زمانهٔ ما از مصیبت نابرابری رنج میبرد
«این واقعیت بر ما مسلم میباشد که همهٔ انسانها برابر آفریده شدهاند و آفریدگار بدیشان حقوق غیر قابل انتقالی مانند حق زندگی، آزادی، و کامیابی را اعطا نموده است.»—بیانیهٔ استقلال ایالات متحده ( سال ۱۷۷۶)
«انسانها آزاد سرشته شدهاند و از حقوقی یکسان برخوردارند.»—بیانیهٔ حقوق بشر در مجمع بینالمللی فرانسه ( سال ۱۷۸۹)
«همهٔ انسانها آزاد آفریده شدهاند و از لحاظ شأن و حقوق برابرند.»—بیانیهٔ جهانی حقوق بشر سازمان ملل ( سال ۱۹۴۸).
البته در اینکه در بین جهانیان میلی قوی به ایجاد برابری وجود دارد، تردیدی نیست. اما، متأسفانه باید گفت که وجود این همه بیانیه در این زمینه خود دلیلی است بر ناکام ماندن بشر در حصول آن.
آیا واقعاً کسی میتواند با دلیل و برهان ما را متقاعد سازد که در پایان قرن بیستم اوضاع بهبود خواهد یافت؟ آیا مردم ایالات متحده، فرانسه، و ۱۸۵ کشور عضو سازمان ملل همه از حقوق یکسانی برخوردارند؛ همان چیزی که ظاهراً با آن به دنیا آمدهاند؟
برابری انسانها را حقی «مسلم» خواندهاند، ولی آیا حق «زندگی، آزادی، و کامیابی» به تساوی در میان مردمان تقسیم شده است؟ برای مثال، کجای این را برابری حقوق میتوان خواند که در آفریقا برای هر ۲۵۶۹ کودک یک پزشک وجود داشته باشد، و در اروپا برای هر ۲۸۹ کودک یک پزشک؟ کجای این را برابری در حق آزادی و سعادتطلبی میتوان خواند که یک سوم پسران و دو سوم دختران هند بدون سواد خواندن و نوشتن بزرگ شوند، در حالی که در کشورهایی همچون ژاپن، آلمان، و بریتانیا آموزش و پرورش تقریباً برای همهٔ کودکان تضمینشده است؟
آیا مردم آمریکای مرکزی با میانگین درآمد سالانهٔ ۱۳۸۰ دلار آمریکایی در مقایسه با مردم فرانسه با میانگین درآمد سالانهای معادل ۹۹۰,۲۴ دلار از «شأن و حقوق» برابری برخوردارند؟ کجای این برابری است که خانمی در آفریقا ۵۶ سال امید زندگی دارد و خانم دیگری در آمریکای شمالی ۷۹ سال؟
نابرابری با صور گوناگونی که یکی از دیگری زشتتر و کریهتر است خود را نمایان میسازد. نابرابری در معیارهای زندگی و امکان داشتن سلامتی و تحصیل، جز معدودی در این میان نیست. گاه علت محروم شدن انسانها از شأن و آزادیشان اختلافهای سیاسی، نژادی، یا مذهبی بوده است. چه بسیار در باب برابری و تساوی حقوق بشر سخنرانیها و قلمفرساییها شده است، اما واقعیت امر چیز دیگریست و آن این است که ما در دنیایی زندگی میکنیم که در آن برابری و مساوات وجود ندارد. نابرابری همچون مصیبتی سایهٔ درد و محنت را بر سر طبقات مختلف جامعهٔ بشری گسترده است. این مصیبت با به وجود آوردن فقر، بیماری، جهل، بیکاری، و تبعیض دردی جانکاه بر مردمان جهان عارض نموده است.
چه زیباست این سخن: «همهٔ انسانها برابر آفریده شدهاند»! و چه زشت است واقعیت حاضر که درست نقطهٔ مقابل آن است.
[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۳]
UN PHOTO 152113/SHELLEY ROTNER