آیا کتاب مقدّس داستان زندگی عیسی را کامل و صحیح توضیح می‌دهد؟‏

کتاب مقدّس محل مرگ عیسی را جُلجُتا می‌خواند.‏ پس آیا می‌توان گفت که عیسی کشته نشد و از مهلکه جان سالم به در برد؟‏ آیا عیسی با زنی به نام مریم مَجْدَلیّه ازدواج کرد و صاحب فرزندانی شد؟‏ آیا او مرتاض بود و خود را از شادی و لذّات زندگی محروم می‌ساخت؟‏ آیا تعالیم او از آنچه در کتاب مقدّس می‌یابیم متفاوت است؟‏

چنین اندیشه‌ها و نظراتی در سال‌های اخیر در میان مردم رواج پیدا کرده و جزوی از فیلم‌ها و داستان‌های محبوب مردم شده است.‏ در کنار این داستان‌های خیالی،‏ بسیاری از کتاب‌ها و مقالات توجه مردم را به نوشته‌های ابوکریفا جلب کرده‌اند؛‏ نوشته‌هایی از قرون دوّم و سوّم میلادی که به اطلاعاتی در مورد عیسی اشاره دارد که به ادعای برخی از اناجیل حذف شده است.‏ آیا چنین اطلاعاتی معتبر است؟‏ آیا می‌توانیم با اطمینان بگوییم که کتاب مقدّس داستان زندگی عیسی را کامل و صحیح نقل کرده است؟‏

برای پاسخ به این سؤال سه نکتهٔ اصلی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.‏ اوّل این که باید پی ببریم چه کسانی گزارشات اناجیل را به رشتهٔ تحریر در آورده‌اند و در چه زمانی این اطلاعات نوشته شده است.‏ دوّم این که باید بدانیم چه کسی تمامی کتب کتاب مقدّس را جمع‌آوری کرده و چگونه این جمع‌آوری صورت گرفته است.‏ سوّم این که باید اطلاعاتی در مورد نوشته‌های ابوکریفا داشته باشیم تا بتوانیم اختلاف آن را با کتاب مقدّس تشخیص دهیم.‏a

چه کسانی بخش یونانی کتاب مقدّس را به نگارش در آوردند و در چه زمان؟‏

بر طبق اطلاعات برخی منابع،‏ انجیل متّیٰ هشت سال پس از مرگ عیسی در حدود سال ۴۱ میلادی به قلم آورده شد.‏ در حالی که بسیاری از محققان بر این عقیده‌اند که این کتاب سال‌ها بعد نوشته شده است.‏ اما همه در این مورد توافق نظر دارند که کل کتاب‌های بخش یونانی کتاب مقدّس در قرن اوّل میلادی به نگارش در آمده است.‏

بسیاری که در آن زمان شاهد عینی زندگی،‏ مرگ و رستاخیز عیسی بودند و می‌توانستند گزارشات اناجیل را تصدیق کنند.‏ آنان همچنین به راحتی می‌توانستند هر گونه نادرستی در این گزارشات را تشخیص دهند.‏ پروفسور بروس چنین نتیجه‌گیری کرد:‏ «نکتهٔ مهم آن است که رسولان بر پایه اطلاعات و دانش شنوندگانشان سخنان خود را تنظیم می‌کردند.‏ این رسولان نه تنها گفتند:‏ ‹خود شاهد این امور هستیم،‏› بلکه همچنین رو به شنوندگانش گفتند:‏ ‹همان طور که خود می‌دانید.‏› (‏اَعمال ۲:‏۲۲‏)‏.‏»‏

چه کسانی نگارندگان بخش یونانی کتاب مقدّس بودند؟‏ آنان برخی از ۱۲ رسول عیسی و نویسندگان دیگری همچون یعقوب،‏ یهودا و احتمالاً مَرقُس بودند؛‏ کسانی که در پَنْطیکاست ۳۳ میلادی هنگام تشکیل جماعت مسیحی در آنجا حضور داشتند.‏ بعدها پولُس نیز به جمع نویسندگان کتاب مقدّس پیوست.‏ تمامی این نویسندگان و هیئت اداره‌کنندهٔ مسیحیان در قرن اوّل میلادی متشکل از رسولان و پیران اورشلیم با یکدیگر همکاری نزدیکی داشتند.‏ —‏ اَعمال ۱۵:‏۲،‏ ۶،‏ ۱۲-‏۱۴،‏ ۲۲؛‏ غَلاطیان ۲:‏۷-‏۱۰‏.‏

