ΑΡΘΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ 20
Αποκάλυψη—Τι Σημαίνει για τους Εχθρούς του Θεού
«Τους συγκέντρωσαν στον τόπο που ονομάζεται στην εβραϊκή Αρμαγεδδών».—ΑΠΟΚ. 16:16.
ΥΜΝΟΣ 150 Εκζητείτε τον Θεό για την Απελευθέρωσή Σας
ΠΕΡΙΛΗΨΗa
1. Τι αποκαλύπτει το βιβλίο της Αποκάλυψης όσον αφορά τον λαό του Θεού;
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ της Αποκάλυψης αποκαλύπτει ότι η ουράνια Βασιλεία του Θεού έχει εγκαθιδρυθεί και ότι ο Σατανάς έχει εκδιωχθεί από τον ουρανό. (Αποκ. 12:1-9) Αυτή η εκδίωξη φέρνει ανακούφιση στους ουρανούς, αλλά δημιουργεί δυσκολίες σε εμάς. Γιατί; Επειδή ο Σατανάς έχει βάλει στο στόχαστρο του θυμού του εκείνους που υπηρετούν πιστά τον Ιεχωβά εδώ στη γη.—Αποκ. 12:12, 15, 17.
2. Τι θα μας βοηθήσει να μείνουμε σταθεροί;
2 Πώς μπορούμε να μείνουμε σταθεροί παρά τις επιθέσεις του Σατανά; (Αποκ. 13:10) Κάτι που θα μας βοηθήσει είναι το να γνωρίζουμε τι επιφυλάσσει το μέλλον. Για παράδειγμα, στην Αποκάλυψη, ο απόστολος Ιωάννης περιγράφει μερικές από τις ευλογίες που θα απολαύσουμε σύντομα. Ανάμεσα σε αυτές τις ευλογίες θα είναι και η καταστροφή των εχθρών του Θεού. Ας εξετάσουμε τώρα πώς περιγράφει η Αποκάλυψη αυτούς τους εχθρούς και τι πρόκειται να τους συμβεί.
ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΝΤΑΙ «ΜΕ ΣΗΜΕΙΑ»
3. Ποια είναι μερικά από τα σημεία που παρουσιάζονται στην Αποκάλυψη;
3 Στο πρώτο κιόλας εδάφιο, η Αποκάλυψη μας λέει ότι οι πληροφορίες που πρόκειται να διαβάσουμε παρουσιάζονται «με σημεία», δηλαδή με συμβολική γλώσσα. (Αποκ. 1:1) Διαβάζουμε για κάποια θηρία, τα οποία συμβολίζουν τους εχθρούς του Θεού. Για παράδειγμα, βλέπουμε “ένα θηρίο να ανεβαίνει από τη θάλασσα”. Έχει «10 κέρατα και 7 κεφάλια». (Αποκ. 13:1) Κατόπιν, βλέπουμε «ένα άλλο θηρίο να ανεβαίνει από τη γη». Αυτό το θηρίο μιλάει σαν δράκοντας και κάνει «φωτιά να πέφτει από τον ουρανό». (Αποκ. 13:11-13) Έπειτα, βλέπουμε ένα διαφορετικό θηρίο, «ένα κατακόκκινο θηρίο», πάνω στο οποίο κάθεται μια πόρνη. Αυτά τα τρία θηρία αντιπροσωπεύουν εχθρούς που μάχονται τον Ιεχωβά Θεό και τη Βασιλεία του εδώ και πολύ καιρό. Επομένως, είναι σημαντικό να προσδιορίσουμε την ταυτότητά τους.—Αποκ. 17:1, 3.
