فصل ۲۴
یَهُوَه برای خود اسمی مجید مییابد
۱، ۲. الف) فرا رسیدن «روز خدا» برای تک تک مسیحیان چه فایدهای دارد؟ ب) فرا رسیدن روز یَهُوَه چه موضوع بسیار پراهمیتی را مطرح میسازد؟
حدود دو هزار سال است که مسیحیان ‹آمدن روز خدا را انتظار میکشند.› ( ۲پِطْرُس ۳:۱۲؛ تیطُس ۲:۱۳) اشتیاق آنان بیدلیل نیست زیرا با فرا رسیدن آن روز رهایی ایشان از اثرات مخرّب ناکاملی آغاز خواهد شد. ( رومیان ۸:۲۲) علاوه بر این در آن وقت دیگر از دشواریهایی که در این «زمانهای سخت» دامنگیر آنان است اثری نخواهد بود. — ۲تیموتاؤس ۳:۱.
۲ روز یَهُوَه برای درستکاران به معنای نجات اما برای «آنانی که خدا را نمیشناسند و انجیل خداوند ما عیسی مسیح را اطاعت نمیکنند» به معنای نابودی است. ( ۲تَسّالونیکیان ۱:۷، ۸) این نکته انسان را به تأمل وا میدارد. اما، آیا تنها دلیل خدا برای نابودی شریران آن است که قومش را از درماندگی نجات بخشد؟ باب شصت و سوّم کتاب اِشَعْیا نشان میدهد که موضوع بسیار پراهمیتتری مطرح است و آن تقدیس نام خداست.
پیشروی جنگجوی پیروزمند
۳، ۴. الف) باب شصت و سوّم کتاب اِشَعْیا چه نبوّتی را تصویر میکند؟ ب) اِشَعْیا چه کسی را در حال پیشروی به سوی اورشلیم میبیند، و برخی از محققان چه نظراتی در مورد هویت او دارند؟
۳ در باب شصت و دوّم کتاب اِشَعْیا دربارهٔ رهایی یهودیان از بند اسارت بابل و بازگشت آنان به وطن سخن رفته است. حال پرسشی که مطرح میشود آن است که آیا یهودیانی که به وطن باز میگردند باید نگران حملههای مخرّب ملل دشمن باشند؟ رؤیای اِشَعْیا نگرانی را از خاطر آنان میزداید. در آغاز این نبوّت آمده است: «این کیست که از اَدوم با لباس سرخ از بُصْرَه میآید؟ یعنی این که به لباس جلیل خود ملبّس است و در کثرت قوّت خویش میخرامد؟» — اِشَعْیا ۶۳:۱الف.
۴ اِشَعْیا جنگجویی چابک و پیروزمند را میبیند که به سوی اورشلیم پیش میآید. لباس فاخر این جنگجو نشانگر رتبهٔ بسیار والای اوست و چون از سَمت بُصْرَه یعنی مهمترین شهر اَدوم میآید پس پیداست که آن سرزمین را به سختی شکست داده است. این جنگجو کیست؟ برخی محققان او را مظهر عیسی مسیح میدانند. برخی دیگر بر این باورند که منظور یهودا مکابی، رهبر نظامی یهودی میباشد. اما این جنگجو خود هویت خویش را آشکار میسازد زیرا در پاسخ پرسشی که در قسمت اوّل آیه آمده است میگوید: «من که به عدالت تکلّم میکنم و برای نجات، زورآور میباشم.» — اِشَعْیا ۶۳:۱ب.
