Στέφανος​—«Γεμάτος Θεϊκή Εύνοια και Δύναμη»

1-3. (α) Ποια επίφοβη κατάσταση αντιμετωπίζει ο Στέφανος, αλλά πώς αντιδρά σε αυτήν; (β) Ποια ερωτήματα θα εξετάσουμε;

Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ βρίσκεται ενώπιον του δικαστηρίου. Σε μια επιβλητική αίθουσα, πιθανώς κοντά στον ναό της Ιερουσαλήμ, 71 άντρες κάθονται διατεταγμένοι σε ένα μεγάλο ημικύκλιο. Αυτό το δικαστήριο, το Σάνχεδριν, συνεδριάζει σήμερα για να δικάσει τον Στέφανο. Οι δικαστές είναι ισχυροί άνθρωποι με επιρροή, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν έχουν και την καλύτερη γνώμη για αυτόν τον μαθητή του Ιησού. Μάλιστα, το δικαστήριο το συγκάλεσε ο αρχιερέας Καϊάφας, ο οποίος προήδρευε όταν το Σάνχεδριν καταδίκασε τον Ιησού Χριστό σε θάνατο λίγους μήνες νωρίτερα. Είναι ο Στέφανος τρομοκρατημένος;

² Υπάρχει κάτι αξιοπρόσεκτο στην όψη του Στεφάνου αυτή τη στιγμή. Οι δικαστές προσηλώνουν το βλέμμα τους σε αυτόν και βλέπουν ότι το πρόσωπό του είναι «σαν πρόσωπο αγγέλου». (Πράξ. 6:15) Οι άγγελοι μεταφέρουν αγγέλματα από τον Ιεχωβά Θεό και γι’ αυτό έχουν κάθε λόγο να είναι άφοβοι, γαλήνιοι και ειρηνικοί. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Στέφανο​—ακόμα και αυτοί οι δικαστές που ξεχειλίζουν από μίσος το βλέπουν αυτό. Πώς μπορεί να είναι τόσο ήρεμος;

³ Οι Χριστιανοί σήμερα μπορούν να μάθουν πολλά από την απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Χρειάζεται επίσης να ξέρουμε τι οδήγησε τον Στέφανο σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση. Πώς είχε υπερασπιστεί την πίστη του προηγουμένως; Και με ποιους τρόπους μπορούμε να τον μιμούμαστε;

4, 5. (α) Γιατί αποτελούσε ο Στέφανος πραγματικό κεφάλαιο για την εκκλησία; (β) Με ποια έννοια ήταν ο Στέφανος «γεμάτος θεϊκή εύνοια και δύναμη»;

⁴ Έχουμε ήδη μάθει ότι ο Στέφανος ήταν πολύτιμο μέλος της νεοσύστατης Χριστιανικής εκκλησίας. Στο προηγούμενο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου, είδαμε ότι ήταν ένας από τους εφτά ταπεινούς άντρες οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να συνδράμουν τους αποστόλους όταν κλήθηκαν να τους προσφέρουν βοήθεια. Η ταπεινοφροσύνη του γίνεται ακόμα πιο αξιοπρόσεκτη αν αναλογιστούμε τα χαρίσματα με τα οποία είχε ευλογηθεί αυτός ο άνθρωπος. Στο εδάφιο Πράξεις 6:8, διαβάζουμε ότι του είχε δοθεί η ικανότητα να εκτελεί «μεγάλα θαυμαστά πράγματα και σημεία», όπως έκαναν και μερικοί απόστολοι. Μας λέγεται επίσης ότι ήταν «γεμάτος θεϊκή εύνοια και δύναμη». Τι σήμαινε αυτό;