4, 5. Πώς μας βοηθούν τα εδάφια Δανιήλ 7:15-17 να κατανοήσουμε τη σημασία αυτών των σημείων;
4 Για να μάθουμε ποιοι είναι αυτοί οι εχθροί, χρειάζεται πρώτα να κατανοήσουμε τι σημαίνουν αυτές οι συμβολικές εκφράσεις. Το μυστικό είναι να αφήσουμε την Αγία Γραφή να εξηγήσει τον εαυτό της. Πολλά από τα σύμβολα που βρίσκονται στην Αποκάλυψη έχουν ήδη εξηγηθεί σε άλλα βιβλία της Γραφής. Για παράδειγμα, ο προφήτης Δανιήλ είδε ένα όνειρο στο οποίο «τέσσερα πελώρια θηρία βγήκαν από τη θάλασσα». (Δαν. 7:1-3) Ο Δανιήλ καταγράφει ότι αυτά τα πελώρια θηρία αντιπροσωπεύουν τέσσερις «βασιλιάδες», ή αλλιώς κυβερνήσεις. (Διαβάστε Δανιήλ 7:15-17) Αυτή η σαφής εξήγηση μας βοηθάει να καταλάβουμε ότι τα θηρία που περιγράφονται στην Αποκάλυψη πρέπει επίσης να αντιπροσωπεύουν πολιτικές δυνάμεις.
5 Ας εξετάσουμε τώρα μερικά από τα σημεία που περιγράφονται στην Αποκάλυψη. Καθώς το κάνουμε αυτό, θα δούμε πώς μας βοηθάει η Γραφή να προσδιορίσουμε τη σημασία τους. Θα ξεκινήσουμε με τα θηρία. Πρώτα, θα προσδιορίσουμε τι αντιπροσωπεύει το καθένα. Έπειτα, θα δούμε τι πρόκειται να συμβεί σε αυτά τα θηρία. Τέλος, θα εξετάσουμε τι σημαίνουν αυτά τα γεγονότα για εμάς.
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΧΘΡΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
6. Ποια είναι η σημασία του εφτακέφαλου θηρίου που αναφέρεται στα εδάφια Αποκάλυψη 13:1-4;
6 Τι είναι το εφτακέφαλο θηρίο; (Διαβάστε Αποκάλυψη 13:1-4) Παρατηρούμε ότι αυτό το θηρίο μοιάζει γενικά με λεοπάρδαλη αλλά έχει πόδια αρκούδας, στόμα λιονταριού και δέκα κέρατα. Όλα αυτά είναι επίσης χαρακτηριστικά των τεσσάρων θηρίων που αναφέρονται στο 7ο κεφάλαιο του Δανιήλ. Ωστόσο, εδώ στο βιβλίο της Αποκάλυψης, αυτά τα χαρακτηριστικά συνδυάζονται σε ένα μόνο θηρίο, αντί να εμφανίζονται σε τέσσερα ξεχωριστά θηρία. Αυτό το θηρίο δεν αντιπροσωπεύει μία μόνο κυβέρνηση ή παγκόσμια αυτοκρατορία. Διαβάζουμε ότι έχει εξουσία «πάνω σε κάθε φυλή και λαό και γλώσσα και έθνος». Άρα πρέπει να είναι μεγαλύτερο από οποιαδήποτε μεμονωμένη εθνική κυβέρνηση. (Αποκ. 13:7) Επομένως, αυτό το θηρίο πρέπει να αντιπροσωπεύει όλες τις πολιτικές δυνάμεις που έχουν εξουσιάσει την ανθρωπότητα στο διάβα της ιστορίας.b—Εκκλ. 8:9.
