Κεφάλαιο 30

«Έπεσε η Βαβυλώνα η Μεγάλη!»

 1. Τι αναγγέλλει ο δεύτερος άγγελος, και ποια είναι η Βαβυλώνα η Μεγάλη;

ΕΙΝΑΙ η ώρα της κρίσης του Θεού! Ακούστε, λοιπόν, το θεϊκό άγγελμα: «Και άλλος, δεύτερος άγγελος, ακολούθησε λέγοντας: “Έπεσε! Έπεσε η Βαβυλώνα η Μεγάλη, αυτή που πότισε όλα τα έθνη με το κρασί του θυμού της πορνείας της!”» (Αποκάλυψη 14:8) Για πρώτη φορά, αλλά όχι και τελευταία, η Αποκάλυψη στρέφει την προσοχή στη Βαβυλώνα τη Μεγάλη. Αργότερα, στο 17ο κεφάλαιο, θα την περιγράψει ως φιλήδονη πόρνη. Ποια είναι αυτή; Όπως θα δούμε, είναι μια παγκόσμια αυτοκρατορία, έχει θρησκευτικό χαρακτήρα και είναι το κίβδηλο σύστημα που χρησιμοποιεί ο Σατανάς στη μάχη του εναντίον του σπέρματος της γυναίκας του Θεού. (Αποκάλυψη 12:17) Η Βαβυλώνα η Μεγάλη είναι ολόκληρη η παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας. Περιλαμβάνει όλες τις θρησκείες που διατηρούν τις θρησκευτικές διδασκαλίες και τις πράξεις της αρχαίας Βαβυλώνας και εκδηλώνουν το πνεύμα της.

 2. (α) Πώς διασκορπίστηκε η βαβυλωνιακή θρησκεία σε όλα τα μέρη της γης; (β) Ποιο είναι το πιο εξέχον τμήμα της Βαβυλώνας της Μεγάλης, και πότε έκανε την εμφάνισή του ως μια ισχυρή οργάνωση;

² Η Βαβυλώνα ήταν ο τόπος όπου, πριν από 4.000 και πλέον χρόνια, ο Ιεχωβά σύγχυσε τις γλώσσες των επίδοξων οικοδόμων του Πύργου της Βαβέλ. Οι διαφορετικές γλωσσικές ομάδες διασκορπίστηκαν στα πέρατα της γης, παίρνοντας μαζί τους τις αποστατικές πεποιθήσεις και πράξεις που αποτελούν τη βάση των περισσότερων θρησκειών μέχρι σήμερα. (Γένεση 11:1-9) Η Βαβυλώνα η Μεγάλη είναι το θρησκευτικό μέρος της οργάνωσης του Σατανά. (Παράβαλε Ιωάννης 8:43-47.) Σήμερα, το πιο εξέχον τμήμα της είναι ο αποστάτης Χριστιανικός κόσμος, ο οποίος έκανε την εμφάνισή του τον τέταρτο αιώνα μετά τον Χριστό ως μια ισχυρή, άνομη οργάνωση με δόγματα και θρησκευτικούς τύπους που προήλθαν, όχι από τη Γραφή, αλλά κατά κύριο λόγο από τη βαβυλωνιακή θρησκεία.—2 Θεσσαλονικείς 2:3-12.

 3. Γιατί μπορεί να λεχθεί ότι η Βαβυλώνα η Μεγάλη έπεσε;

³ Μπορεί να ρωτήσετε: “Αφού η θρησκεία εξακολουθεί να ασκεί μεγάλη επιρροή στη γη, γιατί αναγγέλλει ο άγγελος ότι η Βαβυλώνα η Μεγάλη έπεσε;” Τι συνέβη μετά το 539 Π.Κ.Χ., έτος κατά το οποίο έπεσε η αρχαία Βαβυλώνα; Ο Ισραήλ ελευθερώθηκε για να επιστρέψει στην πατρίδα του και να αποκαταστήσει εκεί την αληθινή λατρεία! Συνεπώς, η αποκατάσταση του πνευματικού Ισραήλ το 1919 σε λαμπρή πνευματική ευημερία, η οποία συνεχίζεται και επεκτείνεται μέχρι σήμερα, αποτελεί απόδειξη ότι η Βαβυλώνα η Μεγάλη έπεσε εκείνο το έτος. Δεν έχει πια τη δύναμη να περιορίζει το λαό του Θεού. Επιπλέον, έχει σοβαρά προβλήματα μέσα στις ίδιες τις τάξεις της. Από το 1919 έχει εκτεθεί ευρέως η διαφθορά, η ανεντιμότητα και η ανηθικότητά της. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, λίγοι άνθρωποι πηγαίνουν πια στην εκκλησία. Ατιμασμένη στα μάτια όλων όσων αγαπούν το Λόγο της αλήθειας του Θεού, η Βαβυλώνα η Μεγάλη βρίσκεται τώρα στο κελί των μελλοθανάτων, περιμένοντας, σαν να λέγαμε, την εκτέλεση της δίκαιης κρίσης του Ιεχωβά εναντίον της.

Η Ατιμωτική Πτώση της Βαβυλώνας

4-6. Πώς “πότισε η Βαβυλώνα η Μεγάλη . . . όλα τα έθνη με το κρασί του θυμού της πορνείας της”;

⁴ Ας εξετάσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες τις περιστάσεις υπό τις οποίες λαβαίνει χώρα η ατιμωτική πτώση της Βαβυλώνας της Μεγάλης. Ο άγγελος μας λέει εδώ ότι «η Βαβυλώνα η Μεγάλη . . . πότισε όλα τα έθνη με το κρασί του θυμού της πορνείας της». Τι σημαίνει αυτό; Σχετίζεται με κατάκτηση. Για παράδειγμα, ο Ιεχωβά είπε στον Ιερεμία: «Πάρε από το χέρι μου αυτό το ποτήρι με το κρασί της οργής και ανάγκασε όλα τα έθνη στα οποία σε στέλνω να το πιουν. Και θα πιουν και θα παραπαίουν και θα φέρονται σαν να έχουν τρελαθεί εξαιτίας του σπαθιού που στέλνω ανάμεσά τους». (Ιερεμίας 25:15, 16) Τον έκτο και τον έβδομο αιώνα Π.Κ.Χ., ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε την αρχαία Βαβυλώνα για να δώσει σε πολλά έθνη, περιλαμβανομένου και του αποστάτη Ιούδα, να πιουν ένα συμβολικό ποτήρι θλίψης, σε σημείο που και ο ίδιος ο λαός του σύρθηκε σε αιχμαλωσία. Κατόπιν, η Βαβυλώνα έπεσε με τη σειρά της επειδή ο βασιλιάς της εξύψωσε τον εαυτό του εναντίον του Ιεχωβά, «του Κυρίου των ουρανών».—Δανιήλ 5:23.

