یَهُوَه است که می‌رویاند

‏«نه کارنده چیزی است و نه آب‌دهنده بلکه خدای رویاننده.‏» —‏ ۱قُرِنتیان ۳:‏۷‏.‏

۱.‏ ما در چه کاری ‹همکار خدا› هستیم؟‏

پولُس رسول به موهبتی اشاره می‌کند که همهٔ ما می‌توانیم از آن برخوردار شویم؛‏ و آن موهبت ‹همکار بودن با خداست.‏› (‏۱قُرِنتیان ۳:‏۵-‏۹ خوانده شود.‏‏)‏ آری،‏ همهٔ ما می‌توانیم در کار شاگردسازی با خدا همکاری کنیم.‏ پولُس این کار را به پاشیدن بذر و آبیاری آن تشبیه می‌کند و متذکر می‌شود که یَهُوَه است که بذر را می‌رویاند.‏ پس بدون کمک یَهُوَه حاصلی به بار نخواهد آمد.‏

۲.‏ چرا دانستن این که ‹خدا رویاننده› است سبب می‌شود دیدی صحیح به خدمت موعظه داشته باشیم؟‏

^۲ اگر با فروتنی اذعان کنیم که بدون کمک یَهُوَه هیچ رویشی ممکن نیست،‏ با دید صحیح به خدمت موعظه خواهیم نگریست.‏ باید بدانیم که هر چقدر هم که در خدمت موعظه و تعلیم تلاش کنیم،‏ در نهایت یَهُوَه است که باعث می‌شود شخص رشد کند و شاگرد عیسی گردد؛‏ پس تمام افتخار و جلال از آن یَهُوَه است.‏ ما هر چقدر هم که تلاش کنیم به چگونگی روند رشد و پیشرفت افراد پی نخواهیم برد؛‏ چه رسد به این که بخواهیم به آن سرعت ببخشیم.‏ سلیمان پادشاه این نکته را به نحوی ساده چنین بیان کرد:‏ «عمل خدا را که صانع کل است نمی‌فهمی.‏» —‏ جامعه ۱۱:‏۵‏.‏

۳.‏ چه شباهتی میان بذرپاشی و شاگردسازی وجود دارد؟‏

^۳ آیا نداشتن درکی صحیح از روند رشد افراد ما را دلسرد می‌کند؟‏ خیر.‏ حتی کار شاگردسازی را جالب‌تر و هیجان‌انگیزتر می‌کند.‏ سلیمان پادشاه نوشت:‏ «بامدادان تخم خود را بکار و شامگاهان دست خود را باز مدار زیرا تو نمی‌دانی کدام یک از آن‌ها این یا آن کامیاب خواهد شد یا هر دو آن‌ها مثل هم نیکو خواهد گشت.‏» (‏جامعه ۱۱:‏۶‏)‏ آری،‏ برزگر نمی‌داند بذرهایی که می‌افشاند در کجا سبز خواهد شد و آیا اصلاً سبز خواهد شد یا نه.‏ او بر روند رشد اختیاری ندارد.‏ شاگردسازی نیز به همین شکل است.‏ عیسی با استفاده از دو تشبیه این مطلب را برای ما روشن می‌کند.‏ این دو تشبیه را می‌توانیم در باب ۴ انجیل مَرقُس بیابیم.‏ ببینیم عیسی چه مطلبی را می‌خواهد به ما بیاموزد.‏

انواع خاک

۴،‏ ۵.‏ به طور مختصر تشبیه برزگر را توصیف کنید.‏

^۴ در مَرقُس ۴:‏۱-‏۹ عیسی برزگری را در حال بذرافشانی توصیف می‌کند که دانه‌هایش در نقاط مختلف زمین می‌افتد.‏ او مطلب را چنین آغاز می‌کند:‏ «برزگری به جهت تخم‌پاشی بیرون رفت.‏ و چون تخم می‌پاشید،‏ قدری بر راه ریخته شده،‏ مرغان هوا آمده آن‌ها را برچیدند.‏ و پاره‌ای بر سنگلاخ پاشیده شد،‏ در جایی که خاک بسیار نبود.‏ پس چون که زمین عمق نداشت به زودی رویید،‏ و چون آفتاب برآمد،‏ سوخته شد و از آن رو که ریشه نداشت خشکید.‏ و قدری در میان خارها ریخته شد و خارها نموّ کرده،‏ آن را خفه نمود که ثمری نیاورد.‏ و مابقی در زمین نیکو افتاد و حاصل پیدا نمود که رویید و نموّ کرد و بار آورد،‏ بعضی سی و بعضی شصت و بعضی صد.‏»‏

