Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 44—Πράξεις

Συγγραφέας: Λουκάς

Τόπος Συγγραφής: Ρώμη

Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 61 Κ.Χ.

Καλύπτει την Περίοδο: 33-περ. 61 Κ.Χ.

 1, 2. (α) Ποια ιστορικά γεγονότα και ποια δράση περιγράφονται στο βιβλίο Πράξεις; (β) Ποια χρονική περίοδο καλύπτει αυτό το βιβλίο;

ΣΤΟ 42ο βιβλίο της θεόπνευστης Γραφής, ο Λουκάς καταγράφει μια αφήγηση που καλύπτει τη ζωή, τη δράση και τη διακονία του Ιησού και των ακολούθων του ως τον καιρό της ανάληψης του Ιησού. Το ιστορικό υπόμνημα του 44ου βιβλίου της Γραφής, του βιβλίου Πράξεις των Αποστόλων, συνεχίζει την ιστορία των πρώτων ετών της Χριστιανοσύνης, περιγράφοντας την ίδρυση της εκκλησίας ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του αγίου πνεύματος. Περιγράφει, επίσης, την εξάπλωση της μαρτυρίας, αρχικά μεταξύ των Ιουδαίων και κατόπιν σε ανθρώπους όλων των εθνών. Το μεγαλύτερο μέρος της ύλης των πρώτων 12 κεφαλαίων καλύπτει τη δράση του Πέτρου και τα υπόλοιπα 16 κεφάλαια καλύπτουν τη δράση του Παύλου. Ο Λουκάς είχε στενή συναναστροφή με τον Παύλο, αφού τον συνόδευε σε πολλά ταξίδια του.

² Αυτό το βιβλίο απευθύνεται στον Θεόφιλο. Εφόσον τον ονομάζει ‘κράτιστον’, είναι πιθανόν να κατείχε αυτός κάποια επίσημη θέση ή μπορεί να πρόκειται απλώς για έκφραση που δείχνει μεγάλη εκτίμηση. (Λουκ. 1:3) Η αφήγηση παρέχει ένα ακριβές ιστορικό υπόμνημα της ίδρυσης και της ανάπτυξης της Χριστιανικής εκκλησίας. Αρχίζει με τις εμφανίσεις του Ιησού στους μαθητές του μετά την ανάστασή του και, κατόπιν, αναγράφει σπουδαία γεγονότα της περιόδου από το 33 ως περίπου το 61 Κ.Χ., καλύπτοντας συνολικά γύρω στα 28 έτη.

 3. Ποιος έγραψε το βιβλίο Πράξεις, και πότε ολοκληρώθηκε η συγγραφή;

³ Από τα αρχαία χρόνια η συγγραφή του βιβλίου Πράξεις αποδιδόταν στο συγγραφέα του Ευαγγελίου του Λουκά. Και τα δυο βιβλία απευθύνονται στον Θεόφιλο. Ο Λουκάς, επαναλαμβάνοντας στα αρχικά εδάφια του βιβλίου Πράξεις τα τελευταία γεγονότα που αναφέρει στο Ευαγγέλιό του, συνδέει τις δυο αφηγήσεις ως το έργο του ίδιου συγγραφέα. Φαίνεται ότι ο Λουκάς ολοκλήρωσε το βιβλίο Πράξεις γύρω στο 61 Κ.Χ., πιθανόν στο τέλος της 2ετούς παραμονής του στη Ρώμη, όπου συντρόφευε τον απόστολο Παύλο. Εφόσον το βιβλίο αφηγείται γεγονότα μέχρι και εκείνο το έτος, δεν θα μπορούσε να είχε ολοκληρωθεί νωρίτερα, και το ότι δεν αναφέρει το αποτέλεσμα της προσφυγής του Παύλου στον Καίσαρα δείχνει ότι ολοκληρώθηκε το έτος εκείνο.

 4. Τι αποδεικνύει ότι το βιβλίο Πράξεις είναι κανονικό και αυθεντικό;

⁴ Από τα πολύ παλιά χρόνια, οι Βιβλικοί λόγιοι αποδέχονταν το βιβλίο Πράξεις ως κανονικό. Μέρη του βιβλίου βρίσκονται σε μερικά από τα αρχαιότερα διασωζόμενα σε πάπυρο χειρόγραφα των Ελληνικών Γραφών, όπως λόγου χάρη στο Μίσιγκαν Αρ. 1571 (P³⁸) του 3ου ή του 4ου αιώνα Κ.Χ. και στο Τσέστερ Μπίτι Αρ. 1 (P⁴⁵) του 3ου αιώνα. Και τα δυο δείχνουν ότι το βιβλίο Πράξεις κυκλοφορούσε μαζί με άλλα βιβλία της θεόπνευστης Γραφής, και επομένως ήταν μέρος του καταλόγου από πολύ νωρίς. Τα γραφόμενα του Λουκά στο βιβλίο Πράξεις αντανακλούν την ίδια καταπληκτική ακρίβεια που, όπως έχουμε ήδη παρατηρήσει, διακρίνει το Ευαγγέλιό του. Ο Σερ Ουίλιαμ Μ. Ράμσεϊ κατατάσσει το συγγραφέα του βιβλίου Πράξεις «μεταξύ των πρώτης τάξης ιστορικών», και εξηγεί τι σημαίνει αυτό, λέγοντας: «Η πρώτη και απαραίτητη ιδιότητα του μεγάλου ιστορικού είναι η αλήθεια. Όσα λέει πρέπει να είναι αξιόπιστα».a

 5. Δείξτε με παράδειγμα την ακριβή έκθεση των γεγονότων που κάνει ο Λουκάς.

⁵ Για να δείξουμε μ’ ένα παράδειγμα την ακριβή έκθεση των γεγονότων που χαρακτηρίζει τα συγγράμματα του Λουκά, παραθέτουμε τα λόγια του Έντουιν Σμιθ, διοικητή ενός στολίσκου βρετανικών πολεμικών πλοίων στη Μεσόγειο κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, λόγια τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Δε Ράντερ (The Rudder), του Μαρτίου 1947: «Τα αρχαία πλοία δεν τα κυβερνούσαν όπως τα σημερινά μ’ ένα μόνο πηδάλιο στην πρύμνη, αλλά με δυο μεγάλα κουπιά, ένα σε κάθε πλευρά της πρύμνης· γι’ αυτό και αυτά αναφέρονται στον πληθυντικό αριθμό από τον Άγιο Λουκά. [Πράξ. 27:40] . . . Παρατηρήσαμε κατά την εξέτασή μας πως ό,τι αναγράφεται για τις κινήσεις αυτού του πλοίου, από τον απόπλου του από τους Καλούς Λιμένες ως την προσάραξή του στη Μάλτα, όπως αναφέρεται από τον Άγιο Λουκά, έχει επιβεβαιωθεί από εξωτερικές και ανεξάρτητες αποδείξεις, οι οποίες είναι ακριβέστατες και ικανοποιητικότατες· και πως τα γραφόμενά του για το χρόνο που παρέμεινε το πλοίο στη θάλασσα αντιστοιχούν με την απόσταση που διένυσε· και τελικά πως η περιγραφή που κάνει για το μέρος στο οποίο έφτασαν ταιριάζει με την πραγματική μορφή αυτού του μέρους. Όλα αυτά δείχνουν ότι ο Λουκάς έκανε πραγματικά το ταξίδι εκείνο όπως το περιγράφει και, επιπλέον, αποδεικνύεται ότι αυτός ήταν άνθρωπος του οποίου οι παρατηρήσεις και τα γραφόμενα μπορούν να θεωρούνται αξιόπιστα και ακριβή στον υπέρτατο βαθμό».b