عیسی به پیروانش فرمان داد که به فعالیت موعظه و تعلیم به مردم ادامه دهند؛‏ فعالیتی که او بنیان‌گذار آن بود.‏ (‏متّیٰ ۲۸:‏۱۹،‏ ۲۰‏)‏ او حتی گفت:‏ «آنکه شما را شنود،‏ مرا شنیده.‏» (‏لوقا ۱۰:‏۱۶‏)‏ به علاوه،‏ او به پیروانش وعده داد که روح مقدّس خدا یا نیروی فعال خدا به آنان قدرت می‌بخشد تا این فعالیت را ادامه دهند.‏ برکات و موهباتی که رسولان و همکاران نزدیکشان از آن برخوردار شدند گواه روشنی بر حمایت روح مقدّس خدا از فعالیتشان بود.‏ بنابراین زمانی که مسیحیان قرن اوّل از طرف رسولان و همکاران نزدیکشان نوشته‌هایی را دریافت کردند آن را به عنوان کلام خدا پذیرفتند و به صحّت و اعتبار آن اطمینان داشتند.‏

برخی از نویسندگان کتاب مقدّس اختیار و صلاحیت نویسندگان دیگر را که تحت الهام الهی بخش‌هایی از کتاب مقدّس را به قلم آورده‌اند تصدیق کرده‌اند.‏ برای نمونه،‏ پِطْرُس رسول به نامه‌های پولُس اشاره نمود و آن را در ردیف «سایر کتب» کتاب مقدّس خواند.‏ (‏۲پِطْرُس ۳:‏۱۵،‏ ۱۶‏)‏ پولُس خود بر این امر تأیید کرد که رسولان و سایر پیام‌آوران مسیحی از خدا الهام گرفته‌اند.‏ —‏ اَفَسُسیان ۳:‏۵‏.‏

بنابراین گزارشات اناجیل خود گواهی محکم بر صحّت و اعتبار کلام خداست.‏ این گزارشات افسانه و حکایت نیستند،‏ بلکه گزارشاتی دقیقاً ثبت شده بر اساس شواهد عینی‌اند؛‏ گزارشاتی که به دست مردانی نوشته شده است که از روح مقدّس خدا الهام گرفته‌اند.‏

چه کسی کتب کتاب مقدّس را انتخاب و جمع‌آوری کرده است؟‏

برخی از مؤلفان و نویسندگان ادعا کرده‌اند که قرن‌ها پس از نگارش مجموعهٔ کتب یونانی کتاب مقدّس،‏ رهبران کلیسا آن را انتخاب و جمع‌آوری کرده‌اند؛‏ کلیسایی که تحت رهبری امپراتور کنستانتین به قدرت رسیده بود.‏

برای نمونه،‏ به گفتهٔ پروفسوری در رشتهٔ تاریخ کلیسا به نام اوسکار اسکارسونه توجه کنید:‏ «این تصمیم که چه کتبی جزو عهد جدید [کتب یونانی] باشد یا نباشد،‏ از سوی هیچ کلیسا یا هیچ شخص دیگری گرفته نشده بود.‏ .‏ .‏ .‏ در حقیقت کلیسایی که بعدها قدرت خود را بر مردم اِعمال کرد تعیین نکرد که چه کتبی جزو کلام خداست،‏ بلکه مسیحیانی که به دلیل ایمانشان مورد آزار و اذیت قرار گرفته بودند.‏» پروفسور اسکارسونه در ادامه می‌گوید:‏ «ملاک تصمیم‌گیری در این خصوص روشن و منطقی بود.‏ مسیحیان قرن اوّل معتقد بودند که کتب یونانی به دست رسولان و همکارانشان به قلم آمده است.‏ بنابراین نامه‌ها،‏ نوشته‌ها و ‹اناجیل› دیگری که بعدها به نگارش در آمد جزوی از کتاب مقدّس به حساب نمی‌آمد.‏ .‏ .‏ .‏ مرحلهٔ انتخاب و گردآوری عهد جدید صدها سال پیش از کنستانتین و به قدرت رسیدن کلیسا انجام شده بود.‏»‏

کن بردینگ پرفسوری که حوزهٔ مطالعاتی‌اش کتب یونانی کتاب مقدّس است در خصوص جمع‌آوری تدریجی کلام خدا چنین اظهار داشت:‏ «کلیسا در انتخاب کتب بخش یونانی کتاب مقدّس هیچ نقشی نداشت.‏ بهتر این بود کلیسا کتبی را که مسیحیان همیشه از الهام خدا می‌دانستند،‏ به عنوان کلام خدا می‌پذیرفت.‏»‏

آیا در قرن اوّل مسیحیانِ متواضع کتب یونانی کتاب مقدّس را انتخاب و جمع‌آوری کردند؟‏ کتاب مقدّس به نکته‌ای بس مهم در این خصوص اشاره دارد که نقش بسزایی در انتخاب و جمع‌آوری این کتب داشته است.‏