⁵ Και η Βαβυλώνα η Μεγάλη έχει κάνει κατακτήσεις, οι οποίες όμως στην πλειονότητά τους υπήρξαν πιο ύπουλες. Έχει “ποτίσει όλα τα έθνη” χρησιμοποιώντας τα τεχνάσματα μιας πόρνης, διαπράττοντας έτσι πνευματική πορνεία μαζί τους. Έχει παρασύρει τους πολιτικούς ηγέτες ώστε να συνάψουν συμμαχίες και φιλίες μαζί της. Χρησιμοποιώντας θρησκευτικά δελεάσματα, έχει καταστρώσει σχέδια για πολιτική, εμπορική και οικονομική καταδυνάστευση. Έχει υποθάλψει θρησκευτικό διωγμό, θρησκευτικούς πολέμους και σταυροφορίες, καθώς επίσης και εθνικούς πολέμους, για καθαρά πολιτικούς και εμπορικούς λόγους. Επιπρόσθετα, έχει καθαγιάσει αυτούς τους πολέμους λέγοντας ότι αποτελούν θέλημα Θεού.

⁶ Όλοι γνωρίζουν ότι η θρησκεία αναμείχθηκε στους πολέμους και στην πολιτική του 20ού αιώνα—όπως συνέβη στη Σιντοϊστική Ιαπωνία, στην Ινδουιστική Ινδία, στο Βουδιστικό Βιετνάμ, στη «Χριστιανική» Βόρεια Ιρλανδία και Λατινική Αμερική, καθώς και αλλού—χωρίς να παραβλέψουμε το ρόλο που έπαιξαν οι στρατιωτικοί ιερείς και στις δύο παρατάξεις των δύο παγκόσμιων πολέμων, παροτρύνοντας νεαρούς άντρες να αλληλοσφαχτούν. Κλασικό παράδειγμα όσον αφορά τις ερωτοτροπίες της Βαβυλώνας της Μεγάλης είναι η συμμετοχή της στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο των ετών 1936-1939, στον οποίο σκοτώθηκαν τουλάχιστον 600.000 άνθρωποι. Αυτό το αιματοκύλισμα προκλήθηκε από υποστηρικτές του Καθολικού κλήρου και συμμάχους τους, εν μέρει επειδή ο πλούτος και η θέση της εκκλησίας απειλούνταν από τη νόμιμη κυβέρνηση της Ισπανίας.

 7. Ποιος είναι ο κύριος στόχος της Βαβυλώνας της Μεγάλης, και ποιες μεθόδους έχει χρησιμοποιήσει εναντίον αυτού του στόχου;

⁷ Εφόσον η Βαβυλώνα η Μεγάλη είναι το θρησκευτικό μέρος του σπέρματος του Σατανά, είχε ανέκαθεν ως κύριο στόχο της τη «γυναίκα» του Ιεχωβά, την «άνω Ιερουσαλήμ». Τον πρώτο αιώνα, η εκκλησία των χρισμένων Χριστιανών προσδιορίστηκε ξεκάθαρα ως το σπέρμα της γυναίκας. (Γένεση 3:15· Γαλάτες 3:29· 4:26) Η Βαβυλώνα η Μεγάλη κατέβαλε σκληρές προσπάθειες να κατακτήσει αυτή την αγνή εκκλησία, δελεάζοντάς την ώστε να διαπράξει θρησκευτική πορνεία. Οι απόστολοι Παύλος και Πέτρος προειδοποίησαν ότι πολλοί θα υπέκυπταν και το αποτέλεσμα θα ήταν μια μεγάλη αποστασία. (Πράξεις 20:29, 30· 2 Πέτρου 2:1-3) Τα αγγέλματα του Ιησού προς τις εφτά εκκλησίες έδειξαν ότι, προς το τέλος της ζωής του Ιωάννη, η Βαβυλώνα η Μεγάλη είχε κάνει κάποια πρόοδο στην προσπάθειά της να διαφθείρει. (Αποκάλυψη 2:6, 14, 15, 20-23) Αλλά ο Ιησούς είχε ήδη δείξει μέχρι ποιου σημείου θα της επιτρεπόταν να προχωρήσει.

Το Σιτάρι και τα Ζιζάνια

8, 9. (α) Τι έδειχνε η παραβολή του Ιησού για το σιτάρι και τα ζιζάνια; (β) Τι συνέβη «ενώ κοιμούνταν οι άνθρωποι»;

⁸ Στην παραβολή του για το σιτάρι και τα ζιζάνια, ο Ιησούς μίλησε για κάποιον άνθρωπο που έσπειρε καλό σπόρο σε έναν αγρό. Αλλά «ενώ κοιμούνταν οι άνθρωποι», ήρθε ένας εχθρός και έσπειρε από πάνω ζιζάνια. Έτσι λοιπόν, τα ζιζάνια έκρυψαν το σιτάρι. Ο Ιησούς εξήγησε την παραβολή του με τα εξής λόγια: «Ο σπορέας του καλού σπόρου είναι ο Γιος του ανθρώπου· ο αγρός είναι ο κόσμος· όσο για τον καλό σπόρο, αυτοί είναι οι γιοι της βασιλείας· αλλά τα ζιζάνια είναι οι γιοι του πονηρού, και ο εχθρός που τα έσπειρε είναι ο Διάβολος». Κατόπιν έδειξε ότι το σιτάρι και τα ζιζάνια θα αφήνονταν να μεγαλώνουν μαζί μέχρι την «τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων», οπότε οι άγγελοι θα “μάζευαν” τα συμβολικά ζιζάνια.—Ματθαίος 13:24-30, 36-43.