⁵ Η φράση πλήρης χάριτος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, που αποδίδεται εδώ «γεμάτος θεϊκή εύνοια», μπορεί επίσης να αποδοθεί «γεμάτος χάρη». Ο Στέφανος προφανώς κέρδιζε τους ανθρώπους με την καλοσύνη και τη γλυκύτητά του. Μιλούσε με τέτοιον τρόπο ώστε πολλοί ακροατές του πίστευαν αυτά που έλεγε και πείθονταν για την ειλικρίνεια της καρδιάς του και για την ωφελιμότητα των αληθειών για τις οποίες μιλούσε. Ήταν γεμάτος δύναμη επειδή το πνεύμα του Ιεχωβά επενεργούσε πάνω του, εφόσον εκείνος υποτασσόταν ταπεινά στην κατεύθυνση του πνεύματος. Αντί να φουσκώνει από υπερηφάνεια για τα χαρίσματα και τις ικανότητές του, κατηύθυνε όλο τον αίνο στον Ιεχωβά και έδειχνε στοργικό ενδιαφέρον για τους ανθρώπους στους οποίους απευθυνόταν. Διόλου παράξενο λοιπόν που οι ενάντιοί του τον θεωρούσαν υπολογίσιμη δύναμη!

6-8. (α) Ποια διπλή κατηγορία διατύπωσαν οι ενάντιοι κατά του Στεφάνου, και γιατί; (β) Γιατί μπορεί το παράδειγμα του Στεφάνου να αποδειχτεί χρήσιμο για τους Χριστιανούς σήμερα;

⁶ Διάφοροι εμφανίστηκαν για να λογομαχήσουν με τον Στέφανο, «δεν μπορούσαν όμως να αντισταθούν στη σοφία και στο πνεύμα με το οποίο μιλούσε».a Μη ξέροντας τι άλλο να κάνουν, «έπεισαν κρυφά» μερικούς να διατυπώσουν κατηγορίες εναντίον αυτού του αθώου ακολούθου του Χριστού. Επίσης, «ξεσήκωσαν τον λαό», τους πρεσβυτέρους και τους γραμματείς, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί ο Στέφανος διά της βίας ενώπιον του Σάνχεδριν. (Πράξ. 6:9-12) Οι ενάντιοι διατύπωσαν την εξής διπλή κατηγορία κατά του Στεφάνου: Βλασφημούσε και τον Θεό και τον Μωυσή. Με ποιους τρόπους;

⁷ Οι ψευδόμενοι κατήγοροι είπαν ότι ο Στέφανος βλασφημούσε τον Θεό μιλώντας εναντίον «αυτού του αγίου τόπου»​—δηλαδή του ναού στην Ιερουσαλήμ. (Πράξ. 6:13) Τον κατηγόρησαν επίσης ότι βλασφημούσε τον Μωυσή με το να μιλάει εναντίον του Μωσαϊκού Νόμου, αλλάζοντας τα έθιμα που είχε παραδώσει ο Μωυσής. Η κατηγορία αυτή ήταν πολύ σοβαρή, διότι οι Ιουδαίοι εκείνη την εποχή έδιναν μεγάλη σημασία στον ναό, στις λεπτομέρειες του Μωσαϊκού Νόμου, καθώς και στις πολλές προφορικές παραδόσεις που είχαν προσθέσει σε εκείνον τον Νόμο. Επομένως, η κατηγορία σήμαινε ότι ο Στέφανος ήταν επικίνδυνος άνθρωπος, άξιος θανάτου!

⁸ Δυστυχώς, οι θρησκευόμενοι χρησιμοποιούν αρκετά συχνά τέτοιες μεθόδους για να δημιουργήσουν προβλήματα στους υπηρέτες του Θεού. Μέχρι σήμερα, οι θρησκευτικοί εναντιούμενοι παρακινούν μερικές φορές τους κοσμικούς ηγέτες να διώκουν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Πώς πρέπει να απαντούμε όταν αντιμετωπίζουμε διαστρεβλωμένες ή ψευδείς κατηγορίες; Μπορούμε να μάθουμε πολλά από τον Στέφανο.