^۵ در زمان قدیم برزگر دانه‌ها را روی سطح خاک می‌افشاند.‏ او مقداری از دانه‌ها را در دامن ردای خود نگه می‌داشت و آن‌ها را مشت مشت و با حرکت دست خود پخش می‌کرد.‏ پس در تشبیه عیسی،‏ برزگر دانه‌ها را تعمداً در خاک‌های مختلف نمی‌کارد.‏ دانه‌ها بر حسب اتفاق روی خاک‌های مختلف می‌افتند.‏

۶.‏ عیسی چه توضیحی در مورد تشبیه برزگر می‌دهد؟‏

^۶ برای درک این تشبیه عیسی لزومی به حدس و گمان نیست.‏ در مَرقُس ۴:‏۱۴-‏۲۰ عیسی خود آن را چنین توضیح می‌دهد:‏ «برزگر کلام را می‌کارد.‏ و اینانند به کنارهٔ راه،‏ جایی که کلام کاشته می‌شود؛‏ و چون شنیدند فوراً شیطان آمده کلام کاشته‌شدهٔ در قلوب ایشان را می‌رباید.‏ و ایضاً کاشته‌شدهٔ در سنگلاخ،‏ کسانی می‌باشند که چون کلام را بشنوند،‏ در حال آن را به خوشی قبول کنند،‏ و لٰکن ریشه‌ای در خود ندارند بلکه فانی می‌باشند؛‏ و چون صدمه‌ای یا زحمتی به سبب کلام روی دهد در ساعت لغزش می‌خورند.‏ و کاشته‌شدهٔ در خارها آنانی می‌باشند که چون کلام را شنوند،‏ اندیشه‌های دنیوی و غرور دولت و هوس چیزهای دیگر داخل شده،‏ کلام را خفه می‌کند و بی‌ثمر می‌گردد.‏ و کاشته‌شدهٔ در زمین نیکو آنانند که چون کلام را شنوند آن را می‌پذیرند و ثمر می‌آورند،‏ بعضی سی و بعضی شصت و بعضی صد.‏»‏

۷.‏ بذر و انواع مختلف خاک‌ها معرف چه هستند؟‏

^۷ عیسی در مورد انواع مختلف بذر صحبت نمی‌کند.‏ بلکه اشاره می‌کند که یک نوع بذر وقتی در خاک‌های مختلف می‌افتد نتایج متفاوت حاصل می‌گردد.‏ در این تشبیه خاک اوّل فشرده و سخت است،‏ خاک دوّم نرم ولی کم‌عمق،‏ خاک سوّم پوشیده از خارها،‏ و خاک چهارم خوب و حاصلخیز.‏ (‏لوقا ۸:‏۸‏)‏ بذر معرف چیست؟‏ بذر معرف پیامی است موجود در کلام خدا مبنی بر برقراری ملکوت یا حکومت آسمانی.‏ (‏متّیٰ ۱۳:‏۱۹‏)‏ انواع مختلف خاک‌ها معرف چیست؟‏ معرف شرایط مساعد یا نامساعد دل‌های کسانی است که پیام ملکوت را می‌شوند.‏ —‏ لوقا ۸:‏۱۲،‏ ۱۵ خوانده شود.‏

۸.‏ الف)‏ برزگر معرف کیست؟‏ ب)‏ چرا نتایج تلاش سخت مبشّران متفاوت است؟‏

^۸ برزگر معرف کیست؟‏ برزگر معرف همکاران خداست؛‏ کسانی که مژدهٔ ملکوت را موعظه می‌کنند.‏ آنان همچون پولُس و اَپُلُّس بذر را می‌پاشند و آن را آبیاری می‌کنند.‏ اما،‏ چرا با وجود تلاش سخت مبشّران حاصل یکسان به بار نمی‌آید؟‏ زیرا که دل برخی پذیرای بذر پیام است و دل برخی دیگر پذیرای آن نیست.‏ در تشبیه عیسی،‏ برزگر هیچ اختیاری بر حاصل کارش ندارد.‏ این مطلب به آن دسته از برادران و خواهرانی تسلّی خاطر می‌دهد که سالیان سال،‏ شاید ده‌ها سال در کار شاگردسازی سخت تلاش نموده،‏ ولی ظاهراً نتیجهٔ ملموسی کسب نکرده‌اند!‏a دلیل آن چیست؟‏

