تمجیدکنندگان خدا برکت مییابند
«[ای یَهُوَه] همهٔ قومهایی که آفریدهای خواهند آمد و تو را پرستش نموده، نام تو را خواهند ستود.» — مزمور ۸۶:۹، ترجمهٔ تفسیری.
۱. چرا ما میتوانیم در ستایش خدا از خلقت بیجان پیشی گیریم؟
سزاوار است که تمامی خلقت یَهُوَه را بستایند. برخلاف خلقت بیجانِ خدا که او را در خاموشی ستایش میکنند، ما انسانها قادریم در مورد خدا استدلال کنیم، به وجودش پیبریم، او را شکر گوییم و پرستشش کنیم. پس روی سخن مزمورنویس با ماست که گفت: «ای همهٔ مردم روی زمین، برای خدا فریاد شادی سر دهید! نام پرشکوه او را با سرود بستایید و عظمت او را بیان کنید!» — مزمور ۶۶:۱، ۲، تفسیری.
۲. چه کسانی نام خدا را میستایند و چرا؟
۲ بیشتر انسانها یا خدا را انکار میکنند و یا از ستایش او سر باز میزنند. با وجود این بیش از شش میلیون شاهد یَهُوَه «صفات نادیدنی خدا» را که در خلقتش مشاهده کردهاند و آنچه از طریق خلقت خاموش وی ‹شنیدهاند› در ۲۳۵ کشور اعلام میکنند. ( رومیان ۱:۲۰، ترجمهٔ هزارهٔ نو؛ مزمور ۱۹:۲، ۳) ایشان با مطالعهٔ کتاب مقدّس با شخصیت یَهُوَه آشنا و به او علاقهمند شدهاند. در ترجمهٔ تفسیری مزمور ۸۶:۹، ۱۰ در بارهٔ خدا آمده است: «[ای یَهُوَه] همهٔ قومهایی که آفریدهای خواهند آمد و تو را پرستش نموده، نام تو را خواهند ستود. تو بزرگ و قادر هستی و معجزه مینمایی؛ تنها تو خدا هستی.»
۳. گروه عظیم چگونه خدا را شبانهروز خدمت میکنند؟
۳ در مکاشفه ۷:۹، ۱۵ به «گروهی عظیم» اشاره میشود که ‹شبانهروز خدا را در معبدش خدمت میکنند.› البته خدا از خادمانش نمیخواهد که وی را بیوقفه ستایش کنند. پس مفهوم این آیه چیست؟ خادمان یَهُوَه در تمام جهان سازماندهی شدهاند. در نتیجه آن دسته از خادمان که در نیمهٔ روشن کرهٔ زمین ساکنند به فعالیت موعظهٔ مشغول هستند. اما با تغییر روز به شب این فعالیت توسط خادمانی انجام میگیرد که در نیمهٔ دیگر زمین به سر میبرند. بدین شکل شاهدان یَهُوَه وی را شبانهروز میستایند. بزودی زمانی خواهد رسید تا «هر که روح دارد» با فریاد یَهُوَه را تمجید کند. ( مزمور ۱۵۰:۶) اما در خلال این مدت هر کدام ما به تنهایی چگونه میتوانیم یَهُوَه را بستاییم؟ با چه مشکلاتی ممکن است روبرو شویم؟ و چه برکاتی در انتظار تمجیدکنندگان خداست؟ برای یافتن جواب بگذارید گزارشی را در مورد یکی از اَسباط اسرائیل به نام جاد بررسی کنیم.
مشکلی در دوران باستان
۴. سِبط جاد با چه مشکلی روبرو بود؟
۴ قبل از ورود اسرائیلیان به سرزمین موعود سِبط جاد تقاضا کرد تا در مراتعی که در شرق اردن واقع است ساکن شود. ( اعداد ۳۲:۱-۵) زندگی در این مراتع مشکلاتی جدّی برای قوم به همراه داشت. اگرچه درّهٔ اردن همچون سدّی طبیعی از طرف غرب قوم را در برابر هجوم دشمنان محافظت میکرد از سمت شرق هیچ گونه حفاظی وجود نداشت. ( یوشَع ۳:۱۳-۱۷) در این رابطه جورج اسمیت در کتاب «جغرافیای سرزمین موعود» ( انگل.) میگوید: «آن سرزمین بسیار مسطح بود و تا فلات عربستان امتداد داشت. در نتیجه ایشان در تمام دوران در برابر چادرنشینانِ گرسنهای که هر ساله برای تصاحب آن چراگاهها میآمدند بیحفاظ بودند.»