9, 10. Τι έχουν ισχυριστεί κάποιοι επικριτές σχετικά με την ομιλία του Στεφάνου ενώπιον του Σάνχεδριν, και τι χρειάζεται να θυμόμαστε;

⁹ Όπως αναφέρθηκε στην αρχή του κεφαλαίου, το πρόσωπο του Στεφάνου ήταν γαλήνιο, αγγελικό, καθώς άκουγε τις κατηγορίες που του απαγγέλλονταν. Τώρα ο Καϊάφας στράφηκε προς αυτόν και είπε: «Έτσι έχουν τα πράγματα;» (Πράξ. 7:1) Είχε έρθει η σειρά του Στεφάνου να μιλήσει. Και τι δεν είπε!

¹⁰ Μερικοί επικριτές έχουν καταφερθεί εναντίον της ομιλίας του Στεφάνου, ισχυριζόμενοι ότι, παρότι μακροσκελής, δεν απάντησε καν στην κατηγορία που του απαγγέλθηκε. Στην πραγματικότητα όμως, ο Στέφανος μας άφησε άριστο παράδειγμα όσον αφορά την «υπεράσπιση» των καλών νέων. (1 Πέτρ. 3:15) Να θυμάστε πως ο Στέφανος κατηγορήθηκε ότι βλασφημούσε τον Θεό απαξιώνοντας τον ναό και ότι βλασφημούσε τον Μωυσή μιλώντας εναντίον του Νόμου. Η απάντηση του Στεφάνου αποτελεί περίληψη τριών φάσεων της ιστορίας του Ισραήλ, με ιδιαίτερη έμφαση σε ορισμένα σημεία. Ας εξετάσουμε αυτές τις τρεις ιστορικές φάσεις μία προς μία.

11, 12. (α) Πώς χρησιμοποίησε ο Στέφανος αποτελεσματικά το παράδειγμα του Αβραάμ; (β) Γιατί ήταν η περίπτωση του Ιωσήφ συναφής με το θέμα της ομιλίας του Στεφάνου;

¹¹ Η εποχή των πατριαρχών. (Πράξ. 7:1-16) Ο Στέφανος άρχισε μιλώντας σχετικά με τον Αβραάμ, τον οποίο οι Ιουδαίοι σέβονταν για την πίστη του. Ξεκινώντας από αυτή τη σημαντική κοινή βάση, έδωσε έμφαση στο ότι ο Ιεχωβά, «ο Θεός της δόξας», αποκαλύφτηκε αρχικά στον Αβραάμ όταν αυτός βρισκόταν στη Μεσοποταμία. (Πράξ. 7:2) Στην πραγματικότητα, εκείνος ο άνθρωπος έζησε ως ξένος στην Υποσχεμένη Γη. Ο Αβραάμ δεν είχε ούτε ναό ούτε τον Μωσαϊκό Νόμο. Πώς λοιπόν μπορούσε κάποιος να επιμένει ότι η πιστότητα στον Θεό πρέπει πάντοτε να εξαρτάται από τέτοιες διευθετήσεις;

¹² Οι ακροατές του Στεφάνου είχαν σε μεγάλη υπόληψη και τον Ιωσήφ, απόγονο του Αβραάμ, αλλά ο Στέφανος τους υπενθύμισε ότι τα ίδια τα αδέλφια του Ιωσήφ, οι πατέρες των φυλών του Ισραήλ, δίωξαν εκείνον τον δίκαιο άντρα και τον πούλησαν ως δούλο. Εντούτοις, αυτός αποτέλεσε το μέσο που χρησιμοποίησε ο Θεός για να σώσει τον Ισραήλ από την πείνα. Ο Στέφανος αναμφίβολα αντιλαμβανόταν τις σαφείς ομοιότητες ανάμεσα στον Ιωσήφ και στον Ιησού Χριστό, αλλά απέφυγε να κάνει αυτή τη σύγκριση προκειμένου να κρατήσει την προσοχή του ακροατηρίου του για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο.