 6. Ποια παραδείγματα δείχνουν πώς επιβεβαιώνουν διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα την ακρίβεια του βιβλίου Πράξεις;

⁶ Επίσης, υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που επιβεβαιώνουν την ακρίβεια της αφήγησης του Λουκά. Για παράδειγμα, από τις ανασκαφές στην Έφεσο ήρθε στο φως ο ναός της Άρτεμης καθώς και το αρχαίο θέατρο, όπου οι Εφέσιοι ξεσηκώθηκαν εναντίον του αποστόλου Παύλου. (Πράξ. 19:27-41) Έχουν ανακαλυφθεί επιγραφές που επιβεβαιώνουν ότι ήταν σωστός ο τίτλος ‘πολιτάρχαι’ που χρησιμοποίησε ο Λουκάς για τους επισήμους της Θεσσαλονίκης. (17:6, 8) Δυο επιγραφές από τη Μάλτα δείχνουν ότι ο Λουκάς και πάλι ανέφερε το σωστό όρο όταν αποκάλεσε τον Πόπλιο ‘πρώτο’ άντρα της Μάλτας.—28:7.c

 7. Πώς δείχνουν οι καταγραμμένες ομιλίες ότι όσα αναφέρει το βιβλίο Πράξεις είναι πραγματικά γεγονότα;

⁷ Εξάλλου, οι διάφορες ομιλίες που έκανε ο Πέτρος, ο Στέφανος, ο Κορνήλιος, ο Τέρτυλλος, ο Παύλος και άλλοι, όπως αναφέρονται από τον Λουκά, διαφέρουν όλες μεταξύ τους σε ύφος και δομή. Ακόμη και οι ομιλίες του Παύλου, τις οποίες εκφώνησε σε διαφορετικά ακροατήρια, διέφεραν στο ύφος, ώστε να προσαρμόζονται στην περίπτωση. Αυτό δείχνει ότι ο Λουκάς έγραψε μόνο αυτά που άκουσε ο ίδιος ή αυτά που του είπαν άλλοι αυτόπτες μάρτυρες. Ο Λουκάς δεν ήταν μυθιστοριογράφος.

 8. Τι μας λέει η Γραφή για τον Λουκά και τις σχέσεις του με τον Παύλο;

⁸ Πολύ λίγα είναι γνωστά για την ιδιωτική ζωή του Λουκά. Ο ίδιος δεν ήταν απόστολος, αλλά σχετιζόταν μ’ αυτούς. (Λουκ. 1:1-4) Σε 3 περιπτώσεις ο απόστολος Παύλος αναφέρει τον Λουκά ονομαστικά. (Κολ. 4:10, 14· 2 Τιμ. 4:11· Φιλήμ. 24) Επί μερικά έτη, ο Λουκάς ήταν ο μόνιμος σύντροφος του Παύλου, ο οποίος τον αποκάλεσε «Λουκάς ο ιατρός ο αγαπητός». Στην αφήγηση εναλλάσσεται συχνά το τρίτο με το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, πράγμα που υποδηλώνει ότι ο Λουκάς ήταν με τον Παύλο στην Τρωάδα στη διάρκεια της δεύτερης ιεραποστολικής περιοδείας του Παύλου, ότι ίσως να έμεινε στους Φιλίππους ώσπου επέστρεψε ο Παύλος ύστερα από μερικά έτη και ότι κατόπιν ενώθηκε ξανά με τον Παύλο συνοδεύοντάς τον στο ταξίδι του προς τη Ρώμη, όπου πήγε για να δικαστεί.—Πράξ. 16:8, 10· 17:1· 20:4-6· 28:16.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΞΕΙΣ

 9. Ποια πράγματα λέγονται στους μαθητές τον καιρό της ανάληψης του Ιησού;

⁹ Γεγονότα ως την Πεντηκοστή (1:1-26). Καθώς ο Λουκάς αρχίζει τη δεύτερη αυτή αφήγηση, ο αναστημένος Ιησούς λέει στους γεμάτους ζέση μαθητές του ότι θα βαφτιστούν με άγιο πνεύμα. Θα αποκατασταθεί τώρα η Βασιλεία; Όχι. Αλλά, αυτοί θα λάβουν δύναμη και θα γίνουν μάρτυρες «έως εσχάτου της γης». Όταν ο Ιησούς ανυψώνεται και χάνεται από τα μάτια τους, δυο άντρες ντυμένοι στα λευκά τούς λέγουν: «Ούτος ο Ιησούς, όστις ανελήφθη αφ’ υμών εις τον ουρανόν, θέλει ελθεί ούτω».—1:8, 11.

10. (α) Ποια αξιομνημόνευτα πράγματα συμβαίνουν τη μέρα της Πεντηκοστής; (β) Ποια εξήγηση δίνει ο Πέτρος, και τι προκύπτει απ’ αυτό;

¹⁰ Η αξιομνημόνευτη μέρα της Πεντηκοστής (2:1-42). Οι μαθητές είναι όλοι συγκεντρωμένοι στην Ιερουσαλήμ. Ξαφνικά ένας θόρυβος, σαν ορμητικός άνεμος, γεμίζει το σπίτι. Γλώσσες σαν από φωτιά επικάθονται στους παρόντες. Εκείνοι γεμίζουν με άγιο πνεύμα και αρχίζουν να μιλούν σε διάφορες γλώσσες για «τα μεγαλεία του Θεού». (2:11) Όσοι τους βλέπουν σαστίζουν. Τώρα σηκώνεται ο Πέτρος και μιλάει. Εξηγεί ότι αυτή η έκχυση του πνεύματος γίνεται σε εκπλήρωση της προφητείας του Ιωήλ (2:28-32) και ότι ο Ιησούς Χριστός, που τώρα είναι αναστημένος και εξυψωμένος στα δεξιά του Θεού, ‘έχει εκχύσει αυτό που βλέπουν και ακούν’. Με βαθιά συντριβή, περίπου 3.000 άτομα δέχονται το λόγο και βαφτίζονται.—2:33.

11. Πώς κάνει ο Ιεχωβά να ευδοκιμήσει το έργο κηρύγματος;

¹¹ Η μαρτυρία εξαπλώνεται (2:43–5:42). Καθημερινά, ο Ιεχωβά εξακολουθεί να προσθέτει σ’ αυτούς κι άλλους σωζομένους. Έξω από το ναό, ο Πέτρος και ο Ιωάννης συναντούν έναν ανάπηρο που δεν έχει περπατήσει ποτέ στη ζωή του. «Εν τω ονόματι του Ιησού Χριστού του Ναζωραίου σηκώθητι και περιπάτει», προστάζει ο Πέτρος. Αμέσως, ο άνθρωπος αρχίζει ‘να περπατάει και να πηδάει δοξάζοντας τον Θεό’. Ο Πέτρος τότε κάνει έκκληση στο λαό να μετανοήσει και να μεταστραφεί, ‘δια να έλθωσι καιροί αναψυχής από της παρουσίας του Ιεχωβά’. Οι θρησκευτικοί αρχηγοί, ενοχλημένοι επειδή ο Πέτρος και ο Ιωάννης διδάσκουν την ανάσταση του Ιησού, τους συλλαμβάνουν, αλλά οι τάξεις των πιστών αυξάνουν, φτάνοντας περίπου τους 5.000 άντρες.—3:6, 8, 19.

