ای والدین، ای فرزندان، مهربانانه با هم گفتگو کنید
«هرکس باید در شنیدنْ تند باشد، در گفتنْ کُند و در خشمْ آهسته!»—یعقو ۱:۱۹.
سؤالات مرور:
چرا مهم است که برای گفتگو وقت بگذاریم؟
والدین چگونه میتوانند پند یعقوب ۱:۱۹ را به کار گیرند؟
فرزندان چگونه میتوانند پند یعقوب ۱:۱۹ را به کار گیرند؟
۱، ۲. والدین و فرزندان عموماً چه احساسی نسبت به هم دارند ولی برخی اوقات با چه مشکلی مواجه میباشند؟
در ایالات متحدهٔ آمریکا از صدها فرزند چنین سؤال شد: «اگر بدانی که فردا والدینت میمیرند، دوست داشتی قبل از مرگشان به آنان چه بگویی؟» ۹۵ درصد آنان به جای آن که به مشکلات یا اختلافاتشان با والدین اشاره کنند اغلب دوست داشتند به والدینشان بگویند: «مرا ببخشید» و «من شما را خیلی دوست دارم.»—کتاب فقط والدین بخوانند، نوشتهٔ شانتی فلدهان و لیسا رایس.
۲ فرزندان عموماً والدینشان را دوست دارند و والدین نیز فرزندانشان را، به خصوص در خانوادهٔ مسیحی. والدین و فرزندان از ته دل مایلند رابطهٔ صمیمی با یکدیگر داشته باشند ولی گفتگو با هم گاهی دشوار میشود. به چه دلیل؟ چه باعث میشود که گفتگوی برخی موضوعات بین والدین و فرزندان دشوار باشد؟ چه موانعی سد راه گفتگوی خوب میشود؟ و چگونه میتوان بر آن موانع چیره شد؟
برای گفتگو ‹زمان را بخرید›
۳. الف) چرا گفتگوی خوب برای بسیاری از خانوادهها دشوار است؟ ب) چرا در دوران باستان برای خانوادههای اسرائیلی گذراندن وقت با هم کاری دشوار نبود؟
۳ برای بسیاری از خانوادهها دشوار است که وقت کافی برای گفتگوی مفید و سازنده داشته باشند. البته در دوران باستان چنین نبود. موسی به پدران اسرائیلی گفت: «[سخنان خدا] را به پسرانت به دقت تعلیم نما، و حین نشستنت در خانه، و رفتنت به راه، و وقت خوابیدن و برخاستنت از آنها گفتگو نما.» (تث ۶:۶، ۷) در آن روزگار فرزندان، روز را با مادرشان در خانه یا با پدرشان در مزرعه یا محل کارش میگذراندند. پس آنان وقت بسیاری برای گفتگو با هم داشتند. از این رو، والدین قادر بودند به نیازها، آرزوها و شخصیت فرزندانشان پی ببرند. همچنین فرزندان وقت کافی برای شناختن والدینشان داشتند.
۴. چرا امروزه گفتگو در بسیاری از خانوادهها دشوار است؟
۴ امروزه زندگی بسیار تغییر کرده است. حتی در برخی از کشورها مرسوم است که کودکان را در دوسالگی به مهد کودک بفرستند. بسیاری از والدین دور از خانه به کار مشغولند و وقتی که در خانه با فرزندانشان میباشند، کامپیوتر، تلویزیون و دیگر وسایل الکترونیکی مانعی سد راه گفتگوی آنان است. در بسیاری از خانوادهها، والدین و فرزندان اغلب در کنار هم نیستند و همدیگر را به خوبی نمیشناسند. معمولاً بین آنان هیچ گفتگوی مفیدی نیست.
۵، ۶. چگونه برخی از والدین توانستهاند ‹زمان را بخرند› تا وقت بیشتری با فرزندانشان بگذرانند؟
۵ کتاب مقدّس ما را تشویق میکند ‹زمان را بخریم› یعنی از کارهای دیگر خود برای امور مهم بزنیم. بدین شکل قادر خواهیم بود با خانواده وقت بگذرانیم. (اِفِسُسیان ۵:۱۵، ۱۶ از عهد جدید بر اساس کتاب مقدّس اورشلیم خوانده شود.a) برخی از خانوادهها به توافق رسیدهاند که تماشای تلویزیون یا استفاده از کامپیوتر را محدود سازند. برخی نیز میکوشند حداقل یک بار در روز با هم غذا بخورند. به علاوه، پرستش خانوادگی موقعیتی عالی است تا والدین و فرزندان به یکدیگر نزدیک شوند و به گفتگوی امور روحانی در جوّی گرم بپردازند. البته گفتگو در پرستش خانوادگی آغازی خوب است، ولی کافی نیست. پس لازم است که والدین هر روز با فرزندانشان گفتگو کنند. برای مثال، قبل از آن که فرزندانتان به مدرسه روند، سخنی تشویقکننده به آنان گویید، آیهٔ روز را با آنان بررسی کنید یا با آنان دعا کنید. بدین شکل در روزِ فرزندتان تأثیری بسزا میگذارید.