۵. جنگجویی که اِشَعْیا میبیند کیست، و چرا چنین پاسخ میدهی؟
۵ بدیهی است که منظور از این جنگجو یَهُوَه خدا میباشد. در آیههای دیگر آمده است که او دارای «کثرت قوّت» بوده، و ‹به عدالت سخن میگوید.› ( اِشَعْیا ۴۰:۲۶؛ ۴۵:۱۹، ۲۳) لباس فاخر جنگجو یادآور سخنان مزمورنویس است که میگوید: «ای یَهُوَه خدای من تو بینهایت عظیم هستی! به عزّت و جلال ملبّس هستی.» ( مزمور ۱۰۴:۱) یَهُوَه خدای محبت است، اما کتاب مقدّس در عین حال به ما نشان میدهد که در صورت لزوم لباس رزم نیز بر تن میکند. — اِشَعْیا ۳۴:۲؛ ۱یوحنّا ۴:۱۶.
۶. چرا یَهُوَه با اَدوم نبرد میکند؟
۶ اما چرا یَهُوَه با اَدوم نبرد میکند؟ زیرا اَدومیان دشمنان دیرینهٔ قوم عهدِ خدا هستند. این دشمنی از زمان عِیسُو، نیای ایشان آغاز گشته است. ( پیدایش ۲۵:۲۴-۳۴؛ اعداد ۲۰:۱۴-۲۱) عمق نفرت اَدوم از یهودا به خصوص در هنگام نابودی اورشلیم آشکار شد زیرا اَدومیان در آن وقت سپاهیان بابل را با هلهله و شادی تشویق میکردند. ( مزمور ۱۳۷:۷) یَهُوَه چنین خصومتی را دشمنی با شخص خود میشمارد. پس جای تعجب نیست که تصمیم میگیرد شمشیر انتقام خویش را علیه اَدوم از غلاف بیرون بکشد. — اِشَعْیا ۳۴:۵-۱۵؛ اِرْمیا ۴۹:۷-۲۲.
۷. الف) نبوّتی که بر ضدّ اَدوم بیان شد چه وقت برای نخستین بار تحقق یافت؟ ب) اَدوم سمبل چیست؟
۷ رؤیای اِشَعْیا مایهٔ دلگرمی فراوان یهودیانی است که به اورشلیم باز میگردند زیرا به آنها اطمینان میدهد که در خانهٔ تازهٔ خود از امنیت برخوردار میشوند. خدا تا روزگار مَلاکیِ نبی ‹کوههای [اَدوم] را ویران و میراث وی را نصیب شغالهای بیابان› نموده بود. ( مَلاکی ۱:۳) آیا این امر بدین معناست که نبوّت اِشَعْیا تا روزگار مَلاکی به طور کامل تحقق یافته بود؟ خیر، زیرا با وجود آنکه اَدوم ویران شده بود، اَدومیان تصمیم داشتند آن را بازسازی کنند، وانگهی مَلاکی همچنان سرزمین اَدوم را «سرحدّ شرارت» و اهالی آن را «قومی که خداوند بر ایشان تا به ابد غضبناک میباشد،» خوانده است.a ( مَلاکی ۱:۴، ۵) اما اَدوم در زبان نبوی تنها به اخلاف عِیسُو محدود نمیشود بلکه سمبولی است برای همهٔ ملتهایی که با پرستندگان یَهُوَه دشمنی میکنند. ملل جهان مسیحیت بخصوص به این دسته ملتها تعلّق دارند. چه بر سر این ملل یعنی اَدوم روزگار ما خواهد آمد؟
چَرخُشت
۸، ۹. الف) جنگجویی که اِشَعْیا مشاهده میکند مشغول چه کاری است؟ ب) چه وقت و چگونه چَرخُشت سمبولیک به کار میافتد؟
۸ اِشَعْیا از جنگجوی از راه رسیده میپرسد: «چرا لباس تو سرخ است و جامهٔ تو مثل کسی که چَرخُشت را پایمال کند؟» یَهُوَه پاسخ میدهد: «من چَرخُشت را تنها پایمال نمودم و احدی از قومها با من نبود و ایشان را به غضب خود پایمال کردم و به حدّت خشم خویش لگدکوب نمودم و خون ایشان به لباس من پاشیده شده، تمامی جامهٔ خود را آلوده ساختم.» — اِشَعْیا ۶۳:۲، ۳.