13. Πώς απαντήθηκαν οι κατηγορίες κατά του Στεφάνου με την αναφορά του στον Μωυσή, και στην ανάπτυξη ποιου θέματος συνέβαλε αυτό;

¹³ Η εποχή του Μωυσή. (Πράξ. 7:17-43) Ο Στέφανος είπε πολλά σχετικά με τον Μωυσή​—και ενήργησε σοφά, διότι πολλά μέλη του Σάνχεδριν ήταν Σαδδουκαίοι, οι οποίοι απέρριπταν όλα τα βιβλία της Γραφής εκτός από εκείνα που έγραψε ο Μωυσής. Θυμηθείτε επίσης την κατηγορία ότι ο Στέφανος είχε βλασφημήσει τον Μωυσή. Τα λόγια του Στεφάνου απάντησαν ευθέως σε αυτή την κατηγορία, διότι έδειξαν ότι αυτός έτρεφε τον μέγιστο σεβασμό για τον Μωυσή και για τον Νόμο. (Πράξ. 7:38) Ο Στέφανος επισήμανε ότι και ο Μωυσής αντιμετώπισε την απόρριψη από εκείνους τους οποίους προσπαθούσε να σώσει. Τον απέρριψαν όταν ήταν 40 χρονών. Πάνω από 40 χρόνια αργότερα, αμφισβήτησαν την ηγεσία του αρκετές φορές.b Με αυτόν τον τρόπο, ο Στέφανος ανέπτυσσε σταδιακά ένα βασικό θέμα: Ο λαός του Θεού απέρριψε επανειλημμένα εκείνους τους οποίους ο Ιεχωβά είχε διορίσει να τους οδηγούν.

14. Ποια σημεία της ομιλίας του Στεφάνου υποστήριξε η χρήση του παραδείγματος του Μωυσή;

¹⁴ Ο Στέφανος υπενθύμισε στους ακροατές του ότι, σύμφωνα με όσα είχε προείπει ο Μωυσής, επρόκειτο να εγερθεί από τον Ισραήλ ένας προφήτης σαν εκείνον. Ποιος θα ήταν αυτός, και τι είδους υποδοχή θα του επιφύλασσαν; Ο Στέφανος κράτησε τις απαντήσεις για τον επίλογο της ομιλίας του. Τόνισε και ένα άλλο βασικό σημείο: Ο Μωυσής είχε μάθει ότι κάθε έδαφος μπορούσε να κατασταθεί άγιο, όπως στην περίπτωση του εδάφους κοντά στην καιόμενη βάτο, όπου του είχε μιλήσει ο Ιεχωβά. Μπορεί λοιπόν η λατρεία του Ιεχωβά να περιοριστεί ή να κλειστεί σε ένα και μόνο κτίριο, όπως ήταν ο ναός στην Ιερουσαλήμ; Ας δούμε.

15, 16. (α) Γιατί έπαιζε η σκηνή της μαρτυρίας σημαντικό ρόλο στο επιχείρημα που ανέπτυσσε ο Στέφανος; (β) Πώς χρησιμοποίησε ο Στέφανος τον ναό του Σολομώντα στην ανάλυσή του;

¹⁵ Η σκηνή της μαρτυρίας και ο ναός. (Πράξ. 7:44-50) Ο Στέφανος υπενθύμισε στο δικαστήριο ότι, προτού υπάρξει καν ναός στην Ιερουσαλήμ, ο Θεός πρόσταξε τον Μωυσή να κατασκευάσει τη σκηνή της μαρτυρίας​—μια φορητή κατασκευή για λατρεία. Ποιος θα τολμούσε να ισχυριστεί ότι η σκηνή της μαρτυρίας ήταν κατώτερη από τον ναό, εφόσον ο ίδιος ο Μωυσής είχε αποδώσει λατρεία εκεί;