12. (α) Ποια είναι η απάντηση των μαθητών, όταν τους δίνεται η διαταγή να σταματήσουν το κήρυγμα; (β) Για ποιο λόγο τιμωρούνται ο Ανανίας και η Σαπφείρα;

¹² Την επομένη, πηγαίνουν τον Πέτρο και τον Ιωάννη μπροστά στους Ιουδαίους άρχοντες για ανάκριση. Ο Πέτρος με παρρησία μαρτυρεί ότι σωτηρία υπάρχει μόνο μέσω του Ιησού Χριστού και, όταν τους δίνεται διαταγή να σταματήσουν το έργο κηρύγματος που κάνουν, ο Πέτρος και ο Ιωάννης απαντούν: «Αν ήναι δίκαιον ενώπιον του Θεού να ακούωμεν εσάς μάλλον παρά τον Θεόν, κρίνατε. Διότι ημείς δεν δυνάμεθα να μη λαλώμεν όσα είδομεν και ηκούσαμεν». (4:19, 20) Τους αφήνουν ελεύθερους, και όλοι οι μαθητές συνεχίζουν να λέγουν θαρραλέα το λόγο του Θεού. Λόγω των περιστάσεων, έχουν κοινά τα υλικά τους υπάρχοντα και τα μοιράζουν ανάλογα με τις ανάγκες. Αλλά, κάποιος Ανανίας και η γυναίκα του, η Σαπφείρα, πουλούν ένα κτήμα και κρατούν κρυφά μέρος των χρημάτων, ενώ δίνουν την εντύπωση ότι προσφέρουν ολόκληρο το ποσό. Ο Πέτρος τούς ξεσκεπάζει, και αυτοί πέφτουν νεκροί, επειδή είπαν ψέματα στον Θεό και στο άγιο πνεύμα.

13. Για ποιο πράγμα κατηγορούνται οι απόστολοι, πώς απαντούν αυτοί, και τι συνεχίζουν να κάνουν;

¹³ Πάλι οι εξαγριωμένοι θρησκευτικοί ηγέτες ρίχνουν τους αποστόλους στη φυλακή, αλλά αυτή τη φορά τους απελευθερώνει ένας άγγελος του Ιεχωβά. Την επομένη, τους ξαναπηγαίνουν ενώπιον του Σάνχεδριν με την κατηγορία ότι ‘γέμισαν την Ιερουσαλήμ με τη διδαχή τους’. Αυτοί απαντούν: «Πρέπει να πειθαρχώμεν εις τον Θεόν μάλλον παρά εις τους ανθρώπους». Μολονότι τους μαστιγώνουν και τους απειλούν, αυτοί αρνούνται και πάλι να σταματήσουν, και ‘κάθε μέρα στο ιερό και από σπίτι σε σπίτι, δεν παύουν να διδάσκουν και να διακηρύττουν τα καλά νέα για τον Ιησού Χριστό’.—5:28, 29, 42.

14. Πώς πεθαίνει ο Στέφανος με μαρτυρικό θάνατο;

¹⁴ Ο μαρτυρικός θάνατος του Στέφανου (6:1–8:1α). Ο Στέφανος είναι ένας από τους 7 που έχουν διοριστεί από το άγιο πνεύμα για τη «διακονία [διανομή, ΜΝΚ]» τροφίμων στα τραπέζια. Κηρύττει, επίσης, δυναμικά την αλήθεια και υποστηρίζει με τέτοιο ζήλο την πίστη ώστε οι εξοργισμένοι εναντιούμενοί του τον φέρνουν ενώπιον του Σάνχεδριν με την κατηγορία της βλασφημίας. Στην απολογία του, ο Στέφανος μιλάει αρχικά για τη μακροθυμία που έδειξε ο Ιεχωβά στον Ισραήλ. Κατόπιν, με άφοβη ευγλωττία, φτάνει στην ουσία του ζητήματος: ‘Σκληροτράχηλοι, σεις πάντοτε αντιφέρεσθε κατά του Πνεύματος του Αγίου, σεις οίτινες ελάβετε τον νόμον εκ διαταγών αγγέλων και δεν εφυλάξατε’. (7:51-53) Αυτό δεν μπορούν να το ανεχθούν. Ορμούν πάνω του, τον βγάζουν έξω από την πόλη και τον λιθοβολούν μέχρι θανάτου. Ο Σαύλος βλέπει τη σκηνή και την επιδοκιμάζει.

15. Ποιο αποτέλεσμα έχει ο διωγμός, και ποιες εμπειρίες έχει ο Φίλιππος από το κήρυγμα;

¹⁵ Διωγμοί, μεταστροφή του Σαύλου (8:1β–9:30). Ο διωγμός, που αρχίζει εκείνη τη μέρα κατά της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ, διασκορπίζει σε όλη τη χώρα τους πάντες, εκτός από τους αποστόλους. Ο Φίλιππος πηγαίνει στη Σαμάρεια, όπου πολλοί δέχονται το λόγο του Θεού. Στέλνονται εκεί ο Πέτρος και ο Ιωάννης, από την Ιερουσαλήμ, για να λάβουν κι αυτοί οι πιστοί άγιο πνεύμα «δια της επιθέσεως των χειρών των αποστόλων». (8:18) Κατόπιν, ένας άγγελος κατευθύνει τον Φίλιππο να πάει νότια, στην οδό που οδηγεί από την Ιερουσαλήμ στη Γάζα, όπου συναντάει έναν ευνούχο της βασιλικής αυλής της Αιθιοπίας, ο οποίος διαβάζει, πάνω στην άμαξά του, το βιβλίο του Ησαΐα. Ο Φίλιππος τον διαφωτίζει εξηγώντας του το νόημα της προφητείας και τον βαφτίζει.

16. Πώς γίνεται η μεταστροφή του Σαύλου;

¹⁶ Στο μεταξύ, ο Σαύλος, «πνέων έτι απειλήν και φόνον κατά των μαθητών του Κυρίου», πηγαίνει προς τη Δαμασκό για να συλάβει εκείνους που ακολουθούν ‘Την Οδό’. Έξαφνα, αστράφτει γύρω του φως από τον ουρανό, κι εκείνος πέφτει καταγής τυφλωμένος. Μια φωνή από τον ουρανό τού λέει: «Εγώ είμαι ο Ιησούς, τον οποίον συ διώκεις». Ύστερα από 3 μέρες στη Δαμασκό, ένας μαθητής ονόματι Ανανίας τού παρέχει υποβοήθηση. Ο Σαύλος ανακτά την όρασή του, βαφτίζεται και γεμίζει με άγιο πνεύμα, κι έτσι γίνεται ζηλωτής και ικανός κήρυκας των καλών νέων. (9:1, 2, 5) Λόγω αυτής της εκπληκτικής τροπής που πήραν τα πράγματα, ο διώκτης γίνεται διωκόμενος και αναγκάζεται να φύγει πρώτα από τη Δαμασκό και κατόπιν από την Ιερουσαλήμ, για να σώσει τη ζωή του.