۹ این سخنانِ گویا توصیفکنندهٔ کشتاری بزرگ است. حتی لباس فاخر خدا نیز مانند لباس کسانی که با چَرخُشت آب انگور میگیرند لکهدار شده است. چَرخُشت بخوبی تنگنایی را تصویر میکند که دشمنان یَهُوَه خدا هنگام نابودی به دست او در آن گرفتار میشوند. چَرخُشت چه وقت به کار خواهد افتاد؟ یوئیل و یوحنّای رسول نیز در نوشتههای نبوی خود از چَرخُشتی سمبولیک نام بردهاند. چَرخُشت در این نبوّتها هنگامی به کار میافتد که یَهُوَه در حارمَجِدّون دشمنانش را لگدمال میکند. ( یوئیل ۳:۱۳؛ مکاشفه ۱۴:۱۸-۲۰؛ ۱۶:۱۶) چَرخُشت نبوی که اِشَعْیا به آن اشاره میکند نیز مربوط به همین زمان میباشد.
۱۰. منظور یَهُوَه از این که میگوید خود به تنهایی چَرخُشت را به کار میاندازد چیست؟
۱۰ اما چرا یَهُوَه میگوید که چَرخُشت را خود به تنهایی به کار میاندازد و احدی از قومها با او نیست؟ مگر عیسی مسیح به عنوان نمایندهٔ خدا رهبری به کار انداختن آن را بر عهده نخواهد داشت؟ ( مکاشفه ۱۹:۱۱-۱۶) چرا، منتها منظور یَهُوَه در اینجا انسانهاست نه موجودات روحی و در واقع میگوید که هیچ بشری قادر نیست زمین را از شرّ پیروان شیطان پاک سازد. ( اِشَعْیا ۵۹:۱۵، ۱۶) خدای قادر مطلق خود، آنان را از روی خشم آنقدر لگدمال میکند تا کاملاً از بین بروند.
۱۱. الف) چرا یَهُوَه «یوم انتقام» را میآورد؟ ب) منظور از «فدیهشدگان» در دوران باستان و در دوران ما چه کسانی میباشند؟
۱۱ یَهُوَه سپس علت اینکه کار مذکور را شخصاً انجام میدهد توضیح داده، میگوید: «یوم [ یا روز ] انتقام در دل من بود و سال فدیهشدگانم رسیده بود.» ( اِشَعْیا ۶۳:۴ )b فقط یَهُوَه حق دارد از کسانی که به قومش ستم میکنند انتقام بگیرد. ( تثنیه ۳۲:۳۵) منظور از ‹فدیهشدگان› در دوران باستان، یهودیانی هستند که مورد ستم بابلیان قرار داشتند. ( اِشَعْیا ۳۵:۱۰؛ ۴۳:۱؛ ۴۸:۲۰) در دوران ما منظور باقیماندهٔ مسحشدگان است. ( مکاشفه ۱۲:۱۷) آنان نیز مثل همتاهای خود در دوران باستان از اسارت مذهبی فدیه شدهاند. مسحشدگان همانند آن یهودیان، و همینطور یارانشان یعنی «گوسفندان دیگر،» مورد آزار و اذیت و مخالفت قرار دارند. ( یوحنّا ۱۰:۱۶) لذا نبوّت اِشَعْیا به مسیحیان امروز اطمینان میدهد که خدا در وقتی که خود تعیین میکند به نفع آنان وارد عمل خواهد شد.
۱۲، ۱۳. الف) از چه نظر میتوان گفت که کسی یَهُوَه را یاری نمیکند؟ ب) بازوی یَهُوَه چگونه نجات میبخشد، و از چه نظر میتوان گفت که غضب یَهُوَه مددکار اوست؟
۱۲ یَهُوَه در ادامه میگوید: «نگریستم و اعانتکنندهای نبود و تعجب نمودم زیرا دستگیری نبود. لهٰذا بازوی من مرا نجات داد و حدّت خشم من مرا دستگیری نمود. و قومها را به غضب خود پایمال نموده، ایشان را از حدّت خشم خویش مست ساختم. و خون ایشان را بر زمین ریختم.» — اِشَعْیا ۶۳:۵، ۶.