۹.‏ پولُس رسول و عیسی به چه نکتهٔ دلگرم‌کننده‌ای اشاره می‌کنند؟‏

^۹ آیا درست است که وفاداری مبشّری را که بذر کلام خدا را می‌پاشد،‏ در مقایسه با حاصل کارش بسنجیم؟‏ خیر.‏ پولُس به طور ضمنی به این نکته اشاره کرده،‏ می‌گوید:‏ «هر یک برای زحمتی که کشیده‌ایم،‏ پاداش خواهیم گرفت.‏» (‏۱قُرِنتیان ۳:‏۸‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ پس پاداش شخص به دلیل زحمتی است که می‌کشد،‏ نه به خاطر نتیجه‌ای که از زحماتش حاصل می‌شود.‏ ببینید عیسی چگونه روی این نکته تأکید می‌کند.‏ یک بار وقتی شاگردانش از موعظه بازگشتند،‏ بسیار شاد بودند که با بردن نام عیسی دیوها از آنان تبعیت می‌کنند.‏ هرچند این موهبت بزرگی بود،‏ عیسی بدیشان گفت:‏ «از این شادی مکنید که ارواح اطاعت شما می‌کنند بلکه بیشتر شاد باشید که نام‌های شما در آسمان مرقوم است.‏» (‏لوقا ۱۰:‏۱۷-‏۲۰‏)‏ پس اگر مبشّری نتیجهٔ محسوسی از تلاش‌های خود نمی‌بیند،‏ صرفاً به این مفهوم نیست که در کار خود کوتاهی کرده یا وفادار نبوده است.‏ نتیجهٔ کار تا حد زیادی به مرغوبیت خاک دل شنونده بستگی دارد.‏ در نهایت این خداست که می‌رویاند!‏

مسئولیت آنانی که کلام را می‌شنوند

۱۰.‏ مرغوبیت خاک دل به چه بستگی دارد؟‏

^۱۰ چه مسئولیتی بر دوش کسانی است که کلام را می‌شنوند؟‏ آیا مرغوبیت خاک دلشان از پیش تعیین شده است؟‏ خیر.‏ ایشان به خودشان بستگی دارد.‏ وضعیت دل انسان‌ها تغییرپذیر است.‏ (‏رومیان ۶:‏۱۷‏)‏ عیسی در تشبیه خود به کسانی اشاره می‌کند که به مجرّد «شنیدن» کلام خدا،‏ شیطان می‌آید و آن را از دل ایشان می‌رباید.‏ اما هر شخصی می‌تواند مانع از آن شود.‏ در یعقوب ۴:‏۷ آمده است:‏ «با ابلیس مقاومت کنید تا از شما بگریزد.‏» عیسی در مورد گروه دوّم می‌گوید که کلام را با شادی می‌پذیرند،‏ اما چون «ریشه‌ای در خود ندارند» لغزش می‌خورند.‏ به خادمان خدا توصیه شده است که «ریشه کرده و بنیاد نهاده» شوند تا بتوانند درک کنند که «عرض و طول و عمق و بلندی چیست» تا به «محبت مسیح که فوق از معرفت است» پی ببرند.‏ —‏ اَفَسُسیان ۳:‏۱۷-‏۱۹؛‏ کُولُسیان ۲:‏۶،‏ ۷‏.‏

۱۱.‏ چگونه شخص می‌تواند مانع از آن شود که نگرانی‌های زندگی و مال‌پرستی پیام کلام خدا را خفه کند؟‏

^۱۱ شماری از کسانی که پیام را می‌شنوند اجازه می‌دهند «اندیشه‌های دنیوی [نگرانی‌ها] و غرور دولت [طمع ثروت‌اندوزی]» بذر پیام خدا را در دلشان خفه کند.‏ (‏۱تیموتاؤس ۶:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ آیا می‌توان از بروز چنین پیامدی جلوگیری کرد؟‏ بله.‏ پولُس رسول می‌گوید:‏ «سیرت شما از محبتِ نقره [پول‌پرستی] خالی باشد و به آنچه دارید قناعت کنید زیرا که او گفته است:‏ ‹تو را هرگز رها نکنم و تو را ترک نخواهم نمود.‏› » —‏ عبرانیان ۱۳:‏۵‏.‏