17. Πώς φτάνουν τα καλά νέα σε απερίτμητους Εθνικούς;

¹⁷ Τα καλά νέα φτάνουν σε απερίτμητους Εθνικούς (9:31–12:25). Η εκκλησία τώρα εισέρχεται σε μια περίοδο ‘ειρήνης, οικοδομούμενη και περιπατούσα εν τω φόβω του Ιεχωβά, και δια της παρηγορίας του Αγίου Πνεύματος πληθύνεται’. (9:31) Στην Ιόππη, ο Πέτρος εγείρει από τους νεκρούς την αγαπητή Ταβιθά (Δορκάδα), και εδώ παίρνει την πρόσκληση να πάει στην Καισάρεια, όπου τον περιμένει ένας αξιωματικός του στρατού ονόματι Κορνήλιος. Ο Πέτρος κηρύττει στον Κορνήλιο και στο σπιτικό του, αυτοί πιστεύουν και εκχύνεται πάνω τους άγιο πνεύμα. Κατανοώντας τότε ότι «δεν είναι προσωπολήπτης ο Θεός, αλλ’ εν παντί έθνει, όστις φοβείται αυτόν και εργάζεται δικαιοσύνην, είναι δεκτός εις αυτόν», ο Πέτρος τούς βαφτίζει—αυτοί είναι οι πρώτοι απερίτμητοι Εθνικοί που μεταστρέφονται. Ο Πέτρος, αργότερα, εξηγεί στους αδελφούς της Ιερουσαλήμ τη νέα αυτή τροπή των πραγμάτων, για την οποία εκείνοι δοξάζουν τον Θεό.—10:34, 35.

18. (α) Τι συμβαίνει κατόπιν στην Αντιόχεια; (β) Ποιος διωγμός ξεσπάει, αλλά πετυχαίνει το σκοπό του;

¹⁸ Καθώς τα καλά νέα εξακολουθούν να εξαπλώνονται ταχύτατα, ο Βαρνάβας και ο Σαύλος διδάσκουν ένα μεγάλο πλήθος στην Αντιόχεια, ‘και πρώτα στην Αντιόχεια ονομάζονται με θεία πρόνοια οι μαθητές Χριστιανοί’. (11:26, ΜΝΚ) Για μια φορά ακόμη ξεσπάει διωγμός. Ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ θανατώνει με μάχαιρα τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιωάννη. Επίσης, φυλακίζει τον Πέτρο, αλλά και πάλι ένας άγγελος του Ιεχωβά ελευθερώνει τον Πέτρο. Αλίμονο στον πονηρό Ηρώδη! Επειδή δεν αποδίδει τη δόξα στον Θεό, κατατρώγεται από σκουλήκια και πεθαίνει. Απεναντίας, ‘ο λόγος του Ιεχωβά αυξάνει και πληθύνεται’.—12:24.

19. Ποια έκταση καλύπτει το πρώτο ιεραποστολικό ταξίδι του Παύλου, και τι επιτελείται;

¹⁹ Το πρώτο ιεραποστολικό ταξίδι του Παύλου, με τον Βαρνάβα (13:1–14:28).d Στην Αντιόχεια, ο Βαρνάβας και «ο Σαύλος, ο και Παύλος», ξεχωρίζονται και αποστέλλονται, με την επενέργεια του αγίου πνεύματος. (13:9) Στην Κύπρο πιστεύουν πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο ανθύπατος Σέργιος Παύλος. Στην ηπειρωτική Μικρά Ασία, περιοδεύουν σε 6 ή περισσότερες πόλεις, και παντού συμβαίνει το ίδιο: Σαφής διαχωρισμός μεταξύ εκείνων που δέχονται με χαρά τα καλά νέα και των σκληροτράχηλων εναντιουμένων, οι οποίοι ξεσηκώνουν τον όχλο να λιθοβολήσει τους αγγελιοφόρους του Ιεχωβά. Αφού διορίζουν πρεσβυτέρους στις νεοϊδρυμένες εκκλησίες, ο Παύλος και ο Βαρνάβας επιστρέφουν στην Αντιόχεια της Συρίας.

20. Με ποια απόφαση διευθετείται το ζήτημα της περιτομής;

²⁰ Διευθέτηση του ζητήματος της περιτομής (15:1-35). Με την αθρόα εισροή μη Ιουδαίων εγείρεται το ερώτημα αν πρέπει αυτοί να περιτέμνονται. Ο Παύλος και ο Βαρνάβας φέρνουν το ζήτημα στους αποστόλους και στους πρεσβυτέρους της Ιερουσαλήμ, όπου προεδρεύει ο μαθητής Ιάκωβος και διευθετεί να σταλεί μια επίσημη επιστολή με την ομόφωνη απόφαση: «Εφάνη εύλογον εις το Άγιον Πνεύμα και εις ημάς να μη επιβάλλωμεν εις εσάς μηδέν πλειότερον βάρος εκτός των αναγκαίων τούτων, να απέχητε από ειδωλοθύτων και αίματος και πνικτού και πορνείας». (15:28, 29) Η ενθάρρυνση που παρέχεται με την επιστολή αυτή κάνει τους αδελφούς της Αντιόχειας να χαρούν.

21. (α) Ποιοι συνοδεύουν τον Παύλο στο δεύτερο ιεραποστολικό ταξίδι του; (β) Ποια γεγονότα λαβαίνουν χώρα κατά την επίσκεψη στη Μακεδονία;

²¹ Η διακονία επεκτείνεται με το δεύτερο ταξίδι του Παύλου (15:36–18:22).e «Μετά . . . τινάς ημέρας» ο Βαρνάβας και ο Μάρκος αποπλέουν για την Κύπρο, ενώ ο Παύλος και ο Σίλας ξεκινούν για τη Συρία και τη Μικρά Ασία. (15:36) Ένας νεαρός, ο Τιμόθεος, αρχίζει να συνταξιδεύει με τον Παύλο από τα Λύστρα και ύστερα, και πηγαίνουν στην Τρωάδα, που βρίσκεται στα παράλια του Αιγαίου. Εδώ, σ’ ένα όραμα, ο Παύλος βλέπει έναν άντρα να τον ικετεύει: «Διάβα εις Μακεδονίαν και βοήθησον ημάς». (16:9) Ο Λουκάς συνοδεύει τον Παύλο και αποπλέουν για τους Φιλίππους, την κυριότερη πόλη της Μακεδονίας, όπου ο Παύλος και ο Σίλας φυλακίζονται. Το γεγονός αυτό γίνεται αφορμή να πιστέψει ο δεσμοφύλακας και να βαφτιστεί. Μετά την αποφυλάκισή τους, πηγαίνουν στη Θεσσαλονίκη, και εκεί οι φθονεροί Ιουδαίοι στρέφουν τον όχλο εναντίον τους. Γι’ αυτό, τη νύχτα, οι αδελφοί στέλνουν τον Παύλο και τον Σίλα στη Βέροια. Εδώ οι Ιουδαίοι δείχνουν ότι έχουν ευγενικό τρόπο σκέψης καθώς δέχονται το λόγο «μετά πάσης προθυμίας, εξετάζοντες καθ’ ημέραν τας γραφάς» στην έρευνα που κάνουν για να επιβεβαιώσουν τα όσα μαθαίνουν. (17:11) Ο Παύλος αφήνει τον Σίλα και τον Τιμόθεο στην καινούρια αυτή εκκλησία, όπως άφησε τον Λουκά στους Φιλίππους, και συνεχίζει το ταξίδι του προς νότο για την Αθήνα.

