ΙΩΧΑΒΕΔ

(Ιωχαβέδ) [πιθανώς, Ο Ιεχωβά Είναι Δόξα].

Κόρη του Λευί, η οποία παντρεύτηκε τον ομόφυλό της Αμράμ και έγινε μητέρα της Μαριάμ, του Ααρών και του Μωυσή. (Εξ 6:20· Αρ 26:59) Η Ιωχαβέδ ήταν γυναίκα με πίστη—εμπιστευόταν στον Θεό της τον Ιεχωβά. Αψηφώντας το διάταγμα του Φαραώ, αρνήθηκε να σκοτώσει το μωρό της, το οποίο αργότερα ονομάστηκε Μωυσής, και ύστερα από τρεις μήνες, όταν δεν μπορούσε πια να το κρύβει στο σπίτι, το έβαλε σε ένα κιβώτιο από πάπυρο το οποίο και άφησε ανάμεσα στα καλάμια της όχθης του Νείλου. Η κόρη του Φαραώ βρήκε το μωρό και το κράτησε για τον εαυτό της, αλλά, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, η μητέρα του Μωυσή κλήθηκε να τον θηλάζει. Καθώς το παιδί μεγάλωνε, η Ιωχαβέδ, μαζί με το σύζυγό της, δίδασκε με μεγάλη επιμέλεια τις αρχές της αγνής λατρείας στα παιδιά της, πράγμα που αντικατοπτρίζεται στη μετέπειτα ζωή τους.—Εξ 2:1-10.

Σύμφωνα με το Μασοριτικό κείμενο, η Ιωχαβέδ ήταν αδελφή του πατέρα του Αμράμ, του Καάθ. Αυτό σημαίνει ότι ο Αμράμ παντρεύτηκε τη θεία του, κάτι το οποίο δεν ήταν παράνομο εκείνη την εποχή. (Εξ 6:18, 20) Ωστόσο, μερικοί λόγιοι πιστεύουν ότι η Ιωχαβέδ ήταν εξαδέλφη του Αμράμ και όχι θεία του, επειδή αυτό λέει η Μετάφραση των Εβδομήκοντα, μεταδίδοντας το ίδιο νόημα με τη συριακή Πεσίτα και τις Ιουδαϊκές παραδόσεις. Για παράδειγμα, το εδάφιο Έξοδος 6:20 λέει εν μέρει: Ιωχαβέδ θυγατέρα τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ. (Ο΄) «Και πήρε ο Αμράμ για γυναίκα του, την Ιωχαβέδ, θυγατέρα του αδελφού του πατέρα του». (ΦΙΛ) «Όταν ο Αμράμ παντρεύτηκε, πήρε την εξαδέλφη του την Ιωχαβέδ». (Fn) «Ο Αμράμ παντρεύτηκε μια συγγενή του ονόματι Ιωχαβέδ». (Kx) Μια υποσημείωση του Ρόδερχαμ στη φράση «αδελφή του πατέρα του» λέει: «Πιθανότατα, απλώς ένα θηλυκό μέλος της οικογένειας του πατέρα του». Ο Τόμας Σκοτ στο σύγγραμμά του Επεξηγηματικές Σημειώσεις (Explanatory Notes) (1832) λέει: «Σύμφωνα με τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα και τις Ιουδαϊκές παραδόσεις, η Ιωχαβέδ ήταν εξαδέλφη, όχι θεία, του Αμράμ». «Οι διαπρεπέστεροι κριτικοί υποθέτουν ότι η Ιωχαβέδ ήταν πρώτη εξαδέλφη του Αμράμ και όχι θεία του». (Σχολιολόγιο του Κλαρκ [Clarke’s Commentary]) Όταν το εδάφιο Αριθμοί 26:59 λέει ότι η Ιωχαβέδ ήταν «κόρη του Λευί», θα μπορούσε να εννοεί «εγγονή», όπως σε τόσα άλλα σημεία των Γραφών όπου η λέξη «γιος» χρησιμοποιείται με την έννοια «εγγονός». Στη μετάφρασή του, ο Φ. Φέντον, σχολιάζοντας τη φράση «την οποία γέννησε στον Λευί» που βρίσκουμε στο ίδιο εδάφιο, λέει ότι, «σύμφωνα με την ιδιωματική χρήση της εβραϊκής γλώσσας, εδώ δεν εννοείται ο Λευί προσωπικά αλλά απλώς ένας απόγονος της Φυλής. Λόγω της χρονικής απόστασης είναι αδύνατον να ήταν εκείνη παιδί του ίδιου του Λευί».

Από την άλλη μεριά, αν το Μασοριτικό κείμενο στο εδάφιο Έξοδος 6:20 είναι σωστό, η Ιωχαβέδ ήταν θεία του Αμράμ και όχι εξαδέλφη του. Αν δεχτούμε την πιθανότητα να ήταν πατέρας της Ιωχαβέδ ο Λευί, τότε η μητέρα της θα πρέπει να ήταν νεότερη από τη μητέρα του Καάθ. Σε αυτή την περίπτωση η Ιωχαβέδ, αν και ετεροθαλής απλώς αδελφή του Καάθ, θα ήταν θεία του Αμράμ.