¹⁶ Μετέπειτα, όταν ο Σολομών οικοδόμησε τον ναό στην Ιερουσαλήμ, μετέδωσε υπό θεϊκή έμπνευση ένα ζωτικό δίδαγμα με την προσευχή του. Όπως το έθεσε ο Στέφανος: «Ο Ύψιστος δεν κατοικεί σε οίκους φτιαγμένους από χέρια». (Πράξ. 7:48· 2 Χρον. 6:18) Ο Ιεχωβά μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν ναό για να προωθήσει τους σκοπούς του, αλλά δεν περιορίζεται σε αυτόν. Τότε λοιπόν γιατί να πιστεύουν οι λάτρεις του ότι η αγνή λατρεία εξαρτάται από ένα κτίριο φτιαγμένο από ανθρώπινα χέρια; Ο Στέφανος ολοκλήρωσε δυναμικά αυτό το επιχείρημα παραθέτοντας τα εξής λόγια από το βιβλίο του Ησαΐα: «Ο ουρανός είναι ο θρόνος μου και η γη το υποπόδιό μου. Τι είδους οίκο θα χτίσετε για εμένα; λέει ο Ιεχωβά. Ή πού είναι ο τόπος της ανάπαυσής μου; Δεν τα έκανε το χέρι μου όλα αυτά;»​—Πράξ. 7:49, 50· Ησ. 66:1, 2.

17. Με ποιον τρόπο η ομιλία του Στεφάνου (α) αντέκρουσε τις απόψεις των ακροατών του και (β) απάντησε στις εναντίον του κατηγορίες;

¹⁷ Καθώς ανασκοπείτε την ομιλία του Στεφάνου στο Σάνχεδριν μέχρι αυτό το σημείο, δεν συμφωνείτε ότι αντέκρουσε επιδέξια τις απόψεις των κατηγόρων του; Έδειξε ότι ο σκοπός του Ιεχωβά είναι εξελισσόμενος και δυναμικός, όχι στατικός και δέσμιος των παραδόσεων. Αυτοί που ήταν βυθισμένοι στο τέλμα της ευλάβειάς τους για εκείνο το ωραίο κτίριο στην Ιερουσαλήμ και για τα έθιμα και τις παραδόσεις που είχαν αναπτυχθεί γύρω από τον Μωσαϊκό Νόμο δεν αντιλαμβάνονταν τον συνολικό σκοπό που εξυπηρετούσαν ο Νόμος και ο ναός! Η ομιλία του Στεφάνου έθεσε έμμεσα το εξής ζωτικό ερώτημα: Δεν είναι η υπακοή στον Ιεχωβά ο καλύτερος τρόπος για να τιμάει κανείς τον Νόμο και τον ναό; Πράγματι, τα λόγια του Στεφάνου αποτέλεσαν άριστη υπεράσπιση των πράξεών του, διότι εκείνος είχε υπακούσει στον Ιεχωβά όσο καλύτερα μπορούσε.

18. Με ποιους τρόπους πρέπει να προσπαθούμε να μιμούμαστε τον Στέφανο;

¹⁸ Τι μπορούμε να μάθουμε από την ομιλία του Στεφάνου; Ο Στέφανος ήταν άριστος γνώστης των Γραφών. Παρόμοια, και εμείς χρειάζεται να είμαστε σοβαροί μελετητές του Λόγου του Θεού προκειμένου να χειριζόμαστε «τον λόγο της αλήθειας ορθά». (2 Τιμ. 2:15) Μπορούμε επίσης να διδαχτούμε από τον Στέφανο όσον αφορά την ομιλία με χάρη και διακριτικότητα. Το ακροατήριο που είχε απέναντί του ήταν άκρως εχθρικό. Αλλά εκείνος διατήρησε, όσο ήταν δυνατόν, κοινή βάση μαζί τους αναφερόμενος σε πράγματα που εκείνοι οι άνθρωποι εκτιμούσαν πολύ. Επίσης, τους μιλούσε με σεβασμό, αποκαλώντας τους πρεσβυτέρους «πατέρες». (Πράξ. 7:2) Πρέπει και εμείς να παρουσιάζουμε τις αλήθειες του Λόγου του Θεού με «πραότητα και βαθύ σεβασμό».​—1 Πέτρ. 3:15.