22. Τι αποτέλεσμα έχει η αριστοτεχνική ομιλία του Παύλου στον Άρειο Πάγο;

²² Σ’ αυτή την πόλη των ειδώλων, οι υψηλόφρονες Επικούριοι και Στωικοί φιλόσοφοι χλευάζουν τον Παύλο λέγοντας ότι είναι «σπερμολόγος» και «ξένων θεών κήρυξ», και τον φέρνουν στον Άρειο Πάγο. Με αριστοτεχνική ρητορεία, ο Παύλος δείχνει γιατί πρέπει να αναζητά κανείς τον αληθινό Θεό, τον ‘Κύριο του ουρανού και της γης’, ο οποίος εγγυάται ότι θα γίνει δίκαιη κρίση μέσω εκείνου τον οποίον ανέστησε από τους νεκρούς. Η μνεία της ανάστασης διχάζει το ακροατήριό του, αλλά μερικοί πιστεύουν.—17:18, 24.

23. Τι επιτελείται στην Κόρινθο;

²³ Κατόπιν, στην Κόρινθο, ο Παύλος μένει με τον Ακύλα και την Πρίσκιλλα και εργάζεται μαζί τους ως σκηνοποιός. Η εναντίωση στο κήρυγμά του τον αναγκάζει να φύγει από τη συναγωγή και να διεξάγει τις συναθροίσεις του στο διπλανό σπίτι, στο σπίτι του Τίτιου Ιούστου. Πιστεύει, όμως, ο Κρίσπος ο αρχισυνάγωγος. Ύστερα από παραμονή 18 μηνών στην Κόρινθο, ο Παύλος αναχωρεί μαζί με τον Ακύλα και την Πρίσκιλλα για την Έφεσο, όπου αφήνει αυτούς τους δυο και εκείνος συνεχίζει το ταξίδι του για την Αντιόχεια της Συρίας, ολοκληρώνοντας έτσι τη δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του.

24, 25. (α) Τον καιρό που αρχίζει ο Παύλος το τρίτο ταξίδι του, τι λαβαίνει χώρα στην Έφεσο; (β) Ποια αναταραχή σημαδεύει το τέλος της 3ετούς παραμονής του Παύλου;

²⁴ Ο Παύλος επανεπισκέπτεται εκκλησίες, τρίτη περιοδεία (18:23–21:26).f Ένας Ιουδαίος ονόματι Απολλώς φεύγει από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και πηγαίνει στην Έφεσο, όπου μιλάει με παρρησία στη συναγωγή για τον Ιησού, αλλά ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα διαπιστώνουν ότι είναι απαραίτητο να διορθώσουν τη διδασκαλία του προτού αναχωρήσει αυτός για την Κόρινθο. Ο Παύλος κάνει τώρα το τρίτο ταξίδι του και, έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα, πηγαίνει στην Έφεσο. Όταν μαθαίνει ότι εκεί οι πιστοί έχουν βαφτιστεί με το βάφτισμα του Ιωάννη, ο Παύλος τούς εξηγεί το βάφτισμα στο όνομα του Ιησού. Έπειτα, βαφτίζει γύρω στους 12 άντρες· και όταν θέτει τα χέρια του πάνω τους, αυτοί λαβαίνουν το άγιο πνεύμα.

²⁵ Στη διάρκεια της 3ετούς παραμονής του Παύλου στην Έφεσο, ‘κραταιώς αυξάνει και ισχύει ο λόγος του Ιεχωβά’ και πολλοί εγκαταλείπουν τη λατρεία της πολιούχου θεάς, της Άρτεμης. (19:20) Οργισμένοι από την πιθανότητα να χάσουν την πελατεία τους, οι κατασκευαστές ασημένιων ομοιωμάτων του ναού προξενούν τέτοια αναταραχή στην πόλη ώστε περνούν ώρες ολόκληρες για να διαλυθεί ο όχλος. Λίγο αργότερα, ο Παύλος αναχωρεί για τη Μακεδονία και την υπόλοιπη Ελλάδα, και επισκέπτεται στη διάρκεια του ταξιδιού του τους πιστούς.

26. (α) Ποιο θαύμα κάνει ο Παύλος στην Τρωάδα; (β) Ποιες συμβουλές δίνει στους επισκόπους της Εφέσου;

²⁶ Ο Παύλος παραμένει 3 μήνες στην Ελλάδα και μετά αρχίζει το ταξίδι της επιστροφής μέσω Μακεδονίας, όπου ξανασμίγει με τον Λουκά. Περνούν απέναντι στην Τρωάδα, και εκεί, καθώς η ομιλία που κάνει ο Παύλος συνεχίζεται μέσα στη νύχτα, ένας νεαρός αποκοιμιέται και πέφτει από το παράθυρο του τρίτου πατώματος. Σκοτώνεται, αλλά ο Παύλος τον επαναφέρει στη ζωή. Την επομένη, ο Παύλος και η συνοδεία του αναχωρούν για τη Μίλητο, όπου ο Παύλος κάνει μια στάση, καθ’ οδόν προς την Ιερουσαλήμ, για να συναντηθεί με τους πρεσβυτέρους της Εφέσου. Τους πληροφορεί ότι δεν πρόκειται να τον ξαναδούν. Πόσο επιτακτικό είναι, λοιπόν, να αναλάβουν εκείνοι την ηγεσία και να ποιμαίνουν το ποίμνιο του Θεού, ‘στο οποίο το άγιο πνεύμα τους έχει θέσει επισκόπους’! Τους υπενθυμίζει το παράδειγμα που τους έχει δώσει και τους νουθετεί να είναι άγρυπνοι και να μη φείδονται του εαυτού τους όταν δίνουν χάρη των αδελφών. (20:28) Ο Παύλος δεν κάνει πίσω, μολονότι προειδοποιείται να μην πάει στην Ιερουσαλήμ. Οι σύντροφοί του το δέχονται αυτό ήσυχα, λέγοντας: ‘Ας γείνη το θέλημα του Ιεχωβά’. (21:14) Επικρατεί μεγάλη χαρά όταν ο Παύλος αναφέρει στον Ιάκωβο και στους πρεσβυτέρους πώς ευλόγησε ο Θεός τη διακονία του στα έθνη.

27. Τι υποδοχή γίνεται στον Παύλο όταν πηγαίνει στο ναό;

²⁷ Ο Παύλος συλλαμβάνεται και δικάζεται (21:27–26:32). Όταν ο Παύλος εμφανίζεται στο ναό της Ιερουσαλήμ, του γίνεται εχθρική υποδοχή. Ιουδαίοι από την Ασία ξεσηκώνουν ολόκληρη την πόλη εναντίον του, και μόλις που προλαβαίνουν να τον σώσουν οι Ρωμαίοι στρατιώτες.

