Σε Ποιον Μπορούμε να Αποβλέπουμε για Αληθινή Δικαιοσύνη;
«Ο Κριτής όλης της γης δεν θα πράξει δικαιοσύνη;»—ΓΕΝΕΣΙΣ 18:25, The Holy Bible in Modern English (Η Αγία Γραφή στη Σύγχρονη Αγγλική), του Φεράρ Φέντον.
1, 2. Πώς αντιδρούν πολλοί άνθρωποι στην αδικία που επικρατεί;
ΕΙΝΑΙ πιθανό να γνωρίζετε ότι η αδικία δυστυχώς αφθονεί. Πώς αντιδράτε εσείς προσωπικά στην έλλειψη αληθινής δικαιοσύνης που επικρατεί;
2 Μερικοί αντιδρούν αμφισβητώντας την ύπαρξη ενός δίκαιου Θεού. Μπορεί ακόμη και να ισχυρίζονται ότι είναι αγνωστικιστές. Πιθανότατα θα έχετε ακούσει αυτόν τον όρο. Αυτός αναφέρεται στο άτομο που πιστεύει ότι «οποιαδήποτε απόλυτη πραγματικότητα (ως Θεός) είναι άγνωστη και πιθανώς ακατάληπτη». Ο βιολόγος Τόμας Χ. Χάξλεϊ, που έζησε το 19ο αιώνα και ήταν υπέρμαχος της θεωρίας της εξέλιξης την οποία διατύπωσε ο Δαρβίνος, ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη λέξη «αγνωστικιστής» μ’ αυτόν τον τρόπο.a
3, 4. Από πού προέρχεται η λέξη «αγνωστικιστής»;
3 Από πού όμως πήρε ο Χάξλεϊ τον όρο «αγνωστικιστής»; Στην πραγματικότητα, βασίστηκε σε μια έκφραση που χρησιμοποίησε με διαφορετική έννοια ένας δικηγόρος του πρώτου αιώνα, ο απόστολος Παύλος. Εκείνος την ανέφερε σε μια από τις πιο φημισμένες ομιλίες που έγιναν ποτέ. Αυτή η ομιλία έχει σημασία σήμερα, γιατί μας δίνει μια ισχυρή βάση για να μάθουμε πώς και πότε θα επικρατήσει δικαιοσύνη για όλους και, ακόμη περισσότερο, πώς μπορούμε να ωφεληθούμε εμείς προσωπικά απ’ αυτήν.
4 Η λέξη «αγνωστικιστής» πάρθηκε από την αναφορά που έκανε ο Παύλος σ’ ένα βωμό, στον οποίο υπήρχε η επιγραφή «Αγνώστω Θεώ». Αυτή η σύντομη ομιλία καταγράφτηκε από το γιατρό Λουκά, στο 17ο κεφάλαιο του ιστορικού βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων. Το κεφάλαιο αυτό δείχνει πρώτα απ’ όλα πώς βρέθηκε ο Παύλος στην Αθήνα. Στο συνοδευτικό πλαίσιο (της σελίδας 6), μπορείτε να διαβάσετε τις εισαγωγικές πληροφορίες που δίνει ο Λουκάς, καθώς και το κείμενο ολόκληρης της ομιλίας.
5. Ποιο ήταν το περιβάλλον μέσα στο οποίο έκανε ο Παύλος την ομιλία του στους Αθηναίους; (Να διαβαστούν τα εδάφια Πράξεις 17:16-31.)
5 Η ομιλία του Παύλου είναι πράγματι δυναμική και αξίζει να την εξετάσουμε προσεκτικά. Αφού περιβαλλόμαστε από κατάφωρες αδικίες, μπορούμε να μάθουμε πολλά απ’ αυτήν. Πρώτα-πρώτα παρατηρήστε σε τι περιβάλλον δόθηκε, διαβάζοντας τα εδάφια Πράξεις 17:16-21. Οι Αθηναίοι ήταν περήφανοι που ζούσαν σ’ ένα φημισμένο κέντρο μάθησης, όπου είχε διδάξει ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης. Η Αθήνα ήταν επίσης πολύ θρησκευόμενη πόλη. Ο Παύλος έβλεπε ολόγυρά του είδωλα—του θεού του πολέμου, του Άρη· του Δία· του Ασκληπιού, του θεού της ιατρικής· του βίαιου θεού της θάλασσας, του Ποσειδώνα· του Διόνυσου, της Αθηνάς, του Έρωτα και άλλων.