19. Πώς μετέδωσε θαρραλέα ο Στέφανος το άγγελμα κρίσης του Ιεχωβά στο Σάνχεδριν;

¹⁹ Ωστόσο, δεν διστάζουμε να μεταδώσουμε τις αλήθειες του Λόγου του Θεού από φόβο μήπως προσβάλουμε τους ανθρώπους ούτε απαλύνουμε τα αγγέλματα κρίσης του Ιεχωβά. Ο Στέφανος αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα σε αυτόν τον τομέα. Αναμφίβολα, αντιλαμβανόταν ότι όλες οι αποδείξεις που είχε καταθέσει ενώπιον του Σάνχεδριν δεν είχαν συγκινήσει ιδιαίτερα εκείνους τους σκληρόκαρδους δικαστές. Γι’ αυτό, υποκινούμενος από το άγιο πνεύμα, ολοκλήρωσε την ομιλία του δείχνοντάς τους άφοβα ότι ήταν ακριβώς ίδιοι με τους προπάτορές τους οι οποίοι είχαν απορρίψει τον Ιωσήφ, τον Μωυσή και όλους τους προφήτες. (Πράξ. 7:51-53) Μάλιστα, αυτοί οι δικαστές του Σάνχεδριν είχαν δολοφονήσει τον Μεσσία​—εκείνον του οποίου την έλευση είχαν προείπει ο Μωυσής και όλοι οι προφήτες. Πραγματικά, είχαν παραβιάσει τον Μωσαϊκό Νόμο με τον χειρότερο δυνατό τρόπο!

20, 21. Πώς αντέδρασε το Σάνχεδριν στα λόγια του Στεφάνου, και πώς τον ενίσχυσε ο Ιεχωβά;

²⁰ Η αναντίρρητη αλήθεια των λόγων του Στεφάνου εξόργισε εκείνους τους δικαστές. Χάνοντας κάθε επίφαση αξιοπρέπειας, άρχισαν να τρίζουν τα δόντια τους εναντίον του Στεφάνου. Εκείνος ο πιστός άντρας πρέπει να κατάλαβε ότι δεν θα του έδειχναν έλεος, όπως δεν είχαν δείξει και στον Κύριό του, τον Ιησού.

²¹ Ο Στέφανος χρειαζόταν θάρρος για να αντιμετωπίσει αυτό που τον περίμενε, και αναμφίβολα ενθαρρύνθηκε πολύ από το όραμα που του έδωσε τότε με καλοσύνη ο Ιεχωβά. Ο Στέφανος είδε τη δόξα του Θεού, και είδε τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Ιεχωβά! Καθώς περιέγραφε το όραμα, οι δικαστές του έκλεισαν τα αφτιά τους με τα χέρια τους. Γιατί; Πριν από λίγο καιρό, ο Ιησούς είχε πει στο ίδιο δικαστήριο ότι ήταν ο Μεσσίας και ότι σύντομα θα βρισκόταν στα δεξιά του Πατέρα του. (Μάρκ. 14:62) Το όραμα του Στεφάνου αποδείκνυε ότι ο Ιησούς έλεγε την αλήθεια. Το Σάνχεδριν είχε στην ουσία προδώσει και δολοφονήσει τον Μεσσία! Σύσσωμοι, όρμησαν να λιθοβολήσουν τον Στέφανο.c

22, 23. Από ποιες απόψεις έμοιαζε ο θάνατος του Στεφάνου με τον θάνατο του Κυρίου του, και πώς μπορούν οι Χριστιανοί σήμερα να εκδηλώνουν την ίδια πεποίθηση που εκδήλωσε και ο Στέφανος;