۵. یعقوب به نسلِ جاد چه پندی داد؟
۵ سِبط جاد چگونه میتوانست با این مشکلِ پیدرپی مقابله کند؟ قرنها پیش از این جدّشان یعقوب قبل از مرگش چنین پیشگویی کرد: «جاد، گروهی بر وی هجوم خواهند آورد، و او به عقب ایشان هجوم خواهد آورد.» ( پیدایش ۴۹:۱۹) این کلمات در ابتدا به نظر مأیوسکننده میآید. اما به طور ضمنی به جاد گفته شد که باید به متجاوزان حمله کنند. یعقوب جاد را اطمینان داد که اگر به غارتگران حمله کرده و از عقب ایشان را تعقیب کنند با خاری و ذلّت عقب نشینی خواهند کرد.
مشکلات امروزه در راه پرستش
۶، ۷. چه تشابهی مابین موقعیت مسیحیان امروزه و سِبط جاد وجود دارد؟
۶ امروزه مسیحیان در دنیای شیطان متحمّل فشار و بار بسیاری میباشند و همچون سِبط جاد بیحفاظند و هیچ معجزهای این فشار را از روی دوششان بر نمیدارد. ( ایّوب ۱:۱۰-۱۲) بسیاری از ما فشار محیط مدرسه و محیط کار را تحمّل میکنیم و بعضی نیز میباید کودکان خود را در چنین دنیایی بزرگ کنیم. نباید دشواریهای فردی و جسمانی را نیز فراموش کرد. برخی معلول هستند و یا بیماری سختی را متحمّل میباشند و به این طریق «خاری در جسم» دارند. ( ۲قُرِنتیان ۱۲:۷-۱۰) بعضی نیز احساس بیارزشی میکنند. همین طور دوران پیری مانعی است برای مسیحیان سالمند که نمیتوانند یَهُوَه را با نیرو و بنیهٔ گذشته خدمت کنند. — جامعه ۱۲:۱.
۷ پولُس رسول یادآور میشود که «ما را کشتی گرفتن با جسم و خون نیست، بلکه ما . . . علیه فوجهای ارواح شریر در جایهای آسمانی میجنگیم.» ( اَفَسُسیان ۶:۱۲، هزارهٔ نو ) ما پیوسته در معرض تأثیرات مخرّب «روح جهان» قرار داریم، یعنی همان روح سرکش و فاسدی که شیطان و دیوهایش آن را در جهان گسترش میدهند. ( ۱قُرِنتیان ۲:۱۲؛ اَفَسُسیان ۲:۲، ۳) شاید ما هم همچون لوط از فساد انسانهای اطرافمان اندوهگین شویم. ( ۲پِطْرُس ۲:۷) همچنین ممکن است در برابر حملات مستقیم شیطان قرار بگیریم. شیطان همواره با مسحشدگان روی زمین در جنگ است، یعنی «با آنان که احکام خدا را اطاعت میکنند و شهادت عیسی را نگاه میدارند.» ( مکاشفه ۱۲:۱۷، هزارهٔ نو ) «گوسفندان دیگر» عیسی نیز با اذیت و آزار و ممنوعیتها مورد حملهٔ شیطان قرار میگیرند. — یوحنّا ۱۰:۱۶.