6. Πώς συγκρίνεται η περιοχή σας με τα όσα βρήκε ο Παύλος στην Αθήνα;
6 Αλλά τι θα έβλεπε ο Παύλος αν επιθεωρούσε τη δική σας πόλη ή περιοχή; Μπορεί να έβλεπε πολλά είδωλα ή θρησκευτικά αγάλματα, ακόμη και στις χώρες του λεγόμενου Χριστιανικού κόσμου. Σε άλλα μέρη, θα μπορούσε να δει περισσότερα. Ένα βιβλίο λέει τα εξής: «Οι ινδικοί θεοί, ανόμοια με τους άστατους ελληνικούς ‘αδελφούς τους’, είναι μονόγαμοι, και ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές δυνάμεις αποδίδονταν στις συζύγους τους . . . Υπάρχουν, χωρίς υπερβολές, εκατομμύρια θεοί που σχετίζονται με όλα τα είδη της ζωής και της φύσης».
7. Πώς ήταν οι αρχαίοι ελληνικοί θεοί;
7 Πολλοί ελληνικοί θεοί απεικονίζονταν ως μικροπρεπείς και πολύ ανήθικοι. Αν συμπεριφέρονταν έτσι θνητοί άνθρωποι, στις περισσότερες χώρες θα τους θεωρούσαν αισχρούς, ναι, εγκληματίες. Έχετε λοιπόν κάθε λόγο να αναρωτιέστε τι είδους δικαιοσύνη θα μπορούσαν να αναμένουν τότε οι Έλληνες από τέτοιους θεούς. Εντούτοις, ο Παύλος παρατήρησε ότι οι Αθηναίοι ήταν πολύ αφοσιωμένοι σ’ αυτούς τους θεούς. Γεμάτος καθώς ήταν με δίκαιες πεποιθήσεις, αυτός άρχισε να τους εξηγεί τις εξυψωμένες αλήθειες της γνήσιας Χριστιανοσύνης.
Ένα Δύσκολο Ακροατήριο
8. (α) Ποιες πεποιθήσεις και απόψεις χαρακτήριζαν τους Επικούρειους; (β) Τι πίστευαν οι Στωικοί;
8 Μερικοί Ιουδαίοι και Έλληνες άκουγαν με ενδιαφέρον, αλλά πώς θα αντιδρούσαν οι Επικούρειοι και οι Στωικοί φιλόσοφοι, που είχαν μεγάλη επιρροή; Όπως θα δείτε, οι ιδέες τους έμοιαζαν πολύ με πεποιθήσεις που είναι κοινές σήμερα, ακόμη και μ’ εκείνες που διδάσκονται οι νεαροί στο σχολείο. Οι Επικούρειοι πρότρεπαν τους ανθρώπους να ζουν έτσι ώστε να αποκομίζουν όσο το δυνατόν περισσότερη ηδονή, κυρίως δε διανοητική ηδονή. Η φιλοσοφία τους, που έλεγε ‘ας φάμε κι ας πιούμε γιατί αύριο θα πεθάνουμε’, χαρακτηριζόταν από έλλειψη αρχών και αρετής. (1 Κορινθίους 15:32) Δεν πίστευαν ότι οι θεοί δημιούργησαν το σύμπαν· αντίθετα, υποστήριζαν ότι η ζωή προήλθε κατά τύχη σ’ ένα μηχανικό σύμπαν. Επιπλέον, οι θεοί δεν ενδιαφέρονταν για τους ανθρώπους. Και τι θα πούμε για τους Στωικούς; Αυτοί τόνιζαν τη λογική, πιστεύοντας ότι η ύλη και η δύναμη ήταν στοιχειώδεις αρχές στο σύμπαν. Οι Στωικοί φαντάζονταν μια απρόσωπη θεότητα, αντί να πιστεύουν στον Θεό ως Πρόσωπο. Πίστευαν επίσης ότι τις ανθρώπινες υποθέσεις τις κυβερνούσε η μοίρα.