7. Τι αντιπροσωπεύει το καθένα από τα εφτά κεφάλια του θηρίου;
7 Τι αντιπροσωπεύει το καθένα από τα εφτά κεφάλια; Βρίσκουμε ένα στοιχείο στο 17ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης, το οποίο περιγράφει μια εικόνα του θηρίου που αναφέρεται στο 13ο κεφάλαιο. Στο εδάφιο Αποκάλυψη 17:10 διαβάζουμε: «Συμβολίζουν εφτά βασιλιάδες: Οι πέντε έπεσαν, ο ένας υπάρχει και ο άλλος δεν έχει έρθει ακόμη· αλλά όταν έρθει, πρέπει να μείνει λίγο καιρό». Από όλες τις πολιτικές δυνάμεις που έχει χρησιμοποιήσει ο Σατανάς, εφτά ξεχωρίζουν ως «κεφάλια». Πρόκειται για τις παγκόσμιες αυτοκρατορίες που έχουν ασκήσει σημαντική επίδραση στον λαό του Θεού. Την εποχή του αποστόλου Ιωάννη, πέντε από αυτές είχαν ήδη εμφανιστεί στην παγκόσμια σκηνή: η Αίγυπτος, η Ασσυρία, η Βαβυλώνα, η Μηδοπερσία και η Ελλάδα. Η έκτη παγκόσμια δύναμη, η Ρώμη, κυβερνούσε ακόμα όταν ο Ιωάννης έλαβε την αποκάλυψη. Ποια θα ήταν η έβδομη και τελευταία παγκόσμια δύναμη, ή αλλιώς το έβδομο κεφάλι;
8. Ποια πολιτική δύναμη αντιπροσωπεύει το έβδομο κεφάλι του θηρίου;
8 Όπως θα δούμε, οι προφητείες του βιβλίου του Δανιήλ μάς βοηθούν να προσδιορίσουμε το έβδομο και τελευταίο κεφάλι του θηρίου. Ποια παγκόσμια δύναμη κυβερνάει σε αυτόν τον καιρό του τέλους, στη διάρκεια της “ημέρας του Κυρίου”; (Αποκ. 1:10) Είναι ο συνδυασμός του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, με άλλα λόγια, η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη. Επομένως, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αυτή είναι το έβδομο κεφάλι του θηρίου που αναφέρεται στα εδάφια Αποκάλυψη 13:1-4.
9. Τι αντιπροσωπεύει το θηρίο που έχει «δύο κέρατα σαν κέρατα αρνιού»;
9 Το 13ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης μας λέει παρακάτω ότι αυτό το έβδομο κεφάλι, η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη, ενεργεί επίσης ως ένα θηρίο με «δύο κέρατα σαν κέρατα αρνιού, αλλά άρχισε να μιλάει σαν δράκοντας». Αυτό το θηρίο «εκτελεί μεγάλα σημεία, κάνοντας ακόμη και φωτιά να πέφτει από τον ουρανό στη γη ενώπιον της ανθρωπότητας». (Αποκ. 13:11-15) Το 16ο και το 19ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης αποκαλούν αυτό το θηρίο «ψευδοπροφήτη». (Αποκ. 16:13· 19:20) Ο Δανιήλ αναφέρει κάτι παρόμοιο, συγκεκριμένα ότι η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη «θα προκαλεί φοβερή καταστροφή». (Δαν. 8:19, 23, 24, υποσ.) Αυτό ακριβώς συνέβη στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Οι δύο ατομικές βόμβες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον τερματισμό εκείνου του πολέμου στον Ειρηνικό ήταν καρπός κοινής προσπάθειας Βρετανών και Αμερικανών επιστημόνων. Η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη έκανε, σαν να λέγαμε, “φωτιά να πέσει από τον ουρανό στη γη”.
10. Τι αντιπροσωπεύει «η εικόνα του θηρίου»; (Αποκάλυψη 13:14, 15· 17:3, 8, 11)
10 Έπειτα, βλέπουμε ένα άλλο θηρίο. Αυτό έχει σχεδόν την ίδια εμφάνιση με το εφτακέφαλο θηρίο, με τη διαφορά ότι είναι κατακόκκινο. Αποκαλείται «εικόνα του θηρίου» και χαρακτηρίζεται «όγδοος βασιλιάς».c (Διαβάστε Αποκάλυψη 13:14, 15· 17:3, 8, 11) Αναφέρεται ότι αυτός ο «βασιλιάς» έρχεται σε ύπαρξη, κατόπιν παύει να υπάρχει και αργότερα επανεμφανίζεται. Πόσο καλά ταιριάζει αυτή η περιγραφή στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος προάγει τα συμφέροντα του παγκόσμιου πολιτικού συστήματος! Ήρθε σε ύπαρξη ως η Κοινωνία των Εθνών. Έπειτα, έπαψε να υπάρχει κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αργότερα, επανεμφανίστηκε με τη σημερινή μορφή του.