آیا میباید تسلیم شد یا که جنگید؟
۸. عکسالعمل ما در برابر حملهٔ شیطان چه باید باشد و چرا؟
۸ عکسالعمل ما در برابر حملهٔ شیطان چه باید باشد؟ همچون سِبط جاد ما نیز باید هماهنگ با هدایت خدایی رابطهمان را با یَهُوَه محکم سازیم. متأسفانه برخی به دلیل فشارهای زندگی در امور روحانی کوتاهی کردهاند. ( متّیٰ ۱۳:۲۰-۲۲) یکی از شاهدان در مورد دلیل اینکه چرا درصد حضور در جماعتش پایین آمده است گفت که برادران بسیار خسته و بشدّت تحت فشار هستند. بدرستی که امروزه مردم دلایل بسیاری برای خستگی دارند. برای همین بآسانی میتوان پرستش خدا را وظیفهای سنگین تلقّی کرد. اما چنین دیدی آیا منطقی و صحیح است؟
۹. حمل یوغ مسیحی چگونه ما را آسایش میبخشد؟
۹ هنگامی که عیسی جمعیت زیادی را که از فشارهای زندگی خسته و درمانده بودند دید چنین گفت: «بیایید نزد من، ای تمامی زحمتکشان و گرانباران، که من به شما آسایش خواهم بخشید.» آیا عیسی گفت آسایش با محدود کردن خدمت به خدا به دست میآید؟ خیر، عیسی گفت: «یوغ مرا بر دوش گیرید و از من تعلیم یابید، زیرا ملایم و افتادهدل هستم، و در جانهای خویش آسایش خواهید یافت.» یوغ تیرک چوبی است که بر گردن چهارپایان برای کشیدن خیش و یا به گردن انسانها برای حمل باری سنگین میگذارند. اما چرا کسی خواستار این باشد که زیر چنین یوغی برود؟ مگر به اندازهٔ کافی ‹گرانبار› نیستیم؟ بلی، اما مفهوم این آیه در زبان یونانی میتواند چنین باشد: «با من به زیر یوغم آیید.» در واقع عیسی از ما میخواهد تا بارمان را بکشد! پس لازم نیست که این کار را با قوّت خودمان انجام دهیم. — متّیٰ ۹:۳۶؛ ۱۱:۲۸، ۲۹، هزارهٔ نو؛ ۲قُرِنتیان ۴:۷.
۱۰. اگر یَهُوَه را بستاییم چه نتایجی به دست خواهیم آورد؟
۱۰ وقتی که زیر یوغ شاگردی مسیح میرویم با شیطان وارد جنگ میشویم. یعقوب ۴:۷ چنین وعده میدهد: «با ابلیس مقاومت کنید تا از شما بگریزد.» البته منظورمان این نیست که مقابله با شیطان امر آسانی است. خدمت به خدا مستلزم سختکوشی است. ( لوقا ۱۳:۲۴) اما کتاب مقدّس در مزمور ۱۲۶:۵ این وعده را میدهد: «آنانی که با اشکها میکارند، با ترنّم [یا شادی] درو خواهند نمود.» بلی، یَهُوَه بسیار قدردان است و ‹جویندگان خود را پاداش› و تمجیدکنندگان خویش را برکت میدهد. — عبرانیان ۱۱:۶.
با موعظهٔ ملکوت خدا را بستایید
۱۱. خدمت موعظه چگونه به ما کمک میکند تا در برابر حملات شیطان از خود دفاع کنیم؟
۱۱ عیسی چنین فرمان داد: «رفته، همهٔ امّتها را شاگرد سازید.» موعظه مهمترین طریقی است که میتوانیم «قربانی تسبیح» را به خدا تقدیم کنیم. ( متّیٰ ۲۸:۱۹؛ عبرانیان ۱۳:۱۵) حیاتی است که «کفش آمادگی برای اعلام انجیلِ صلح را» به پا کنیم، چون که قسمتی از ‹اسلحهٔ کاملی› است که برای مقابله با حملات شیطان استفاده میشود. ( اَفَسُسیان ۶:۱۱-۱۵، هزارهٔ نو ) تمجید خدا در خدمت موعظه بهترین راه برای تقویت ایمانمان است. ( ۲قُرِنتیان ۴:۱۳) این امر به ما کمک میکند تا افکار منفی را از خود دور سازیم. ( فیلِپّیان ۴:۸) همچنین همکاری با همایمانانمان در خدمت موعظه موجب میشود که معاشرتی بناکننده داشته باشیم.
۱۲، ۱۳. شرکت مرتب در موعظه چه فایدهای برای خانوادهها در بر دارد؟ توضیح دهید.
۱۲ خدمت موعظه میتواند فعالیتی مفید برای کل خانواده باشد. نوجوانان میباید یاد گیرند که در تفریحات تعادل داشته باشند. از طرفی والدین نیز نباید کاری کنند که خدمت موعظه برای خانواده امری شاق و پر زحمت گردد. اگر والدین کودکان خود را تعلیم دهند که در موعظه چگونه با مردم صحبت کنند آنها از این فعالیت بیشتر لذّت خواهند برد. حقیقتاً نوجوانان از انجام کاری که یاد گرفتهاند بسیار لذّت میبرند! والدین با داشتن تعادل و تشخیص محدودیتهای فرزندانشان میتوانند این فعالیت را لذّتبخش سازند. — پیدایش ۳۳:۱۳، ۱۴.