9. Γιατί ήταν δύσκολη η κατάσταση κάτω από την οποία έπρεπε να κηρύξει ο Παύλος;
9 Πώς αντέδρασαν αυτοί οι φιλόσοφοι στη δημόσια διδασκαλία του Παύλου; Η περιέργεια, μαζί με τη διανοητική υπεροψία, αποτελούσε τότε χαρακτηριστικό γνώρισμα των Αθηναίων, κι έτσι εκείνοι οι φιλόσοφοι άρχισαν να λογομαχούν με τον Παύλο. Τελικά τον πήγαν στον Άρειο Πάγο. Πάνω από την αγορά της Αθήνας και κάτω από το ύψωμα της Ακρόπολης, υπήρχε ένας βραχώδης λόφος που ονομαζόταν Άρειος Πάγος, δηλαδή Λόφος του Άρη, προς τιμή του Άρη, που ήταν θεός του πολέμου. Στους αρχαίους καιρούς, συνεδρίαζε εκεί ένα δικαστήριο ή συμβούλιο. Επομένως, τον Παύλο μπορεί κάλλιστα να τον πήγαν σ’ ένα δικαστήριο, το οποίο πιθανόν να συνεδρίαζε με θέα την εντυπωσιακή Ακρόπολη που είχε το φημισμένο Παρθενώνα, καθώς και άλλους ναούς και αγάλματα. Μερικοί πιστεύουν ότι ο απόστολος κινδύνευε, επειδή το ρωμαϊκό δίκαιο απαγόρευε την παρουσίαση νέων θεών. Αλλά έστω κι αν πήγαν τον Παύλο στον Άρειο Πάγο απλώς και μόνο για να διευκρινίσει τις πεποιθήσεις του ή για να δείξει αν είχε τα προσόντα του δασκάλου, το γεγονός είναι ότι αυτός αντιμετώπισε ένα φοβερά δύσκολο ακροατήριο. Θα μπορούσε να μεταδώσει το ζωτικό άγγελμά του χωρίς να τους αποξενώσει;
10. Πώς χρησιμοποίησε ο Παύλος διακριτικότητα όταν άρχισε να παρουσιάζει τις πληροφορίες του;
10 Παρατηρήστε στα εδάφια Πράξεις 17:22, 23, με τι διακριτικότητα και σοφία ξεκίνησε ο Παύλος. Όταν αναγνώρισε πόσο θρησκευόμενοι ήταν οι Αθηναίοι και πόσα είδωλα είχαν, μερικοί από τους ακροατές του μπορεί να το πήραν αυτό σαν κομπλιμέντο. Αντί να επιτεθεί κατά του πολυθεϊσμού τους, ο Παύλος συγκέντρωσε την προσοχή σ’ ένα βωμό που είχε δει, ο οποίος ήταν αφιερωμένος σε κάποιον ‘Άγνωστο Θεό’. Οι ιστορικές αποδείξεις δείχνουν ότι υπήρχαν τέτοιοι βωμοί, πράγμα που θα πρέπει να ενισχύει την πεποίθησή μας στην αφήγηση του Λουκά. Ο Παύλος χρησιμοποίησε αυτόν το βωμό σαν βάση για να αρχίσει την ομιλία του. Οι Αθηναίοι έτρεφαν ιδιαίτερη εκτίμηση για τη γνώση και τη λογική. Όμως ομολογούσαν ότι υπήρχε ένας θεός που τους ήταν ‘άγνωστος’. Ήταν επομένως πολύ λογικό να επιτρέψουν στον Παύλο να τους τον εξηγήσει. Κανείς δεν θα μπορούσε να βρει λάθος σ’ αυτή τη λογίκευση, έτσι δεν είναι;
Είναι Ακατάληπτος ο Θεός;
11. Με ποιο τρόπο έκανε ο Παύλος το ακροατήριό του να σκεφτεί σχετικά με τον αληθινό Θεό;
11 Πώς ήταν λοιπόν αυτός ο ‘άγνωστος Θεός’; «Ο Θεός» έφτιαξε τον κόσμο και όλα όσα υπάρχουν σ’ αυτόν. Κανένας δεν μπορούσε να αρνηθεί ότι υπάρχει το σύμπαν, ότι υπάρχουν τα φυτά και τα ζώα, ότι υπάρχουμε εμείς οι άνθρωποι. Η δύναμη και η νοημοσύνη, ναι, η σοφία, που εκδηλώνονται σ’ όλα αυτά τα πράγματα έδειχναν ότι αυτά αποτελούν προϊόν ενός σοφού και ισχυρού Δημιουργού, και όχι της τύχης. Στην πραγματικότητα, ο τρόπος λογίκευσης του Παύλου ισχύει ακόμη περισσότερο στον καιρό μας.—Αποκάλυψις 4:11· 10:6.
12, 13. Ποιες σύγχρονες αποδείξεις υποστηρίζουν το επιχείρημα που έφερε ο Παύλος;
12 Πριν από λίγο καιρό, ο Βρετανός αστρονόμος Σερ Μπέρναρντ Λόβελ έγραψε στο βιβλίο του In the Centre of Immensities (Στο Κέντρο της Απεραντοσύνης) σχετικά με την πολυπλοκότητα των απλούστατων μορφών ζωής στη γη. Ασχολήθηκε επίσης με το αν είναι πιθανόν να προήλθαν τέτοιες μορφές ζωής κατά τύχη. Το συμπέρασμά του ήταν το εξής: «Η πιθανότητα να συνέβηκε . . . ένα τυχαίο γεγονός, που οδήγησε στο σχηματισμό ενός από τα μικρότερα μόρια πρωτεΐνης είναι αφάνταστα μικρή. Μέσα στις οριακές συνθήκες χρόνου και χώρου που εξετάζουμε, η πιθανότητα είναι στην ουσία μηδενική».