⁹ Αυτό για το οποίο προειδοποίησαν ο Ιησούς και οι απόστολοι Παύλος και Πέτρος όντως συνέβη. «Ενώ κοιμούνταν οι άνθρωποι», είτε αφού οι απόστολοι κοιμήθηκαν τον ύπνο του θανάτου είτε όταν οι Χριστιανοί επίσκοποι έγιναν νωθροί σχετικά με την περιφρούρηση του ποιμνίου του Θεού, η Βαβυλωνιακή αποστασία αναπτύχθηκε μέσα στην ίδια την εκκλησία. (Πράξεις 20:31) Σύντομα τα ζιζάνια ξεπέρασαν κατά πολύ σε αριθμό το σιτάρι και το έκρυψαν. Επί μερικούς αιώνες, ίσως φαινόταν ότι το σπέρμα της γυναίκας είχε χαθεί εντελώς μέσα στα φαρδιά φουστάνια της Βαβυλώνας της Μεγάλης.

10. Τι έλαβε χώρα γύρω στη δεκαετία του 1870, και πώς αντέδρασε σε αυτό η Βαβυλώνα η Μεγάλη;

¹⁰ Γύρω στη δεκαετία του 1870, οι χρισμένοι Χριστιανοί άρχισαν να καταβάλλουν αποφασιστικές προσπάθειες για να απομακρυνθούν από τις πορνικές οδούς της Βαβυλώνας της Μεγάλης. Εγκατέλειψαν τα ψεύτικα δόγματα που ο Χριστιανικός κόσμος είχε εισαγάγει από την ειδωλολατρία και χρησιμοποίησαν με τόλμη τη Γραφή για να κηρύξουν ότι οι καιροί των εθνών θα τελείωναν το 1914. Το κύριο όργανο της Βαβυλώνας της Μεγάλης, ο κλήρος του Χριστιανικού κόσμου, εναντιώθηκε σε αυτές τις κινήσεις που γίνονταν για την αποκατάσταση της αληθινής λατρείας. Στη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, αυτοί επωφελήθηκαν από την πολεμική υστερία και προσπάθησαν να αφανίσουν εκείνη τη μικρή ομάδα των πιστών Χριστιανών. Το 1918, όταν η δράση αυτής της ομάδας είχε σχεδόν καταπνιγεί, φαινόταν ότι η Βαβυλώνα η Μεγάλη είχε πετύχει. Δόθηκε η εντύπωση ότι είχε θριαμβεύσει σε βάρος τους.

11. Τι είχε ως αποτέλεσμα η πτώση της αρχαίας Βαβυλώνας;

¹¹ Όπως παρατηρήσαμε προηγουμένως, η υπερήφανη πόλη της Βαβυλώνας υπέστη καταστροφική πτώση από την εξουσία το 539 Π.Κ.Χ. Τότε ακούστηκε η κραυγή: «Έπεσε! Έπεσε η Βαβυλώνα!» Η μεγάλη έδρα της παγκόσμιας αυτοκρατορίας είχε πέσει στα στρατεύματα της Μηδοπερσίας υπό τον Κύρο τον Μέγα. Μολονότι η ίδια η πόλη επέζησε μετά την κατάκτηση, η πτώση της από την εξουσία αποτελούσε πραγματικότητα και είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση των Ιουδαίων αιχμαλώτων της. Αυτοί επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ για να εδραιώσουν και πάλι την αγνή λατρεία εκεί.—Ησαΐας 21:9· 2 Χρονικών 36:22, 23· Ιερεμίας 51:7, 8.

12. (α) Στην εποχή μας, από ποια άποψη μπορεί να λεχθεί ότι έπεσε η Βαβυλώνα η Μεγάλη; (β) Τι αποδεικνύει ότι ο Ιεχωβά έχει απορρίψει τελείως το Χριστιανικό κόσμο;

¹² Στην εποχή μας, έχει επίσης ακουστεί η κραυγή ότι έπεσε η Βαβυλώνα η Μεγάλη! Η προσωρινή επιτυχία του Βαβυλωνιακού Χριστιανικού κόσμου το 1918 αντιστράφηκε απότομα το 1919 όταν το υπόλοιπο των χρισμένων, η τάξη του Ιωάννη, αποκαταστάθηκε μέσω πνευματικής ανάστασης. Η Βαβυλώνα η Μεγάλη είχε πέσει, από την άποψη ότι δεν κρατούσε πια αιχμάλωτο το λαό του Θεού. Σαν ακρίδες, οι χρισμένοι αδελφοί του Χριστού ξεχύθηκαν από την άβυσσο, έτοιμοι για δράση. (Αποκάλυψη 9:1-3· 11:11, 12) Αυτοί ήταν ο σύγχρονος «πιστός και φρόνιμος δούλος», και ο Κύριος τους διόρισε υπεύθυνους σε όλα τα υπάρχοντά του στη γη. (Ματθαίος 24:45-47) Το ότι χρησιμοποιήθηκαν με αυτόν τον τρόπο απέδειξε ότι ο Ιεχωβά είχε απορρίψει τελείως το Χριστιανικό κόσμο παρά τον ισχυρισμό του ότι είναι ο εκπρόσωπος του Θεού στη γη. Η αγνή λατρεία εδραιώθηκε και πάλι, και άνοιξε ο δρόμος για να ολοκληρωθεί το έργο του σφραγίσματος του υπολοίπου των 144.000—των υπολοίπων από το σπέρμα της γυναίκας, της μακραίωνης εχθράς της Βαβυλώνας της Μεγάλης. Όλα αυτά σήμαναν συντριπτική ήττα για αυτή τη σατανική θρησκευτική οργάνωση.

Υπομονή για τους Αγίους

13. (α) Τι αναγγέλλει ο τρίτος άγγελος; (β) Ποια είναι η κρίση του Ιεχωβά για εκείνους που λαβαίνουν το σημάδι του θηρίου;

