρετισμό. (Λουκ. 1:29) Από ποιον ήταν εξαιρετικά ευνοημένη; Η Μαρία δεν περίμενε να είναι εξαιρετικά ευνοημένη μεταξύ των ανθρώπων. Ο άγγελος, όμως, μιλούσε για την εύνοια του Ιεχωβά Θεού. Αυτό είχε σημασία για εκείνη. Ωστόσο, δεν θεωρούσε αλαζονικά ότι είχε ήδη την εύνοια του Θεού. Αν αγωνιζόμαστε για την εύνοιά του, χωρίς να συμπεραίνουμε υπεροπτικά ότι την έχουμε ήδη, θα αντλήσουμε ένα ζωτικό μάθημα το οποίο η νεαρή Μαρία κατανοούσε πλήρως. Ο Θεός εναντιώνεται στους υπερηφάνους, αλλά αγαπάει και υποστηρίζει τους ασήμαντους και ταπεινούς.​—Ιακ. 4:6.

 6. Ποιο προνόμιο πρόσφερε ο άγγελος στη Μαρία;

⁶ Η Μαρία θα χρειαζόταν τέτοια ταπεινοφροσύνη, διότι ο άγγελος της πρόσφερε ένα αφάνταστο προνόμιο. Της εξήγησε ότι επρόκειτο να γεννήσει ένα παιδί το οποίο θα γινόταν ο πιο σπουδαίος από όλους τους ανθρώπους. Ο Γαβριήλ είπε: «Ο Ιεχωβά Θεός θα του δώσει το θρόνο του Δαβίδ του πατέρα του, και αυτός θα βασιλεύει στον οίκο του Ιακώβ για πάντα, και δεν θα υπάρξει τέλος στη βασιλεία του». (Λουκ. 1:32, 33) Η Μαρία γνώριζε ασφαλώς την υπόσχεση του Θεού στον Δαβίδ χίλια και πλέον χρόνια νωρίτερα​—ότι κάποιος απόγονός του θα κυβερνούσε για πάντα. (2 Σαμ. 7:12, 13) Άρα, ο γιος της θα ήταν ο Μεσσίας τον οποίο προσδοκούσε ο λαός του Θεού στο διάβα των αιώνων!

 7. (α) Τι αποκάλυψε για τη Μαρία η ερώτησή της; (β) Τι μαθαίνουν οι νεαροί σήμερα από τη Μαρία;

⁷ Επιπλέον, ο άγγελος της είπε ότι ο γιος της θα αποκαλούνταν «Γιος του Υψίστου». Πώς θα μπορούσε μια γυναίκα να γεννήσει τον Γιο του Θεού; Αλήθεια, πώς θα ήταν καν δυνατόν να γεννήσει η Μαρία; Ήταν μεν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ αλλά δεν τον είχε παντρευτεί ακόμη. Αυτήν ακριβώς την ερώτηση έκανε με ειλικρίνεια και η ίδια: «Πώς θα γίνει αυτό, αφού δεν έχω σχέσεις με άντρα;» (Λουκ. 1:34) Προσέξτε ότι μίλησε για την παρθενία της χωρίς ίχνος ντροπής. Αντίθετα, θεωρούσε πολύτιμη την αγνότητά της. Σήμερα, πολλά νεαρά άτομα αδημονούν να χάσουν την παρθενία τους και σπεύδουν να χλευάσουν όσους δεν το κάνουν αυτό. Ασφαλώς ο κόσμος έχει αλλάξει, όχι όμως και ο Ιεχωβά. (Μαλ. 3:6) Όπως στις μέρες της Μαρίας, έτσι και σήμερα εκτιμάει όσους προσκολλούνται στους ηθικούς του κανόνες.​—Διαβάστε Εβραίους 13:4.