۱۳ خانوادهای که دسته جمعی خدا را ستایش میکنند رابطهشان محکمتر میگردد. خواهری را مثال بزنیم که شوهر بیایمانش وی را همراه پنج کودک رها کرده بود. این خواهر برای تأمین نیازهای فرزندانش مجبور بود کار کند. آیا فشار زندگی، این خواهر را از پا در آورده بود و نمیگذاشت تا به امور روحانی خود و کودکانش برسد؟ به هیچ وجه! وی میگوید: «کتاب مقدّس و نشریات مسیحی را مرتب میخواندم و سعی میکردم که به نصایح آن عمل کنم. همین طور مرتباً کودکانم را به جلسات و خدمت موعظه میبردم. حقیقتاً زحماتی که کشیده بودم نتیجه داد زیرا که همهٔ فرزندانم تعمید گرفتهاند.» سهیم شدن در خدمت موعظه به شما نیز میتواند کمک کند تا کودکانتان را «به تأدیب و نصیحت خداوند تربیت نمایید.» — اَفَسُسیان ۶:۴.
۱۴. الف) نوجوانان در مدرسه چگونه میتوانند خدا را تمجید گویند؟ ب) چه چیزی به نوجوانان کمک میکند تا از «از انجیل سرافکنده» نباشند؟
۱۴ ای نوجوانان، اگر در کشوری که زندگی میکنید قانون اجازه میدهد که در بعضی مکانها موعظه شود آیا در مدرسه خدا را ستایش میکنید یا اینکه اجازه میدهید ترس از انسان بر شما غلبه کند؟ ( امثال ۲۹:۲۵) خواهر ۱۳ سالهای از کشور پرتوریکو نوشت: «از موعظه کردن توی مدرسه هیچ وقت خجالت نمیکشم، چون میدانم که حقیقت را به همه یاد میدهم. توی کلاس همیشه دستم را بلند میکنم و آنچه که از کتاب مقدّس یاد گرفتم برای همه تعریف میکنم. معمولاً زنگهای تفریح توی کتابخانه کتاب پرسشهای جوانان را میخوانم.»a آیا یَهُوَه زحمات این خواهر جوان را برکت داد؟ او چنین ادامه میدهد: «بعضی وقتها همکلاسیهایم از من سؤالاتی میکنند و حتی میخواهند که این کتاب را بهشان بدهم.» اگر تا به حال قادر نبودید که در مدرسه به دیگران موعظه کنید شاید لازم باشد که خواست خدا را درک کرده، «آنچه را که خوب و کامل و مورد پسند اوست» با مطالعهٔ مداوم کتاب مقدّس یاد بگیرید. ( رومیان ۱۲:۲، تفس.) اگر مطمئن شوید که آنچه یاد گرفتهاید حقیقت است به هیچ وجه «از انجیل سرافکنده» نخواهید شد. — رومیان ۱:۱۶، هزارهٔ نو.
«دری بزرگ برای خدمت»
۱۵، ۱۶. بعضی از مسیحیان از چه «دری بزرگ برای خدمت مؤثر» عبور کردهاند و چه برکاتی را به دست آوردهاند؟
۱۵ پولُس رسول نوشت: «دری بزرگ برای خدمت مؤثر به رویم گشوده شده» است. ( ۱قُرِنتیان ۱۶:۹، هزارهٔ نو ) آیا موقعیت شما طوری است که بتوانید از دری که برای انجام فعالیتی روحانی به رویتان گشوده شده است عبور کنید؟ شاید بتوانید پیشگام دائم یا کمکی شوید، یعنی مدت ۷۰ یا ۵۰ ساعت را در ماه به موعظه بپردازید. به طور حتم، اعضای جماعت برای خدمت وفادارانهتان از شما بسیار سپاسگزار خواهند بود. اما، پیشگامان به دلیل اینکه مدت بیشتری به خدمت موعظه میپردازند از دیگران برتر نیستند. ایشان باید طرز فکر عیسی را در خود پرورش دهند که گفت: «خدمتکارانی نالایقیم و تنها انجام وظیفه کردهایم.» — لوقا ۱۷:۱۰، هزارهٔ نو.
