Κρατώντας τον Αθλητισμό στην Κατάλληλη Θέση
ΟΤΑΝ οι άνθρωποι παίζουν τα αγαπημένα τους αθλήματα, νιώθουν αναζωογόνηση καθώς τα σώματά τους ανταποκρίνονται και πραγματοποιούν επιδόσεις που δείχνουν ικανότητα ή αντοχή. Ο Θεός μάς δημιούργησε έτσι ώστε να απολαμβάνουμε τη σωματική δραστηριότητα. Ίσως ακόμα περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ευχαρίστηση με το να παρακολουθούν άλλους να παίζουν. Συνεπώς, τα αθλήματα μοιάζουν πολύ με αρκετά πράγματα που είναι καλά όταν τα κρατάμε στην κατάλληλη θέση.
Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: Όταν οι άνθρωποι πηγαίνουν στην παραλία για να απολαύσουν τον ήλιο, τι συμβαίνει αν εκτεθούν πολλή ώρα στις ακτίνες του ήλιου; Παθαίνουν οδυνηρά εγκαύματα που καταστρέφουν τις ευχάριστες στιγμές και μάλιστα θέτουν σοβαρούς κινδύνους. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αθλήματα. Σ’ ένα βαθμό είναι καλά, αλλά η υπερβολική έκθεση σ’ αυτά μπορεί να αποβεί επιβλαβής.
Ο αθλητισμός μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικό μέσο ξεκούρασης και διασκέδασης, ωστόσο δεν πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό. Δεν φέρνει αληθινή ικανοποίηση ούτε διαρκή ευτυχία. Δυστυχώς, μερικές φορές χρειάζεται να φτάσει κανείς στην τραγωδία για να το αναγνωρίσει αυτό. «Όλα μου τα τρόπαια και τα μετάλλια δεν έχουν καμιά αξία», εξήγησε η Μαίρη Γουάζετερ, η αθλήτρια που πήδηξε από κάποια γέφυρα και έμεινε παράλυτη.
«Έμαθα πολλές αλήθειες για τη ζωή», ανέφερε η ίδια. «Μια απ’ αυτές είναι ότι η αληθινή ικανοποίηση δεν αποκτάται με τους τρόπους με τους οποίους τόσοι άνθρωποι πασχίζουν για την τελειότητα και για την επίτευξη ενός στόχου. Εμένα δεν μου έφερε ικανοποίηση το γεγονός ότι ήμουν άριστη μαθήτρια, πρωταθλήτρια-δρομέας στην πολιτεία μου ή το γεγονός ότι είχα ελκυστικό σώμα».
Διευκρινίζοντας τα πράγματα μ’ έναν κάπως σκληρό τρόπο, ο κοινωνιολόγος Τζον Γουίτγουορθ παρατήρησε: «Στο τέλος του αγώνα, το μόνο που σου απομένει είναι ένας κατάλογος με στατιστικά στοιχεία. Όλα μοιάζουν πολύ επιφανειακά. Ωστόσο, πιστεύω ότι αυτό ταιριάζει με την κοινωνία μας». Η ακατάλληλη σπουδαιότητα που αποδίδεται στον αθλητισμό σήμερα έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται η ρεαλιστική άποψη για το τι είναι πράγματι σπουδαίο.
Μετά τη νίκη του στο δρόμο ταχύτητας των 200 μέτρων στους Ολυμπιακούς του 1964, ο Χένρι Καρ εξήγησε: «Καθώς επέστρεφα στο Ολυμπιακό Χωριό, κοίταξα για πρώτη φορά καλά το χρυσό μετάλλιο. . . . Κυριολεκτικά αναρωτήθηκα: ‘Τι στο καλό! Όλα αυτά τα χρόνια έκανα τόσες σκληρές προσπάθειες για να πάρω αυτό;’ Ήμουν έξω φρενών, ενώ έπρεπε να είμαι ευτυχισμένος. Ήταν πραγματική απογοήτευση». Ο Μάρλον Στάρλινγκ ένιωσε παρόμοια συναισθήματα μετά τη νίκη του στο πρωτάθλημα ημιμέσων βαρών του Παγκόσμιου Πυγμαχικού Συνδέσμου το 1987. «Ο τίτλος», παρατήρησε ο ίδιος, «δεν συγκρίνεται με το ‘Σ’ αγαπώ μπαμπά’, που μου λέει το παιδί μου».