28. (α) Ποιο ζήτημα εγείρει ο Παύλος ενώπιον του Σάνχεδριν, και με ποιο αποτέλεσμα; (β) Πού αποστέλλεται κατόπιν;

²⁸ Γιατί όλη αυτή η οχλαγωγία; Ποιος είναι αυτός ο Παύλος; Ποιο είναι το έγκλημά του; Αυτά θέλει να μάθει ο παραξενεμένος διοικητής του στρατού. Επειδή ο Παύλος έχει ρωμαϊκή υπηκοότητα, γλιτώνει το μαρτύριο του μαστιγώματος και φέρνεται ενώπιον του Σάνχεδριν. Α! ένα διαιρεμένο δικαστήριο Φαρισαίων και Σαδδουκαίων! Ο Παύλος, λοιπόν, εγείρει το ζήτημα της ανάστασης, στρέφοντας έτσι τον έναν εναντίον του άλλου. Επειδή η διαφωνία γίνεται βίαιη, οι Ρωμαίοι στρατιώτες αναγκάζονται να αρπάξουν τον Παύλο μέσα από το Σάνχεδριν πριν τον ξεσκίσουν. Ο Παύλος αποστέλλεται κρυφά τη νύχτα στον κυβερνήτη Φήλικα, στην Καισάρεια, με ισχυρή στρατιωτική συνοδεία.

29. Όταν τον κατηγορούν για υποκίνηση στασιασμού, από ποια σειρά δικών και ακροάσεων περνάει ο Παύλος, και ποια επίκληση κάνει;

²⁹ Όταν οι κατήγοροι του Παύλου λέγουν ότι αυτός υποκινεί στασιασμό, εκείνος υπερασπίζει επιδέξια τον εαυτό του ενώπιον του Φήλικα. Αλλά ο Φήλιξ συνεχίζει να έχει υπό κράτηση τον Παύλο, ελπίζοντας να δωροδοκηθεί για να τον αποφυλακίσει. Περνούν 2 έτη. Κυβερνήτης μετά τον Φήλικα γίνεται ο Πόρκιος Φήστος, και αυτός διατάζει να γίνει καινούρια δίκη. Και πάλι διατυπώνονται σοβαρές κατηγορίες κατά του Παύλου, ο οποίος διακηρύττει άλλη μια φορά ότι είναι αθώος. Αλλά ο Φήστος, για να κερδίσει την εύνοια των Ιουδαίων, προτείνει να γίνει κι άλλη δίκη ενώπιόν του στην Ιερουσαλήμ. Κατόπιν αυτού, ο Παύλος δηλώνει: «Τον Καίσαρα επικαλούμαι»! (25:11) Ο καιρός περνάει. Τελικά, ο Βασιλιάς Ηρώδης Αγρίππας Β΄ κάνει μια φιλική επίσκεψη στον Φήστο, και ο Παύλος φέρνεται και πάλι στην αίθουσα ακροάσεων. Η κατάθεση του Παύλου είναι τόσο δυναμική και πειστική ώστε κάνει τον Αγρίππα να του πει: «Παρ’ ολίγον με πείθεις να γείνω Χριστιανός». (26:28) Και ο Αγρίππας επίσης αναγνωρίζει ότι ο Παύλος είναι αθώος και ότι θα μπορούσε να αφεθεί ελεύθερος αν δεν είχε επικαλεστεί τον Καίσαρα.

30. Ποιες εμπειρίες έχει ο Παύλος στο ταξίδι του ως τη Μάλτα;

³⁰ Ο Παύλος πηγαίνει στη Ρώμη (27:1–28:31).g Ο φυλακισμένος Παύλος καθώς και άλλοι επιβιβάζονται σ’ ένα πλοίο για την πρώτη φάση του ταξιδιού προς τη Ρώμη. Επειδή οι άνεμοι είναι ενάντιοι, το πλοίο προχωράει αργά. Στο λιμάνι Μύρα επιβιβάζονται σε κάποιο άλλο πλοίο. Όταν φτάνουν στους Καλούς Λιμένες της Κρήτης, ο Παύλος συμβουλεύει να παραχειμάσουν εκεί, αλλά οι περισσότεροι είναι της γνώμης να αποπλεύσουν. Μόλις ανοίγονται στο πέλαγος πέφτουν σε ανεμοθύελλα, η οποία τους παρασύρει ανήλεα. Ύστερα από 2 εβδομάδες, το πλοίο τους τελικά γίνεται κομμάτια όταν προσκρούει σε μια ξέρα λίγο έξω από την ακτή της Μάλτας. Όπως τους έχει διαβεβαιώσει προηγουμένως ο Παύλος, ούτε ένας από τους 276 που ήταν στο πλοίο δεν χάνει τη ζωή του! Οι κάτοικοι της Μάλτας δείχνουν εξαιρετική φιλανθρωπία και, στη διάρκεια εκείνου του χειμώνα, ο Παύλος θεραπεύει πολλούς απ’ αυτούς με τη θαυματουργική δύναμη του πνεύματος του Θεού.

31. Ποια υποδοχή γίνεται στον Παύλο όταν φτάνει στη Ρώμη, και με τι ασχολείται εκεί;

³¹ Την άνοιξη, ο Παύλος φτάνει στη Ρώμη, και οι αδελφοί βγαίνουν στο δρόμο για να τον συναντήσουν. Όταν τους βλέπει, ο Παύλος ‘ευχαριστεί τον Θεό και παίρνει θάρρος’. Μολονότι είναι ακόμη φυλακισμένος, δίνεται άδεια στον Παύλο να μένει σε δικό του νοικιασμένο σπίτι, έχοντας ένα στρατιώτη για φύλακα. Ο Λουκάς τελειώνει την αφήγησή του λέγοντας ότι ο Παύλος καλοδέχεται όλους όσοι πηγαίνουν να τον επισκεφθούν, «κηρύττων την βασιλείαν του Θεού και διδάσκων μετά πάσης παρρησίας ακωλύτως τα περί του Κυρίου Ιησού Χριστού».—28:15, 31.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

32. Τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της Πεντηκοστής, πώς επιβεβαίωσε ο Πέτρος την αυθεντικότητα των Εβραϊκών Γραφών;

³² Το βιβλίο Πράξεις προσθέτει τη μαρτυρία του στις αφηγήσεις των Ευαγγελίων επιβεβαιώνοντας την αυθεντικότητα και τη θεοπνευστία των Εβραϊκών Γραφών. Καθώς πλησίαζε η Πεντηκοστή, ο Πέτρος ανέφερε την εκπλήρωση 2 προφητειών, τις οποίες «προείπε το Πνεύμα το Άγιον δια στόματος του Δαβίδ περί του Ιούδα». (Πράξ. 1:16, 20· Ψαλμ. 69:25· 109:8) Ο Πέτρος είπε, επίσης, στο έκπληκτο πλήθος την Πεντηκοστή ότι, στην πραγματικότητα, αυτοί έβλεπαν την εκπλήρωση μιας προφητείας: «Τούτο είναι το ρηθέν δια του προφήτου Ιωήλ».—Πράξ. 2:16-21· Ιωήλ 2:28-32· παράβαλε επίσης Πράξεις 2:25-28, 34, 35 με Ψαλμός 16:8-11 και 110:1.