۶ برخی از والدین قادر بودهاند تغییری در روش زندگی خود دهند تا وقت بیشتری با فرزندانشان بگذرانند. برای مثال، لالهb که مادر دو فرزند کوچک است کار تماموقت خود را به این دلیل رها کرد. او میگوید: «هر روز صبح با عجله آماده میشدیم تا من به سر کار روم و آنان به مدرسه. وقتی شبها به خانه برمیگشتم دایهٔ فرزندانم آنان را خوابانده بود. با رها کردن شغلم درآمدی کمتر دارم، ولی الآن از افکار و مشکلات فرزندانم آگاهم چون وقت دارم به دعاهای آنان گوش دهم، راهنمایی و تشویقشان کنم و تعلیمشان دهم.»
«در شنیدنْ تند» باشید
۷. والدین و فرزندان چه شکایت مشابهی از یکدیگر دارند؟
۷ مؤلفان کتاب فقط والدین بخوانند بعد از مصاحبه با فرزندان به مانعی دیگر سد راه گفتگو پی بردند. آنان میگویند: «اولین شکایت فرزندان از والدین این بود که ‹آنان به حرفشان گوش نمیدهند.›» البته والدین نیز همین شکایت را از فرزندانشان دارند. پس برای آن که راه گفتگو بین والدین و فرزندان باز باشد باید به دقت به یکدیگر گوش دهند.—یعقوب ۱:۱۹ خوانده شود.
۸. والدین چگونه میتوانند به فرزندانشان گوش دهند؟
۸ ای والدین! آیا حقیقتاً به فرزندانتان گوش میدهید؟ شاید هنگامی که خستهاید این کار برایتان دشوار باشد یا این که فکر کنید سخن فرزندتان کماهمیت است. ولی آنچه به نظر شما کماهمیت است ممکن است برای فرزندتان بسیار مهم باشد. «در شنیدنْ تند» بودن بدین مفهوم است که نه تنها به سخن فرزندتان بلکه به نحوهٔ سخنش نیز توجه کنید. احساس فرزندتان در لحن سخن و حرکات او نمایان میشود. سؤال کردن نیز بسیار مؤثر است. در کتاب مقدّس آمده است: «افکار شخص مانند آب در ته چاه است و شخص دانا آن را بیرون میکشد.» (امث ۲۰:۵، مژده برای عصر جدید) برای بیرون کشیدن افکار و احساسات فرزندتان به ویژه در مورد موضوعات حساس به بینش و درایت نیاز دارید.
۹. چرا لازم است که فرزندان به والدینشان گوش دهند؟
۹ ای فرزندان! آیا از والدینتان اطاعت میکنید؟ کلام خدا به شما فرزندان میگوید: «نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو.» (امث ۱:۸، ترجمهٔ تفسیری) به یاد داشته باشید که والدینتان شما را دوست دارند و خوبی شما را میخواهند. پس عاقلانه است که به حرفشان گوش دهید و از آنان اطاعت کنید. (افس ۶:۱) اگر به یاد داشته باشید که والدینتان دوستتان دارند و با آنان خوب گفتگو کنید، اطاعت کردن آسان میشود. پس احساستان را در مورد موضوعات مختلف به والدینتان بگویید. این کار باعث میشود که شما را درک کنند. البته شما هم باید بکوشید که آنان را درک کنید.
۱۰. از گزارش کتاب مقدّس در مورد رَحُبْعام چه میآموزیم؟
۱۰ آیا تا به حال به توصیهٔ همسالانت گوش دادهای؟ شاید توصیهٔ آنان به نظر خوب آید ولی اصلاً مفید نباشد. حتی ممکن است به ضررت تمام شود. اکثر کودکان و نوجوانان به دلیل نداشتن حکمت و تجربهٔ کافی نمیتوانند به عواقب برخی از کارها پی ببرند. ماجرای رَحُبْعام، پسر سلیمان پادشاه را به یاد آور. وقتی که او پادشاه اسرائیل شد عاقلانه بود که به توصیهٔ ریشسفیدان عمل کند. ولی او ترجیح داد که به توصیهٔ احمقانهٔ جوانانی گوش دهد که با آنان بزرگ شده بود. در نتیجه، حمایت اکثر تابعین خود را از دست داد. (۱پاد ۱۲:۱-۱۷) پس به جای نمونه گرفتن از رَحُبْعام بکوش تا با والدینت گفتگو کنی. افکارت را با والدینت در میان بگذار. از توصیهٔ آنان فایده ببر و حکمت آنان را بیاموز.—امث ۱۳:۲۰.