13 Ή, αναλογιστείτε το άλλο άκρο—το σύμπαν μας. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές για να μελετήσουν την προέλευσή του. Τι έχουν βρει; Στο βιβλίο God and the Astronomers (Ο Θεός και οι Αστρονόμοι), ο Ρόμπερτ Τζάστροου έγραψε τα εξής: «Τώρα καταλαβαίνουμε πώς οι αποδείξεις της αστρονομίας οδηγούν στην άποψη της Γραφής για την προέλευση του κόσμου». «Για τον επιστήμονα που ζει πιστεύοντας στη δύναμη της λογικής, η ιστορία τελειώνει σαν ένα κακό όνειρο. Αυτός έχει αναρριχηθεί στα βουνά της άγνοιας· είναι έτοιμος να κατακτήσει την ψηλότερη κορυφή· καθώς σκαρφαλώνει στον τελευταίο βράχο, τον υποδέχεται μια ομάδα θεολόγων [άτομα που πιστεύουν στη δημιουργία], που κάθονται εκεί αιώνες τώρα».—Παράβαλε Ψαλμός 19:1.
14. Ποια λογική υποστήριζε τη δήλωσε που έκανε ο Παύλος, ότι ο Θεός δεν κατοικεί σε ανθρωποποίητους ναούς;
14 Έτσι, μπορούμε να δούμε πόσο ακριβές ήταν το σχόλιο του Παύλου που αναφέρεται στο εδάφιο Πράξεις 17:24, το οποίο μας οδηγεί στην επόμενη σκέψη του, στο εδάφιο 25. Ο ισχυρός Θεός, ο οποίος μπόρεσε να φτιάξει «τον κόσμον και πάντα τα εν αυτώ», είναι ασφαλώς ανώτερος από το υλικό σύμπαν. (Εβραίους 3:4) Γι’ αυτό δεν θα ήταν λογικό να σκεφτούμε ότι Αυτός θα μπορούσε να περιοριστεί και να κατοικήσει σε ναούς, ιδιαίτερα σ’ εκείνους οι οποίοι είχαν κατασκευαστεί από ανθρώπους που ομολογούσαν δημόσια ότι Αυτός τους ήταν ‘άγνωστος’. Πόσο ισχυρό ήταν αυτό το επιχείρημα για εκείνους τους Αθηναίους φιλόσοφους, οι οποίοι εκείνη ακριβώς τη στιγμή μπορεί να έριχναν ματιές στους πολλούς ναούς που βρίσκονταν λίγο πιο πάνω!—1 Βασιλέων 8:27· Ησαΐας 66:1.
15. (α) Γιατί η Αθηνά θα πρέπει να ήταν στο νου των ακροατών του Παύλου; (β) Σε ποιο συμπέρασμα θα πρέπει να μας οδηγεί το γεγονός ότι ο Θεός είναι ο Δοτήρας;
15 Οι ακροατές του Παύλου πιθανότατα θα είχαν προσκυνήσει στην Ακρόπολη κάποιο από τα αγάλματα της προστάτιδας θεάς τους, της Αθηνάς. Το άγαλμα της Αθηνάς, το οποίο προσκυνούσαν στον Παρθενώνα, είχε κατασκευαστεί από ελεφαντόδοντο και χρυσό. Ένα άλλο άγαλμα της Αθηνάς είχε ύψος 20 μέτρα και μπορούσαν να το δουν από τα πλοία που βρίσκονταν στη θάλασσα. Λεγόταν μάλιστα ότι το είδωλο που ήταν γνωστό ως Αθηνά η Πολιάς είχε πέσει από τον ουρανό· και οι άνθρωποι του πήγαιναν τακτικά έναν καινούριο χειροποίητο χιτώνα. Όμως, αν ο Θεός τον οποίο δεν γνώριζαν εκείνοι οι άνθρωποι είχε δημιουργήσει το σύμπαν, τι ανάγκη είχε από τα πράγματα που μπορεί να του πρόσφεραν οι άνθρωποι; Αυτός μας δίνει ό,τι χρειαζόμαστε: τη ‘ζωή’ μας, την ‘πνοή’ που χρειαζόμαστε για να διατηρήσουμε τη ζωή και τα «πάντα», περιλαμβανομένου και του ήλιου, της βροχής και του γόνιμου εδάφους όπου καλλιεργείται η τροφή μας. (Πράξεις 14:15-17· Ματθαίος 5:45) Αυτός είναι ο Δοτήρας· οι άνθρωποι είναι οι παραλήπτες. Ο Δοτήρας ασφαλώς δεν εξαρτάται από τους παραλήπτες.