 8. Πώς θα μπορούσε η Μαρία, αν και ατελής, να αποκτήσει τέλειο απόγονο;

⁸ Παρότι η Μαρία υπηρετούσε πιστά τον Θεό, ήταν ένα ατελές ανθρώπινο πλάσμα. Πώς θα μπορούσε, λοιπόν, να αποκτήσει τέλειο απόγονο, τον Γιο του Θεού; Ο Γαβριήλ εξήγησε: «Άγιο πνεύμα θα έρθει πάνω σου, και δύναμη του Υψίστου θα σε επισκιάσει. Γι’ αυτόν το λόγο, επίσης, αυτό που γεννιέται θα αποκληθεί άγιο, Γιος του Θεού». (Λουκ. 1:35) Άγιος σημαίνει «καθαρός», «αγνός», «ιερός». Φυσιολογικά, οι άνθρωποι μεταβιβάζουν την ακάθαρτη, αμαρτωλή τους κατάσταση στους απογόνους τους. Εν προκειμένω, όμως, ο Ιεχωβά θα εκτελούσε ένα μοναδικό θαύμα. Θα μετέφερε τη ζωή του Γιου του από τον ουρανό στη μήτρα της Μαρίας και κατόπιν θα “επισκίαζε” τη Μαρία με την ενεργό του δύναμη, δηλαδή το άγιο πνεύμα, προστατεύοντας το παιδί από κάθε κηλίδα αμαρτίας. Πίστεψε η Μαρία την υπόσχεση του αγγέλου; Πώς απάντησε;

 9. (α) Γιατί είναι εσφαλμένες οι αμφιβολίες των σκεπτικιστών σχετικά με την αφήγηση για τη Μαρία; (β) Πώς ενίσχυσε ο Γαβριήλ την πίστη της Μαρίας;

⁹ Οι σκεπτικιστές, μεταξύ αυτών και θεολόγοι του Χριστιανικού κόσμου, δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι μια παρθένα θα μπορούσε να τεκνοποιήσει. Παρ’ όλη τη μόρφωσή τους, δεν αντιλαμβάνονται μια απλή αλήθεια. Όπως είπε ο Γαβριήλ, «για τον Θεό καμιά διακήρυξη δεν θα είναι κάτι το αδύνατο». (Λουκ. 1:37) Η νεαρή Μαρία αποδέχτηκε ως αληθινά τα λόγια του Γαβριήλ, διότι είχε μεγάλη πίστη. Εντούτοις, η πίστη της δεν ήταν ευπιστία. Όπως κάθε λογικό άτομο, χρειαζόταν αποδείξεις στις οποίες θα βάσιζε την πίστη της. Ο Γαβριήλ ήταν έτοιμος να της δώσει και άλλες αποδείξεις. Της μίλησε για την ηλικιωμένη συγγενή της την Ελισάβετ, η οποία ήταν γνωστό επί πολλά χρόνια πως ήταν στείρα. Ο Θεός όμως της είχε δώσει θαυματουργικά τη δυνατότητα να συλλάβει!

10. Γιατί θα ήταν λάθος να νομίζουμε ότι το προνόμιο της Μαρίας δεν της δημιουργούσε φόβους ή δυσκολίες;

¹⁰ Τι θα έκανε τώρα η Μαρία; Είχε πλέον έναν διορισμό καθώς και αποδείξεις ότι ο Θεός θα πραγματοποιούσε όλα όσα είχε πει ο Γαβριήλ. Θα ήταν λάθος να νομίζουμε ότι αυτό το προνόμιο δεν της δημιουργούσε φόβους ή δυσκολίες. Αφενός, είχε να σκεφτεί τον αρραβώνα της με τον Ιωσήφ. Θα γινόταν ο γάμος τους όταν εκείνος θα μάθαινε για την εγκυμοσύνη; Αφετέρου, ο ίδιος ο διορισμός μπορεί να φάνταζε ως τρομακτική ευθύνη. Η Μαρία επρόκειτο να κυοφορήσει το πιο πολύτιμο δημιούργημα του Θεού​—τον ίδιο τον αγαπητό του Γιο! Θα χρειαζόταν να τον φροντίζει όταν θα ήταν αβοήθητο βρέφος και να τον προστατεύει μέσα σε έναν πονηρό κόσμο. Πράγματι, βαριά ευθύνη!