11. Τι υποκινούν τα πολιτικά θηρία, και γιατί εμείς δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε από αυτά;
11 Μέσω της προπαγάνδας τους, τα πολιτικά θηρία υποκινούν εναντίωση στον Ιεχωβά και στον λαό του. Συμβολικά, συγκεντρώνουν «τους βασιλιάδες ολόκληρης της κατοικημένης γης» στον πόλεμο του Αρμαγεδδώνα, ο οποίος είναι “η μεγάλη ημέρα του Θεού του Παντοδύναμου”. (Αποκ. 16:13, 14, 16) Αλλά εμείς δεν θα έχουμε τίποτα να φοβηθούμε. Ο μεγάλος Θεός μας, ο Ιεχωβά, θα αντιδράσει γρήγορα για να σώσει όλους όσους υποστηρίζουν τη διακυβέρνησή του.—Ιεζ. 38:21-23.
12. Τι θα συμβεί σε όλα τα θηρία;
12 Τι θα συμβεί σε όλα τα θηρία; Το εδάφιο Αποκάλυψη 19:20 δίνει την απάντηση: «Πιάστηκε το θηρίο, και μαζί με αυτό ο ψευδοπροφήτης που εκτέλεσε μπροστά σε αυτό τα σημεία με τα οποία παροδήγησε εκείνους που έλαβαν το σημάδι του θηρίου και εκείνους που λατρεύουν την εικόνα του. Ενώ ήταν ακόμη ζωντανοί, ρίχτηκαν και οι δύο στην πύρινη λίμνη που καίει με θειάφι». Συνεπώς, ενόσω θα είναι ακόμη ενεργοί, αυτοί οι πολιτικοί εχθροί του Θεού θα καταστραφούν για πάντα.
13. Ποια δυσκολία αντιμετωπίζουν οι Χριστιανοί εξαιτίας των κυβερνήσεων του κόσμου;
13 Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Ως Χριστιανοί, πρέπει να είμαστε όσιοι στον Θεό και στη Βασιλεία του. (Ιωάν. 18:36) Αυτό προϋποθέτει να παραμένουμε ουδέτεροι ως προς τις πολιτικές υποθέσεις αυτού του κόσμου. Αυτή η ουδετερότητα όμως μπορεί να είναι τρομερά δύσκολη, επειδή οι κυβερνήσεις του κόσμου απαιτούν να τις υποστηρίζουμε πλήρως, τόσο με τα λόγια μας όσο και με τα έργα μας. Εκείνοι που υποκύπτουν στην πίεσή τους λαβαίνουν το σημάδι του θηρίου. (Αποκ. 13:16, 17) Ωστόσο, όσοι λαβαίνουν αυτό το σημάδι θα επισύρουν την αποδοκιμασία του Ιεχωβά και θα χάσουν την αιώνια ζωή. (Αποκ. 14:9, 10· 20:4) Πόσο σημαντικό είναι λοιπόν για τον καθέναν από εμάς να διατηρεί αυστηρή ουδετερότητα, όση πίεση και αν ασκείται πάνω μας για να ενεργήσουμε διαφορετικά!
ΕΝΑ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΝΗ
14. Ποιο θέαμα αφήνει έπειτα κατάπληκτο τον απόστολο Ιωάννη, όπως περιγράφεται στα εδάφια Αποκάλυψη 17:3-5;
14 Ο απόστολος Ιωάννης λέει ότι “έμεινε κατάπληκτος” από κάτι άλλο που είδε. Περί τίνος επρόκειτο; Μια γυναίκα καθόταν πάνω σε ένα από αυτά τα άγρια θηρία. (Αποκ. 17:1, 2, 6) Απεικονίζεται ως μια “μεγάλη πόρνη” και αποκαλείται «Βαβυλώνα η Μεγάλη». Διαπράττει «σεξουαλική ανηθικότητα» με τους «βασιλιάδες της γης».—Διαβάστε Αποκάλυψη 17:3-5.