¹³ Τώρα μιλάει ο τρίτος άγγελος. Ακούστε! «Και άλλος άγγελος, τρίτος, τους ακολούθησε λέγοντας με δυνατή φωνή: “Αν κάποιος λατρεύει το θηρίο και την εικόνα του, και λαβαίνει σημάδι στο μέτωπό του ή στο χέρι του, θα πιει και αυτός από το κρασί του θυμού του Θεού που χύνεται ανέρωτο στο ποτήρι της οργής του”». (Αποκάλυψη 14:9, 10α) Στα εδάφια Αποκάλυψη 13:16, 17, έγινε γνωστό ότι στη διάρκεια της ημέρας του Κυρίου εκείνοι που δεν λατρεύουν την εικόνα του θηρίου θα υπέφεραν—μάλιστα θα θανατώνονταν. Τώρα μαθαίνουμε ότι ο Ιεχωβά έχει αποφασίσει να φέρει σε κρίση εκείνους “που έχουν το σημάδι, το όνομα του θηρίου ή τον αριθμό του ονόματός του”. Αυτοί θα αναγκαστούν να πιουν το πικρό «ποτήρι της οργής» του θυμού του Ιεχωβά. Τι θα σημάνει αυτό για τους ίδιους; Το 607 Π.Κ.Χ., όταν ο Ιεχωβά ανάγκασε την Ιερουσαλήμ να πιει το «ποτήρι της οργής του», η πόλη υπέστη «λεηλασία και συντριβή, και πείνα και σπαθί» στα χέρια των Βαβυλωνίων. (Ησαΐας 51:17, 19) Παρόμοια, όταν εκείνοι που ειδωλοποιούν τις πολιτικές δυνάμεις της γης και την εικόνα αυτών των δυνάμεων, τα Ηνωμένα Έθνη, πιουν το ποτήρι της οργής του Ιεχωβά, το αποτέλεσμα θα είναι συμφορά για αυτούς. (Ιερεμίας 25:17, 32, 33) Θα καταστραφούν πλήρως.

14. Προτού καταστραφούν εκείνοι που λατρεύουν το θηρίο και την εικόνα του, τι πρέπει να υποστούν, και πώς το περιγράφει αυτό ο Ιωάννης;

¹⁴ Εντούτοις, προτού συμβεί αυτό, εκείνοι που έχουν το σημάδι του θηρίου πρέπει να υποστούν τη βασανιστική επίδραση της δυσμένειας του Ιεχωβά. Μιλώντας για το λάτρη του θηρίου και της εικόνας του, ο άγγελος πληροφορεί τον Ιωάννη: «Και θα βασανιστεί με φωτιά και θειάφι ενώπιον των αγίων αγγέλων και ενώπιον του Αρνιού. Και ο καπνός του βασανισμού τους ανεβαίνει στους αιώνες των αιώνων, και δεν έχουν ανάπαυση ημέρα και νύχτα εκείνοι που λατρεύουν το θηρίο και την εικόνα του και όποιος λαβαίνει το σημάδι του ονόματός του».—Αποκάλυψη 14:10β, 11.

15, 16. Ποια είναι η σημασία των λέξεων «φωτιά και θειάφι» στο εδάφιο Αποκάλυψη 14:10;

¹⁵ Ορισμένοι θεωρούν την αναφορά που γίνεται εδώ στη φωτιά και στο θειάφι απόδειξη για την ύπαρξη πύρινης κόλασης. Ωστόσο, μια σύντομη ματιά σε κάποια παρόμοια προφητεία δείχνει την πραγματική σημασία αυτών των λέξεων στα συγκεκριμένα συμφραζόμενα. Στις ημέρες του Ησαΐα, ο Ιεχωβά προειδοποίησε το έθνος του Εδώμ ότι επρόκειτο να τιμωρηθεί εξαιτίας της εχθρότητάς του προς τον Ισραήλ, λέγοντας: “Οι χείμαρροί του θα μεταβληθούν σε πίσσα και το χώμα του σε θειάφι· και η γη του θα γίνει σαν καιόμενη πίσσα. Νύχτα και ημέρα δεν θα σβηστεί· στον αιώνα θα ανεβαίνει ο καπνός της. Επί γενεές γενεών θα καίγεται· στους αιώνες των αιώνων δεν θα περνάει κανείς μέσα από αυτόν”.—Ησαΐας 34:9, 10.

¹⁶ Μήπως ο Εδώμ ρίχτηκε σε κάποια μυθική πύρινη κόλαση όπου θα καίγεται για πάντα; Και βέβαια όχι. Αντίθετα, το συγκεκριμένο έθνος εξαφανίστηκε τελείως από την παγκόσμια σκηνή σαν να είχε αναλωθεί πλήρως από φωτιά και θειάφι. Το τελικό αποτέλεσμα της τιμωρίας δεν ήταν αιώνια βάσανα αλλά “κενό . . . ερήμωση . . . εκμηδένιση”. (Ησαΐας 34:11, 12) Αυτό το δείχνει παραστατικά ο καπνός “που ανεβαίνει στον αιώνα”. Όταν κατακαίγεται ένα σπίτι, και αφού οι φλόγες έχουν σβήσει, ο καπνός συνεχίζει να ανεβαίνει κάποιο διάστημα από τις στάχτες, φανερώνοντας στους παρατηρητές ότι συνέβη μια καταστροφική πυρκαγιά. Ακόμα και σήμερα ο λαός του Θεού θυμάται το μάθημα που διδάσκει η καταστροφή του Εδώμ. Με αυτόν τον τρόπο, “ο καπνός από το κάψιμο” του Εδώμ εξακολουθεί να ανεβαίνει με συμβολικό τρόπο.

17, 18. (α) Ποια είναι η κατάληξη για εκείνους που λαβαίνουν το σημάδι του θηρίου; (β) Με ποιον τρόπο βασανίζονται οι λάτρεις του θηρίου; (γ) Με ποια έννοια «ο καπνός του βασανισμού τους ανεβαίνει στους αιώνες των αιώνων»;

¹⁷ Εκείνοι που έχουν το σημάδι του θηρίου θα καταστραφούν και αυτοί εντελώς, σαν από φωτιά. Όπως αποκαλύπτει αργότερα η προφητεία, τα πτώματά τους θα αφεθούν άταφα για να τα φάνε τα ζώα και τα πουλιά. (Αποκάλυψη 19:17, 18) Είναι, λοιπόν, σαφές ότι δεν βασανίζονται για πάντα με κυριολεκτική έννοια! Πώς “βασανίζονται με φωτιά και θειάφι”; Με την έννοια ότι η διακήρυξη της αλήθειας τούς εκθέτει και τους προειδοποιεί για την επερχόμενη κρίση του Θεού. Γι’ αυτό, δυσφημούν το λαό του Θεού και, όπου είναι δυνατόν, πείθουν ύπουλα το πολιτικό θηρίο να διώκει και μάλιστα να θανατώνει τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Τελικά, αυτοί οι εναντιούμενοι θα καταστραφούν σαν από φωτιά και θειάφι. Κατόπιν «ο καπνός του βασανισμού τους ανεβαίνει στους αιώνες των αιώνων», με την έννοια ότι η κρίση του Θεού εναντίον τους θα αποτελεί προηγούμενο αν αμφισβητηθεί ξανά η δικαιωματική κυριαρχία του Ιεχωβά. Αυτό το ζήτημα θα έχει τακτοποιηθεί για ολόκληρη την αιωνιότητα.

