کلام یَهُوَه زنده است
نکاتی از کتاب پیدایش — قسمت اوّل
کتاب پیدایش محتوی مطالبی در مورد چگونگی به وجود آمدن عالَم، آماده شدن زمین برای سکونت انسان و همین طور آفرینش اوست. موسی این کتاب را در صحرای سینا نوشت و احتمالاً در سال ۱۵۱۳ ق.د.م. آن را به اتمام رسانید.
کتاب پیدایش شامل رویدادهای قبل از طوفان نوح و پس از آن است. علاوه بر این، رابطهٔ یَهُوَه با ابراهیم، اسحاق، یعقوب و یوسف را برای ما توصیف می‌کند. در این مقاله نکات برجستهٔ پیدایش ۱:۱ تا ۱۱:۹ را یعنی تا پیش از زمانی که رابطهٔ یَهُوَه با ابراهیم آغاز شود، مورد بررسی قرار می‌دهیم.
دنیای قبل از طوفان نوح
( پیدایش ۱:۱ تا ۷:۲۴)
کتاب پیدایش با عبارت «در ابتدا» آغاز می‌شود که منظور از آن میلیاردها سال پیش است. وقایع شش «روز» یا دورهٔ آفرینش طوری توصیف شده‌اند که گویی از دید یک انسان از روی زمین نوشته شده است. خدا در اواخر روز ششم آفرینش، انسان را خلق کرد. اگرچه به علت نافرمانی انسان باغ بهشت از دست رفت، اما یَهُوَه امید برقراری دوبارهٔ آن را به ما می‌دهد. در نخستین نبوّت کتاب مقدّس به «ذریّت» یا نسلی اشاره شده است که اثرات گناه را برطرف می‌کند و سر شیطان را می‌کوبد.
در طی ۱۶۰۰ سال شیطان توانست همهٔ انسان‌ها به غیر از تعداد معدودی همچون هابیل، خَنوخ و نوح را از خدا دور کند. نمونهٔ آن قائن است که برادرش هابیل را به قتل رساند. همین طور عبارت انسان‌ها ‹خواندن اسم یَهُوَه را شروع کردند› به معنای آن است که توهین به اسم او را آغاز کردند. حتی شعری که لَمَک سرود نشانگر جو خشونت‌آمیز آن روزگار است. در این شعر آمده است که او جوانی را ظاهراً در دفاع از خود به قتل رسانید. اوضاع زمانی وخیم‌تر شد که فرشتگان نافرمان زنانی را از زمین به همسری گرفتند و دارای فرزندانی غول‌آسا و بی‌رحم شدند. با این همه، نوح با شهامت در مورد طوفان عظیمی که در راه بود اخطار داد و با ساختن کشتی‌ای جان خودش و خانواده‌اش را نجات بخشید.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۱:۱۶ — خدا چگونه می‌توانست در روز اوّل روشنایی را به وجود آورد در حالی که منابع روشنی‌بخش را در روز چهارم ساخت؟ کلمهٔ عبری‌ای که در آیهٔ ۱۶ «ساخت» ترجمه شده است با کلمهٔ عبری‌ای که در پیدایش ۱:۱، ۲۱، ۲۷ «آفرید» ترجمه شده است یکی نیست. «آسمان‌ها» که شامل منابع روشنی‌بخش نیز می‌شوند مدت‌ها، پیش از «روز اوّل» آفریده شده بودند. اما نور این منابع روشنایی به زمین نمی‌رسید. در روز اوّل هنگامی «روشنایی» به وجود آمد که نور آن منابع از لایه‌های ابر گذشت و به زمین رسید. بدین سان زمین که در حال چرخش بود دارای شب و روز شد. ( پیدایش ۱:۱-۳، ۵) اما خود این منابع نور از زمین دیده نمی‌شدند. در طی چهارمین مرحلهٔ آفرینش، یَهُوَه خورشید و ماه و ستارگان را از روی زمین قابل رؤیت «ساخت.» — پیدایش ۱:۱۷.
۳:۸ — آیا یَهُوَه شخصاً با آدم سخن می‌گفت؟ در کتاب مقدّس آمده است که خدا غالباً از طریق فرشتگان با انسان‌ها سخن می‌گفت. ( پیدایش ۱۶:۷-۱۱؛ ۱۸:۱-۳، ۲۲-۲۶؛ ۱۹:۱؛ داوران ۲:۱-۴؛ ۶:۱۱-۱۶، ۲۲؛ ۱۳:۱۵-۲۲) سخنگوی اصلی خدا پسر یگانه‌اش بود که در کتاب مقدّس «کلمه» نامیده شده است. ( یوحنّا ۱:۱) به احتمال قوی خدا به وسیلهٔ او با آدم و حوّا گفتگو می‌کرد. — پیدایش ۱:۲۶-۲۸؛ ۲:۱۶؛ ۳:۸-۱۳.