بر اساس کتاب مقدّس یکی از عطایای روح مقدّس خدا که در دهه‌های اوّلیه تشکیل جماعت مسیحی به برخی از مسیحیان بخشیده شد قدرت تشخیص بود.‏ آنان به کمک روح مقدّس خدا می‌توانستند ‹تشخیص دهند چه عطایی از جانب روح خداست و چه عطایی از جانب او نیست.‏› (‏۱قُرِنتیان ۱۲:‏۴،‏ ۱۰‏،‏ تفس‏)‏ از این رو،‏ آن مسیحیان می‌توانستند تشخیص دهند چه گفته‌هایی از الهام خداست و چه گفته‌هایی از الهام خدا نیست.‏ همان طور که در قرن اوّل مسیحیان بر این باور بودند که کتب بخش یونانی کتاب مقدّس از الهام خداست،‏ امروزه ما نیز می‌توانیم به این امر اطمینان داشته باشیم.‏

پس کتب کتاب مقدّس تحت راهنمایی روح مقدّس خدا در قرن اوّل میلادی انتخاب و جمع‌آوری شد.‏ در انتهای قرن دوّم،‏ برخی از نویسندگان در مورد صحّت و اعتبار کتب کتاب مقدّس نظراتی ابراز داشتند.‏ اما آنان خود این کتب را انتخاب و جمع‌آوری نکرده بودند؛‏ آنان تأیید کردند که نمایندگان خدا با الهام از او این کتب را به قلم آورده‌اند.‏

دست‌نوشته‌های قدیمی نیز دلایل قانع‌کننده و محکمی در خصوص صحّت کتب کتاب مقدّس که امروزه مورد قبول عموم است ارائه می‌دهد.‏ اکنون بیش از ۵۰۰۰ نسخه از دست‌نوشته‌های بخش یونانی کتاب مقدّس به زبان اصلی در دست است.‏ تاریخ آن به قرون اوّل تا سوّم میلادی بر می‌گردد.‏ از آنجایی که این دست‌نوشته‌ها در قرون اوّل میلادی از صحّت و اعتبار برخوردار بود از آن نسخه‌برداری شد و به صورت گسترده‌ای پخش گردید.‏ اما در مورد نوشته‌های ابوکریفا چنین نبوده است.‏

محتوای کتب یونانی کتاب مقدّس خود مهم‌ترین گواه بر صحّت و اعتبار آن است.‏ این بخش با «تعلیم صحیح» سایر بخش‌های کتاب مقدّس هماهنگ است.‏ (‏۲تیموتاؤس ۱:‏۱۳‏،‏ ه‍ن‏)‏ نوشته‌های یونانی،‏ خوانندگان را ترغیب می‌کند که به یَهُوَه عشق ورزند و او را پرستش و خدمت کنند.‏ همچنین به آنان هشدار می‌دهد که از خرافات،‏ ارتباط با شیاطین و پرستش مخلوقات دوری کنند.‏ این نوشته‌ها از نظر تاریخی درست و دقیق‌اند و پیشگویی‌های صحیحی را نیز در بر دارند.‏ تمامی کتب یونانی کتاب مقدّس چنین ویژگی و مشخصه‌ای دارند.‏ آیا می‌توان در خصوص نوشته‌های ابوکریفا نیز چنین گفت؟‏

چه تفاوتی در نوشته‌های ابوکریفا مشهود است؟‏

بین نوشته‌های ابوکریفا و کتب یونانی کتاب مقدّس تفاوت فاحشی وجود دارد.‏ مدت زمانی طولانی پس از نگارش کتب یونانی و از نیمهٔ قرن دوّم میلادی کتاب‌های ابوکریفا به نگارش در آمدند.‏ این کتاب‌ها از عیسی و مسیحیت تصویری را که با کتاب مقدّس مغایرست نشان می‌دهد.‏

برای نمونه،‏ انجیل ابوکریفایی توماس گفته‌هایی عجیب و غیرعادی را به عیسی نسبت می‌دهد.‏ مثلاً عیسی مریم را به مردی تبدیل می‌کند تا بتواند به حکومت خدا در آسمان راه یابد.‏ انجیل کودکی نوشتهٔ توماس عیسی را کودکی بد خلق توصیف می‌کند.‏ همچنین نشان می‌دهد که عیسی در کودکی عمداً سبب مرگ کودکی دیگر شده است.‏ ابوکریفای اَعمال پولُس و اَعمال پِطْرُس بر این تأکید دارند که باید از هر گونه رابطهٔ جنسی دوری گزید.‏ حتی در این کتاب‌ها آمده است که رسولان زنان را به جدایی از همسرشان ترغیب می‌کنند.‏ انجیل یهودا نشان می‌دهد هنگامی که شاگردان عیسی برای غذا به خدا دعا و شکرگزاری می‌کردند عیسی به آنان می‌خندید.‏ این نظرات و خیالات با تعالیم کتب یونانی کتاب مقدّس هماهنگ نیست.‏ —‏ مَرقُس ۱۴:‏۲۲؛‏ ۱قُرِنتیان ۷:‏۳-‏۵؛‏ غَلاطیان ۳:‏۲۸؛‏ عبرانیان ۷:‏۲۶‏.‏