۱۶ لازمهٔ پیشگامی انضباط، نظم و ترتیب، و ازخودگذشتگی است. اما برکات آن بسیار است. خواهر جوانی به نام تامیکا میگوید: «استفاده کردن از کتاب مقدّس به طور صحیح بهخودیخود برکتی است. وقتی پیشگام هستید مجبورید که از کتاب مقدّس مرتباً استفاده کنید. حالا در موعظهٔ خانه به خانه براحتی میتوانم برای هر صاحبخانه آیهای را بخوانم که مناسبش باشد.» ( ۲تیموتاؤس ۲:۱۵) پیشگامی به نام میکا میگوید: «مشاهدهٔ اینکه حقیقت چگونه زندگی مردم را تغییر میدهد برکت دیگری است که از پیشگامی به دست میآید.» جوان دیگری به نام مَتییو موضوع مشابهی را بیان میکند و میگوید: «شادیای بهتر از این نیست که ببینم کسی حقیقت را میپذیرد.»
۱۷. چگونه یکی از مسیحیان بر احساسات منفی خود نسبت به پیشگامی غلبه یافت؟
۱۷ آیا میتوانید از دری که به خدمت پیشگامی گشوده شده است بگذرید؟ شاید دوست دارید پیشگام شوید ولی چنین صلاحیتی را در خود نمیبینید. خواهر جوانی به نام کِنْیاته چنین اذعان کرد: «هیچ وقت از پیشگامی خوشم نمیآمد. چون فکر میکردم که صلاحیت این کار را ندارم. نمیدانستم که چطوری با مردم صحبت را آغاز کنم و یا چطوری از روی کتاب مقدّس با آنها استدلال کنم.» با وجود این، پیران جماعت پیشگامی باتجربه را موظف ساختن تا به او کمک کند. کِنْیاته میگوید: «همکاری با این خواهر برایم خیلی لذّتبخش بود. به من کمک کرد تا به پیشگامی علاقهمند شوم.» شاید شما هم با کمی تشویق و تعلیم «به پیشگامی علاقهمند» شوید.
۱۸. کسانی که از درِ فعالیت میسیونری عبور میکنند چه برکاتی را نصیب خود میسازند؟
۱۸ پیشگامی میتواند درِ دیگری را به روی شما بگشاید. برای مثال زوجی باصلاحیت میتوانند تعلیم میسیونری ببینند و برای موعظه به کشور دیگری اعزام شوند. لازمهٔ میسیونری پذیرفتن زندگی در کشوری جدید، یادگیری زبان و فرهنگی جدید و عادت کردن به غذایی جدید است. اما این زحمات در مقابل برکاتی که دریافت میکنند بسیار ناچیز است. میسیونری باتجربه به نام میلْدِرِد که در مکزیک خدمت میکند میگوید: «من هیچ وقت از تصمیمی که گرفتم پشیمان نیستم. از کودکی آرزو داشتم که میسیونر باشم.» این خواهر چه برکاتی به دست آورد؟ او چنین تعریف میکند: «در جایی که زندگی میکردم به دشواری میشد با مردم مطالعهٔ کتاب مقدّس را شروع کرد. وقتی که به مکزیک وارد شدم در جا چهار مطالعه را شروع کردم!»
۱۹، ۲۰. کسانی که در بیتئیل خدمت میکنند، یا در ساختمانسازیها شرکت دارند و یا به مدرسهٔ تربیت خادمین میروند چه برکاتی دریافت کردهاند؟
۱۹ کسانی که در بیتئیل خدمت میکنند نیز برکات زیادی را نصیب خود میسازند. برادر جوانی به نام سهوِن که در بیتئیل آلمان خدمت میکند میگوید: «این کار برای من ارزشی ابدی دارد. من میتوانستم مهارتم را در دنیا به کار گیرم. اما این کار مثل این بود که پولم را در بانکی بگذارم که در حال ورشکستگی است.» درست است که لازمهٔ خدمت داوطلبانهٔ بدون دریافت حقوق ازخودگذشتگی است. اما سهوِن میگوید: «وقتی که به خانه میروم میدانم که آنچه که آن روز انجام دادهام برای یَهُوَه بوده است. و این مرا خوشنود میسازد.»
