امثال
هدف و موضوع
۱ امثال سلیمان، پسر داوود، پادشاه اسرائیل:
۲ برای فراگیری حکمت و ادب
و درک سخنانی که فهم می‌بخشد؛
۳ برای کسب ادب و رفتار خردمندانه،
و پارسایی و عدل و انصاف؛
۴ برای هوشمندی بخشیدن به ساده‌لوحان
و دانش و دوراندیشی به جوانان -
۵ تا حکیمان بشنوند و بر آموخته‌هایشان بیفزایند
و فهیمان هدایت یابند -
۶ برای درک امثال و کنایات،
و سخنان حکیمان و معماهایشان.
۷ ترس خداوند سرآغاز دانش است،
اما حکمت و ادب را جاهلان خوار می‌شمارند.
هشدار علیه فریفتگی
۸ پسرم، به رهنمود پدر خویش گوش فرا ده
و تعلیم مادر خویش را ترک منما؛
۹ زیرا تاج زیبا بر سرت
و جواهر بر گردنت خواهد بود.
۱۰ پسرم! چون گنهکاران به اغوای تو برخیزند،
تن دَر مده.
۱۳ همه گونه نفایس به چنگ خواهیم آورد
و خانه‌های خویش از غنایم آکنده خواهیم ساخت؛
۱۴ قرعهٔ خود با ما بیَفکن
و همه یک کاسه خواهیم شد» -
۱۵ پسرم، با آنان همراه مشو
و در طریق ایشان گام مگذار؛
۱۶ زیرا پاهایشان به سوی شرارت دوان است،
و برای ریختن خون شتابانند.
۱۷ براستی چه عبث است
آشکارا دام گستردن در برابر چشم پرنده‌ای!
۱۸ اما اینان در کمین خون خویشتن می‌نشینند
و نهانی برای جان خود انتظار می‌کشند!
۱۹ چنین است سرانجام هر آن کس که در طمعِ سود نامشروع باشد؛
آنچه به دست می‌آید، جانِ صاحب خود را می‌ستاند.
هشدار در خصوص نپذیرفتن حکمت
۲۰ حکمت در کوی و برزن ندا درمی‌دهد
و در میدانها آواز خود را بلند می‌کند؛
۲۱ در جاهای پرازدحام بانگ در می‌دهد
و بر دروازه‌های شهر، سخن می‌راند:
۲۲ «ای ساده‌لوحان، تا چند ساده‌لوحی را دوست خواهید داشت؟
تا چند تمسخرگران از تمسخر لذت خواهند برد
و جاهلان از دانش بیزار خواهند بود؟
۲۳ توبیخ مرا بشنوید و بازگشت کنید،
و من روح خود را بر شما فرو خواهم ریخت
و کلمات خویش را بر شما اعلام خواهم کرد.
۲۴ اما چون هنگامی که فرا خواندم مرا نپذیرفتید
و آنگاه که دست خویش دراز کردم، کسی اعتنا نکرد؛
۲۵ چون مشورت مرا یکسره نادیده گرفتید
و نخواستید توبیخ مرا بپذیرید،
۲۷ آری، چون آنچه از آن می‌ترسید
همچون توفان بر شما عارض شود،
و مصیبت چون گردباد شما را فرو پیچد،
و تنگی و فشار بر شما چیره آید.
۲۸ «آنگاه مرا خواهند خواند، و پاسخ نخواهم داد؛
مرا بسیار خواهند جُست و نخواهند یافت.
۲۹ چراکه از دانش بیزار بودند
و ترس خداوند را برنگزیدند؛
۳۰ چراکه مشورت مرا نپذیرفتند
و توبیخ مرا سراسر خوار شمردند.
۳۱ پس ثمرهٔ طریقهای خود را خواهند خورد
و از میوهٔ تدبیرهای خویش سیر خواهند شد.
۳۲ زیرا از راه برگشتن ساده‌لوحان آنان را به کشتن خواهد داد
و آسوده‌خیالی جاهلان ایشان را هلاک خواهد کرد.
۳۳ اما هر که به من گوش فرا دهد، در امنیت ساکن خواهد بود
و از بیمِ بلا آسوده خواهد ماند.»