ΧΕΜΩΣ

(Χεμώς).

Ο κυριότερος θεός των Μωαβιτών οι οποίοι αναφέρονται ως «ο λαός του Χεμώς». (Αρ 21:29· Ιερ 48:46) Μερικοί λόγιοι τον ταυτίζουν με τον Βάαλ του Φεγώρ, λόγω της σύνδεσης αυτού του τελευταίου με τους Μωαβίτες. (Αρ 25:1-3) Κατά πάσα πιθανότητα θυσίαζαν παιδιά στον Χεμώς—αν όχι σε τακτική βάση, τουλάχιστον σε περιπτώσεις ακραίας έντασης.—2Βα 3:26, 27.

Η μαύρη βασάλτινη στήλη, κοινώς γνωστή ως Μωαβιτική Λίθος, την οποία έστησε ο Βασιλιάς Μησά του Μωάβ ως μνημείο της εξέγερσής του εναντίον του Ισραήλ, μας δίνει περισσότερα στοιχεία όσον αφορά το πώς έβλεπαν οι Μωαβίτες το θεό τους, τον Χεμώς. Σύμφωνα με αυτό το μνημείο, ο Χεμώς έδινε τις νίκες στη μάχη, ο δε πόλεμος άρχιζε κατ’ εντολήν του. Ο Βασιλιάς Μησά απέδωσε στον Χεμώς την απελευθέρωση από την ισραηλιτική καταδυνάστευση και θεώρησε ότι η ταλαιπωρία που υπέστησαν από τον Αμρί, το βασιλιά του Ισραήλ, ήταν συνέπεια του θυμού του θεού για τη χώρα του.

Ο Ιεφθάε αναφέρθηκε στον Χεμώς ως το θεό των Αμμωνιτών. (Κρ 11:24) Μερικοί λόγιοι αμφισβητούν την ορθότητα της δήλωσης του Ιεφθάε λόγω του ότι σε άλλα σημεία ο Χεμώς συνδέεται πάντα με τους Μωαβίτες. Ας θυμηθούμε, ωστόσο, ότι οι Αμμωνίτες λάτρευαν αρκετούς θεούς. (Κρ 10:6) Επιπλέον, εφόσον οι Αμμωνίτες και οι Μωαβίτες ήταν γειτονικοί λαοί με κοινή καταγωγή από τον Λωτ, τον ανιψιό του Αβραάμ, δεν είναι καθόλου παράδοξο να λάτρευαν και τα δύο έθνη τον Χεμώς.

Η λατρεία του Χεμώς προφανώς καθιερώθηκε στον Ισραήλ στη διάρκεια της βασιλείας του Σολομώντα. Ο Σολομών, αναμφίβολα επηρεασμένος από τις Μωαβίτισσες συζύγους του, έφτιαξε έναν υψηλό τόπο για τον Χεμώς «στο βουνό που ήταν μπροστά από την Ιερουσαλήμ». (1Βα 11:1, 7, 8, 33) Κατά την εκτεταμένη θρησκευτική μεταρρύθμιση του Ιωσία, τρεις και πλέον αιώνες αργότερα, αυτός ο υψηλός τόπος καταστάθηκε ακατάλληλος για λατρεία.—2Βα 23:13.

Ο προφήτης Ιερεμίας, προλέγοντας συμφορά για τον Μωάβ, έδειξε ότι ο κύριος θεός τους, ο Χεμώς, καθώς και οι ιερείς και οι άρχοντές του θα πήγαιναν εξορία. Οι Μωαβίτες θα ντρέπονταν για το θεό τους λόγω της ανικανότητάς του, όπως είχαν ντραπεί και οι Ισραηλίτες του δεκάφυλου βασιλείου για τη Βαιθήλ, πιθανότατα λόγω της σχέσης της με τη μοσχολατρία.—Ιερ 48:7, 13, 46.