۱۲.‏ چرا همهٔ کسانی که دل‌هایشان معرف خاک نیکوست به یک میزان حاصل نمی‌آورند؟‏

^۱۲ در آخر عیسی به بذرهایی اشاره می‌کند که در خاک حاصلخیز افتاده،‏ «ثمر می‌آورند،‏ بعضی سی و بعضی شصت و بعضی صد.‏» این مطلب نشان می‌دهد همهٔ آنانی که دلی پذیرا دارند ثمر می‌آورند،‏ اما به دلیل اوضاع و شرایط متفاوتشان قادر نیستند به یک میزان بذر بشارت ملکوت را بیفشانند.‏ مثلاً چه بسا فعالیت موعظهٔ ایشان به دلیل سالخوردگی یا بیماری‌ای توان‌فرسا محدود باشد.‏ (‏با مَرقُس ۱۲:‏۴۳،‏ ۴۴ مقایسه شود.‏)‏ چنین اشخاصی اختیاری روی سالخوردگی و وضع سلامتی خود ندارند،‏ لیکن از این که می‌بینند یَهُوَه بذر کلامی را که افشانده‌اند بارور می‌سازد بسیار مسرور می‌شوند.‏ —‏ مزمور ۱۲۶:‏۵،‏ ۶ خوانده شود.‏

برزگری که شب به خواب می‌رود

۱۳،‏ ۱۴.‏ الف)‏ تشبیه دوّم عیسی را در مورد برزگر به طور خلاصه شرح دهید.‏ ب)‏ منظور از برزگر و بذر چیست؟‏

^۱۳ در مَرقُس ۴:‏۲۶-‏۲۹ به تشبیهی دیگر در مورد برزگر برمی‌خوریم که بدین شرح است:‏ «ملکوت خدا مانند کسی است که تخم بر زمین بیفشاند،‏ و شب و روز بخوابد و برخیزد و تخم بروید و نموّ کند.‏ چگونه؟‏ او نداند.‏ زیرا که زمین به ذات خود [خودبه‌خود] ثمر می‌آورد،‏ اوّل علف،‏ بعد خوشه،‏ پس از آن دانهٔ کامل در خوشه.‏ و چون ثمر رسید،‏ فوراً داس را به کار می‌برد زیرا که وقت حصاد رسیده است.‏»‏

^۱۴ منظور از این برزگر چیست؟‏ در برخی کلیساها عقیده بر این است که این برزگر معرف خود عیسی است.‏ اما چگونه می‌توان گفت که عیسی در خواب است و شاهد بزرگ شدن بذر حقیقت در دل انسان‌ها نیست؟‏ خیر،‏ چنین نیست!‏ این برزگر مانند تشبیه اوّل عیسی معرف مبشّرانی است که بذر پیام ملکوت را با شور و غیرت در همه جا می‌افشانند و این بذرها کلامی است که موعظه می‌کنند.‏b

۱۵،‏ ۱۶.‏ عیسی با مقایسهٔ رشد یک دانه و پیشرفت شاگردان چه حقیقتی را آشکار نمود؟‏

^۱۵ عیسی می‌گوید که برزگر ‹شب می‌خوابد و روز برمی‌خیزد.‏› منظور عیسی کوتاهی از جانب برزگر نیست.‏ عیسی به روند عادی زندگی اغلب مردم اشاره می‌کند.‏ عباراتی که در این آیه به کار رفته روال پی‌درپی کار در روز و خواب در شب را در مقطعی از زمان نشان می‌دهد.‏ تأکید عیسی روی اتفاق خاصّی است که در این میان می‌افتد؛‏ این که ‹تخم می‌روید و نموّ می‌کند.‏› سپس اضافه می‌کند که برزگر ‹نمی‌داند› دانه چگونه رشد می‌کند.‏ تأکید عیسی در اینجا روی این نکته است که رشد «به ذات خود» یعنی خودبه‌خود صورت می‌گیرد.‏c

^۱۶ عیسی می‌خواهد روی چه نکته‌ای تأکید کند؟‏ همان طور که می‌بینیم تأکید عیسی روی رشد و تدریجی بودن روند آن است.‏ او می‌گوید:‏ «زمین به ذات خود ثمر می‌آورد،‏ اوّل علف،‏ بعد خوشه،‏ پس از آن دانهٔ کامل در خوشه.‏» (‏مَرقُس ۴:‏۲۸‏)‏ رشد به صورت تدریجی و مرحله‌ای انجام می‌شود.‏ شخص اختیاری روی روند رشد و سرعت آن ندارد.‏ پیشرفت شاگردان نیز به همین شکل است.‏ یَهُوَه بذر حقیقت را در دلی که پذیرای آن باشد مرحله به مرحله رشد می‌دهد.‏ —‏ اَعمال ۱۳:‏۴۸؛‏ عبرانیان ۶:‏۱‏.‏