¹⁸ Ποιοι μεταδίδουν το βασανιστικό άγγελμα σήμερα; Θυμηθείτε ότι οι συμβολικές ακρίδες έχουν εξουσία να βασανίσουν τους ανθρώπους που δεν έχουν τη σφραγίδα του Θεού στα μέτωπά τους. (Αποκάλυψη 9:5) Προφανώς, αυτές οι ακρίδες που βρίσκονται υπό αγγελική κατεύθυνση είναι οι βασανιστές. Η επιμονή των συμβολικών ακρίδων είναι τόσο μεγάλη ώστε «δεν έχουν ανάπαυση ημέρα και νύχτα εκείνοι που λατρεύουν το θηρίο και την εικόνα του και όποιος λαβαίνει το σημάδι του ονόματός του». Και τελικά, μετά την καταστροφή τους, η μνημειώδης απόδειξη της δικαίωσης της κυριαρχίας του Ιεχωβά, «ο καπνός του βασανισμού τους», θα ανεβαίνει στους αιώνες των αιώνων. Είθε η τάξη του Ιωάννη να υπομείνει μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η δικαίωση! Όπως καταλήγει ο άγγελος: «Εδώ είναι που περιλαμβάνεται υπομονή για τους αγίους, εκείνους που τηρούν τις εντολές του Θεού και την πίστη του Ιησού».—Αποκάλυψη 14:12.

19. Γιατί απαιτείται υπομονή από μέρους των αγίων, και τι αναφέρει ο Ιωάννης το οποίο τους ενισχύει;

¹⁹ Ναι, «υπομονή για τους αγίους» σημαίνει ότι λατρεύουν τον Ιεχωβά με αποκλειστική αφοσίωση μέσω του Ιησού Χριστού. Το άγγελμά τους δεν είναι δημοφιλές. Οδηγεί σε εναντίωση, διωγμό, ακόμα και μαρτυρικό θάνατο. Αλλά ενισχύονται από αυτά που αναφέρει κατόπιν ο Ιωάννης: «Και άκουσα φωνή από τον ουρανό να λέει: “Γράψε: Ευτυχισμένοι είναι οι νεκροί που πεθαίνουν σε ενότητα με τον Κύριο από τώρα και έπειτα. Ναι, λέει το πνεύμα, ας αναπαυτούν από τους κόπους τους, γιατί όσα έκαναν πηγαίνουν μαζί τους”».—Αποκάλυψη 14:13.

20. (α) Πώς εναρμονίζεται η υπόσχεση που αναφέρει ο Ιωάννης με την προφητεία του Παύλου σχετικά με την παρουσία του Ιησού; (β) Για ποιο ειδικό προνόμιο δίνεται υπόσχεση σε όσους χρισμένους πεθαίνουν μετά την εκδίωξη του Σατανά από τον ουρανό;

²⁰ Αυτή η υπόσχεση εναρμονίζεται με την προφητεία του Παύλου σχετικά με την παρουσία του Ιησού: «Εκείνοι που είναι νεκροί σε ενότητα με τον Χριστό θα αναστηθούν πρώτοι. Ύστερα, εμείς οι ζωντανοί που απομένουμε [όσοι χρισμένοι είναι ζωντανοί αφού αρχίσει η ημέρα του Κυρίου] θα αρπαχθούμε μέσα σε σύννεφα μαζί με αυτούς για να συναντήσουμε τον Κύριο στον αέρα». (1 Θεσσαλονικείς 4:15-17) Μετά την εκδίωξη του Σατανά από τον ουρανό, εκείνοι που ήταν νεκροί σε ενότητα με τον Χριστό αναστήθηκαν πρώτοι. (Παράβαλε Αποκάλυψη 6:9-11.) Κατόπιν, σε όσους χρισμένους πεθαίνουν στη διάρκεια της ημέρας του Κυρίου δίνεται υπόσχεση για ένα ειδικό προνόμιο. Η ανάστασή τους σε πνευματική ζωή στον ουρανό γίνεται στιγμιαία, «εν ριπή οφθαλμού». (1 Κορινθίους 15:52) Πόσο θαυμαστό είναι αυτό! Και τα δίκαια έργα τους συνεχίζονται κατευθείαν στο ουράνιο βασίλειο.

Ο Θερισμός της Γης

21. Τι μας λέει ο Ιωάννης σχετικά με “το θερισμό της γης”;

²¹ Και άλλοι πρόκειται να ωφεληθούν σε αυτή την ημέρα της κρίσης, όπως λέει στη συνέχεια ο Ιωάννης: «Και είδα ένα λευκό σύννεφο, και πάνω στο σύννεφο καθόταν κάποιος όμοιος με γιο ανθρώπου, με χρυσό στέμμα στο κεφάλι του και κοφτερό δρεπάνι στο χέρι του. Και άλλος άγγελος [ο τέταρτος] πρόβαλε από το αγιαστήριο του ναού, φωνάζοντας με δυνατή φωνή σε εκείνον που καθόταν πάνω στο σύννεφο: “Βάλε το δρεπάνι σου και θέρισε, επειδή ήρθε η ώρα για το θέρισμα, γιατί ο θερισμός της γης είναι εντελώς ώριμος”. Και εκείνος που καθόταν στο σύννεφο έβαλε με ορμή το δρεπάνι του στη γη, και η γη θερίστηκε».—Αποκάλυψη 14:14-16.