33. Πώς ο Πέτρος, ο Φίλιππος, ο Ιάκωβος και ο Παύλος έδειξαν όλοι ότι οι Εβραϊκές Γραφές είναι θεόπνευστες;

³³ Για να πείσει ένα άλλο πλήθος που βρισκόταν έξω από το ναό, ο Πέτρος αναφέρθηκε πάλι στις Εβραϊκές Γραφές, παραθέτοντας πρώτα λόγια του Μωυσή και λέγοντας κατόπιν: «Και πάντες δε οι προφήται από Σαμουήλ και των καθεξής, όσοι ελάλησαν, προανήγγειλαν και τας ημέρας ταύτας». Αργότερα, ενώπιον του Σάνχεδριν, ο Πέτρος παρέθεσε το εδάφιο Ψαλμός 118:22, δείχνοντας ότι ο Χριστός, ο λίθος τον οποίον απέρριψαν, έγινε «κεφαλή γωνίας». (Πράξ. 3:22-24· 4:11) Ο Φίλιππος εξήγησε στον Αιθίοπα ευνούχο πώς εκπληρώθηκε η προφητεία των εδαφίων Ησαΐας 53:7, 8, και μόλις αυτός διαφωτίστηκε ζήτησε ταπεινά να βαφτιστεί. (Πράξ. 8:28-35) Παρόμοια, μιλώντας στον Κορνήλιο σχετικά με τον Ιησού, ο Πέτρος βεβαίωσε τα εξής: «Εις τούτον πάντες οι προφήται μαρτυρούσιν». (10:43) Όταν συζητιόταν το ζήτημα της περιτομής, ο Ιάκωβος υποστήριξε την απόφασή του λέγοντας: «Με τούτο συμφωνούσιν οι λόγοι των προφητών, καθώς είναι γεγραμμένον». (15:15-18) Ο απόστολος Παύλος βασίστηκε στις ίδιες αυθεντίες. (26:22· 28:23, 25-27) Η καταφανής προθυμία με την οποία οι μαθητές και οι ακροατές τους αποδέχονταν τις Εβραϊκές Γραφές ως μέρος του Λόγου του Θεού θέτει σ’ εκείνα τα συγγράμματα τη σφραγίδα της θεόπνευστης επιδοκιμασίας.

34. Τι φανερώνει το βιβλίο Πράξεις σχετικά με τη Χριστιανική εκκλησία, και είναι αυτή διαφορετική σήμερα;

³⁴ Το βιβλίο Πράξεις είναι άκρως ωφέλιμο, γιατί δείχνει πώς ιδρύθηκε η Χριστιανική εκκλησία και πώς μεγάλωσε με τη δύναμη του αγίου πνεύματος. Σε όλη αυτή την εντυπωσιακή αφήγηση παρατηρούμε πώς ευλόγησε ο Θεός με επέκταση το θάρρος και τη χαρά των πρώτων Χριστιανών, την ασυμβίβαστη στάση τους, παρά τους διωγμούς, και την προθυμία τους να υπηρετήσουν, όπως δείχνει η ανταπόκριση του Παύλου στις προσκλήσεις για να αναλάβει υπηρεσία σε ξένες χώρες και να πάει στη Μακεδονία. (4:13, 31· 15:3· 5:28, 29· 8:4· 13:2-4· 16:9, 10) Η Χριστιανική εκκλησία σήμερα δεν είναι διαφορετική, γιατί είναι συνδεδεμένη με αγάπη, ενότητα και κοινό ενδιαφέρον καθώς μιλάει για «τα μεγαλεία του Θεού» με την καθοδηγία του αγίου πνεύματος.—2:11, 17, 45· 4:34, 35· 11:27-30· 12:25.

35. Πώς δείχνει το βιβλίο Πράξεις πώς πρέπει να δίνεται η μαρτυρία, και ποια ιδιότητα που πρέπει να εκδηλώνεται στη διακονία τονίζεται;

³⁵ Το βιβλίο Πράξεις δείχνει πώς ακριβώς πρέπει να διεξάγεται το Χριστιανικό έργο για τη διακήρυξη της Βασιλείας του Θεού. Ο Παύλος ήταν ο ίδιος παράδειγμα, λέγοντας: «Δεν υπέκρυψα ουδέν των συμφερόντων, ώστε να μη αναγγείλω αυτό προς εσάς και να σας διδάξω δημοσία και κατ’ οίκους». Κατόπιν προχωράει και λέει: «Διαμαρτυρόμενος [Έδωσα πλήρη μαρτυρία, ΜΝΚ]». Το θέμα αυτό της ‘πλήρους μαρτυρίας’ το παρατηρούμε σε όλο αυτό το βιβλίο, και μάλιστα έρχεται εντυπωσιακά στο προσκήνιο στις τελευταίες παραγράφους, όπου η ολοκάρδια αφοσίωση του Παύλου στο κήρυγμα και στη διδασκαλία, ακόμη και ενώ βρίσκεται στα δεσμά της φυλακής, φαίνεται από τα εξής λόγια: «Εξέθεσε δια μαρτυριών την βασιλείαν του Θεού και έπειθεν αυτούς εις τα περί του Ιησού από τε του νόμου του Μωυσέως και των προφητών από πρωί έως εσπέρας». Είθε κι εμείς πάντοτε να είμαστε το ίδιο προσηλωμένοι στη δράση μας για τη Βασιλεία!—20:20, 21· 28:23· 2:40· 5:42· 26:22.

36. Ποιες πρακτικές συμβουλές του Παύλου εφαρμόζονται απόλυτα στους επισκόπους σήμερα;

³⁶ Η ομιλία του Παύλου προς τους επισκόπους της Εφέσου περιέχει πολλές πρακτικές συμβουλές για τους σημερινούς επισκόπους. Εφόσον αυτοί έχουν διοριστεί από το άγιο πνεύμα, είναι πολύ σπουδαίο να ‘προσέχουν εις εαυτούς και εις όλο το ποίμνιο’, ποιμαίνοντάς το με τρυφερότητα και προφυλάσσοντάς το από καταδυναστευτικούς λύκους που επιδιώκουν την καταστροφή του. Δεν πρόκειται για ελαφριά ευθύνη! Οι επίσκοποι πρέπει να είναι άγρυπνοι και να εποικοδομούνται πάνω στο λόγο της παρ’ αξία καλοσύνης του Θεού. Καθώς κοπιάζουν για να βοηθούν τους αδυνάτους, πρέπει ‘να ενθυμούνται τους λόγους του Κυρίου Ιησού, ότι αυτός είπε· Μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη’.—20:17-35.