15, 16. Ποια είναι η «Βαβυλώνα η Μεγάλη», και πώς το γνωρίζουμε;
15 Ποια είναι η «Βαβυλώνα η Μεγάλη»; Αυτή η γυναίκα δεν είναι δυνατόν να αντιπροσωπεύει κάποια πολιτική οργάνωση, επειδή λέγεται ότι διαπράττει ανηθικότητα με τους πολιτικούς ηγέτες του κόσμου. (Αποκ. 18:9) Στην πραγματικότητα, προσπαθεί να ελέγχει αυτούς τους άρχοντες, εφόσον απεικονίζεται συμβολικά να κάθεται πάνω στο θηρίο. Επιπρόσθετα, δεν είναι δυνατόν να αντιπροσωπεύει τα άπληστα εμπορικά στοιχεία του κόσμου του Σατανά. Αυτά απεικονίζονται χωριστά ως «οι έμποροι της γης».—Αποκ. 18:11, 15, 16.
16 Στις Γραφές, ο όρος «πόρνη» μπορεί να αναφέρεται σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι υπηρετούν τον Θεό αλλά ασκούν κάποια μορφή ειδωλολατρίας ή γίνονται με κάποιον άλλον τρόπο φίλοι του κόσμου. (1 Χρον. 5:25· Ιακ. 4:4) Αντίθετα, εκείνοι που λατρεύουν πιστά τον Θεό αποκαλούνται “αγνοί” ή «παρθένοι». (2 Κορ. 11:2· Αποκ. 14:4) Η αρχαία Βαβυλώνα ήταν κέντρο της ψεύτικης λατρείας. Επομένως, η Βαβυλώνα η Μεγάλη πρέπει να αντιπροσωπεύει όλες τις μορφές της ψεύτικης λατρείας. Στην πραγματικότητα, είναι η παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας.—Αποκ. 17:5, 18· βλέπε το άρθρο «Τι Είναι η Βαβυλώνα η Μεγάλη;» στον ιστότοπο jw.org.
17. Τι πρόκειται να συμβεί στη Βαβυλώνα τη Μεγάλη;
17 Τι πρόκειται να συμβεί στη Βαβυλώνα τη Μεγάλη; Τα εδάφια Αποκάλυψη 17:16, 17 απαντούν ως εξής: «Τα 10 κέρατα που είδες, καθώς και το θηρίο, θα μισήσουν την πόρνη και θα την κάνουν ερημωμένη και γυμνή, και θα καταφάνε τις σάρκες της και θα την κάψουν εντελώς με φωτιά. Διότι ο Θεός έβαλε στην καρδιά τους να εκτελέσουν τη σκέψη του». Ναι, ο Ιεχωβά θα υποκινήσει τα έθνη να χρησιμοποιήσουν το κατακόκκινο θηρίο, δηλαδή τα Ηνωμένα Έθνη, για να επιτεθούν στην παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας και να την καταστρέψουν εντελώς.—Αποκ. 18:21-24.
18. Πώς μπορούμε να διασφαλίζουμε ότι δεν έχουμε καμιά σχέση με τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη;
18 Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Χρειάζεται να μένουμε σταθεροί στη «λατρεία που είναι καθαρή και αμόλυντη από την άποψη του Θεού». (Ιακ. 1:27) Δεν πρέπει ποτέ να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να επηρεαστεί από τις ψεύτικες διδασκαλίες, τις ειδωλολατρικές γιορτές, τα χαλαρά ήθη και τις πνευματιστικές πράξεις της Βαβυλώνας της Μεγάλης! Επίσης, πρέπει να καλούμε συνεχώς τους ανθρώπους να “βγουν από αυτήν” για να μη γίνουν συμμέτοχοι στην ενοχή της ενώπιον του Θεού.—Αποκ. 18:4.