Έτσι μπορούμε να αντλήσουμε ένα ζωτικό μάθημα: Είναι κατάλληλο η προτεραιότητα να δίνεται στην παραγωγική εργασία, στην οικογένεια και ιδιαίτερα στη λατρεία προς τον Θεό. Η Αγία Γραφή έχει δίκιο όταν λέει: «Η σωματική γυμνασία [που προσφέρει ο αθλητισμός] είναι προς ολίγον ωφέλιμος». (1 Τιμόθεον 4:8) Αυτό δείχνει την κατάλληλη θέση που πρέπει να έχει ο αθλητισμός στη ζωή μας. Η θέση αυτή πρέπει να είναι δευτερεύουσα. Εφόσον ο αθλητισμός μπορεί να αποδειχτεί τόσο συναρπαστικός, ο άνθρωπος πρέπει να είναι ακόμα πιο άγρυπνος, ώστε να μην παραμελεί τα σπουδαιότερα πράγματα.
Συνεπώς, να ενεργείτε με σοφία και να δείχνετε ευαισθησία σε περίπτωση που μέλη της οικογένειάς σας παραπονιούνται ότι αφιερώνετε πάρα πολύ χρόνο στο να μιλάτε για αθλήματα, στο να τα παρακολουθείτε ή να συμμετέχετε σ’ αυτά. Κάποια γυναίκα, της οποίας ο σύζυγος έκανε προσαρμογές σχετικά με την προσοχή που έδινε στα αθλήματα, είπε με ευγνωμοσύνη: «Τώρα ο σύζυγός μου δαπανά περισσότερο χρόνο με τα παιδιά και μ’ εμένα. Μερικές φορές παρακολουθούμε ως οικογένεια έναν αγώνα στην τηλεόραση, αλλά τα περισσότερα βράδια περπατάμε μαζί και μιλάμε για όσα συνέβηκαν στη διάρκεια της ημέρας. Αυτό είναι πολύ ευχάριστο και συντελεί στο να είμαστε ευτυχισμένοι».
Έχοντας υπόψη τα ενδεχόμενα προβλήματα, γιατί να μην αντιμετωπίσετε με εντιμότητα το ερώτημα: Μήπως αφιερώνω περισσότερο χρόνο και προσοχή στον αθλητισμό απ’ όσο θα ’πρεπε; Αλλά, υπάρχουν κι άλλες πλευρές σχετικές με το να κρατάμε τον αθλητισμό στην κατάλληλη θέση.
Τι Μπορούμε να Πούμε για τον Ανταγωνισμό;
Για να είναι οι αθλητικοί αγώνες ωφέλιμοι και όχι επιβλαβείς, είναι σημαντική η κατάλληλη στάση απέναντι στον ανταγωνισμό. «Οι προπονητές, οι γυμναστές, οι γονείς και τα ίδια τα παιδιά είναι τόσο αποφασισμένοι για τη νίκη, ώστε ξεχνούν τι σκοπό εξυπηρετεί ο αθλητισμός [για τους νεαρούς]», είπε με πικρία ένας γιατρός για μια επαγγελματική ομάδα χόκεϊ. Σκοπός του αθλητισμού, είπε ο ίδιος, πρέπει να είναι «η ανάπτυξη ομαδικού πνεύματος και πειθαρχίας, η καλλιέργεια καλής φυσικής κατάστασης και, το πιο σπουδαίο απ’ όλα, η διασκέδαση».
Δυστυχώς, όμως, η έμφαση που δίνεται στη νίκη καταστρέφει τη διασκέδαση για πολλούς. Ο Μπρους Όγκιλβι, ειδικευμένος στην ψυχολογία των αθλημάτων, σημείωσε: «Κάποτε πήρα συνέντευξη από πρωτόβγαλτους αθλητές, στις αθλητικές εγκαταστάσεις 10 μεγάλων ομάδων μπέιζμπολ της πρώτης κατηγορίας, και το 87 τοις εκατό απ’ αυτούς είπαν ότι θα εύχονταν να μην είχαν παίξει ποτέ στη μικρότερη κατηγορία μπέιζμπολ, επειδή αυτό αφαιρούσε τη χαρά από ένα κατά τα άλλα διασκεδαστικό παιχνίδι». Ένα πρόβλημα συναφές μ’ αυτό είναι ότι η υπερβολική ανταγωνιστικότητα συντελεί σε υψηλό αριθμό τραυματισμών.