۱۱. فرزندی که والدینش مانع گفتگوی وی میشوند اغلب چه میکند؟
۱۱ ای والدین! اگر نمیخواهید که فرزندتان برای گرفتن توصیه نزد همسالانش برود، رفتاری داشته باشید که نزد شما آید و به راحتی با شما گفتگو کند. خواهری نوجوان نوشت: «همین که اسم پسری را به زبان میآورم، والدینم سریع جبهه میگیرند. این باعث میشود که نتوانم به راحتی با آنان گفتگو کنم.» خواهری دیگر نوشت: «خیلی از نوجوانان دوست دارند که از والدینشان توصیه بگیرند ولی اگر والدین حرفهای آنان را جدّی نگیرند، میروند سراغ کسانی که به حرفشان گوش دهند، حتی سراغ آنانی که تجربهٔ کمتری دارند.» اگر شما دلسوزانه به هر سخن فرزندتان گوش دهید، به راحتی با شما گفتگو خواهند کرد و توصیهتان را خواهند پذیرفت.
«در گفتنْ کُند» باشید
۱۲. واکنش والدین چگونه ممکن است سدّی در راه گفتگو با فرزند باشد؟
۱۲ وقتی والدین، نسبت به سخنان فرزندشان واکنشی احساسی یا منفی داشته باشند، مانعی دیگر سد راه گفتگو قرار میدهند. طبیعی است که والدین مسیحی بخواهند فرزندانشان را از خطرات «روزهای آخر» این دنیا محافظت کنند. (۲تیمو ۳:۱-۵) اما فرزندان ممکن است این محافظت را دستوپاگیر بدانند.
۱۳. چرا والدین باید مواظب باشند عقیدهٔ خود را سریع بیان نکنند؟
۱۳ والدین باید مواظب باشند عقیدهٔ خود را سریع بیان نکنند. البته وقتی فرزندتان موضوعی نگرانکننده را بیان کند خاموش بودن آسان نیست. با این حال، بسیار اهمیت دارد که قبل از هر چیز به فرزندتان به خوبی گوش دهید. سلیمان، پادشاه حکیم چنین نوشت: «هر که سخنی را قبل از شنیدنش جواب دهد برای وی حماقت و عار میباشد.» (امث ۱۸:۱۳) اگر آرامش خود را حفظ کنید و گوش دهید، مانع سخن فرزندتان نمیشوید. برای کمک به فرزندتان لازم است که به تمام جوانب پی ببرید. شاید در پس ‹سخنان بیهوده› دلی آشفته وجود داشته باشد. (ایو ۶:۱-۳) ای والدین مهربان! از گوشهای خود برای درک و از زبان خود برای شفا استفاده کنید.
۱۴. چرا فرزندان باید در گفتن کُند باشند؟
۱۴ ای فرزندان! شما نیز لازم است که «در گفتن کُند» باشید و سریع گفتهٔ والدینتان را رد نکنید چون خدا مسئولیت نگهداری شما را به آنان سپرده است. (امث ۲۲:۶) شاید آنان موقعیتی مشابه را در زندگی تجربه کرده باشند. به علاوه، آنان از اشتباهات خود در نوجوانی پشیمانند و صمیمانه میخواهند از شما محافظت کنند. پس به یاد داشته باشید که والدینتان دوست شما هستند نه دشمنتان. آنان میخواهند به شما کمک کنند نه آن که شما را برنجانند. (امثال ۱:۵ از هزارهٔ نو خوانده شود.) مطابق با پند کتاب مقدّس ‹پدر و مادر خود را گرامی دارید› و نشان دهید که آنان را دوست دارید، همان طور که آنان شما را دوست دارند. این کار باعث میشود که «تعلیم و تربیت» شما در راه یَهُوَه برایشان آسان شود.—افس ۶:۲، ۴.
