زنان مسیحی شایستهٔ عزت و احترام هستند
«ای شوهرانْ با فطانت با ایشان زیست کنید چون با ظروف ضعیفترِ زنانه و ایشانرا محترم دارید.» — ۱پطرس ۳:۷.
۱، ۲. الف) مکالمهٔ عیسی با آن زن سامری در کنار چاه چه توجهی را برانگیخت، و چرا؟ (پاورقی نیز ملاحظه شود.) ب) عیسی با موعظه به آن زن سامری چه چیزی را نشان داد؟
در اواخر سال ۳۰ د. م.، هنگام ظهر، عیسی بر سر چاه قدیمیی نزدیک شهر سوخار احساس خود را در مورد چگونگی رفتار با زنان نشان داد. او صبح را با سفر از میان کشور سامره که پر از پستی و بلندی بود، گذرانده بود و خسته، گرسنه و تشنه بر سر چاه رسید. هنگامی که در کنار چاه نشست، زنی سامری برای کشیدن مقداری آب نزدیک شد. عیسی به او گفت: «جرعهٔ آب بمن بنوشان.» آن زن باید با نگاهی حیرتانگیز به او خیره شده باشد. وی پرسید: «چگونه تو که یهود هستی از من آب میخواهی و حال آنکه زن سامری میباشم؟» سپس، هنگامی که شاگردانش از خرید مواد غذایی برگشتند، یکه خوردند و تعجب کردند که چرا عیسی «با زنی سخن میگوید.» — یوحنا ۴:۴-۹،۲۷.
۲ چه چیزی موجب سؤال این زن شد و توجه شاگردان را جلب کرد؟ او یک سامری بود، و یهودیان هیچ سر و کاری با سامریان نداشتند. (یوحنا ۸:۴۸) اما از قرار معلوم دلیل دیگری نیز برای جلب توجه وجود داشت. در آن زمان، سنت خاخامی از صحبت مردان با زنان در ملأ عام ممانعت به عمل میآورد.a با وجود این، عیسی آشکارا برای این زن بیریا موعظه کرد و حتی برای او فاش ساخت که مسیح است. (یوحنا ۴:۲۵،۲۶) بدین وسیله عیسی نشان داد که در قید رسومی که به نوشتههای مقدس وابسته نبودند، و تحقیر زنان را نیز دربر داشتند، نبود. (مرقس ۷:۹-۱۳) برعکس، عیسی با کاری که کرد و فکری که داشت، نشان داد که باید با زنان با عزت و احترام رفتار شود.
چگونگی رفتار عیسی با زنان
۳، ۴. الف) عیسی نسبت به زنی که جامهٔ او را لمس کرد چه عکسالعملی نشان داد؟ ب) چگونه عیسی برای مردان مسیحی، بویژه سرپرستان، نمونهٔ خوبی به جا گذاشت؟
۳ دلسوزیی که عیسی از ته دل به مردم نشان میداد، در طرز برخورد وی با زنان منعکس بود. در یک موقعیت، زنی که مدت ۱۲ سال دچار خونریزی بود، در میان جمعیتی به دنبال عیسی میگشت. وضعیت او، وی را بر طبق عرف، ناپاک میکرد، پس نباید آنجا میبود. (لاویان ۱۵:۲۵-۲۷) ولی او چنان درمانده بود که آهسته پشت عیسی رفت. هنگامی که جامهٔ او را لمس کرد، بلافاصله شفا یافت! عیسی با وجود اینکه بسوی خانهٔ یایرُس، که دخترش بسختی مریض بود میرفت، متوقف شد. حس کرد نیرویی از او خارج شد، و برای دیدن کسی که او را لمس کرده بود، نگاهی به اطراف انداخت. سرانجام، آن زن آمد و با حالتی لرزان در مقابل او به پایش افتاد. آیا عیسی به این خاطر که آن زن در جمعیت بود و یا بدون اجازهاش جامهٔ او را لمس کرد، به او پرخاش نمود؟ برعکس، او عیسی را بسیار خونگرم و مهربان یافت. عیسی گفت: «ای دختر . . . ایمانت ترا شفا داده است.» این تنها مرتبهای بود که عیسی به طور مستقیم زنی را «دختر» خطاب کرد. چقدر این کلمه باید قلب او را تسکین داده باشد! — متی ۹:۱۸-۲۲؛ مرقس ۵:۲۱-۳۴.