Από Έναν Άνθρωπο Προέρχονται Όλοι
16. Ποιον ισχυρισμό πρόβαλε ο Παύλος σχετικά με την προέλευση του ανθρώπου;
16 Κατόπιν, στο εδάφιο Πράξεις 17:26, ο Παύλος εξέθεσε μια αλήθεια την οποία θα πρέπει να σκεφτούν πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα επειδή σήμερα υπάρχουν τόσες πολλές φυλετικές αδικίες. Αυτός είπε ότι ο Δημιουργός «έκαμεν εξ ενός αίματος [από έναν άνθρωπο, ΜΝΚ] παν έθνος ανθρώπων, δια να κατοικώσιν εφ’ όλου του προσώπου της γης». Η ιδέα ότι η ανθρώπινη φυλή ήταν μια ενότητα, μια αδελφότητα, (με τις επιπτώσεις που θα είχε αυτό στη δικαιοσύνη) ήταν κάτι που έπρεπε να το εξετάσουν εκείνοι οι άνθρωποι, επειδή οι Αθηναίοι ισχυρίζονταν ότι είχαν μια ειδική καταγωγή που τους ξεχώριζε από το υπόλοιπο ανθρώπινο γένος. Ωστόσο, ο Παύλος δεχόταν την αφήγηση της Γένεσης για τον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, ο οποίος έγινε πρόγονος όλων μας. (Ρωμαίους 5:12· 1 Κορινθίους 15:45-49) Αλλά ίσως να αναρωτηθείτε: ‘Μπορεί να υποστηριχτεί μια τέτοια ιδέα στη σύγχρονη επιστημονική εποχή μας;’
17. (α) Πώς μερικές σύγχρονες αποδείξεις δείχνουν τα ίδια πράγματα που έδειξε και ο Παύλος; (β) Τι επίδραση έχει αυτό στη δικαιοσύνη;
17 Η θεωρία της εξέλιξης λέει ότι ο άνθρωπος εξελίχτηκε σε διάφορους τόπους και διάφορες μορφές. Αλλά στις αρχές της περασμένης χρονιάς, το περιοδικό Newsweek αφιέρωσε την επιστημονική του στήλη στην «Έρευνα για τον Αδάμ και την Εύα». Συγκέντρωσε την προσοχή σε πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της γενετικής. Ενώ, όπως θα περιμέναμε, δεν συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες, η γενική εικόνα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν έναν κοινό γενετικό πρόγονο. Αφού, όπως είπε η Αγία Γραφή πριν από πολύ καιρό, είμαστε όλοι αδέλφια, δεν θα πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη για όλους; Δεν θα πρέπει να δικαιούμαστε όλοι αμερόληπτη μεταχείριση, άσχετα με το χρώμα του δέρματος, το είδος των μαλλιών ή τα άλλα επιφανειακά χαρακτηριστικά μας; (Γένεσις 11:1· Πράξεις 10:34, 35) Εντούτοις, χρειάζεται ακόμα να μάθουμε πώς και πότε θα υπάρξει δικαιοσύνη για το ανθρώπινο γένος.