۳:۱۷ — زمین از چه نظر ملعون شده بود و برای چه مدت؟ از این نظر که کشت و کار در آن بسیار دشوار شده بود، همان طور که لَمَک، پدر نوح، در پیدایش ۵:۲۹ این موضوع را تأیید می‌کند. پس از طوفان روزگار نوح، یَهُوَه نوح و پسرانش را برکت داد و به آنان گفت که زمین را پر سازند. ( پیدایش ۹:۱) ظاهراً از آن پس زمین دوباره برکت یافت. — پیدایش ۱۳:۱۰.
۴:۱۵ — منظور از اینکه یَهُوَه «به قائن نشانه‌ای داد» چیست؟ در کتاب مقدّس صحبتی از این نشده است که یَهُوَه بر روی بدن قائن نشانه یا علامتی قرار داده باشد. به احتمال زیاد منظور از این نشانه آن است که یَهُوَه حکمی در مورد قائن صادر کرده بود و به موجب آن کسی حق نداشت او را به انتقام قتل برادرش بکشد. ظاهراً همه آن حکم را می‌دانستند و از آن اطاعت می‌کردند.
۴:۱۷ — همسر قائن چه کسی بود؟ آدم و حوّا صاحب ‹پسران و دخترانی› شدند. ( پیدایش ۵:۴) و قائن یکی از خواهران یا یکی از خواهرزاده‌ها یا برادرزاده‌هایش را به همسری گرفت. ازدواج بین خواهر و برادر بعدها در شریعتی که خدا به اسرائیلیان داد ممنوع اعلام شد. — لاویان ۱۸:۹.
۵:۲۴ — منظور از عبارت خدا خَنوخ را «برگرفت» چیست؟ ظاهراً جان خَنوخ در خطر بود. پولُس رسول در این باره می‌نویسد: «خَنوخ منتقل گشت تا موت را نبیند.» ( عبرانیان ۱۱:۵) این گفته بدین معنا نیست که خدا او را به آسمان نزد خود برد تا در آنجا به زندگی ادامه دهد. زیرا نخستین کسی که از زمین به آسمان رفت عیسی بود. ( یوحنّا ۳:۱۳؛ عبرانیان ۶:۱۹، ۲۰) عبارت «خَنوخ منتقل گشت تا موت را نبیند» شاید به این معنا باشد که خدا او را در یک رؤیا فرو برد و سپس جان او را گرفت. بدین ترتیب خَنوخ به دست دشمنانش گرفتار و کشته نشد.
۶:۶ — از چه جهت می‌توان گفت که یَهُوَه از آفریدن انسان ‹پشیمان شد›؟ کلمهٔ عبری‌ای که در اینجا ‹پشیمان شدن› ترجمه شده است به معنی تغییر رفتار می‌باشد. یَهُوَه اشتباه نمی‌کند و در آفرینش انسان نیز اشتباهی مرتکب نشده است. اما در آن زمان تصمیم گرفت انسان‌ها را به دلیل شرارت بسیارشان از میان ببرد. این امر که عده‌ای از انسان‌ها نجات یافتند نشانگر آن است که یَهُوَه رفتارش را فقط نسبت به انسان‌های شریر تغییر داده بود نه نسبت به ایمانداران. — ۲پِطْرُس ۲:۵، ۹.
۷:۲ — بر چه اصلی حیوانی پاک یا ناپاک شمرده می‌شد؟ ظاهراً حیوانی پاک شمرده می‌شد که برای قربانی مناسب بود و منظور، پاکی یا ناپاکی آن به جهت خوراک نبود. چون پیش از طوفان نوح، انسان‌ها از گوشت حیوانات تغذیه نمی‌کردند. از هنگام برقرار شدن شریعت موسی بود که عنوان «پاک» یا «ناپاک» به گوشت حیوانات اطلاق شد. پس از باطل شدن شریعت موسی قوانین مربوط به «پاک» یا «ناپاک» بودن گوشت حیوانات نیز با آن لغو شد. ( اَعمال ۱۰:۹-۱۶؛ اَفَسُسیان ۲:۱۵) ظاهراً نوح می‌دانست که چه حیواناتی برای قربانی کردن مناسب هستند. او به محض پایین آمدن از کشتی «مذبحی برای خداوند بنا کرد، و از هر بهیمهٔ پاک و از هر پرندهٔ پاک گرفته، قربانی‌های سوختنی بر مذبح گذرانید.» — پیدایش ۸:۲۰.