۴ عیسی به ورای مفهوم ظاهری شریعت نظر انداخت. او معنای واقعیی را که پشت آن قرار داشت دید و لزوم رحمت و دلسوزی را درک کرد. (با متی ۲۳:۲۳ مقایسه شود.) عیسی اوضاع و احوال درماندهٔ آن زن بیمار را ملاحظه کرد و این امر را که وی توسط ایمان برانگیخته شد، شایان توجه قرار داد. او بدین وسیله نمونهٔ خوبی برای مردان مسیحی، بویژه سرپرستان به جای گذاشت. اگر خواهری مسیحی با مشکلات شخصی یا موقعیت بویژه سخت یا پردردسری، مواجه است، پیران باید سعی کنند که فراتر از سخنان یا کارهای آنی را در نظر بگیرند و به اوضاع و احوال و انگیزهها توجه نمایند. چنین بینشی میتواند نشان دهد که به جای نصیحت و اصلاح، صبر، درک و دلسوزی لازم است. — امثال ۱۰:۱۹؛ ۱۶:۲۳؛ ۱۹:۱۱.
۵. الف) زنان به چه نحوی توسط رسوم خاخامی محدود شدند؟ (پاورقی نیز ملاحظه شود.) ب) چه کسانی اولین افرادی بودند که عیسای رستاخیزیافته را دیدند و دربارهٔ وی شهادت دادند؟
۵ زنانی که در زمان عیسی زندگی میکردند، در این امر که به عنوان شاهدان قانونی به کار آیند محدودیت داشتند، زیرا توسط رسوم خاخامی احاطه شده بودند.b ملاحظه کن که مدت کمی پس از اینکه عیسی در صبح روز ۱۶ نیسان سال ۳۳ د. م. از میان مردگان رستاخیز یافت، چه اتفاقی افتاد. چه کسانی اولین اشخاصی بودند که عیسای رستاخیزیافته را دیدند و به شاگردان دیگر شهادت دادند که سرورشان برخاسته است؟ در حقیقت، این زنان بودند که تا هنگام فوت او در محدودهای که میتوانستند مکان به میخ کشیده شدن او را ببینند، باقیمانده بودند. — متی ۲۷:۵۵،۵۶،۶۱.
۶، ۷. الف) عیسی به زنانی که به سوی قبر آمدند چه گفت؟ ب) شاگردان مذکر عیسی در ابتدا چه عکسالعملی نسبت به شهادت زنان نشان دادند، و از این مطلب چه چیزی میتوان آموخت؟
۶ مریم مجدلیه و زنان دیگر، صبح زود در اولین روز هفته به سوی قبر رفتند تا بدن عیسی را به حنوط آغشته کنند. هنگامی که مریم قبر را خالی یافت، دوان دوان رفت تا به پطرس و یوحنا خبر دهد. زنان دیگر باقی ماندند. طولی نکشید که فرشتهای بر آنها ظاهر گشت و به آنها گفت که عیسی برخاسته است. فرشته امر کرد: «زود بروید و به شاگردان او بگوئید.» در حالی که آن زنان با عجله میرفتند که این خبر را برسانند، عیسی خودش بر آنها ظاهر شد. او به آنها گفت: «بروید و به برادران من بگوئید.» (متی ۲۸:۱-۱۰، د ج، مرقس ۱۶:۱،۲؛ یوحنا ۲۰:۱،۲) مریم مجدلیه بیخبر از ملاقات فرشته و در حالی که اندوه بر او چیره شده بود، به سوی قبر خالی بازگشت. عیسی در آنجا بر او نمایان شد، و پس از اینکه مریم مجدلیه سرانجام او را شناخت، عیسی به او گفت: «نزد برادران من رفته بایشان بگو که نزد پدر خود و پدر شما و خدای خود و خدای شما میروم.» — یوحنا ۲۰:۱۱-۱۸؛ با متی ۲۸:۹،۱۰ مقایسه شود.