18. Σε τι βασίστηκε ο Παύλος για να κάνει τη δήλωση σχετικά με την πολιτεία του Θεού με τους ανθρώπους;
18 Στο εδάφιο 26, ο Παύλος τόνισε ότι θα μπορούσαμε να αναμένουμε από τον Δημιουργό να έχει κάποιο θέλημα, ή δίκαιο σκοπό, για το ανθρώπινο γένος. Ο απόστολος γνώριζε πως όταν ο Θεός είχε πολιτευτεί με το έθνος Ισραήλ, Αυτός έδωσε διατάγματα για το πού θα έπρεπε να ζουν και πώς θα μπορούσαν να τους φέρονται τα άλλα έθνη. (Έξοδος 23:31, 32· Αριθμοί 34:1-12· Δευτερονόμιον 32:49-52) Φυσικά, οι ακροατές του Παύλου μπορεί με υπερηφάνεια να εφάρμοσαν πρωτίστως στον εαυτό τους τα σχόλιά του. Στην πραγματικότητα, είτε το γνώριζαν αυτό είτε όχι, ο Ιεχωβά Θεός είχε εκφράσει προφητικά το θέλημά του για τον καιρό, δηλαδή το σημείο εκείνο της ιστορίας, κατά τον οποίο η Ελλάδα θα γινόταν η πέμπτη εξέχουσα παγκόσμια δύναμη. (Δανιήλ 7:6· 8:5-8, 21· 11:2, 3) Αφού Αυτός μπορεί ακόμη και να κατευθύνει έθνη, δεν είναι λογικό να θέλουμε να μάθουμε γι’ αυτόν;
19. Γιατί είναι λογικό το επιχείρημα που προβάλλει ο Παύλος στο εδάφιο Πράξεις 17:27;
19 Ο Θεός δεν μας άφησε σε άγνοια σχετικά με τον εαυτό του, να ψηλαφούμε στα τυφλά. Έδωσε στους Αθηναίους και σ’ εμάς μια βάση για να μάθουμε γι’ αυτόν. Στο εδάφιο Ρωμαίους 1:20, ΚΔΤΚ, ο Παύλος έγραψε αργότερα τα εξής: «Αι αόρατοι ιδιότητες [του Θεού], δηλαδή η αιωνία δύναμίς του και η Θεότης του, βλέπονται καθαρά, αφ’ ότου εδημιουργήθηκε ο κόσμος, γινόμεναι νοηταί δια μέσου των δημιουργημάτων». Συνεπώς, ο Θεός στην πραγματικότητα δεν είναι μακριά από εμάς, αν θέλουμε να τον βρούμε και να μάθουμε γι’ αυτόν.—Πράξεις 17:27.
20. Πώς είναι αληθινό ότι μέσω του Θεού «ζώμεν και κινούμεθα και υπάρχομεν»;
20 Από εκτίμηση, θα πρέπει να υποκινηθούμε να το κάνουμε αυτό, όπως υποδηλώνει το εδάφιο Πράξεις 17:28. Ο Θεός μάς έδωσε τη ζωή. Στην πραγματικότητα, εμείς έχουμε κάτι περισσότερο από απλή ζωή με την έννοια που την έχει κι ένα δέντρο. Εμείς και τα περισσότερα ζώα έχουμε την ανώτερη ικανότητα στη ζωή, μπορούμε να κινούμαστε. Δεν χαιρόμαστε γι’ αυτό; Ο Παύλος όμως επεκτείνει το ζήτημα πιο πολύ. Εμείς υπάρχουμε ως νοήμονα όντα με προσωπικότητα. Ο θεόδοτος εγκέφαλός μας μάς καθιστά ικανούς να σκεφτόμαστε, να συλλαμβάνουμε αφηρημένες αρχές (όπως η αληθινή δικαιοσύνη) και να ελπίζουμε—ναι, να αποβλέπουμε στη μελλοντική επεξεργασία του θελήματος του Θεού. Όπως μπορείτε να αντιληφθείτε, ο Παύλος πρέπει να κατάλαβε ότι αυτά δεν ήταν εύκολο να τα δεχτούν οι Επικούρειοι και οι Στωικοί φιλόσοφοι. Για να τους βοηθήσει, παρέθεσε τα λόγια μερικών Ελλήνων ποιητών, τους οποίους αυτοί γνώριζαν και σέβονταν, και οι οποίοι ποιητές είχαν πει κάτι παρόμοιο: «Και γένος είμεθα τούτου».
21. Με ποιο τρόπο θα πρέπει να μας επηρεάζει το γεγονός ότι είμαστε γένος του Θεού;
21 Αν οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι είμαστε γένος, δηλαδή προϊόν, του Ύψιστου Θεού, είναι κατάλληλο να αποβλέπουν σ’ αυτόν για κατεύθυνση σχετικά με το πώς να ζουν. Δεν μπορείτε παρά να θαυμάσετε την τόλμη που έδειξε ο Παύλος, καθώς στεκόταν σχεδόν κάτω από τη σκιά της Ακρόπολης. Με θάρρος ανέπτυξε λογικά επιχειρήματα για το ότι ο Δημιουργός μας είναι ασφαλώς πιο μεγαλειώδης από οποιοδήποτε ανθρωποποίητο άγαλμα, ακόμη κι από το χρυσελεφάντινο άγαλμα που υπήρχε στον Παρθενώνα. Όλοι εμείς που δεχόμαστε τη δήλωση του Παύλου πρέπει επίσης να συμφωνήσουμε ότι ο Θεός δεν είναι όμοιος με κανένα από τα είδωλα που λατρεύουν οι άνθρωποι σήμερα.—Ησαΐας 40:18-26.