²² Ο Στέφανος πέθανε βασικά όπως και ο Κύριός του, με ειρήνη στην καρδιά, γεμάτος εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά και συγχωρώντας τους δολοφόνους του. Ο Στέφανος είπε: «Κύριε Ιησού, δέξου το πνεύμα μου», ίσως επειδή έβλεπε ακόμα σε όραμα τον Γιο του ανθρώπου μαζί με τον Ιεχωβά. Αναμφίβολα, ο Στέφανος ήξερε τα ενθαρρυντικά λόγια του Ιησού: «Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή». (Ιωάν. 11:25) Τελικά, ο Στέφανος προσευχήθηκε απευθείας στον Θεό με δυνατή φωνή: «Ιεχωβά, μην τους καταλογίσεις αυτή την αμαρτία». Αφού το είπε αυτό, κοιμήθηκε τον ύπνο του θανάτου.​—Πράξ. 7:59, 60.

²³ Έτσι λοιπόν, ο Στέφανος έγινε ο πρώτος καταγραμμένος μάρτυρας μεταξύ των ακολούθων του Χριστού. (Βλέπε το πλαίσιο «“Μάρτυρας”​—Με Ποια Έννοια;») Δυστυχώς όμως δεν επρόκειτο να είναι ο τελευταίος. Μέχρι και την εποχή μας, μερικοί πιστοί υπηρέτες του Ιεχωβά έχουν θανατωθεί από φανατικούς θρησκευομένους, ακραία πολιτικά στοιχεία και άλλους μοχθηρούς εναντιουμένους. Ωστόσο, έχουμε κάθε λόγο να εκδηλώνουμε την ίδια πεποίθηση που εκδήλωσε και ο Στέφανος. Ο Ιησούς κυβερνάει τώρα ως Βασιλιάς, ασκώντας τη θαυμαστή εξουσία που του έχει χορηγήσει ο Πατέρας του. Τίποτα δεν θα τον εμποδίσει να αναστήσει τους πιστούς ακολούθους του.​—Ιωάν. 5:28, 29.

24. Πώς συντέλεσε ο Σαύλος στον μαρτυρικό θάνατο του Στεφάνου, και ποια ήταν μερικά μακροχρόνια αποτελέσματα από τον θάνατο αυτού του πιστού ανθρώπου;

²⁴ Όλα αυτά τα παρατηρούσε ένας νεαρός που λεγόταν Σαύλος. Αυτός επιδοκίμαζε τον φόνο του Στεφάνου, και μάλιστα πρόσεχε τα ρούχα εκείνων που έριχναν τις πέτρες. Λίγο αργότερα, πρωτοστάτησε σε ένα κύμα άγριου διωγμού. Αλλά ο θάνατος του Στεφάνου επρόκειτο να έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο. Το παράδειγμά του θα ενίσχυε και άλλους Χριστιανούς ώστε να παραμείνουν πιστοί και να κερδίσουν παρόμοια νίκη. Επιπρόσθετα, ο Σαύλος​—ο οποίος στα μετέπειτα χρόνια αποκαλούνταν κυρίως Παύλος—​θα μετάνιωνε εκ των υστέρων βαθιά για τον ρόλο που έπαιξε στον θάνατο του Στεφάνου. (Πράξ. 22:20) Αν και είχε συντελέσει στο να θανατωθεί ο Στέφανος, αργότερα θα συνειδητοποιούσε ότι υπήρξε «βλάσφημος, διώκτης και θρασύς». (1 Τιμ. 1:13) Είναι σαφές ότι ο Παύλος δεν ξέχασε ποτέ τον Στέφανο και τη δυναμική ομιλία που εκφώνησε εκείνη την ημέρα. Μάλιστα, μερικές ομιλίες και κάποια από τα γραφόμενα του Παύλου πραγματεύτηκαν θέματα τα οποία έθιξε η ομιλία του Στεφάνου. (Πράξ. 7:48· 17:24· Εβρ. 9:24) Με τον καιρό, ο Παύλος έμαθε πλήρως να ακολουθεί το παράδειγμα πίστης και θάρρους που έθεσε ο Στέφανος, ένας άνθρωπος «γεμάτος θεϊκή εύνοια και δύναμη». Το ερώτημα είναι: Θα κάνουμε εμείς το ίδιο;