Η ΚΡΙΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
19. Ποιος είναι ο «μεγάλος πυρόχρωμος δράκοντας»;
19 Το βιβλίο της Αποκάλυψης περιγράφει επίσης “έναν μεγάλο πυρόχρωμο δράκοντα”. (Αποκ. 12:3) Αυτός ο δράκοντας πολέμησε με τον Ιησού και τους αγγέλους του. (Αποκ. 12:7-9) Επιτίθεται στον λαό του Θεού και δίνει εξουσία στα πολιτικά θηρία. (Αποκ. 12:17· 13:4) Ποιος είναι αυτός ο δράκοντας; Είναι «το αρχικό φίδι, εκείνος που αποκαλείται Διάβολος και Σατανάς». (Αποκ. 12:9· 20:2) Αυτός είναι πίσω από όλους τους άλλους εχθρούς του Ιεχωβά.
20. Τι πρόκειται να συμβεί στον δράκοντα;
20 Τι πρόκειται να συμβεί στον δράκοντα; Τα εδάφια Αποκάλυψη 20:1-3 εξηγούν ότι ένας άγγελος θα ρίξει τον Σατανά στην άβυσσο, η οποία αντιπροσωπεύει μια κατάσταση περιορισμού όμοια με φυλακή. Στη διάρκεια εκείνου του περιορισμού, ο Σατανάς δεν θα “παροδηγεί πια τα έθνη μέχρι να τελειώσουν τα 1.000 χρόνια”. Τελικά, ο Σατανάς και οι δαίμονές του θα ριχτούν «στη λίμνη της φωτιάς και του θειαφιού», πράγμα που σημαίνει ότι θα καταστραφούν μια για πάντα. (Αποκ. 20:10) Φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς τον Σατανά και τους δαίμονές του. Τι θαυμάσιος καιρός θα είναι αυτός!
21. Γιατί μπορούμε να χαιρόμαστε για όσα έχουμε διαβάσει στο βιβλίο της Αποκάλυψης;
21 Πόσο ενθαρρυντικό είναι να κατανοούμε τη σημασία αυτών των σημείων τα οποία είναι καταγραμμένα στο βιβλίο της Αποκάλυψης! Όχι μόνο προσδιορίσαμε την ταυτότητα των εχθρών του Ιεχωβά, αλλά επίσης είδαμε τι πρόκειται να τους συμβεί. Ναι, «ευτυχισμένος είναι αυτός που διαβάζει μεγαλόφωνα και εκείνοι που ακούν τα λόγια αυτής της προφητείας»! (Αποκ. 1:3) Αλλά μετά τον αφανισμό των εχθρών του Θεού, ποιες ευλογίες θα απολαύσει η πιστή ανθρωπότητα; Θα το δούμε στο τελικό άρθρο αυτής της σειράς.
ΥΜΝΟΣ 23 Ο Ιεχωβά Αρχίζει να Κυβερνάει
a Το βιβλίο της Αποκάλυψης χρησιμοποιεί σημεία για να προσδιορίσει την ταυτότητα των εχθρών του Θεού. Το βιβλίο του Δανιήλ μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τι σημαίνουν αυτά τα σημεία. Σε αυτό το άρθρο, θα παραβάλουμε κάποιες προφητείες του Δανιήλ με παρόμοιες προφητείες της Αποκάλυψης. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσουμε να προσδιορίσουμε την ταυτότητα των εχθρών του Θεού. Έπειτα, θα εξετάσουμε τι πρόκειται να τους συμβεί.
b Μια άλλη ένδειξη ότι το εφτακέφαλο θηρίο αντιπροσωπεύει όλες τις πολιτικές δυνάμεις είναι το ότι έχει «δέκα κέρατα». Ο αριθμός δέκα χρησιμοποιείται συχνά στη Γραφή για να υποδηλώσει πληρότητα.
c Ανόμοια με το πρώτο θηρίο, η εικόνα δεν έχει στέμματα, ή αλλιώς «διαδήματα», στα κέρατά της. (Αποκ. 13:1) Αυτό συμβαίνει επειδή «προέρχεται από τους εφτά» άλλους βασιλιάδες και εξαρτάται από εκείνους για την εξουσία της.—Βλέπε το άρθρο «Τι Είναι το Κατακόκκινο Θηρίο που Αναφέρεται στο 17ο Κεφάλαιο της Αποκάλυψης;» στον ιστότοπο jw.org.