11, 12. (α) Πώς ανταποκρίθηκαν μερικές φορές σε δύσκολους διορισμούς από τον Θεό ακόμη και δυναμικοί, πιστοί άντρες; (β) Τι αποκάλυψε η Μαρία για τον εαυτό της με την απάντησή της στον Γαβριήλ;

¹¹ Η Γραφή δείχνει ότι ακόμη και δυναμικοί, πιστοί άντρες δίστασαν μερικές φορές να δεχτούν δύσκολους διορισμούς από τον Θεό. Ο Μωυσής αντέτεινε ότι δεν μπορούσε να μιλήσει με την ευχέρεια που θα χρειαζόταν ως εκπρόσωπος του Θεού. (Έξοδ. 4:10) Ο Ιερεμίας πρόβαλε την αντίρρηση ότι ήταν «παιδί», πολύ μικρός για το θεόδοτο έργο του. (Ιερ. 1:6) Ο δε Ιωνάς έφυγε τρέχοντας από το διορισμό του! (Ιωνάς 1:3) Τι έκανε η Μαρία;

¹² Τα λόγια της προς τον Γαβριήλ, που απηχούν γνήσια ταπεινοφροσύνη και υπακοή, έχουν μείνει στην ιστορία για όλους τους ανθρώπους πίστης: «Ορίστε η δούλη του Ιεχωβά! Ας γίνει σε εμένα σύμφωνα με τη διακήρυξή σου». (Λουκ. 1:38) Μια δούλη ήταν το κατώτερο μέλος του υπηρετικού προσωπικού. Η ζωή της βρισκόταν εξ ολοκλήρου στα χέρια του κυρίου της. Έτσι ένιωθε η Μαρία για τον Κύριό της, τον Ιεχωβά. Ήξερε ότι ήταν ασφαλής στα χέρια του, ότι αυτός είναι όσιος προς εκείνους που του δείχνουν οσιότητα και ότι θα την ευλογούσε καθώς θα έκανε το καλύτερο για αυτόν το δύσκολο διορισμό.​—Ψαλμ. 18:25.

13. Αν ο Θεός μάς ζητάει κάτι που φαίνεται δύσκολο ή ακόμη και αδύνατο, πώς μας ωφελεί το παράδειγμα της Μαρίας;

¹³ Ενίοτε ο Θεός μάς ζητάει κάτι που μπορεί να φαίνεται δύσκολο, ακόμη και αδύνατο. Εντούτοις, στη Γραφή μάς παρέχει άφθονους λόγους για να τον εμπιστευόμαστε, για να αφήνουμε τον εαυτό μας στα χέρια του όπως η Μαρία. (Παρ. 3:5, 6) Θα το κάνουμε εμείς αυτό; Αν ναι, τότε θα μας ανταμείψει, παρέχοντάς μας λόγους για να οικοδομήσουμε ακόμη πιο ισχυρή πίστη σε εκείνον.

14, 15. (α) Πώς αντάμειψε ο Ιεχωβά τη Μαρία όταν επισκέφτηκε την Ελισάβετ και τον Ζαχαρία; (β) Τι αποκαλύπτουν για τη Μαρία τα λόγια της στα εδάφια Λουκάς 1:46-55;

¹⁴ Τα λόγια του Γαβριήλ σχετικά με την Ελισάβετ σήμαιναν πολλά για τη Μαρία. Από όλες τις γυναίκες του κόσμου, ποια θα μπορούσε να κατανοήσει καλύτερα την κατάστασή της; Η Μαρία έφυγε βιαστικά για την ορεινή περιοχή του Ιούδα, ένα ταξίδι που ίσως διαρκούσε τρεις με τέσσερις μέρες. Όταν μπήκε στο σπίτι της Ελισάβετ και του ιερέα Ζαχαρία, ο Ιεχωβά την αντάμειψε με περισσότερες ακλόνητες αποδείξεις για να ενισχύσει την πίστη της. Η Ελισάβετ άκουσε το χαιρετισμό της και ένιωσε αμέσως το βρέφος στην κοιλιά της να σκιρτάει από χαρά. Γέμισε άγιο πνεύμα και την αποκάλεσε «μητέρα του Κυρίου μου». Ο Θεός είχε αποκαλύψει στην Ελισάβετ ότι ο γιος της Μαρίας θα γινόταν ο Κύριός της, ο Μεσσίας. Επίσης, η Ελισάβετ επαίνεσε υπό θεϊκή έμπνευση τη Μαρία για την πιστή υπακοή της, λέγοντας: «Ευτυχισμένη είναι αυτή που πίστεψε». (Λουκ. 1:39-45) Ναι, όλα όσα είχε υποσχεθεί ο Ιεχωβά στη Μαρία θα πραγματοποιούνταν!