۱۳ هیچ بشری نمیتواند ادعا کند که در روز عظیم انتقام یَهُوَه، او را یاری کرده است. یَهُوَه برای به انجام رساندن ارادهاش محتاج انسانها نیست.c بازوی بینهایت قدرتمند وی برای اجرای این امر کافی است. ( مزمور ۴۴:۳؛ ۹۸:۱؛ اِرْمیا ۲۷:۵) وانگهی غضبش مددکار اوست زیرا احساسی مهارشده و خشمی از روی عدل است. یَهُوَه همیشه بر اساس اصول عادلانه عمل میکند. از این رو، غضبش او را یاری کرده برمیانگیزد تا دشمنانش را حقیر سازد و شکست دهد و ‹خون ایشان را بر زمین ریزد.› — مزمور ۷۵:۸؛ اِشَعْیا ۲۵:۱۰؛ ۲۶:۵.
احسان خدا
۱۴. اِشَعْیا چه مطالب بجایی را یادآوری میکند؟
۱۴ در گذشته، سپاسگزاری یهودیان از کارهایی که یَهُوَه برایشان انجام میداد زودگذر و بیدوام بود. از این رو بجاست که اِشَعْیا دلیل آن کارهای یَهُوَه را یادآوری کرده، چنین اعلام کند: «احسانهای خداوند و تسبیحات خداوند را ذکر خواهم نمود بر حسب هر آنچه خداوند برای ما عمل نموده است و به موجب کثرت احسانی که برای خاندان اسرائیل موافق رحمتها و وفور رأفت خود به جا آورده است. زیرا گفته است: [ «یقیناً،» د ج ] ایشان قوم من و پسرانی که خیانت نخواهند کرد میباشند؛ پس نجاتدهندهٔ ایشان شده است. او در همهٔ تنگیهای ایشان به تنگ آورده شد و فرشتهٔ حضور وی ایشان را نجات داد. در محبت و حِلم خود ایشان را فدیه داد و در جمیع ایّام قدیم، متحمّل ایشان شده، ایشان را برداشت.» — اِشَعْیا ۶۳:۷-۹.
۱۵. چرا و چگونه یَهُوَه در مصر به فرزندان ابراهیم احسان نمود؟
۱۵ براستی که یَهُوَه چه سرمشق فوقالعادهای از احسان و رحمت به جای میگذارد! ( مزمور ۳۶:۷؛ ۶۲:۱۲) یَهُوَه پیوندی محبتآمیز با ابراهیم ایجاد کرد. ( میکاه ۷:۲۰) او به این پَطرِیارْخ یا بزرگِ قوم وعده داد که ذریّت یا نوادگان وی موجب برکت همهٔ ملل روی زمین خواهند شد. ( پیدایش ۲۲:۱۷، ۱۸) یَهُوَه به وعدهٔ خویش عمل کرد و به خاندان اسرائیل نیکویی فراوان نمود. یکی از برجستهترین خدمات وی به فرزندان ابراهیم، رها کردن آنان از بند بردگی مصر بود. — خروج ۱۴:۳۰.