22. (α) Ποιος είναι αυτός που φοράει χρυσό στέμμα και κάθεται πάνω στο λευκό σύννεφο; (β) Πότε λαβαίνει χώρα το αποκορύφωμα του θερισμού, και πώς;

²² Δεν υπάρχει αμφιβολία σχετικά με την ταυτότητα εκείνου που κάθεται πάνω στο λευκό σύννεφο. Εφόσον κάθεται σε λευκό σύννεφο, μοιάζει με γιο ανθρώπου και φοράει χρυσό στέμμα, είναι σίγουρα ο Ιησούς, ο Μεσσιανικός Βασιλιάς που είδε και ο Δανιήλ επίσης σε όραμα. (Δανιήλ 7:13, 14· Μάρκος 14:61, 62) Αλλά ποιος είναι ο θερισμός που προφητεύεται εδώ; Όταν ήταν στη γη, ο Ιησούς παρομοίασε το έργο μαθήτευσης με το θερισμό του παγκόσμιου αγρού της ανθρωπότητας. (Ματθαίος 9:37, 38· Ιωάννης 4:35, 36) Το αποκορύφωμα αυτού του θερισμού λαβαίνει χώρα στην ημέρα του Κυρίου, όταν ο Ιησούς στέφεται Βασιλιάς και εκτελεί κρίση εκπροσωπώντας τον Πατέρα του. Επομένως, ο καιρός της διακυβέρνησής του, από το 1914, είναι και ο χαρωπός καιρός για το θερισμό.—Παράβαλε Δευτερονόμιο 16:13-15.

23. (α) Από ποιον έρχεται η προσταγή να αρχίσει ο θερισμός; (β) Ποιος θερισμός έχει λάβει χώρα από το 1919 μέχρι σήμερα;

²³ Παρότι ο Ιησούς είναι Βασιλιάς και Κριτής, περιμένει να ακούσει την προσταγή από τον Ιεχωβά, τον Θεό του, για να αρχίσει το θερισμό. Αυτή η προσταγή έρχεται από «το αγιαστήριο του ναού» μέσω ενός αγγέλου. Ο Ιησούς υπακούει αμέσως. Κατ’ αρχάς, από το 1919 και έπειτα, στέλνει τους αγγέλους του να ολοκληρώσουν το θερισμό των 144.000. (Ματθαίος 13:39, 43· Ιωάννης 15:1, 5, 16) Κατόπιν, λαβαίνει χώρα ο θερισμός της συγκομιδής του μεγάλου πλήθους των άλλων προβάτων. (Ιωάννης 10:16· Αποκάλυψη 7:9) Η ιστορία δείχνει ότι μεταξύ του 1931 και του 1935 άρχισαν να εμφανίζονται αρκετά από αυτά τα άλλα πρόβατα. Το 1935, ο Ιεχωβά έκανε την τάξη του Ιωάννη να κατανοήσει την πραγματική ταυτότητα του μεγάλου πλήθους των εδαφίων Αποκάλυψη 7:9-17. Έκτοτε δόθηκε μεγάλη έμφαση στη σύναξη αυτού του πλήθους. Μέχρι το 2005, ο αριθμός του είχε ξεπεράσει τα έξι εκατομμύρια και εξακολουθεί να αυξάνει. Ασφαλώς, εκείνος που είναι όμοιος με γιο ανθρώπου έχει θερίσει άφθονη, χαρωπή συγκομιδή στη διάρκεια αυτού του καιρού του τέλους.—Παράβαλε Έξοδος 23:16· 34:22.

Το Πάτημα του Κλήματος της Γης

24. Τι βρίσκεται στα χέρια του πέμπτου αγγέλου, και τι φωνάζει ο έκτος άγγελος;

²⁴ Αφού έχει ολοκληρωθεί ο θερισμός της σωτηρίας, είναι καιρός για έναν άλλον θερισμό. Ο Ιωάννης αναφέρει: «Και κάποιος άλλος άγγελος [ο πέμπτος] πρόβαλε από το αγιαστήριο του ναού που είναι στον ουρανό, έχοντας και αυτός κοφτερό δρεπάνι. Και κάποιος άλλος άγγελος [ο έκτος] πρόβαλε από το θυσιαστήριο και είχε εξουσία πάνω στη φωτιά. Και φώναξε με δυνατή φωνή σε εκείνον που είχε το κοφτερό δρεπάνι, λέγοντας: “Βάλε το κοφτερό σου δρεπάνι και τρύγησε τα τσαμπιά του κλήματος της γης, επειδή έχουν ωριμάσει τα σταφύλια του”». (Αποκάλυψη 14:17, 18) Στις αγγελικές στρατιές ανατίθεται πολύ έργο θερισμού στη διάρκεια της ημέρας του Κυρίου, για να διαχωρίσουν τους καλούς από τους κακούς!

25. (α) Τι υποδηλώνει το γεγονός ότι ο πέμπτος άγγελος ήρθε από το αγιαστήριο του ναού; (β) Γιατί είναι κατάλληλο που η εντολή να αρχίσει ο θερισμός έρχεται από έναν άγγελο που «πρόβαλε από το θυσιαστήριο»;

²⁵ Ο πέμπτος άγγελος έρχεται από την παρουσία του Ιεχωβά, από το αγιαστήριο του ναού. Συνεπώς, και ο τελικός θερισμός λαβαίνει χώρα σύμφωνα με το θέλημα του Ιεχωβά. Ο άγγελος παίρνει την εντολή να αρχίσει το έργο του μέσω ενός αγγέλματος που του μεταδίδεται από κάποιον άλλον άγγελο ο οποίος «πρόβαλε από το θυσιαστήριο». Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού οι πιστές ψυχές κάτω από το θυσιαστήριο είχαν ρωτήσει: «Ως πότε, Υπέρτατε Κύριε άγιε και αληθινέ, θα αποφεύγεις να κρίνεις και να πάρεις εκδίκηση για το αίμα μας από εκείνους που κατοικούν στη γη;» (Αποκάλυψη 6:9, 10) Με το θερισμό του κλήματος της γης, θα ικανοποιηθεί αυτή η κραυγή για εκδίκηση.

26. Τι είναι “το κλήμα της γης”;

²⁶ Αλλά τι είναι “το κλήμα της γης”; Στις Εβραϊκές Γραφές, το Ιουδαϊκό έθνος αναφερόταν ως το κλήμα του Ιεχωβά. (Ησαΐας 5:7· Ιερεμίας 2:21) Παρόμοια, ο Ιησούς Χριστός και εκείνοι που θα υπηρετήσουν μαζί του στη Βασιλεία του Θεού αναφέρονται ως κλήμα. (Ιωάννης 15:1-8) Σε αυτό το πλαίσιο, το σημαντικό χαρακτηριστικό ενός κλήματος είναι ότι παράγει καρπό, και το αληθινό Χριστιανικό κλήμα έχει παραγάγει άφθονο καρπό προς αίνο του Ιεχωβά. (Ματθαίος 21:43) Επομένως, “το κλήμα της γης” πρέπει να είναι, όχι αυτό το γνήσιο κλήμα, αλλά η απομίμησή του την οποία έχει δημιουργήσει ο Σατανάς, το διεφθαρμένο του ορατό σύστημα διακυβέρνησης της ανθρωπότητας, με τα διάφορα «τσαμπιά» δαιμονικής καρποφορίας που έχουν παραχθεί στο πέρασμα των αιώνων. Η Βαβυλώνα η Μεγάλη, στην οποία η αποστατική Χριστιανοσύνη κατέχει τόσο εξέχουσα θέση, έχει ασκήσει μεγάλη επιρροή σε αυτό το δηλητηριώδες κλήμα.—Παράβαλε Δευτερονόμιο 32:32-35.