¹⁵ Τώρα άρχισε να μιλάει η Μαρία. Τα όσα είπε έχουν διαφυλαχτεί προσεκτικά στο Λόγο του Θεού. (Διαβάστε Λουκάς 1:46-55) Είναι με διαφορά ο πιο μακροσκελής λόγος της στη Γραφή, και αποκαλύπτει πολλά για την ίδια. Δείχνει την ευγνωμοσύνη και την εκτίμησή της, καθώς αινεί τον Ιεχωβά για το ευλογητό προνόμιο του να υπηρετήσει ως μητέρα του Μεσσία. Δείχνει το βάθος της πίστης της, καθώς αναφέρει ότι ο Ιεχωβά υποβιβάζει τους υπερηφάνους και τους ισχυρούς ενώ βοηθάει τους ασήμαντους και τους φτωχούς που θέλουν να τον υπηρετούν. Υποδηλώνει επίσης το εύρος της γνώσης της. Υπολογίζεται ότι η Μαρία παρέπεμψε στις Εβραϊκές Γραφές πάνω από 20 φορές!a

16, 17. (α) Τι είδους πνεύμα εκδήλωσε η Μαρία και ο γιος της το οποίο πρέπει να μιμούμαστε; (β) Ποια ευλογία μάς υπενθυμίζει η επίσκεψη της Μαρίας στην Ελισάβετ;

¹⁶ Είναι ολοφάνερο ότι η Μαρία έκανε βαθιές σκέψεις γύρω από το Λόγο του Θεού. Ωστόσο, παρέμεινε ταπεινή, αφήνοντας τις Γραφές να μιλήσουν αντί να μιλήσει από δική της επινόηση. Ο γιος που μεγάλωνε στην κοιλιά της θα έδειχνε κάποια μέρα το ίδιο πνεύμα, λέγοντας: «Αυτά που διδάσκω εγώ δεν είναι δικά μου, αλλά είναι εκείνου που με έστειλε». (Ιωάν. 7:16) Έτσι και εμείς, πρέπει να αναρωτηθούμε: “Δείχνω εγώ τέτοιον σεβασμό και ευλάβεια για το Λόγο του Θεού; Ή μήπως προτιμώ τις δικές μου ιδέες και διδασκαλίες;” Η θέση της Μαρίας είναι ξεκάθαρη.

¹⁷ Η Μαρία έμεινε με την Ελισάβετ περίπου τρεις μήνες, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πήρε και έδωσε πολλή ενθάρρυνση. (Λουκ. 1:56) Η συγκινητική αφήγηση της Γραφής για αυτή την επίσκεψη μας υπενθυμίζει ότι η φιλία μπορεί να είναι μεγάλη ευλογία. Αν αναζητούμε φίλους που αγαπούν αληθινά τον Θεό μας, τον Ιεχωβά, είναι βέβαιο ότι θα προοδεύουμε πνευματικά και θα τον πλησιάζουμε περισσότερο. (Παρ. 13:20) Τελικά, όμως, ήρθε ο καιρός να γυρίσει η Μαρία στο σπίτι της. Τι θα έλεγε ο Ιωσήφ όταν θα μάθαινε για την κατάστασή της;

18. Τι αποκάλυψε η Μαρία στον Ιωσήφ, και πώς αντέδρασε εκείνος;

¹⁸ Πιθανότατα η Μαρία δεν περίμενε μέχρι να φανεί η εγκυμοσύνη της. Έπρεπε να μιλήσει οπωσδήποτε στον Ιωσήφ. Ως τότε, ίσως αναρωτιόταν πώς θα αντιδρούσε εκείνος ο αξιοπρεπής, θεοφοβούμενος άνθρωπος στα λεγόμενά της. Εντούτοις, τον πλησίασε και του μίλησε για όλα όσα της είχαν συμβεί. Όπως φαντάζεστε, ο Ιωσήφ προβληματίστηκε έντονα. Ήθελε να πιστέψει την κοπέλα που αγαπούσε, αλλά όλα έδειχναν ότι δεν του ήταν πιστή. Η Γραφή δεν αναφέρει τι πέρασε από το μυαλό του ή τι συλλογισμούς έκανε. Αλλά αναφέρει ότι αποφάσισε να τη διαζευχθεί, διότι εκείνη την εποχή τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια θεωρούνταν παντρεμένα. Επειδή όμως δεν ήθελε να την εκθέσει σε διαπόμπευση και σκάνδαλο, επέλεξε να τη διαζευχθεί κρυφά. (Ματθ. 1:18, 19) Η Μαρία πρέπει να στενοχωριόταν βλέποντας εκείνον τον καλοσυνάτο άνθρωπο να βασανίζεται με αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση. Από την άλλη, δεν ανέπτυξε πικρία που δεν την πίστεψε.

