امثال
۳ سنگ، سنگین است و ماسه هم وزنش زیاد است،
اما رنجشی که آدم احمق ایجاد میکند، از هر دو سنگینتر است.+
۵ توبیخِ آشکار از محبت پنهان بهتر است.+
۸ کسی که خانهاش را ترک میکند،
مثل پرندهای است که از لانهاش آواره شده.
۱۰ دوست خود و دوست پدرت را ترک نکن،
و در زمان سختی به خانهٔ برادرت نرو؛
همسایهٔ نزدیک بهتر از برادری است که از تو دور است.+
۱۲ آدم عاقل* خطر را میبیند و از آن دوری میکند،+
اما آدم بیتجربه به طرف خطر میرود و گرفتار عواقب آن میشود.
۱۳ لباس کسی را که ضامن غریبهای میشود گرو بگیر،
۱۵ زنی که دائم غرغر* میکند، مثل سقفی است که در روز بارانی مدام چکه میکند.+
۱۶ کسی که بتواند جلوی چنین زنی را بگیرد، میتواند جلوی باد را بگیرد،
و روغن را در دست راستش نگه دارد.
۱۸ کسی که از درخت انجیر نگهداری میکند، از میوهٔ آن میخورد،+
و کسی که از اربابش مراقبت میکند، به عزّت میرسد.+
۱۹ همان طور که انسان انعکاس صورتش را در آب میبیند،
شخص میتواند بازتابی از خودش را در دل دیگران ببیند.
۲۰ همان طور که گور* و گودالِ نابودی* از بلعیدن انسانها سیر نمیشوند،+
چشم انسان هم هیچ وقت سیری ندارد.
۲۱ همان طور که کورهٔ آتش برای تصفیهٔ نقره و طلاست،+
تعریف و تمجید هم باعث میشود که انسان محک زده شود.
۲۳ از وضع گلهات بهخوبی آگاه باش،
و از گوسفندانت بهخوبی مراقبت کن؛+
۲۴ چون دارایی و ثروت، ابدی نیست،+
و تاج و تخت هم برای همهٔ نسلها باقی نمیماند.
۲۵ علف سبز از بین میرود و به جایش علف تازه درمیآید،
و از کوهها علوفه جمعآوری میشود.
۲۶ با پشم قوچهای جوان میتوانی لباس تهیه کنی،
و با فروش بزهای نر میتوانی زمین بخری.
۲۷ به اندازهٔ کافی شیر بز خواهی داشت
تا خوراک خودت و اهالی خانه و کنیزانت تأمین شود.