۱۶. الف) یَهُوَه هنگامی که با اسرائیلیان عهد میبست چه نظری در مورد ایشان داشت؟ ب) یَهُوَه با قومش چگونه رفتار میکند؟
۱۶ پس از خروج اسرائیلیان از مصر، یَهُوَه آنان را به کوه سینا برد و به ایشان چنین وعده داد: «اگر آواز مرا فیالحقیقه بشنوید، و عهد مرا نگاه دارید، همانا خزانهٔ خاص من . . . خواهید بود. . . . و شما برای من مملکت کَهَنه و امّتِ مقدّس خواهید بود.» ( خروج ۱۹:۵، ۶) آیا وعدهٔ یَهُوَه از روی حیله است؟ خیر، زیرا اِشَعْیا فاش میسازد که یَهُوَه به خود میگوید: «یقیناً ایشان قوم من و پسرانی که خیانت نخواهند کرد میباشند.» محققی دربارهٔ این عبارت اظهار میدارد: «استعمال لفظ ‹یقیناً› در این آیه به مفهوم اقتدار یا آگاهی از پیش گوینده نیست بلکه نشانگر امید و اطمینانی میباشد که از محبت وی نسبت به مخاطبانش ناشی میشود.» آری، یَهُوَه با خلوص نیّت با قومش عهد بسته است و از صمیم دل خواهان موفقیت آنان میباشد. به همین دلیل با وجود کوتاهیهای آشکارشان به آنان اطمینان دارد. براستی که ستایش خدایی که تا این حد به پرستندگانش اعتماد دارد بسیار خوشایند است! امروزه پیران جماعت نیز اگر به همین شکل به خلوص نیّت آن دسته از افراد قوم خدا که به آنان سپرده شدهاند اطمینان داشته باشند موجب تقویت روحیهٔ این افراد خواهند شد. — ۲تَسّالونیکیان ۳:۴؛ عبرانیان ۶:۹، ۱۰.
۱۷. الف) چه چیزی گواه بر محبت یَهُوَه نسبت به اسرائیلیان است؟ ب) امروزه از چه موضوعی مطمئنیم؟
۱۷ با این همه، مزمورنویس در مورد اسرائیلیان میگوید: «خدای نجاتدهندهٔ خود را فراموش کردند که کارهای عظیم در مصر کرده بود.» ( مزمور ۱۰۶:۲۱) آنان با نافرمانی و گردنکشی در اغلب موارد گرفتار سختیها میشدند. ( تثنیه ۹:۶) آیا یَهُوَه به این دلیل، دیگر به آنان احسان نکرد؟ خیر، بلکه برعکس به گفتهٔ اِشَعْیا یَهُوَه خود «در همهٔ تنگیهای ایشان به تنگ آورده شد.» چه همدلی شگرفی! یَهُوَه مثل هر پدر مهربانی از مشاهدهٔ رنج و عذاب فرزندانش درد میکشد، حتی اگر علت رنج آنان بیخردی خودشان باشد. از این رو، همانطور که پیشگویی شده بود به نشانهٔ محبتش ‹فرشتهٔ حضور خود› را ( به احتمال زیاد عیسی پیش از آن که به صورت انسان درآید) برای راهنمایی آنان به سرزمین موعود میفرستد. ( خروج ۲۳:۲۰) بدین سان یَهُوَه «مثل کسی که پسر خود را میبرد،» قوم را از زمین بلند کرده، با خود میبرد. ( تثنیه ۱:۳۱؛ مزمور ۱۰۶:۱۰) امروزه ما میتوانیم اطمینان داشته باشیم که یَهُوَه وقتی ما را در تنگنا میبیند به همین اندازه از رنجهای ما آگاه است و برایمان دل میسوزاند. ما میتوانیم با اطمینان کامل ‹بار تمام نگرانیهای خود را به دوش او بگذاریم، زیرا او همیشه در فکر ماست.› — ۱پِطْرُس ۵:۷، انجیل شریف.