22. Πώς σχετίζεται η μετάνοια με την απόδοση δικαιοσύνης σ’ εμάς;
22 Αυτό δεν είναι απλώς ένα τεχνικό σημείο που το παραδέχεται κάποιος εγκεφαλικά, ενώ συνεχίζει να ζει όπως και πριν. Ο Παύλος το ξεκαθάρισε αυτό στο εδάφιο 30: «Τους καιρούς λοιπόν της αγνοίας [το να φαντάζονται ότι ο Θεός ήταν σαν κάποιο αδύναμο είδωλο ή ότι θα δεχόταν λατρεία μέσω ειδώλων] παραβλέψας ο Θεός, τώρα παραγγέλλει εις πάντας τους ανθρώπους πανταχού να μετανοώσι». Έτσι, καθώς κατέληγε στο ισχυρό του συμπέρασμα, ο Παύλος παρουσίασε ένα εντυπωσιακό σημείο—τη μετάνοια! Αν λοιπόν αποβλέπουμε στον Θεό για αληθινή δικαιοσύνη, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μετανοήσουμε. Τι απαιτεί αυτό από εμάς; Και πώς πρόκειται να προμηθεύσει ο Θεός δικαιοσύνη για όλους;
[Υποσημειώσεις]
a Όπως συμβαίνει και με πολλούς ανθρώπους σήμερα, ο Χάξλεϊ είχε παρατηρήσει τις αδικίες του λεγόμενου Χριστιανικού κόσμου. Σ’ ένα δοκίμιο σχετικά με τον αγνωστικισμό, έγραψε τα εξής: «Αν μπορούσαμε μονάχα να δούμε . . . την αφθονία της υποκρισίας και της σκληρότητας, τα ψέματα, τη σφαγή, τις παραβιάσεις κάθε υποχρέωσης της ανθρωπότητας, που έχουν ξεπηδήσει απ’ αυτή την πηγή στη διάρκεια της ιστορίας των Χριστιανικών εθνών, ακόμη και οι χειρότερες φαντασιώσεις που έχουμε για την Κόλαση θα ωχριούσαν μπροστά σ’ αυτή την εικόνα».
Μπορείτε να Απαντήσετε;
◻ Ποια θρησκευτική κατάσταση συνάντησε ο Παύλος στην Αθήνα, και πώς επικρατεί μια παρόμοια κατάσταση σήμερα;
◻ Με ποιους τρόπους είναι ο Θεός πιο μεγαλειώδης απ’ όλες τις ψεύτικες θεότητες που λατρεύονταν στην Αθήνα, στις μέρες του Παύλου;
◻ Ποιο βασικό γεγονός, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δημιούργησε ο Θεός την ανθρώπινη φυλή, σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη για όλους;
◻ Πώς θα πρέπει να αντιδρούν οι άνθρωποι όταν μαθαίνουν για τη μεγαλοσύνη του Θεού;
[Πλαίσιο στη σελίδα 6]
Δικαιοσύνη για Όλους—Πράξεις, Κεφάλαιο 17
«16 Ενώ δε περιέμενεν αυτούς ο Παύλος εν ταις Αθήναις, το πνεύμα αυτού παρωξύνετο εν αυτώ, επειδή έβλεπε την πόλιν γέμουσαν ειδώλων. 17 Διελέγετο λοιπόν εν τη συναγωγή μετά των Ιουδαίων και μετά των θεοσεβών και εν τη αγορά καθ’ εκάστην ημέραν μετά των τυχόντων. 18 Τινές δε των Επικουρίων και των Στωικών φιλοσόφων συνήρχοντο εις λόγους μετ’ αυτού, και οι μεν έλεγον· Τι θέλει τάχα ο σπερμολόγος ούτος να είπη; οι δε· Ξένων θεών κήρυξ φαίνεται ότι είναι· διότι εκήρυττε προς αυτούς τον Ιησούν και την ανάστασιν. 19 Και πιάσαντες αυτόν έφεραν εις τον Άρειον Πάγον, λέγοντες· Δυνάμεθα να μάθωμεν τις αύτη η νέα διδαχή, ήτις κηρύττεται υπό σου; 20 διότι φέρεις εις τας ακοάς ημών παράδοξά τινα· θέλομεν λοιπόν να μάθωμεν τι σημαίνουσι ταύτα. 21 Πάντες δε οι Αθηναίοι και οι επιδημούντες ξένοι εις ουδέν άλλο ηυκαίρουν παρά εις το να λέγωσι και να ακούωσί τι νεώτερον. 22 Σταθείς δε ο Παύλος εν μέσω του Αρείου Πάγου, είπεν·
