وقتی عیسی در جلال ملکوت میآید
«بعضی در اینجا حاضرند که تا پسر انسانرا نهبینند که در ملکوت خود میآید ذائقهٔ موت را نخواهند چشید.»—متی ۱۶:۲۸.
۱، ۲. اندکی بعد از پَنطیکاست سال ۳۲ د.م. چه اتفاقی افتاد و مقصود از این رویداد چه بود؟
اندکی بعد از پَنطیکاست ۳۲ د.م.، سه تا از رسولان عیسی مسیح شاهد رؤیایی به یاد ماندنی بودند. بنا بر گزارش الهامشده، «عیسی، پطرس و یعقوب و برادرش یوحنّا را برداشته ایشانرا در خلوت بکوهی بلند برد. و در نظر ایشان هیئت او متبدّل گشت.»—متی ۱۷:۱، ۲.
۲ تغییر هیئت عیسی در زمان بحرانی و حساسی رخ داد. قبلاً عیسی به پیروانش گفته بود که باید در اورشلیم متحمل رنج شده و بمیرد، اما درک کلام عیسی برای آنان مشکل بود. (متی ۱۶:۲۱-۲۳) چنین رؤیایی ایمان این سه رسول عیسی را تقویت کرد و آنان را برای مرگ عیسی و همچنین سالها مشقت و آزمایشی که بعد از آن بر جماعت مسیحی واقع میشد، آماده کرد. آیا امروز ما میتوانیم مطلبی از این رؤیا بیاموزیم؟ بلی، زیرا آنچه که این رؤیا از پیش نشان داده است، در واقع، در زمان ما دارد به وقوع میپیوندد.
۳، ۴. الف) عیسی شش روز پیش از تغییر هیئت خود چه گفته بود؟ ب) واقعهٔ تغییر هیئت عیسی را توصیف کن.
۳ عیسی شش روز قبل از تغییر هیئتش به پیروان خود گفت: «پسر انسان خواهد آمد در جلال پدر خویش به اتّفاق ملائکهٔ خود و در آنوقت هر کسیرا موافق اعمالش جزا خواهد داد.» این کلام باید در «انقضای عالم» به تحقق برسد. عیسی همچنین گفت: «هر آینه بشما میگویم که بعضی در اینجا حاضرند که تا پسر انسانرا نهبینند که در ملکوت خود میآید ذائقهٔ موت را نخواهند چشید.» (متی ۱۶:۲۷، ۲۸؛ ۲۴:۳؛ ۲۵:۳۱-۳۴، ۴۱؛ دانیال ۱۲:۴) تغییر هیئت عیسی در تحقق این کلام ثانوی وی روی داد.
۴ آن سه رسول دقیقاً چه دیدند؟ لوقا واقعه را چنین توصیف میکند: «و چون [عیسی] دعا میکرد هیأت چهرهٔ او متبدّل گشت و لباس او سفید و درخشان شد. که ناگاه دو مرد یعنی موسی و الیاس با وی ملاقات کردند. و بهیأت جلالی ظاهر شده دربارهٔ رحلت او که میبایست بزودی در اورشلیم واقع شود گفتگو میکردند.» سپس، «ناگاه ابری پدیدار شده بر [رسولان] سایه افکند و چون داخل ابر میشدند ترسان گردیدند. آنگاه صدای از ابر برآمد که این است پسر حبیب من او را بشنوید.»—لوقا ۹:۲۹-۳۱، ۳۴، ۳۵.
ایمانمان تقویت میشود
۵. تغییر هیئت عیسی چه اثری بر روی پطرس رسول گذاشت؟
۵ چندی پیش از این واقعه، پطرس رسول اذعان کرده بود که عیسی همان «مسیح پسر خدای زنده» است. (متی ۱۶:۱۶) کلام یَهُوَه از آسمان چنین تعیین هویتی را تأیید نمود و رؤیای تغییر هیئت عیسی، پیشدرآمد و مقدمهای از آمدن مسیح در قدرت و جلال ملکوت و نهایتاً اجرای داوری در مورد بشر بود. پس از گذشت بیش از ۳۰ سال از تغییر هیئت عیسی، پطرس رسول نوشت: «در پی افسانههای جعلی نرفتیم چون از قوّت و آمدن خداوند ما عیسی مسیح شما را اعلام دادیم، بلکه کبریائئ او را دیده بودیم. زیرا از خدای پدر اکرام و جلال یافت هنگامیکه آوازی از جلال کبریائی باو رسید که اینست پسر حبیب من که از وی خوشنودم. و این آواز را ما زمانیکه با وی در کوه مقدّس بودیم شنیدیم که از آسمان آورده شد.»—۲پطرس ۱:۱۶-۱۸؛ ۱پطرس ۴:۱۷.