Η Αγία Γραφή παρέχει καθοδηγητικές γραμμές, λέγοντας: ‘Ας μη γινόμαστε εγωιστές, προκαλώντας ανταγωνισμό ο ένας με τον άλλον, φθονώντας ο ένας τον άλλον’. (Γαλάτας 5:26, ΜΝΚ) Το κείμενο περιέχει εδώ τη φράση «αλλήλους προκαλούμενοι». Έτσι Η Καινή Διαθήκη «των Τεσσάρων Καθηγητών» αποδίδει αυτό το εδάφιο ως εξής: «Ας μη γινώμεθα κενόδοξοι, προκαλούντες ο ένας τον άλλον». Και η υποσημείωση της Μετάφρασης Νέου Κόσμου προσφέρει την εξής εναλλακτική απόδοση: ‘Εξαναγκάζοντας τους άλλους να αναμετρηθούν μ’ εμάς’.
Σαφώς, λοιπόν, το να προκαλούμε ανταγωνισμό δεν είναι σοφό. Δεν δημιουργεί καλές σχέσεις. Αν κάποιος σας εξαναγκάσει να αναμετρηθείτε μαζί του και ηττηθείτε, και μετά ο νικητής καυχιέται για το αποτέλεσμα, μπορεί να νιώσετε ταπείνωση. Η έντονα ανταγωνιστική στάση δείχνει έλλειψη αγάπης. (Ματθαίος 22:39) Ωστόσο, αν ο ανταγωνισμός διατηρείται σ’ ένα φιλικό, υγιές επίπεδο, μπορεί να προσθέσει ενδιαφέρον και απόλαυση στον αγώνα.
Μερικοί ίσως προτιμούν να βρίσκουν τρόπους για να παίζουν τα αθλήματα με τέτοιον τρόπο, ώστε να ελαχιστοποιούν το στοιχείο του ανταγωνισμού. «Είμαι σταθερός οπαδός του αθλητισμού που γίνεται για χάρη του αθλητισμού μέχρι την ηλικία των 13 ή 14 ετών», είπε ένας Άγγλος προπονητής του ποδοσφαίρου. Ο ίδιος συνέστησε να μην τηρείται αρχείο όσον αφορά τα αποτελέσματα ή τις επιδόσεις των ομάδων—«να μην υπάρχουν κλίμακες ούτε τελικοί αγώνες». Ναι, η έμφαση που δίνεται στη νίκη πρέπει κατάλληλα να μειωθεί ή να εξαλειφθεί τελείως.
Η Στάση Απέναντι στους Αθλητές
Το να κρατάμε τον αθλητισμό στην κατάλληλη θέση περιλαμβάνει επίσης τη στάση μας απέναντι στους ταλαντούχους, διάσημους αθλητές. Είναι ευνόητο ότι μπορεί να θαυμάζουμε τις αθλητικές τους δυνατότητες και τις εκπληκτικές τους επιδόσεις. Αλλά πρέπει να τους ειδωλοποιούμε; Συχνά βλέπει κανείς νεαρούς να κρεμούν αφίσες τέτοιων αθλητών στο δωμάτιό τους. Οι επιδόσεις αυτών των ανθρώπων τους καθιστούν πράγματι άξιους τιμής; Ίσως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Κάποιος καινούριος παίκτης σε μια ομάδα του Εθνικού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου αισθανόταν στην αρχή θαυμασμό για πολλούς συμπαίκτες του. Αλλά η διαγωγή και η στάση τους, είπε ο ίδιος, «εξανέμισαν εντελώς όλα τα συναισθήματα και το σεβασμό που έτρεφα γι’ αυτούς». Και εξήγησε: «Λόγου χάρη, έλεγαν: ‘Πήγα με πέντε κορίτσια την περασμένη εβδομάδα, συν τη γυναίκα μου’. Κι εγώ κοίταζα αυτό το άτομο και σκεφτόμουν: ‘Αυτός, λοιπόν, είναι ο άνθρωπος που είχα για είδωλο’».
Πραγματικά, είναι ακατάλληλο να ειδωλοποιούμε κάποιον άνθρωπο, και αυτό αληθεύει ιδιαίτερα για εκείνους που διακρίνονται σε δραστηριότητες για τις οποίες η Αγία Γραφή λέει ότι έχουν λίγη ή περιορισμένη ωφέλεια. Οι δούλοι του Θεού παροτρύνονται να ‘φεύγουν από την ειδωλολατρία’.—1 Κορινθίους 10:14.