«در خشمْ آهسته» باشید
۱۵. چگونه میتوانیم از عصبانیت جلوگیری کنیم و با عزیزانمان صبور باشیم؟
۱۵ ما همیشه با عزیزانمان صبور نیستیم. پولُس رسول «به مقدّسان و برادران وفادار در مسیح که در شهر کولُسی» بودند چنین نوشت: «ای شوهران، زنان خود را محبت کنید و به آنان تندی روا مدارید. . . . ای پدران، فرزندان خویش را تلخکام مسازید، مبادا دلسرد شوند.» (کول ۱:۱، ۲؛ ۳:۱۹، ۲۱) پولُس همچنین اِفِسُسیان را چنین ترغیب کرد: «هر گونه تلخی، خشم، عصبانیت، فریاد [و] ناسزاگویی . . . را از خود دور کنید.» (افس ۴:۳۱) پروراندن اجزای ثمرهٔ روح از قبیل صبر، ملایمت و خویشتنداری به ما کمک میکند آرامش خود را حتی تحت فشار حفظ کنیم.—غلا ۵:۲۲، ۲۳.
۱۶. عیسی چگونه شاگردانش را اصلاح کرد و چرا این موضوع قابل توجه است؟
۱۶ الگوی عیسی را در نظر گیرید. تصوّر کنید عیسی در آخرین شام با رسولانش چقدر تحت فشار بود! او به خوبی میدانست که چند ساعت بعد مرگی دردناک و عذابآور در انتظارش است. تقدّس نام پدرش و نجات خانوادهٔ بشری به وفاداری او تا پای مرگ بستگی داشت. طی آن شام بود که «جدالی [میان رسولان] درگرفت در این باره که کدام یک از ایشان بزرگتر است.» با این حال، عیسی با رسولانش تند برخورد نکرد و با خشونت سخن نگفت بلکه با ملایمت و آرامی استدلال کرد و گفت که در سختیها همچنان در کنارش ماندهاند. همچنین عیسی اشاره کرد که شیطان قصد دارد آنان را همچون گندم غربال کند. با این حال، با سخنانش نشان داد به آنان اعتماد دارد و حتی در آن شب با آنان عهد بست.—لو ۲۲:۲۴-۳۲.
۱۷. فرزندان چگونه میتوانند آرامش خود را حفظ کنند؟
۱۷ فرزندان نیز لازم است آرامش خود را حفظ کنند. آنان با پا گذاشتن به سن نوجوانی احساس میکنند که راهنمایی والدینشان به معنی بیاعتمادی به آنهاست. ای فرزندان! فراموش نکنید که نگرانی پدر و مادرتان به دلیل محبتشان به شماست. اگر با آرامی به والدینتان گوش دهید و با آنها همکاری کنید، اعتمادشان را کسب و به تدریج ثابت خواهید کرد که مسئولیتپذیر هستید. این کار سبب میشود که در برخی از جوانب زندگی آزادیهایی کسب کنید. خویشتنداری کلید موفقیت است چنان که در مثلی حکیمانه آمده است: «آدم نادان خشم خود را فوری بروز میدهد، اما شخص دانا جلو خشم خود را میگیرد.»—امث ۲۹:۱۱، ترجمهٔ تفسیری.
۱۸. محبت چگونه به گفتگوی خوب میانجامد؟
۱۸ ای والدین و فرزندان عزیز! اگر گفتگو و تبادل افکار در خانوادهتان هنوز دشوار است، دلسرد نشوید. به تلاش خود ادامه دهید و همواره توصیههای کلام خدا را به کار گیرید. (۳یو ۴) در دنیای جدید همهٔ ما کامل خواهیم بود و در گفتگو و تبادل افکار مشکل نخواهیم داشت. اما اکنون اشتباهاتی در رفتار و گفتار از همهٔ ما سر میزند که از آن پشیمان میشویم. پس سریع عذرخواهی کنید و یکدیگر را ببخشید. همچنین «در محبت متحد» گردید. (کول ۲:۲) محبت قدرت هر کاری را دارد چون «محبت بردبار و مهربان است؛ . . . به آسانی خشمگین نمیشود و کینه به دل نمیگیرد؛ . . . محبت با همه چیز مدارا میکند، همواره ایمان دارد، همیشه امیدوار است و در همه حال پایداری میکند.» (۱قر ۱۳:۴-۷) پس همواره بر محبت خود بیفزایید تا گفتگویتان بهبود یابد. بدین شکل هم شادی خواهید یافت و هم یَهُوَه خدا را جلال خواهید داد.
[پاورقیها]
a اِفِسُسیان ۵:۱۵، ۱۶ (اورشـ): «بدین سان، سخت مراقب باشید که رفتارتان نه چون نابخردان، بلکه چون حکیمانی باشد [«که زمان را باز میخرند،» پاورقی]؛ زیرا زمانهای ما بد است.»
b نام تغییر کرده است.
[تصویر در صفحهٔ ۱۹]
[تصویر در صفحهٔ ۲۰]
اجازه ندهید فعالیتهای فردی مانع گفتگو در خانواده شود
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
آیا به فرزندتان خوب گوش میدهید؟