خدا دشمن آنان میگردد
۱۸. چرا یَهُوَه دشمن قومش گردید؟
۱۸ هیچ گاه نباید گمان کنیم که میتوانیم از احسان خدا سوءاستفاده کنیم زیرا اِشَعْیا در ادامه میگوید: «اما ایشان عاصی شده، روح قدّوس او را محزون ساختند، پس برگشته، دشمن ایشان شد و او خود با ایشان جنگ نمود.» ( اِشَعْیا ۶۳:۱۰ ) یَهُوَه هشدار میدهد که خدای رحمت و بزرگواری است، «لٰکن گناه را هرگز بیسزا نخواهد گذاشت.» ( خروج ۳۴:۶، ۷) اسرائیلیان خویشتن را مستحق تنبیه ساختند زیرا سرکشی و نافرمانی را پیشهٔ خود ساخته بودند. موسی به آنها تذکر داد: «پس به یاد آور و فراموش مکن که چگونه خشم یَهُوَه خدای خود را در بیابان جنبش دادی و از روزی که از زمین مصر بیرون آمدی تا به اینجا رسیدی، به خداوند عاصی میشدید.» ( تثنیه ۹:۷) آنان روح خدا را رنجانیده و محزون ساختهاند بدین معنا که با رفتار خود جلوی تأثیرات مفید آن را گرفتهاند. ( اَفَسُسیان ۴:۳۰) و یَهُوَه را مجبور ساختهاند که دشمن آنان گردد. — لاویان ۲۶:۱۷؛ تثنیه ۲۸:۶۳.
۱۹، ۲۰. چه خاطراتی برای یهودیان زنده میشود، و چرا؟
۱۹ برخی از یهودیان در گرماگرم مصیبت به تعمّق دربارهٔ گذشته میپردازند، زیرا اِشَعْیا میگوید: «آنگاه ایّام قدیم و موسی و قوم خویش را به یاد آورد ( و گفت ) کجاست آنکه ایشان را با شبان گلّهٔ خود از دریا برآورد و کجا است آنکه روح قدّوس خود را در میان ایشان نهاد؟ که بازوی جلیل خود را به دست راست موسی خرامان ساخت و آبها را پیش روی ایشان منشق گردانید تا اسم جاودانی برای خویش پیدا کند؟ آنکه ایشان را در لُجّهها مثل اسب در بیابان رهبری نمود که لغزش نخورند. مثل بهایمی که به وادی فرود میروند روح خداوند ایشان را آرامی بخشید.» — اِشَعْیا ۶۳:۱۱-۱۴الف.d
۲۰ آری، حال که یهودیان به دلیل نافرمانی به تنگنا افتادهاند حسرت روزهایی را میخورند که یَهُوَه به جای این که دشمنشان باشد رهانندهٔشان بود. به یاد میآورند که چگونه ‹شبانانشان› یعنی موسی و هارون، آنان را از دریای سرخ به سلامت گذراندند. ( مزمور ۷۷:۲۰؛ اِشَعْیا ۵۱:۱۰) به یاد میآورند که زمانی روح خدا نه تنها از آنان محزون نبود بلکه از طریق موسی و مردان پیر دیگری که منتخب به روح بودند، آنان را رهبری میکرد. ( اعداد ۱۱:۱۶، ۱۷) همچنین به یاد میآورند که چگونه «بازوی جلیل» و قدرتمند یَهُوَه از طریق موسی به نفع آنان وارد عمل شد! در موقع مطلوب، خدا آنان را از بیابان بزرگ و هراسناک بیرون برد و به سرزمین شیر و شهد یعنی مکانی که بتوانند در آن آرامش یابند هدایت نمود. ( تثنیه ۱:۱۹؛ یوشَع ۵:۶؛ ۲۲:۴) اما حالا در عذابند زیرا رابطهٔشان با خدا تیره و تار گردیده است.