27. (α) Τι συμβαίνει όταν ο άγγελος με το δρεπάνι τρυγάει το κλήμα της γης; (β) Ποιες προφητείες στις Εβραϊκές Γραφές δείχνουν την έκταση του τρύγου;

²⁷ Πρέπει να εκτελεστεί κρίση! «Και ο άγγελος έβαλε με ορμή το δρεπάνι του στη γη και τρύγησε το κλήμα της γης, και το έριξε στο μεγάλο πατητήρι του θυμού του Θεού. Και το πατητήρι πατήθηκε έξω από την πόλη, και βγήκε αίμα από το πατητήρι που έφτασε μέχρι τα χαλινάρια των αλόγων, σε απόσταση χιλίων εξακοσίων σταδίων». (Αποκάλυψη 14:19, 20) Η αγανάκτηση του Ιεχωβά για αυτό το κλήμα έχει αναγγελθεί εδώ και πολύ καιρό. (Σοφονίας 3:8) Μια προφητεία στο βιβλίο του Ησαΐα δεν αφήνει καμιά αμφιβολία σχετικά με το ότι ολόκληρα έθνη θα καταστραφούν όταν ποδοπατηθεί το πατητήρι. (Ησαΐας 63:3-6) Και ο Ιωήλ προφήτευσε ότι τεράστια «πλήθη», ολόκληρα έθνη, θα ποδοπατούνταν μέχρι να καταστραφούν στο «πατητήρι», στην «κοιλάδα της απόφασης». (Ιωήλ 3:12-14) Θα είναι πράγματι ένας τεράστιος τρύγος που όμοιός του δεν θα γίνει ποτέ ξανά! Σύμφωνα με το όραμα του Ιωάννη, όχι μόνο τρυγούνται τα σταφύλια, αλλά ολόκληρο το συμβολικό κλήμα κόβεται και ρίχνεται μέσα στο πατητήρι για να ποδοπατηθεί. Με αυτόν τον τρόπο, το κλήμα της γης θα αφανιστεί και δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί ποτέ ξανά.

28. Ποιοι πατούν το κλήμα της γης, και τι σημαίνει το γεγονός ότι το πατητήρι “πατιέται έξω από την πόλη”;

²⁸ Στο όραμα, το πάτημα γίνεται από άλογα, επειδή το αίμα που βγαίνει από το κλήμα φτάνει «μέχρι τα χαλινάρια των αλόγων». Εφόσον ο όρος «άλογα» αναφέρεται συνήθως σε πολεμικές επιχειρήσεις, αυτός πρέπει να είναι καιρός πολέμου. Τα ουράνια στρατεύματα που ακολουθούν τον Ιησού στον τελικό πόλεμο ενάντια στο σύστημα πραγμάτων του Σατανά αναφέρεται ότι πατούν «το πατητήρι του θυμού της οργής του Θεού του Παντοδύναμου». (Αποκάλυψη 19:11-16) Σαφώς, λοιπόν, αυτοί είναι εκείνοι που πατούν το κλήμα της γης. Το πατητήρι “πατιέται έξω από την πόλη”, δηλαδή έξω από την ουράνια Σιών. Πράγματι, είναι κατάλληλο που το κλήμα της γης πατιέται στη γη. Αλλά επίσης θα “πατηθεί έξω από την πόλη”, με την έννοια ότι οι υπόλοιποι από το σπέρμα της γυναίκας, οι οποίοι εκπροσωπούν την ουράνια Σιών στη γη, δεν πρόκειται να υποστούν καμιά βλάβη. Αυτοί, μαζί με το μεγάλο πλήθος, θα κρυφτούν με ασφάλεια στην επίγεια οργανωτική διευθέτηση του Ιεχωβά.—Ησαΐας 26:20, 21.

29. Πόσο βαθύ είναι το αίμα από το πατητήρι, σε ποια απόσταση εκτείνεται, και τι δείχνουν όλα αυτά;

²⁹ Αυτό το παραστατικό όραμα έχει ένα παράλληλο στη συντριβή των βασιλείων της γης από την πέτρα της Βασιλείας που περιγράφεται στα εδάφια Δανιήλ 2:34, 44. Θα λάβει χώρα εξόντωση. Το ποτάμι του αίματος από το πατητήρι είναι πολύ βαθύ, φτάνει μέχρι τα χαλινάρια των αλόγων, και εκτείνεται σε απόσταση 1.600 σταδίων.a Αυτός ο τεράστιος αριθμός, που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του τετραγώνου του τέσσερα με το τετράγωνο του δέκα (4 × 4 × 10 × 10), μεταδίδει με έμφαση το μήνυμα ότι οι αποδείξεις σχετικά με την καταστροφή θα περιλαμβάνουν ολόκληρη τη γη. (Ησαΐας 66:15, 16) Η καταστροφή θα είναι πλήρης και αμετάκλητη. Ποτέ μα ποτέ πια δεν θα ξαναριζώσει το σατανικό κλήμα της γης!—Ψαλμός 83:17, 18.