۷ عیسی میتوانست ابتدا خود را به پطرس، یوحنا و یا یکی دیگر از شاگردان مذکر نمایان سازد. ولی به جای آن، ترجیح داد که این زنان را مورد لطف قرار دهد؛ بدین وسیله که آنان را اولین شاهدان عینی رستاخیز خویش ساخت و به آنها مأموریت داد که دربارهٔ این موضوع به شاگردان مذکرش شهادت دهند. مردان، در ابتدا چه عکسالعملی نشان دادند؟ «سخنان زنان را هذیان پنداشته باور نکردند.» (لوقا ۲۴:۱۱) آیا چون این شهادت از جانب زنان داده شد، برایشان مشکل بود که آن را بپذیرند؟ اگر چنین بود، کمی بعد، شواهد فراوانی را مبنی بر اینکه عیسی از مردگان برخاسته بود، دریافت کردند. (لوقا ۲۴:۱۳-۴۶؛ ۱قرنتیان ۱۵:۳-۸) امروزه، مردان مسیحی، هنگامی که اظهار نظرات خواهران روحانیشان را در نظر میگیرند، خردمندانه عمل میکنند. — با پیدایش ۲۱:۱۲ مقایسه شود.
۸. عیسی با شیوهٔ برخورد خود با زنان چه چیزی را نشان داد؟
۸ واقعاً دلگرمکننده است که به شیوهای که عیسی با زنان برخورد کرد، توجه کنیم. او همیشه در برخورد با آنان دلسوز و کاملاً متعادل بود، او نه از آنها تجلیل کرد و نه آنها را بیاهمیت جلوه داد. (یوحنا ۲:۳-۵) او زیر بار رسوم خاخامی که آنان را از ارزش و اعتبار محروم و کلام خدا را باطل میکردند، نرفت. (با متی ۱۵:۳-۹ مقایسه شود.) عیسی با عزت و احترام گذاشتن به زنان، بطور مستقیم احساس یَهُوَه خدا را در این مورد که چگونه باید با زنان رفتار شود، نشان داد. (یوحنا ۵:۱۸) عیسی نمونهٔ عالیی نیز برای مردان به جا گذاشت تا از آن تقلید کنند. — ۱پطرس ۲:۲۱.
تعالیم عیسی راجع به زنان
۹، ۱۰. چگونه عیسی رسوم خاخامی مربوط به زنان را رد کرد، و پس از اینکه فریسیان پرسشی دربارهٔ طلاق مطرح کردند، او چه گفت؟
۹ عیسی رسوم خاخامی را رد کرد و نه تنها به وسیلهٔ اعمال خویش، بلکه توسط تعالیم خود نیز برای زنان ارزش قائل شد. برای مثال، آنچه را که او دربارهٔ طلاق و زنا تعلیم داد، در نظر بگیر.
۱۰ دربارهٔ طلاق، از عیسی سؤال شد: «آیا جایز است مرد زن خود را بهر علّتی طلاق دهد؟» بر طبق گزارش مرقس، عیسی چنین گفت: «هر که زن خود را [بغیر علّت زنا] طلاق دهد و دیگریرا نکاح کند بر حقّ وی زنا کرده باشد. و اگر زن از شوهر خود جدا شود [«شوهر خود را طلاق دهد»، د ج] و منکوحهٔ دیگری گردد مرتکب زنا شود.» (مرقس ۱۰:۱۰-۱۲؛ متی ۱۹:۳،۹) این سخنان که به سادگی بیان شدند، نشانگر احترام به ارزش زن بودند. چطور؟
۱۱. این سخن عیسی که گفت «بغیر علّت زنا» نمایانگر چه چیزی دربارهٔ بند ازدواج است؟
۱۱ اولاً، عیسی با این سخن که گفت «بغیر علّت زنا»، (در شرح انجیل متی یافت میشود)، خاطرنشان کرد که نباید با بیاعتنایی به بند ازدواج نگریسته شود و یا این بند نباید به آسانی پاره شود. آموزش رایج خاخامی بر اساس دلایل جزئیی از قبیل خراب کردن یک ظرف غذا یا صحبت با مردی غریبه، طلاق را مجاز میشمرد. حیرتانگیز است که حتی اگر شوهری درمییافت که زنی در نظرش جذابتر است، طلاق مجاز شمرده میشد! یک محقق کتاب مقدس چنین نوشت: «عیسی با نحوهٔ صحبت خود، . . . در صدد برآمد تا ازدواج را به جایگاهی که باید داشته باشد برگرداند و بدین وسیله قدمی برای زنان برداشت.» در حقیقت، ازدواج باید پیوندی دائمی باشد که زن در آن بتواند احساس امنیت کند. — مرقس ۱۰:۶-۹.