۱۷.‏ چه کسانی از به ثمر رسیدن بذر ملکوت شادی می‌کنند؟‏

^۱۷ وقتی دانه ‹به ثمر رسید› برزگر چه سهمی در دروی محصول خواهد داشت؟‏ وقتی یَهُوَه دانهٔ پیام ملکوت را در دل نوآموز کتاب مقدّس رشد می‌دهد،‏ شخص به مرحله‌ای می‌رسد که محبت و قدردانی‌اش به یَهُوَه او را برآن می‌دارد که زندگی خود را به او وقف کند و به نشانهٔ وقف خود در آب تعمید بگیرد.‏ به برادرانی که به مرحله‌ای از بلوغ مسیحی می‌رسند وظایفی در جماعت داده می‌شود.‏ محصول را مبشّر اوّل که بذر را در دل نوآموز قرار داد و مبشّران دیگری که شاید مستقیماً در کاشتن آن دخالت نداشتند درو می‌کنند.‏ (‏یوحنّا ۴:‏۳۶-‏۳۸ خوانده شود.‏‏)‏ بدین شکل که ‹کارنده و دروکننده هر دو با هم خوشنود می‌گردند.‏›‏

درسی برای ما

۱۸،‏ ۱۹.‏ الف)‏ چه نکته‌ای در این مقاله برای شما تشویق‌کننده بود؟‏ ب)‏ در مقالهٔ بعدی چه مطلبی مورد بررسی قرار خواهد گرفت؟‏

^۱۸ ما از این دو تشبیه عیسی در مَرقُس باب ۴ چه آموختیم؟‏ اوّل این که وظیفهٔ بذرپاشی به عهدهٔ ما گذاشته شده است.‏ نباید به بهانهٔ سختی‌ها یا مشکلات احتمالی از زیر آن شانه خالی کنیم.‏ (‏جامعه ۱۱:‏۴‏)‏ به علاوه،‏ باید ارزش این موهبت را بدانیم که همکار خدا هستیم.‏ یَهُوَه است که شمار شاگردان را افزایش می‌دهد،‏ و به فعالیت ما مبشّران و پیشرفت کسانی که این پیام را می‌شنوند برکت می‌دهد.‏ ما نمی‌توانیم پیشرفت روحانی اشخاص را سرعت ببخشیم.‏ همچنین وقتی رشد بکندی صورت می‌گیرد یا اصلاً رشدی دیده نمی‌شود نباید ناامید شویم.‏ آیا دلگرم‌کننده نیست که بدانیم یَهُوَه میزان موفقیت ما مبشّران را به این می‌سنجد که چقدر به او و در انجام وظیفه‌ای که به ما داده است وفادار بوده‌ایم؟‏ کدام وظیفه؟‏ موعظهٔ «بشارت ملکوت» تا حدّی که «بر جمیع امّت‌ها شهادتی شود.‏» —‏ متّیٰ ۲۴:‏۱۴‏.‏

^۱۹ عیسی چه مطلب دیگری در مورد رشد شاگردان جدید و افزایش فعالیت موعظهٔ ملکوت اظهار داشت؟‏ جواب این سؤال را در تشبیهات دیگری که در گزارشات انجیل‌ها آمده است می‌یابیم.‏ شماری از این تشبیهات را در مقالهٔ بعدی مورد بررسی قرار خواهیم داد.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

مرور مقاله

‏• چه تشابهاتی میان بذرافشانی و موعظهٔ پیام ملکوت وجود دارد؟‏

‏• یَهُوَه چگونه وفاداری مبشّران خود را می‌سنجد؟‏

‏• عیسی به چه تشابهاتی میان رشد دانه و رشد روحانی اشاره کرد؟‏

‏• چرا می‌توان گفت که ‹کارنده و دروکننده هر دو با هم خوشنود می‌گردند›؟‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۲۰]‏

چرا عیسی مبشّر ملکوت خدا را به برزگر تشبیه کرد؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۲]‏

کسانی که دلشان همچون خاکی نیکو ثمر می‌آورد با دل و جان و مطابق اوضاع و احوالشان پیام ملکوت را موعظه می‌کنند

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۳]‏

یَهُوَه است که می‌رویاند