Τι Είναι η Ψυχή;
Η απάντηση της Αγίας Γραφής
Η λέξη νέφες του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου της Αγίας Γραφής, η οποία αποδίδεται ψυχή, σημαίνει κυριολεκτικά «πλάσμα που αναπνέει», η δε λέξη ψυχή του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου σημαίνει «έμβιο ον».a Επομένως, η ψυχή είναι ολόκληρο το πλάσμα, και όχι κάτι το οποίο υπάρχει μέσα στο σώμα και το οποίο επιζεί από το θάνατο του σώματος. Εξετάστε πώς αποδεικνύει η Αγία Γραφή ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι ολόκληρο το άτομο:
Όταν ο Ιεχωβά Θεός δημιούργησε τον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, η Γραφή λέει ότι «έγεινεν ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν». (Γένεση 2:7, Μετάφραση του Βάμβα) Δεν λέει ότι δόθηκε στον Αδάμ ψυχή, αλλά ότι εκείνος έγινε ζωντανή ψυχή, δηλαδή ζωντανό άτομο.
Η Γραφή λέει ότι η ψυχή μπορεί να εργαστεί, να ποθήσει ένα φαγητό ή να φάει, να αγγίξει κάποιο πτώμα και να υπακούσει σε νόμους. (Λευιτικό 5:2· 7:20· 23:30· Δευτερονόμιο 12:20· Ρωμαίους 13:1) Αυτές οι δραστηριότητες γίνονται από ολόκληρο το άτομο.
Είναι αθάνατη η ψυχή;
Όχι, η ψυχή πεθαίνει. Δεκάδες Γραφικά εδάφια την παρουσιάζουν ως κάτι θνητό. Δείτε μερικά παραδείγματα:
«Η ψυχή η αμαρτάνουσα, αύτη αποθανείται».—Ιεζεκιήλ 18:4, 20, Μετάφραση των Εβδομήκοντα.
Στον αρχαίο Ισραήλ, η ποινή για τα άκρως σοβαρά αδικήματα ήταν να “εξολοθρευτεί η ψυχή” του παραβάτη. (Έξοδος 12:15, 19· Λευιτικό 7:20, 21, 27· 19:8, Μετάφραση των Εβδομήκοντα) Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να “θανατωθεί” ο παραβάτης.—Έξοδος 31:14, Μετάφραση των Εβδομήκοντα.
Μερικά Γραφικά εδάφια χρησιμοποιούν τον όρο «νεκρή ψυχή» αναφερόμενα στο πτώμα κάποιου ανθρώπου. (Λευιτικό 21:11· Αριθμοί 6:6) Αν και πολλές Βιβλικές μεταφράσεις χρησιμοποιούν στα εδάφια αυτά τους όρους «νεκρό σώμα» ή «νεκρό άτομο», στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη νέφες, που σημαίνει «ψυχή».
Η λέξη «ψυχή» σημαίνει και «ζωή»
Η Γραφή χρησιμοποιεί επίσης τη λέξη «ψυχή» ως συνώνυμο της λέξης «ζωή». Για παράδειγμα, στο εδάφιο Ιώβ 33:22, η λέξη «ζωή» είναι παράλληλη της λέξης «ψυχή» (νέφες). Παρόμοια, η Γραφή δείχνει ότι η ψυχή, δηλαδή η ζωή, κάποιου μπορεί να κινδυνέψει ή να χαθεί.—Έξοδος 4:19· Κριτές 9:17· Φιλιππησίους 2:30.
Αυτή η χρήση της λέξης «ψυχή» μάς βοηθάει να κατανοήσουμε εδάφια τα οποία λένε ότι η ψυχή “βγαίνει” από κάποιον. (Γένεση 35:18) Πρόκειται για σχήμα λόγου που εννοεί ότι η ζωή του ατόμου τελειώνει. Μερικές μεταφράσεις αποδίδουν αυτή την έκφραση του εδαφίου Γένεση 35:18 ως «άφηνε την τελευταία της πνοή».—Μετάφραση των Καλών Νέων (Good News Translation)· Νέα Βίβλος της Ιερουσαλήμ (New Jerusalem Bible).
Από πού πηγάζει η δοξασία της αθανασίας της ψυχής;
Τα Χριστιανικά θρησκεύματα που πιστεύουν στην αθανασία της ψυχής έχουν δανειστεί αυτή τη διδασκαλία από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και όχι από την Αγία Γραφή. Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica) λέει ότι «οι Βιβλικές αναφορές στην ψυχή σχετίζονται με την έννοια της πνοής και δεν διακρίνουν την άυλη ψυχή από το υλικό σώμα. Ο χριστιανικός διαχωρισμός του σώματος από την ψυχή έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία». Στο θεολογικό περιοδικό Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρεται το εξής ενδιαφέρον σχόλιο: «Η φιλοσοφική αντίληψη περί αθανασίας ... θεωρείται μεταξύ διαφόρων φιλοσοφικών και θεολογικών κύκλων ως χαρακτηριστικώς χριστιανική διδασκαλία, ενώ κατ’ ουσίαν είναι αρχαία ελληνική φιλοσοφική αντίληψη».—Ορθόδοξη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1963, σελ. 85.
Ο Θεός δεν ανέχεται την ανάμειξη των δικών του διδασκαλιών με ανθρώπινες φιλοσοφίες, όπως είναι η αθανασία της ψυχής. Αντιθέτως, η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Να προσέχετε: Ίσως υπάρξει κάποιος που θα σας αρπάξει ως λεία του μέσω της φιλοσοφίας και της κενής απάτης σύμφωνα με την παράδοση των ανθρώπων».—Κολοσσαείς 2:8.
a Βλέπε The New Brown, Driver, and Briggs Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, σελίδα 659, και Lexicon in Veteris Testamenti Libros, σελίδα 627. Πολλές Βιβλικές μεταφράσεις αποδίδουν τις λέξεις νέφες και ψυχή ως «ψυχή», «ζωή», «άτομο», «πλάσμα» ή «σώμα» ανάλογα με τα συμφραζόμενα.