۱۲. عیسی با این گفته که «در حقّ وی زنا کرده باشد،» چه مفهومی را ارائه داد؟
۱۲ دوماً، عیسی با عبارت «در حقّ وی زنا کرده باشد»، نظری را ارائه داد که در دادگاههای خاخامی مورد قبول نبود — تصور زنا کردن شوهر در حق زن خود. گزارش مفسر کتاب مقدس چنین توضیح میدهد: «در یهودیت خاخامی، یک زن با خیانت کردن میتوانست نسبت به شوهرش مرتکب زنا شود؛ و یک مرد با داشتن روابط جنسی با زن مرد دیگری میتوانست نسبت به آن مرد مرتکب زنا شود. اما یک مرد، قطع نظر از اینکه چه کاری کرده باشد، هرگز نمیتوانست نسبت به زن خویش مرتکب زنا گردد. عیسی شوهر را تحت همان تعهد اخلاقیی قرار داد که زن داشت و بدین وسیله ارزش و مقام زن را بالا برد.»
۱۳. عیسی در خصوص طلاق چگونه نشان داد که تحت سیستم مسیحی، هم برای مرد و هم برای زن یک معیار وجود خواهد داشت؟
۱۳ سوماً، عیسی با عبارت «اگر زن شوهر خود را طلاق دهد،» حق زن را در این مورد که شوهر خیانتکار را طلاق دهد به رسمیت شناخت — عملی که ظاهراً تحت قانون یهودی در آن زمان شناختهشده بود ولی عمومیت نداشت.c گفته میشد که «یک زن میتواند با خواست یا بدون خواست خود طلاق داده شود، ولی یک مرد میتواند فقط به خواست خود طلاق داده شود.» ولی بر طبق گفتهٔ عیسی، تحت سیستم مسیحی، هم در مورد مردان و هم در مورد زنان، معیاری یکسان به کار میرود.
۱۴. عیسی با تعالیم خود چه چیزی را منعکس کرد؟
۱۴ تعالیم عیسی، بروشنی توجه عمیقی را نسبت به رفاه زنان آشکار میسازند. از اینرو درک این مطلب که چرا برخی از زنان آنچنان به عیسی محبت میورزیدند که برای رسیدگی به نیازهای او از اموال شخصی خود استفاده میکردند، سخت نیست. (لوقا ۸:۱-۳) عیسی گفت: «تعلیم من از من نیست بلکه از فرستندهٔ من.» (یوحنا ۷:۱۶) عیسی به وسیلهٔ آنچه که تعلیم داد، توجه دلسوزانهٔ یَهُوَه را نسبت به زنان منعکس کرد.
«ایشانرا محترم دارید»
۱۵. پطرس رسول در مورد شیوهای که شوهران باید با همسرشان رفتار کنند چه چیزی نوشت؟
۱۵ پطرس رسول در درجهٔ اول به شیوهٔ برخورد عیسی با زنان دقت کرد. حدود ۳۰ سال بعد، پطرس به زنان پند محبتآمیزی را داد و سپس چنین نوشت: «همچنین ای شوهرانْ با فطانت با ایشان زیست کنید چون با ظروف ضعیفترِ زنانه و ایشانرا محترم دارید چون با شما وارث فیض حیات نیز هستند تا دعاهای شما باز داشته نشود.» (۱پطرس ۳:۷) منظور پطرس از این گفته که «ایشانرا محترم دارید،» چه بود؟
۱۶. الف) معنی کلمهٔ یونانیی که به «احترام» ترجمه شده و از نظر دستوری اسم است، چیست؟ ب) چگونه یَهُوَه موقع تبدیل هیئت عیسی او را محترم شمرد، و از این موضوع چه میآموزیم؟
۱۶ بر طبق گفتهٔ یک فرهنگنویس، (تیمِه) لغت یونانیی که ‹احترام› ترجمه شده و از لحاظ دستوری اسم است، به معنی «بها، ارزش، احترام، عزت» میباشد. اشکالی از این لغت یونانی به ‹هدایا› و ‹ارزش بسیار› ترجمه میشوند. (اعمال ۲۸:۱۰؛ ۱پطرس ۲:۷) اگر بررسی کنیم که چگونه پطرس از فرمی از همان لغت در ۲پطرس ۱:۱۷ استفاده کرده است، در این مورد که احترام گذاشتن به شخصی چه مفهومی دارد، به بینشی دست خواهیم یافت. او در آنجا با عطف به تبدیل هیئت عیسی چنین گفت: «از خدای پدر اکرام و جلال یافت هنگامیکه آوازی از جلال کبریائی باو رسید که اینست پسر حبیب من که از وی خوشنودم.» یَهُوَه هنگام تبدیل هیئت عیسی، با ابراز خوشنودیاش از وی، پسرش را مکرم یا محترم شمرد و خدا این کار را در گوشرس دیگران انجام داد. (متی ۱۷:۱-۵) بنابراین، مردی که به همسرش احترام میگذارد، او را خوار یا حقیر نمیشمرد. بلکه، با حرفها و کارهایش — در خلوت و در حضور عموم — نشان میدهد که برای او ارزش قائل است. — امثال ۳۱:۲۸-۳۰.