37. Με ποια διακριτική επιχειρηματολογία ανέπτυξε επιτυχώς ο Παύλος το θέμα του στον Άρειο Πάγο;

³⁷ Και οι άλλες ομιλίες του Παύλου περιέχουν σαφείς εξηγήσεις Βιβλικών αρχών. Για παράδειγμα, έχουμε την κλασική επιχειρηματολογία της ομιλίας του προς τους Στωικούς και τους Επικούριους στον Άρειο Πάγο. Στην αρχή παραθέτει την επιγραφή «Αγνώστω Θεώ» που υπάρχει πάνω σ’ ένα βωμό και τη χρησιμοποιεί ως αφορμή για να εξηγήσει ότι ο ένας αληθινός Θεός, ο Κύριος του ουρανού και της γης, ο οποίος έκανε από έναν άνθρωπο όλα τα έθνη των ανθρώπων, «δεν είναι μακράν από ενός εκάστου ημών». Κατόπιν, παραθέτει λόγια των ποιητών τους, «Διότι και γένος είμεθα τούτου», δείχνοντας πόσο γελοίο είναι να υποθέτει κανείς ότι οι άνθρωποι προήλθαν από άψυχα είδωλα, χρυσά, αργυρά ή πέτρινα. Έτσι, ο Παύλος με διακριτικότητα θεμελιώνει την κυριαρχία του ζωντανού Θεού. Μόνο στα τελευταία λόγια του εγείρει το ζήτημα της ανάστασης, αλλά και τότε ακόμη δεν αναφέρει το όνομα του Χριστού. Μετέδωσε επιτυχώς το θέμα του για την υπέρτατη κυριαρχία του μόνου αληθινού Θεού και, ως αποτέλεσμα, μερικοί πίστεψαν.—17:22-34.

38. Σε ποιες ευλογίες θα καταλήξει το είδος της μελέτης που ενθαρρύνεται στο βιβλίο Πράξεις;

³⁸ Το βιβλίο Πράξεις ενθαρρύνει τη συνεχή και επιμελή μελέτη ‘όλης της Γραφής’. Όταν ο Παύλος κήρυξε πρώτη φορά στη Βέροια, οι εκεί Ιουδαίοι, επειδή «εδέχθησαν τον λόγον μετά πάσης προθυμίας, εξετάζοντες καθ’ ημέραν τας γραφάς αν ούτως έχωσι ταύτα», επαινέθηκαν ως ‘άτομα που είχαν ευγενικό τρόπο σκέψης’. (17:11) Σήμερα, όπως και τότε, όταν κάποιος κάνει τέτοια πρόθυμη έρευνα των Γραφών, σε ενότητα με τη γεμάτη πνεύμα εκκλησία του Ιεχωβά, θα ευλογηθεί αποκτώντας πεποίθηση και δυνατή πίστη. Με τέτοια μελέτη μπορεί να αποκτήσει σαφή κατανόηση των θεϊκών αρχών. Μια ωραία έκθεση μερικών από τις αρχές αυτές αναγράφεται στο εδάφιο Πράξεις 15:29. Εδώ το κυβερνών σώμα των αποστόλων και των πρεσβυτέρων στην Ιερουσαλήμ έκανε γνωστό ότι, μολονότι η περιτομή δεν ήταν απαίτηση για τον πνευματικό Ισραήλ, υπήρχαν σαφείς απαγορεύσεις για την ειδωλολατρία, το αίμα και την πορνεία.

39. (α) Πώς ενισχύονταν οι μαθητές ώστε να αντιμετωπίζουν διωγμούς; (β) Ποια θαρραλέα κατάθεση έδωσαν; Είχε αποτελέσματα;

³⁹ Εκείνοι οι πρώτοι μαθητές μελετούσαν πραγματικά τη θεόπνευστη Γραφή και μπορούσαν να παραθέτουν απ’ αυτήν και να κάνουν την ανάλογη εφαρμογή. Ενισχύονταν μέσω της ακριβούς γνώσης και από το πνεύμα του Θεού ώστε να αντιμετωπίζουν ανήλεους διωγμούς. Ο Πέτρος και ο Ιωάννης έδωσαν το παράδειγμα για όλους τους πιστούς Χριστιανούς όταν απάντησαν θαρραλέα στους εναντιούμενους άρχοντες: «Αν ήναι δίκαιον ενώπιον του Θεού να ακούωμεν εσάς μάλλον παρά τον Θεόν, κρίνατε. Διότι ημείς δεν δυνάμεθα να μη λαλώμεν όσα είδομεν και ηκούσαμεν». Και όταν τους έφεραν και πάλι ενώπιον του Σάνχεδριν και τους ‘παρήγγειλαν ρητώς’ να μη διδάσκουν εν ονόματι του Ιησού, εκείνοι απάντησαν απερίφραστα: «Πρέπει να πειθαρχώμεν εις τον Θεόν μάλλον παρά εις τους ανθρώπους». Η άφοβη εκείνη κατάθεση είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί θαυμάσια μαρτυρία στους άρχοντες και ώθησε το διάσημο νομοδιδάσκαλο Γαμαλιήλ να κάνει την περίφημη δήλωσή του υπέρ της ελευθερίας λατρείας, αποτέλεσμα της οποίας ήταν να αφεθούν ελεύθεροι οι απόστολοι.—4:19, 20· 5:28, 29, 34, 35, 38, 39.

40. Ποια υποκίνηση λαβαίνουμε από το βιβλίο Πράξεις, ώστε να δίνουμε πλήρη μαρτυρία για τη Βασιλεία;

⁴⁰ Ο ένδοξος σκοπός του Ιεχωβά σχετικά με τη Βασιλεία του, που περνάει σαν χρυσό νήμα σε ολόκληρη την Αγία Γραφή, διακρίνεται πολύ έντονα στο βιβλίο Πράξεις. Αρχικά, αυτό μας παρουσιάζει τον Ιησού στη διάρκεια των 40 ημερών πριν από την ανάληψή του να λέει «τα περί της βασιλείας του Θεού». Απαντώντας στην ερώτηση των μαθητών για την αποκατάσταση της Βασιλείας, ο Ιησούς τούς είπε ότι πρέπει πρώτα να γίνουν μάρτυρές του ως τα πέρατα της γης. (1:3, 6, 8) Αρχίζοντας από την Ιερουσαλήμ, οι μαθητές κήρυξαν τη Βασιλεία με ακλόνητο θάρρος. Οι διωγμοί κατέληξαν στο λιθοβολισμό του Στέφανου και διασκόρπισαν πολλούς μαθητές σε καινούριους τομείς. (7:59, 60) Αναφέρεται ότι ο Φίλιππος ‘ευηγγελίζετο τα περί της βασιλείας του Θεού’ με πολλή επιτυχία στη Σαμάρεια και ότι ο Παύλος και οι συνεργάτες του κήρυξαν «την βασιλείαν» στην Ασία, στην Κόρινθο, στην Έφεσο και στη Ρώμη. Όλοι αυτοί οι πρώτοι Χριστιανοί είναι εξαίρετα παραδείγματα ακλόνητης εμπιστοσύνης στον Ιεχωβά και στο ενισχυτικό πνεύμα του. (8:5, 12· 14:5-7, 21, 22· 18:1, 4· 19:1, 8· 20:25· 28:30, 31) Έχοντας υπόψη τον αδάμαστο ζήλο και το θάρρος τους και παρατηρώντας πόσο άφθονα ευλόγησε ο Ιεχωβά τις προσπάθειές τους, λαβαίνουμε κι εμείς θαυμάσια υποκίνηση για να είμαστε πιστοί στο να ‘δίνουμε πλήρη μαρτυρία για τη βασιλεία του Θεού’.—28:23, ΜΝΚ.

[Υποσημειώσεις]