۷:۱۱ — آب‌هایی که در هنگام طوفان نوح دنیا را نابود ساخت از کجا آمده بود؟ «فلک» یا جو زمین، در طی «روز» دوّم یا دورهٔ دوّم آفرینش به وجود آمد. ( پیدایش ۱:۶، ۷) منظور از آب‌هایی که «زیر فلک» قرار داشت آب‌هایی است که پیش از طوفان روی زمین وجود داشت. منظور از آب‌هایی که «بالای فلک» بود، آب‌هایی بود که به مقدار بسیار زیاد در ارتفاعات بالای آسمان وجود داشت و «چشمه‌های لُجّهٔ عظیم» را تشکیل می‌داد. این آب‌ها بود که در هنگام طوفان روی زمین بارید.
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۱:۲۶. انسان چون شبیه خدا آفریده شده است می‌تواند خصوصیات او را دارا باشد. ما باید خصوصیاتی همچون محبت، رحمت، مهربانی، نیکویی و صبر را که در شخصیت آفریدگارمان وجود دارد در خود پرورش دهیم.
۲:۲۲-۲۴. خدا بنیان‌گذار ازدواج است. پیوند ازدواج ابدی و مقدّس می‌باشد و شوهر سرپرست اصلی خانواده است.
۳:۱-۵، ۱۶-۲۳. شادی و سعادت ما در زندگی بستگی به آن دارد که تا چه حد حاکمیت یَهُوَه را به عنوان سلطان عالَم به رسمیت بشناسیم.
۳:۱۸، ۱۹؛ ۵:۵؛ ۶:۷؛ ۷:۲۳. سخنان یَهُوَه همیشه به حقیقت می‌پیوندد.
۴:۳-۷. یَهُوَه قربانی هابیل را با رضایت پذیرفت زیرا او مردی درستکار و باایمان بود. ( عبرانیان ۱۱:۴) اما اَعمال قائن نشانگر بی‌ایمانی او بود. او از روی شرارت، حسادت و تنفر دست به قتل زد. ( ۱یوحنّا ۳:۱۲) علاوه بر این، ظاهراً در نظر او تقدیم کردن قربانی به یَهُوَه عملی پیش‌پاافتاده بود و فقط حالت انجام وظیفه داشت. ما می‌خواهیم خدمت روحانی خود را از صمیم قلب، با نیّتی پاک و بدرستی انجام دهیم.
۶:۲۲. ساختن کشتی برای نوح سال‌ها به طول انجامید اما او در تمام این مدت دقیقاً مطابق فرامین خدا عمل می‌کرد. نتیجه آن شد که خود و خانواده‌اش را نجات بخشید. یَهُوَه از طریق کتاب مقدّس با ما سخن می‌گوید و از طریق سازمانش ما را راهنمایی می‌کند. به صلاح ماست که به فرامین و راهنمایی‌های او گوش فرا دهیم و عمل کنیم.
۷:۲۱-۲۴. یَهُوَه فقط شریران را نابود می‌سازد و درستکاران را نجات می‌بخشد.
انسان وارد عصری جدید شد
( پیدایش ۸:۱–۱۱:۹)
پس از طوفان نوح، انسان وارد عصری جدید شد. یَهُوَه به آنان اجازه داد که از گوشت حیوانات تغذیه کنند؛ به شرط آن که از خوردن خون خودداری نمایند. اجرای حکم اعدام را برای شخصی که مرتکب قتل می‌شد مجاز دانست. عهد رنگین‌کمان را با انسان منعقد ساخت و بر طبق آن قَسَم خورد که دیگر دنیا را با سیل و طوفان نابود نسازد. همهٔ نژادها از سه پسر نوح به وجود آمدند. یکی از نوادگان آنان شکارچی‌ای قوی بود به نام نِمرُود که در مقابل یَهُوَه قد علم کرد. انسان‌ها به جای آنکه در سراسر زمین ساکن شوند، تصمیم گرفتند شهری که بعدها بابل نامیده شد بنا کنند و برجی در آن به افتخار خود بسازند. اما یَهُوَه نقشه‌های آن‌ها را نقش بر آب کرد بدین سان که زبانشان را تغییر داد و ایشان را در سراسر عالَم پراکنده ساخت.
پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:
۸:۱۱ — اگر همهٔ درختان در طوفان نوح نابود شدند، کبوتر شاخهٔ زیتون را از کجا آورد؟ دو امکان وجود دارد. اوّل آنکه درخت زیتون درختی قوی است که شاید چندین ماه توانسته است زیر آب دوام آورد و وقتی آب‌ها فروکش کرد، دوباره برگ تازه دهد. دوّم آنکه شاید کبوتر شاخهٔ زیتون را از درختچه‌ای که پس از فروکش کردن آب‌ها سبز شده بود جدا ساخت و برای نوح آورد.
۹:۲۰-۲۵ — چرا نوح نوهٔ خود کنعان را لعنت کرد؟ به احتمال زیاد، کنعان در حق پدربزرگش عملی زشت مرتکب شد. حام پدر کنعان با اینکه شاهد عمل زشت پسرش بود نه تنها جلوی او را نگرفت بلکه قضیه را برای دیگران نیز نقل کرد. اما دو پسر دیگر نوح یعنی سام و یافِث برهنگی پدر خود را پوشانیدند. از این رو برکت یافتند. ولی نوح کنعان را لعنت کرد و این باعث شرمندگی پدرش حام شد.
۱۰:۲۵ — منظور از اینکه زمین در زمان فالِج «منقسم شد» چیست؟ فالِج حدود سال‌های ۲۲۶۹ تا ۲۰۳۰ ق.د.م. می‌زیست. «در ایّام او» بود که یَهُوَه زبان کسانی را که بابل را می‌ساختند تغییر داد و آنان را در سراسر زمین پراکنده کرد. ( پیدایش ۱۱:۹) به همین دلیل می‌توان گفت که در زمان فالِج زمین یا به عبارت دیگر جمعیت روی زمین «منقسم شد.»
از این آیات چه می‌آموزیم؟
۹:۱؛ ۱۱:۹. نقشه‌ها یا تلاش‌های انسان نمی‌تواند مانع تحقق مقاصد یَهُوَه شود.
۱۰:۱-۳۲. در باب‌های ۵ و ۱۰ کتاب پیدایش دو شجره‌نامه نوشته شده است که یکی مربوط به قبل از طوفان نوح و دیگری مربوط به بعد از آن است. این شجره‌نامه‌ها نشانگر آن است که همهٔ انسان‌ها از سه پسر نوح و در نتیجه از نسل آدم به وجود آمده‌اند. آشوریان، کلدانیان، عبرانیان، اَرامیان و برخی از قبایل عرب فرزندان سام هستند. حبشی‌ها، مصری‌ها، کنعانیان و بعضی از قبایل آفریقایی و عرب نوادگان حام می‌باشند. هندواروپایی‌ها فرزندان یافِث هستند. پس می‌بینیم که همهٔ ما انسان‌ها از یک خانواده‌ایم و در نظر پروردگار فرقی بین ما وجود ندارد. ( اَعمال ۱۷:۲۶) اگر این نکته را به خاطر بسپاریم ما نیز بین انسان‌ها تبعیض قائل نمی‌شویم.
کلام خدا زنده است
باب‌های اوّل کتاب پیدایش شامل معتبرترین گزارش تاریخی در مورد به وجود آمدن انسان است و مقصود یَهُوَه را از آفرینش بشر بر روی زمین روشن می‌کند و اینکه هیچ انسانی نمی‌تواند او را از انجام مقاصدش باز دارد، نمونهٔ آن تلاش‌های بی‌حاصل نَمرود است.
هنگامی که خود را برای مطالعهٔ هفتگی کتاب مقدّس در مدرسهٔ تئوکراتیک آماده می‌کنید، می‌توانید به مطالبِ «پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات» مراجعه نمایید تا آیات دشوار را بهتر درک کنید. بررسی نکاتِ «از آیات چه می‌آموزیم؟» خواندن کتاب مقدّس را برای ما پرمعناتر می‌سازد. در صورت لزوم می‌توانید از این نکات در بخش «نیازهای محلی» جلسهٔ خدمت استفاده کنید. کلام خدا حقیقتاً زنده است و قدرت دارد زندگی ما را بهبود بخشد. — عبرانیان ۴:۱۲.