۱۷. الف) چرا احترام، حق زن مسیحی است؟ ب) چرا مرد نباید حس کند که بیش از زن در نظر خدا ارزشمند است؟
۱۷ پطرس میگوید که این احترام باید از جانب شوهران مسیحی به همسرشان نشان داده شود. این احترام نه از سر لطف، بلکه باید به عنوان حقی که به همسرشان تعلق دارد، نشان داده شود. چرا به زنان حق چنین احترامی داده شده است؟ زیرا همچنانکه پطرس توضیح میدهد: «با شما وارث فیض حیات نیز هستند.» در قرن اول د. م.، مردان و زنانی که نامهٔ پطرس را دریافت کردند، همگی فراخوانده شده بودند تا با مسیح همارث شوند. (رومیان ۸:۱۶،۱۷؛ غلاطیان ۳:۲۸) آنها در جماعت دارای مسئولیتهای یکسانی نبودند، ولی سرانجام در حکومت با مسیح در آسمان شریک میشدند. (مکاشفه ۲۰:۶) امروزه نیز هنگامی که اکثر قوم خدا امیدی زمینی دارند، برای هر مرد مسیحی اشتباهی جدیست که حس کند به خاطر امتیازاتی که ممکن است در جماعت داشته باشد، بیش از زنان در نظر خدا ارزشمند است. (با لوقا ۱۷:۱۰ مقایسه شود.) مردان و زنان از اعتبار روحانی برابری در مقابل خدا برخوردارند، زیرا مرگ ایثارگرانهٔ عیسی فرصت مشابهی را هم برای مردان و هم برای زنان فراهم کرد — فرصت رهایی از محکومیت به گناه و مرگ، با چشمانداز زندگی ابدی. — رومیان ۶:۲۳.
۱۸. پطرس چه دلیل محکمی به شوهر ارائه میدهد تا به زن خود احترام بگذارد؟
۱۸ پطرس دلیل محکم دیگری ارائه میدهد که چرا یک شوهر باید به همسر خویش احترام بگذارد، «تا دعاهای . . . [او] باز داشته نشود.» واژهٔ «باز داشته نشود» از فعل یونانی (اِنکوپتو) گرفته شده است که به طور تحتاللفظی یعنی «قطع کردن از وسط». این واژه به نقل از فرهنگ تفسیری لغات عهد جدید، نوشتهٔ واین، «در مورد اشخاصی به کار میرفت که با خراب کردن جاده یا قرار دادن مانعی درست در وسط مسیر، سد راه میشدند.» به این دلیل، شوهری که در احترام گذاشتن به همسرش کوتاهی کند، میتواند دریابد که مانعی بین دعاهایش و شنوایی یَهُوَه وجود دارد. مرد ممکن است احساس کند که لایق صحبت با خدا نیست، یا شاید یَهُوَه مایل به شنیدن نباشد. واضح است که یَهُوَه شدیداً به شیوهٔ برخورد مرد با زن اهمیت میدهد. — با مراثی ارمیا ۳:۴۴ مقایسه شود.