۲۰ برخی از برادران نیز به ساختن بناهای بیتئیلها و سالنهای ملکوت در کشورهای دیگر مشغولند. زوجی که در هشت کشور خدمت کرده بودند میگویند: «بودن با این برادران بسیار لذّتبخش بود. هر وقت مأموریت جدیدی دریافت میکردیم و با آنها وداع میگفتیم دلمان میشکست. هشت مرتبه با ناراحتی از برادران خداحافظی کردیم. با این حال، تجربیات بینظیری به دست آوردیم!» مدرسهٔ تربیت خادمین دری است که میتواند به روی برادران مجرّد گشوده شود. در این مدرسه این برادران طریقهٔ تعلیم و سازماندهی را بخوبی یاد میگیرند. یکی از فارغالتحصیلان این مدرسه نوشت: «نمیدانم با چه زبانی از شما برای مهیا ساختن این مدرسهٔ فوقالعاده تشکر کنم. هیچ سازمانی به این حد برای تعلیم دادن زحمت نمیکشد.»
۲۱. مسیحیان در خدمت به خدا با چه مشکلاتی روبرو هستند؟
۲۱ بدرستی که درِ فعالیتهای بسیاری به رویمان باز است. متأسفانه همهٔ ما قادر نیستیم در بیتئیل و یا کشور دیگری خدمت کنیم. عیسی نیز اظهار کرد که مسیحیان به سبب موقعیتهایشان مقدار ‹ثمرهای› که به بار میآورند با هم تفاوت دارد. ( متّیٰ ۱۳:۲۳) به علّت مشکلات فردی موقعیت بعضی از ما محدود میباشد. با این حال برحسب موقعیت خویش میتوانیم با تمام دل به یَهُوَه خدمت کنیم. اگر چنین کنیم حقیقتاً یَهُوَه را ستایش کردهایم و میتوانیم مطمئن باشیم که خدمتمان مقبول یَهُوَه واقع خواهد شد. خواهری مسن به نام اِتل را که در خانهٔ سالمندان به سر میببرد در نظر بگیریم. وی در آنجا مرتباً به دیگران موعظه میکند و از طریق تلفن نیز شهادت میدهد. این خواهر با وجود محدودیتهایش با دل و جان یَهُوَه را خدمت میکند. — متّیٰ ۲۲:۳۷.
۲۲. الف) به چه طریقهایی میتوانیم خدا را تمجید کنیم؟ ب) چه زمانِ حیرتانگیزی در انتظار ماست؟
۲۲ فراموش نکنید موعظه کردن فقط یکی از راههایی است که میتوانیم یَهُوَه را تمجید کنیم. ما میتوانیم با رفتار و ظاهرمان در محل کار، مدرسه و خانه دل یَهُوَه را شاد سازیم. ( امثال ۲۷:۱۱) امثال ۲۸:۲۰ چنین وعده میدهد: «مرد امین [یا وفادار] برکت بسیار خواهد یافت.» اگر در خدمت به خدا ‹بفراوانی بکاریم› میدانیم که بفراوانی نیز برکت خواهیم یافت. ( ۲قُرِنتیان ۹:۶) اگر چنین کنیم، مطمئناً زمان حیرتانگیزی را خواهیم دید که «هر که روح دارد» یَهُوَه را تمجید میکند، و براستی که یَهُوَه سزاوار ستایش است! — مزمور ۱۵۰:۶.
[پاورقی]
a کتاب پرسشهای جوانان — پاسخهای مفید، چاپ شاهدان یَهُوَه میباشد.
آیا به یاد میآورید؟
• قوم یَهُوَه چگونه وی را «شبانهروز» خدمت میکنند؟
• سِبط جاد با چه مشکلی روبرو بودند، و امروزه مسیحیان چه نکتهای از این موضوع میآموزند؟
• خدمت موعظه چگونه ما را در برابر حملات شیطان محافظت میکند؟
• از چه ‹ درِ بازی› بسیاری عبور کردهاند و چه برکاتی به دست آوردهاند؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
مسیحیان میباید همان گونه که سِبط جاد با غارتگران مبارزه کرد بر ضدّ شیطان بجنگند
[تصاویر در صفحهٔ ۲۸]
خدمت پیشگامی میتواند درِ این فعالیتها را به رویمان باز کند:
۱. خدمت ساختمانسازی
۲. خدمت در بیتئیل
۳. میسیونری