بسیاری از نوشته‌های ابوکریفایی بازتابی از اعتقادات گنوستیس‌ها است.‏ آنان یَهُوَه آفریدگار عالَم را خدای خوب نمی‌پنداشتند و بر این اعتقاد بودند که رستاخیز را نباید واقعی شمارد.‏ همچنین هر آنچه که مادی است،‏ شریر و بد است و شیطان بانی ازدواج و زاد و ولدست.‏

شماری از کتاب‌های ابوکریفایی نام شخصیت‌های کتاب مقدّس را به غلط بر خود دارد.‏ آیا برخی مخفیانه این کتاب‌ها را از کتاب مقدّس حذف کرده‌اند؟‏ کارشناسی در رشتهٔ ابوکریفا به نام جیمز چنین گفت:‏ «این ممکن نیست.‏ هیچ کس این کتاب‌ها را از عهد جدید حذف نکرده است.‏ بلکه این کتاب‌ها چنان با متون عهد جدید ناهماهنگ بوده‌اند که نمی‌توان آن را جزو این مجموعه به حساب آورد.‏»‏

هشدارهای نویسندگان کتاب مقدّس در خصوص ارتداد

در کتب یونانی کتاب مقدّس در خصوص ارتداد قریب‌الوقوع که جماعت مسیحی را به فساد و تباهی می‌کشد هشدارهایی داده شده است.‏ در حقیقت ارتداد در قرن اوّل میلادی آغاز شد اما رسولان مانع گسترش آن بودند.‏ (‏اَعمال ۲۰:‏۳۰؛‏ ۲تَسّالونیکیان ۲:‏۳،‏ ۶،‏ ۷؛‏ ۱تیموتاؤس ۴:‏۱-‏۳؛‏ ۲پِطْرُس ۲:‏۱؛‏ ۱یوحنّا ۲:‏۱۸،‏ ۱۹؛‏ ۴:‏۱-‏۳‏)‏ این هشدارها آشکار می‌سازد که نوشته‌هایی که پس از مرگ رسولان گسترش یافت با تعالیم عیسی مغایرت دارد.‏

فرض کنیم که چنین نوشته‌هایی در نظر برخی از محققان و تاریخ‌نگاران قدیمی و پرارزش باشد.‏ اما این مثال را در نظر گیرید.‏ محققانی با استفاده از شایعات مجلّات و نشریات فرقه‌های مذهبی افراطی که برای ۱۷۰۰ سال در گاو صندوقی نگهداری شده است نوشته‌های مشکوکی را جمع‌آوری می‌کنند و آن را به چاپ می‌رسانند.‏ آیا گذشت زمان به این نوشته‌ها صحّت و اعتبار می‌بخشد؟‏ آیا قدیمی بودن این نوشته‌ها دروغ‌ها و یاوه‌گویی‌های آن را به حقیقت تبدیل می‌کند؟‏

خیر.‏ در مورد کتاب‌های ابوکریفا نیز چنین است.‏ در این کتاب‌ها آمده است که عیسی با مریم مَجْدَلیّه ازدواج کرد و اظهارات و گفته‌های عجیب و غریب دیگری.‏ در حالی که منبع قابل اعتمادی در دست است چرا باید به چنین منابعی اطمینان کرد؟‏ یَهُوَه خدا مطالبی را در مورد زندگی عیسی در کتاب مقدّس به نگارش در آورده است؛‏ مطالبی که می‌توان بر آن تکیه کرد.‏

‏[پاورقی]‏

‏[دیاگرام/​تصاویر در صفحهٔ ۲۶]‏

‏(‏برای دیدن شکل صحیح به نشریه رجوع شود)‏

۲ ق.‏م.‏ ۳۳ م.‏ ۴۱ ۹۸ ۱۳۰ ۳۰۰

‏[سطر اعتبار]‏

Image Collection Kenneth Garrett/National Geographic

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۸]‏

پولُس رسول معجزاتی کرد و حتی انسانی را رستاخیز داد.‏ این امر گواهی محکم بر آن بود که روح خدا پشتیبان اوست و در نگارش کلام خدا به او کمک کرده است.‏