۱۹. چگونه مردان و زنان در جماعت میتوانند با احترامی متقابل با یکدیگر خدمت کنند؟
۱۹ وظیفهٔ احترام نشان دادن فقط به عهدهٔ شوهر نیست. همانطور که شوهر باید با همسرش از روی محبت و با متانت رفتار کند و بدین وسیله او را محترم بشمارد، زن نیز باید با تبعیت از شوهرش و نشان دادن احترامی عمیق، او را گرامی بدارد. (۱پطرس ۳:۱-۶) به علاوه، پولس به مسیحیان تذکر داد که «هر یک دیگریرا . . . اکرام نماید.» (رومیان ۱۲:۱۰) این تقاضایی از مردان و زنان جماعت است که با احترامی متقابل با یکدیگر خدمت کنند. وقتی چنین روحیهای حاکم باشد، زنان مسیحی علناً به نحوی سخن نخواهند گفت که اختیار کسانی را که راهنما هستند، تضعیف کند. بلکه از پیران حمایت و با آنها همکاری خواهند کرد. (۱قرنتیان ۱۴:۳۴،۳۵؛ عبرانیان ۱۳:۱۷) سرپرستان مسیحی نیز به سهم خود با «زنان پیر چون مادران و زنان جوانتر مثل خواهران با کمال عفّت» رفتار خواهند کرد. (۱تیموتاؤس ۵:۱،۲) پیران، با خردمندی به نظر خواهران مسیحیشان توجه دوستانهای نشان میدهند. بنابراین، هنگامی که خواهری سَروَری تئوکراتیک را رعایت کرده و محترمانه سؤالی میکند، و یا حتی به نکتهای اشاره میکند که خواهان توجه بیشتری است، پیران با خوشحالی به سؤال یا مشکل او رسیدگی خواهند کرد.
۲۰. بر طبق گزارش نوشتههای مقدس، چگونه باید با زنان رفتار کرد؟
۲۰ زنان از همان هنگام ورود گناه به باغ عدن، در بسیاری از کشورها به مقام بیاحترامی تنزل داده شدهاند. ولی این، آن نوع رفتاری نیست که یَهُوَه در اصل برای آنها منظور داشت که متحمل آن شوند. گزارش نوشتههای مقدس عبری و یونانی مسیحی، هر دو بدون توجه به اینکه چه دیدهای فرهنگیی ممکن است نسبت به زنان رواج داشته باشد، بوضوح نشان میدهد که باید با زنان پرهیزکار، با عزت و احترام رفتار کرد. این حق خدادادی آنهاست.
[پاورقیها]
a دایرةالمعارف استاندارد بینالمللی کتاب مقدس توضیح میدهد: «زنان با مهمانان مرد غذا نمیخوردند، و مردان از صحبت با زنان منع میشدند. . . . بویژه مکالمه با یک زن در مکان عمومی، یک رسوایی بود.» میشنای یهودی، مجموعهای از تعالیم خاخامی، چنین توصیه کرد: «با جنس زن زیاد صحبت نکنید. . . . مردی که زیاد با جنس زن صحبت کند، بلا بر سر خود میآورد و در مطالعهٔ شریعت کوتاهی میکند و عاقبت جهنم را به ارث خواهد برد.» — اَبات ۱:۵.
b کتاب فلسطین در زمان مسیح چنین نقل میکند: «در برخی موارد، زن تقریباً در ردیف غلام قرار داده میشد. برای مثال، در دادگاه عدل نمیتوانست شهادت دهد، مگر اینکه مرگ شوهر خویش را تأیید میکرد.» میشنا با عطف به لاویان ۵:۱ توضیح میدهد: «[قانون دربارهٔ] ‹سوگند شهادت› در خصوص مردان به کار میرود ولی نه در مورد زنان.» — شِبوت ۴:۱.
c یوسفوس، تاریخنویس یهودی قرن اول، گزارش میدهد که سالومه، خواهر هیرودیس پادشاه، برای شوهرش «سندی مبنی بر فسخ ازدواجشان فرستاد، که در مطابقت با قانون یهودی نبود. زیرا اجازهٔ این کار از طرف ما (فقط) به مرد داده شده است.» — رسوم باستانی یهودی، XV، ۲۵۹ [VII، ۱۰].
پاسخ تو چیست؟
◻ چه مثالهایی نشانگر این هستند که عیسی با زنان با عزت و احترام رفتار کرد؟
◻ چگونه تعالیم عیسی برای ارزش و اعتبار زنان احترام قائل میشوند؟
◻ چرا شوهر باید به زن مسیحی خود احترام بگذارد؟
◻ همهٔ مسیحیان چه تعهدی دارند که احترام نشان دهند؟
[تصویر در صفحهٔ ۱۵]
باعث خوشوقتی زنان پرهیزکار بود که اولین کسانی بودند که عیسای رستاخیزیافته را دیدند، کسی که آنها را برای شهادت دادن نزد برادرانش فرستاد.