‹اسمی مجید برای خویشتن›
۲۱. الف) اسرائیلیان در رابطه با نام یَهُوَه چه موهبت بزرگی میتوانستند داشته باشند؟ ب) دلیل اصلی آن که خدا نوادگان ابراهیم را از مصر آزاد ساخت چه بود؟
۲۱ اسرائیلیان موهبت بزرگ جلال بخشیدن به نام یَهُوَه را به دور انداختند و صدمهای که از این راه بر آنان وارد شد بسیار عظیمتر از صدمات مالی بود. موسی به قوم اسرائیل چنین وعده داد: «اگر اوامر یَهُوَه خدای خود را نگاهداری، و در طریقهای او سلوک نمایی، خداوند تو را برای خود قوم مقدّس خواهد گردانید، چنانکه برای تو قَسم خورده است. و جمیع امّتهای زمین خواهند دید که نام خداوند بر تو خوانده شده است، و از تو خواهند ترسید.» ( تثنیه ۲۸:۹، ۱۰) منظور یَهُوَه از دفاع از نوادگان ابراهیم و رها ساختن آنان از بند بردگی مصریان فقط آن نبود که به زندگی آنان سر و سامان بخشد بلکه در واقع نام خویش را مدّ نظر داشت که از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است. آری، او یقین حاصل کرد که نامش «در تمامی جهان شایع شود.» ( خروج ۹:۱۵، ۱۶) یَهُوَه فقط از روی عاطفه و احساسات به اسرائیلیان سرکش در بیابان رحمت نشان نداد زیرا خود اظهار داشت: ‹محض خاطر اسم خود عمل نمودم تا آن در نظر امّتها . . . بیحرمت نشود.› — حِزْقِیال ۲۰:۸-۱۰.
۲۲. الف) چرا یَهُوَه در آینده بار دیگر به نفع قومش نبرد خواهد نمود؟ ب) علاقهٔ ما به نام خدا چگونه در اَعمالمان انعکاس پیدا میکند؟
۲۲ اِشَعْیا سپس با قدرت تمام نبوّت را به پایان میبرد و میگوید: «همچنان قوم خود را رهبری نمودی تا برای خود اسم مجید پیدا نمایی.» ( اِشَعْیا ۶۳:۱۴ب ) حال بروشنی میتوان مشاهده کرد که چرا یَهُوَه با اقتدار از منافع قومش دفاع میکند. به این دلیل که نامی مجید و زیبا برای خود بیابد. نبوّت اِشَعْیا بخوبی یادآور آن است که کسانی که نام یَهُوَه را بر خود دارند از موهبتی عظیم برخوردارند، اما در عین حال مسئولیتی سنگین نیز بر دوش دارند. مسیحیان حقیقی امروزه به نام یَهُوَه بیش از زندگی خود علاقهمندند. ( اِشَعْیا ۵۶:۶؛ عبرانیان ۶:۱۰) آنان از هر کاری که حتی احتمال دارد نام مقدّس او را ننگین سازد به شدّت پرهیز میکنند و احسان یَهُوَه را با وفاداری پاسخ میگویند. و چون نام زیبای یَهُوَه را دوست دارند، چشمانتظار زمانی هستند که یَهُوَه دشمنانش را در چَرخُشت خشم خود پایمال سازد، نه فقط برای این که به نفع آنان است بلکه به این دلیل که در آخر موجب جلال بخشیدن نام خدا که محبوب آنان است میگردد. — متّیٰ ۶:۹.
[پاورقیها]
a خانوادهٔ هِرود در قرن اوّل اَدومی بودند.
b منظور از عبارت «سال فدیهشدگانم» احتمالاً همان دورهٔ زمانی است که عبارت «یوم انتقام» بدان اشاره میکند. در اِشَعْیا ۳۴:۸ نیز دو عبارت مشابه به همین شکل در کنار یکدیگر آمدهاند.
c یَهُوَه از این که اعانتکنندهای ندارد تعجب میکند. براستی موجب حیرت است که حدود ۲۰۰۰ سال پس از مرگ عیسی، انسانهای صاحب قدرت هنوز با ارادهٔ خدا مخالفت میکنند. — مزمور ۲:۲-۱۲؛ اِشَعْیا ۵۹:۱۶.
d منظور از «به یاد آورد» ( آیهٔ ۱۱) لزوماً آن نیست که یَهُوَه گذشته را به یاد میآورد. عباراتی که در پی این عبارت میآید نشانگر احساسات قوم خداست نه احساسات یَهُوَه. در ترجمهٔ تفسیری این عبارت بدین شکل ترجمه شده است: «ایشان گذشته را به یاد آوردند.»
[تصویر در صفحهٔ ۳۵۹]
یَهُوَه امید فراوانی به قومش داشت