Πώς Αποβαίνει Ωφέλιμος ο Αθλητισμός
Όπως έχουμε παρατηρήσει, η Αγία Γραφή λέει ότι η σωματική εξάσκηση, όπως αυτή που επιτυγχάνεται με τα αθλήματα, «είναι προς ολίγον ωφέλιμος». (1 Τιμόθεον 4:8) Με ποιους τρόπους συμβαίνει αυτό; Πώς θα μπορούσατε να ωφεληθείτε από τον αθλητισμό;
Ο Έλληνας γιατρός του δεύτερου αιώνα, Γαληνός, προσωπικός γιατρός του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου, τόνισε τη σπουδαιότητα της άσκησης για τη γενική υγεία. Και συνέστησε τα παιχνίδια με την μπάλα, επειδή αυτά ασκούν ολόκληρο το σώμα με φυσιολογικό τρόπο. Επίσης, συνήθως είναι διασκεδαστικό να παίζει κανείς με την μπάλα, κι έτσι είναι πιο πιθανό να παίξει κάποιος αυτά τα παιχνίδια που του αρέσουν παρά να ασχοληθεί με άλλες μορφές άσκησης.
Πολλοί διαπιστώνουν ότι η άσκηση που προσφέρουν τα αθλήματα τους δίνει ένα αίσθημα ευεξίας. Έπειτα από μια ζωηρή προπόνηση ή αγώνα, νιώθουν αναζωογονημένοι και ανανεωμένοι. Αυτό, βέβαια, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, επειδή, όπως λέει η Δρ Ντόροθι Χάρις, «η άσκηση είναι το καλύτερο ηρεμιστικό που προσφέρει η φύση».
Η σωματική άσκηση, όπως αυτή που προσφέρουν η γυμναστική, το τζόκιν και τα αθλητικά παιχνίδια, αναγνωρίζεται ευρέως σήμερα ως σπουδαίος παράγοντας για την καλή υγεία. «Εκείνοι που βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση εκτελούν τις συνηθισμένες τους εργασίες εύκολα, χωρίς κούραση, και εξακολουθούν να έχουν ενεργητικότητα και για άλλα ενδιαφέροντα», σημειώνει Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia). «Ακόμα, μπορεί να είναι σε θέση να αντισταθούν στα επακόλουθα της γήρανσης καλύτερα απ’ ό,τι εκείνοι που δεν βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση».
Όμως, άσχετα από το πόσο τα αθλήματα βοηθάνε ένα άτομο να αποκτήσει καλή φυσική κατάσταση, η ωφέλεια είναι περιορισμένη. Το γήρας και ο θάνατος δεν μπορούν να αναχαιτιστούν με ανθρώπινες προσπάθειες. Εντούτοις, έπειτα από τα λόγια «η σωματική γυμνασία είναι προς ολίγον ωφέλιμος», η Αγία Γραφή δηλώνει: «Η ευσέβεια [θεοσεβής αφοσίωση, ΜΝΚ] είναι προς πάντα ωφέλιμος, έχουσα επαγγελίαν της παρούσης ζωής και της μελλούσης».—1 Τιμόθεον 4:8.
Μόνο ο Ιεχωβά Θεός, ο Δημιουργός μας, μπορεί να μας δώσει ζωή. Συνεπώς, τίποτα δεν είναι πιο σπουδαίο από τη ‘θεοσεβή αφοσίωση’, δηλαδή το σεβασμό, τη λατρεία και την υπηρεσία προς τον Θεό. Γι’ αυτό, εκείνοι που ασκούν θεοσεβή αφοσίωση έχουν σε προτεραιότητα την εκτέλεση του θελήματος του Θεού. Δαπανούν τον εαυτό τους στην υπηρεσία του Θεού, χρησιμοποιώντας τα νιάτα τους όπως και ο Ιησούς Χριστός, μιλώντας σε άλλους για τα καλά πράγματα σχετικά με τον Θεό και τη Βασιλεία του.
Ναι, θέτοντας πρώτα τα συμφέροντα του Θεού, οι άνθρωποι μπορούν να νικήσουν κερδίζοντας την εύνοιά του και να αποκτήσουν παντοτινή ζωή στο δίκαιο νέο του κόσμο. Εκεί, ο ευτυχισμένος Θεός, ο Ιεχωβά, θα τους δώσει αληθινή και διαρκή ευτυχία και ικανοποίηση.