30. Ποιοι είναι οι καρποί του κλήματος του Σατανά, και για ποιο πράγμα πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι;

³⁰ Εφόσον ζούμε βαθιά μέσα στον καιρό του τέλους, το όραμα σχετικά με αυτούς τους δύο τρύγους έχει μεγάλη σημασία. Αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας για να δούμε τους καρπούς του κλήματος του Σατανά. Εκτρώσεις και άλλες μορφές δολοφονίας, ομοφυλοφιλία, μοιχεία και άλλα είδη ανηθικότητας, ανεντιμότητα και έλλειψη στοργής—όλα αυτά καθιστούν τούτο τον κόσμο απαίσιο στα μάτια του Ιεχωβά. Το κλήμα του Σατανά παράγει «καρπό δηλητηριώδους φυτού και αψιθιά». Η ολέθρια, ειδωλολατρική πορεία του ατιμάζει τον Μεγάλο Δημιουργό της ανθρωπότητας. (Δευτερονόμιο 29:18· 32:5· Ησαΐας 42:5, 8) Τι προνόμιο αποτελεί το να είναι κανείς ενεργά συνταυτισμένος με την τάξη του Ιωάννη στη συγκομιδή των ωφέλιμων καρπών που παράγει ο Ιησούς προς αίνο του Ιεχωβά! (Λουκάς 10:2) Είθε όλοι μας να είμαστε αποφασισμένοι να μη μολυνθούμε ποτέ από το κλήμα αυτού του κόσμου και έτσι είθε να μην πατηθούμε μαζί με το κλήμα της γης όταν εκτελεστεί η δυσμενής κρίση του Ιεχωβά.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 208]

“Το Κρασί της Πορνείας Της”

Ένα εξέχον τμήμα της Βαβυλώνας της Μεγάλης είναι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Η εκκλησία αυτή διοικείται από τον πάπα της Ρώμης και ισχυρίζεται ότι ο κάθε πάπας είναι διάδοχος του αποστόλου Πέτρου. Ακολουθούν ορισμένα γεγονότα που έχουν δημοσιευτεί σχετικά με αυτούς τους αποκαλούμενους διαδόχους:

Φορμόζος (891-896): «Εννέα μήνες μετά το θάνατό του, το σώμα του Φορμόζου ξεθάφτηκε από την παπική κρύπτη και προσάχθηκε σε δίκη ενώπιον ενός δικαστηρίου “πτωμάτων”, στο οποίο προήδρευε ο Στέφανος [ο νέος πάπας]. Ο νεκρός πάπας κατηγορήθηκε για φιλοδοξία ανάρμοστη προς το παπικό αξίωμα και όλες του οι πράξεις κηρύχτηκαν άκυρες. . . . Απογύμνωσαν το πτώμα από τα παπικά άμφια και ακρωτηρίασαν τα δάχτυλα του δεξιού του χεριού».—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia).

Στέφανος ΣΤ΄ (896-897): «Μέσα σε λίγους μήνες [από τη δίκη του πτώματος του Φορμόζου], μια βίαιη αντίδραση τερμάτισε την παπική θητεία του Πάπα Στεφάνου. Του αφαιρέθηκαν τα παπικά εμβλήματα, φυλακίστηκε και στραγγαλίστηκε».—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια.

Σέργιος Γ΄ (904-911): «Οι δύο άμεσοι προκάτοχοί του στραγγαλίστηκαν στη φυλακή. . . . Στη Ρώμη, είχε την υποστήριξη της οικογένειας του Θεοφυλάκτου, και υπάρχει η υπόνοια ότι απέκτησε έναν γιο (που αργότερα έγινε ο Πάπας Ιωάννης ΙΑ΄) με μία από τις κόρες αυτής της οικογένειας, τη Μαροζία».—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια.

Στέφανος Ζ΄ (928-931): «Στα τελευταία χρόνια της παπικής του θητείας, ο Πάπας Ιωάννης Ι΄ . . . είχε επισύρει την οργή της Μαροζίας, της Συγκλητικής Δέσποινας της Ρώμης, και εξαιτίας αυτού φυλακίστηκε και δολοφονήθηκε. Κατόπιν η Μαροζία εγκατέστησε στο παπικό αξίωμα τον Πάπα Λέοντα ΣΤ΄, ο οποίος πέθανε έπειτα από 6 1/2 μήνες. Τον διαδέχθηκε ο Στέφανος Ζ΄, πιθανώς μέσω της επιρροής της Μαροζίας. . . . Στη διάρκεια των 2 χρόνων που ήταν Πάπας, παρέμεινε ανίσχυρος υπό την εξουσία της Μαροζίας».—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια.

Ιωάννης ΙΑ΄ (931-935): «Μόλις πέθανε ο Στέφανος Ζ΄ . . . , η Μαροζία, που ήταν από τον Οίκο του Θεοφυλάκτου, εξασφάλισε την παποσύνη για το νεαρό γιο της, τον Ιωάννη, ο οποίος είχε μόλις περάσει την ηλικία των 20 ετών. . . . Ως πάπας, ο Ιωάννης εξουσιαζόταν από τη μητέρα του».—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια.

Ιωάννης ΙΒ΄ (955-964): «Δεν ήταν καν δεκαοχτώ χρονών, και οι αναφορές εκείνου του καιρού συμφωνούν ότι δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για πνευματικά πράγματα, ότι επιδιδόταν σε ανήθικες απολαύσεις και ότι η ζωή του ήταν ξεδιάντροπα εξαχρειωμένη».—Λεξικό για τους Πάπες, Έκδοση Οξφόρδης (The Oxford Dictionary of Popes).

Βενέδικτος Θ΄ (1032-1044· 1045· 1047-1048): «Ήταν διαβόητος για το γεγονός ότι πούλησε την παποσύνη στο νονό του και κατόπιν απαίτησε την επιστροφή του αξιώματος δύο φορές».—Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica).

Συνεπώς, αυτοί και άλλοι πάπες, αντί να ακολουθήσουν το παράδειγμα του πιστού Πέτρου, αποτέλεσαν κακή επιρροή. Επέτρεψαν στην ενοχή αίματος, στην πνευματική και στην κυριολεκτική πορνεία, καθώς και στην επιρροή της Ιεζάβελ να διαφθείρουν την εκκλησία που κυβερνούσαν. (Ιακώβου 4:4) Το 1917, το βιβλίο των Σπουδαστών της Γραφής με τίτλο Το Τετελεσμένον Μυστήριον εξέθετε με λεπτομέρειες πολλά από εκείνα τα γεγονότα. Αυτός ήταν ένας τρόπος με τον οποίο οι Σπουδαστές της Γραφής εκείνη την εποχή “χτύπησαν τη γη με κάθε είδους πληγή”.—Αποκάλυψη 11:6· 14:8· 17:1, 2, 5.

[Εικόνα στη σελίδα 206]

Ο ενθρονισμένος Χριστός εκτελεί κρίση με αγγελική υποστήριξη

[Εικόνα στη σελίδα 207]

Μετά την πτώση της Βαβυλώνας το 539 Π.Κ.Χ., οι αιχμάλωτοί της απελευθερώθηκαν