19. Πώς βοήθησε ο Ιεχωβά τον Ιωσήφ να ακολουθήσει την καλύτερη πορεία ενέργειας;

¹⁹ Ο Ιεχωβά βοήθησε με καλοσύνη τον Ιωσήφ να διακρίνει την καλύτερη πορεία ενέργειας. Σε όνειρο, άγγελος του Θεού τού είπε ότι η εγκυμοσύνη της Μαρίας ήταν πράγματι θαυματουργική. Αυτό πρέπει να τον απάλλαξε από μεγάλο βάρος! Ο Ιωσήφ έκανε τώρα ό,τι είχε κάνει και η Μαρία από την αρχή​—ενήργησε σε αρμονία με την καθοδήγηση του Ιεχωβά. Πήρε ως σύζυγό του τη Μαρία και προετοιμάστηκε για την απαράμιλλη ευθύνη της φροντίδας του Γιου του Ιεχωβά.​—Ματθ. 1:20-24.

20, 21. Τι μαθαίνουν από τη Μαρία και τον Ιωσήφ οι παντρεμένοι και όσοι σκέφτονται το γάμο;

²⁰ Οι παντρεμένοι​—και όσοι σκέφτονται το γάμο—​είναι καλό να μάθουν από αυτό το νεαρό αντρόγυνο που έζησε πριν από 2.000 χρόνια. Καθώς ο Ιωσήφ έβλεπε τη νεαρή του σύζυγο να ανταποκρίνεται στα καθήκοντα της μητρότητας, ασφαλώς χαιρόταν που είχε λάβει κατεύθυνση από τον άγγελο του Ιεχωβά. Πρέπει να διέκρινε πόσο σπουδαίο είναι να βασίζεται κάποιος στον Ιεχωβά όταν παίρνει καίριες αποφάσεις. (Ψαλμ. 37:5· Παρ. 18:13) Χωρίς αμφιβολία, εξακολουθούσε να δείχνει προσοχή και καλοσύνη καθώς έπαιρνε αποφάσεις ως κεφαλή της οικογένειας.

²¹ Από την άλλη, τι συμπεραίνουμε από την προθυμία της Μαρίας να παντρευτεί τον Ιωσήφ; Παρότι στην αρχή εκείνος ίσως δυσκολεύτηκε να πιστέψει τα λεγόμενά της, η Μαρία άφησε την απόφαση στα χέρια του επειδή αυτός θα γινόταν κεφαλή της οικογένειας. Κάτι τέτοιο ήταν βεβαίως ένα καλό μάθημα για εκείνη, όπως και για τις Χριστιανές σήμερα. Τελικά, αυτά τα περιστατικά πιθανώς δίδαξαν πολλά τον Ιωσήφ και τη Μαρία σχετικά με την αξία της ειλικρινούς και ανοιχτής επικοινωνίας.​—Διαβάστε Παροιμίες 15:22.

22. Ποιο ήταν το θεμέλιο του γάμου του Ιωσήφ και της Μαρίας, και ποια προοπτική είχαν;

²² Αναμφισβήτητα, εκείνο το νεαρό αντρόγυνο ξεκίνησε το γάμο του με το καλύτερο θεμέλιο. Και οι δύο αγαπούσαν τον Ιεχωβά Θεό πάνω από όλα και λαχταρούσαν να τον ευαρεστούν ως υπεύθυνοι, στοργικοί γονείς. Φυσικά, τους περίμεναν μεγαλύτερες ευλογίες, αλλά και μεγαλύτερες δυσκολίες. Είχαν την προοπτική να αναθρέψουν τον Ιησού, ο οποίος θα γινόταν ο μεγαλύτερος άνθρωπος που γνώρισε ποτέ ο κόσμος.