»Άνδρες Αθηναίοι, κατά πάντα σας βλέπω εις άκρον θεολάτρας. 23 Διότι ενώ διηρχόμην και ανεθεώρουν τα σεβάσματά σας, εύρον και βωμόν, εις τον οποίον είναι επιγεγραμμένον, Αγνώστω Θεώ. Εκείνον λοιπόν, τον οποίον αγνοούντες λατρεύετε, τούτον εγώ κηρύττω προς εσάς. 24 Ο Θεός, όστις έκαμε τον κόσμον και πάντα τα εν αυτώ, ούτος Κύριος ων του ουρανού και της γης, δεν κατοικεί εν χειροποιήτοις ναοίς, 25 ουδέ λατρεύεται υπό χειρών ανθρώπων ως έχων χρείαν τινός, επειδή αυτός δίδει εις πάντας ζωήν και πνοήν και τα πάντα· 26 και έκαμεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων, δια να κατοικώσιν εφ’ όλου του προσώπου της γης, και διώρισε τους προδιατεταγμένους καιρούς και τα οροθέσια της κατοικίας αυτών, 27 δια να ζητώσι τον Κύριον, ίσως δυνηθώσι να ψηλαφήσωσιν αυτόν και να εύρωσιν, αν και δεν είναι μακράν από ενός εκάστου ημών. 28 Διότι εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και υπάρχομεν, καθώς και τινές των ποιητών σας είπον· Διότι και γένος είμεθα τούτου.
»29 Γένος λοιπόν όντες του Θεού, δεν πρέπει να νομίζωμεν τον Θεόν ότι είναι όμοιος με χρυσόν ή άργυρον ή λίθον, κεχαραγμένα δια τέχνης και επινοίας ανθρώπου. 30 Τους καιρούς λοιπόν της αγνοίας παραβλέψας ο Θεός, τώρα παραγγέλλει εις πάντας τους ανθρώπους πανταχού να μετανοώσι, 31 διότι προσδιώρισεν ημέραν εν ή μέλλει να κρίνη την οικουμένην εν δικαιοσύνη, δια ανδρός τον οποίον διώρισε, και έδωκεν εις πάντας βεβαίωσιν περί τούτου, αναστήσας αυτόν εκ νεκρών».
[Πλαίσιο στη σελίδα 7]
Το Σύμπαν Δημιουργήθηκε
Το 1980, ο Δρ Τζον Α. Οκίφ, της NASA (Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος), έγραψε τα εξής: «Υποστηρίζω την άποψη του Τζάστροου, ότι η σύγχρονη αστρονομία έχει βρει βάσιμες αποδείξεις σύμφωνα με τις οποίες το Σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από δεκαπέντε ως είκοσι δισεκατομμύρια χρόνια περίπου». «Το βρίσκω πολύ συγκινητικό να βλέπω με ποιο τρόπο οι αποδείξεις περί Δημιουργίας . . . έχουν χαραχτεί τόσο ξεκάθαρα πάνω στο καθετί που υπάρχει γύρω μας: στους βράχους, στον ουρανό, στα ραδιοκύματα και στους πιο θεμελιώδεις νόμους της φυσικής».
[Πλαίσιο στη σελίδα 9]
«Έρευνα για τον Αδάμ και την Εύα»
Κάτω απ’ αυτόν τον τίτλο, ένα άρθρο του περιοδικού Newsweek είπε μεταξύ άλλων: «Ο βετεράνος στις αρχαιολογικές ανασκαφές Ρίτσαρντ Λίκι έκανε την ακόλουθη δήλωση το 1977: ‘Δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο κέντρο στο οποίο γεννήθηκε ο σύγχρονος άνθρωπος’. Αλλά τώρα οι γενετιστές αρχίζουν να πιστεύουν κάτι διαφορετικό . . . ‘Αν αυτό είναι σωστό, και θα έβαζα στοίχημα πως είναι, τότε αυτή η ιδέα έχει τεράστια σημασία’, λέει ο παλαιοντολόγος και δοκιμιογράφος του Χάρβαρντ, Στίβεν Τζέι Γκουλντ. ‘Μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι οι άνθρωποι, παρά τις διαφορές που έχουν στην εξωτερική τους εμφάνιση, είναι στην πραγματικότητα μέλη ενός και μόνο συνόλου, το οποίο άρχισε να υφίσταται πολύ πρόσφατα σ’ έναν τόπο. Υπάρχει ένα είδος βιολογικής αδελφότητας, που είναι πολύ πιο σημαντική απ’ ό,τι είχαμε ποτέ αντιληφτεί’».—11 Ιανουαρίου 1988.