۶. نحوهٔ وقوع رویدادها بعد از تغییر هیئت عیسی چگونه بود؟
۶ آنچه که این سه رسول مشاهده کردند، امروزه ایمان ما را نیز تقویت میکند. البته، از سال ۳۲ د.م. به بعد وقایعی بتدریج روی دادهاند. در سال بعد از ۳۲ د.م.، عیسی درگذشت و سپس رستاخیز یافت و به دست راست پدرش بالا برده شد. (اعمال ۲:۲۹-۳۶) در پَنطیکاست همان سال، «اسرائیل خدا» به وجود آمد و در اورشلیم فعالیت موعظه آغاز شد و بعد تا اقصی نقاط زمین توسعه یافت. (غلاطیان ۶:۱۶؛ اعمال ۱:۸) تقریباً بلافاصله ایمان پیروان عیسی تحت آزمایش قرار گرفت. از آنجایی که رسولان موعظهٔ خود را متوقف نکردند، دستگیر شده، بشدت مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. هنوز مدتی از این واقعه نگذشته بود که استیفان را به قتل رساندند. پس از آن، یعقوب را نیز که یکی از شهود عینی تغییر هیئت عیسی بود، کشتند. (اعمال ۵:۱۷-۴۰؛ ۶:۸–۷:۶۰؛ ۱۲:۱، ۲) معهذا، پطرس و یوحنا نجات یافتند و توانستند سالیان زیادی به یَهُوَه وفادارانه خدمت کنند. در واقع در اواخر قرن اول د.م.، یوحنا رؤیاهای بیشتری را از عیسی در جلال سماویاش به تحریر درآورد.—مکاشفه ۱:۱۲-۲۰؛ ۱۴:۱۴؛ ۱۹:۱۱-۱۶.
۷. الف) رؤیای تغییر هیئت عیسی در چه زمانی تحقق یافت؟ ب) چه موقع عیسی جزا یا پاداش بعضی افراد را داد؟
۷ از هنگام آغاز «روز خداوند» در سال ۱۹۱۴، بسیاری از رؤیاهایی که یوحنا مشاهده کرده بود به حقیقت پیوستهاند. (مکاشفه ۱:۱۰) در مورد این امر که عیسی ‹خواهد آمد در جلال پدر خویش› چنانکه به وسیلهٔ تغییر هیئت وی نشان داده شده است، چطور؟ این رؤیا هنگام تولد ملکوت آسمانی خدا در سال ۱۹۱۴ به تحقق رسید. هنگامی که عیسی به عنوان پادشاه بر تخت نشست و همچون ستارهٔ صبح بر صحنهٔ عالم طلوع کرد، بطور مجازی سحرگاه روز جدیدی بود. (۲پطرس ۱:۱۹؛ مکاشفه ۱۱:۱۵؛ ۲۲:۱۶) آیا در آن زمان عیسی به بعضی افراد مطابق اعمالشان جزا یا پاداش داد؟ بلی. دلیل موثقی وجود دارد که اندکی بعد از آن زمان، رستاخیز آسمانی مسیحیان مسحشده آغاز شد.—۲تیموتاؤس ۴:۸؛ مکاشفه ۱۴:۱۳.
۸. در انتهای تحقق رؤیای تغییر هیئت عیسی چه روی میدهد؟
۸ لهذا، بزودی عیسی «در جلال خود با جمیع ملائکهٔ مقدّس خویش» خواهد آمد و کل بشریت را داوری خواهد کرد. (متی ۲۵:۳۱) در آن هنگام عیسی خود را با تمام جلال معظم و باشکوه خویش هویدا خواهد ساخت و «هر کسیرا» موافق اعمال و رفتارش بحق جزا یا پاداش خواهد داد. انسانهای گوسفندگونه زندگی ابدی را در ملکوتی که برای آنان آماده و مهیا شده است، به ارث خواهند برد و انسانهای بزصفت «در عذاب جاودانی» خواهند رفت. تحقق رؤیای تغییر هیئت عیسی چه انتهای پرشکوهی دارد!—متی ۲۵:۳۴، ۴۱، ۴۶؛ مرقس ۸:۳۸؛ ۲تسالونیکیان ۱:۶-۱۰.
یاران جلالیافتهٔ عیسی
۹. آیا باید انتظار داشته باشیم که در زمان تحقق رؤیای تغییر هیئت عیسی، موسی و ایلیا نیز با او باشند؟ لطفاً توضیح بده.
۹ عیسی در موقع تغییر هیئتش تنها نبود. در آن هنگام موسی و ایلیا نیز با او دیده شدند. (متی ۱۷:۲، ۳) آیا آنان واقعاً در آنجا حضور داشتند؟ خیر، زیرا این دو مرد مدتها بود که وفات یافته و در دل خاک خوابیده، در انتظار رستاخیز بودند. (جامعه ۹:۵، ۱۰؛ عبرانیان ۱۱:۳۵) آیا وقتی عیسی در جلال آسمانی خود میآید موسی و ایلیا نیز با او حضور خواهند داشت؟ خیر، زیرا موسی و ایلیا پیش از آنکه امید آسمانی به بشر داده شود، درگذشتهاند. آنان در زمان «قیامت . . . عادلان» بر روی زمین رستاخیز خواهند یافت. (اعمال ۲۴:۱۵) بنابراین، ظهور موسی و ایلیا در رؤیای تغییر هیئت عیسی، واقعی نبود بلکه سمبولیک بود. اما سمبول چه چیزی؟
۱۰، ۱۱. ایلیا و موسی در متون متفاوت چه کسانی را به تصویر درمیآورند؟
۱۰ در جاهای دیگر کتاب مقدس، موسی و ایلیا شخصیتهای نبوی هستند. موسی به عنوان میانجی یا واسطهٔ عهد شریعت، تجلیگر عیسی بود یعنی فردی که واسطهٔ عهد جدید بود. (تثنیه ۱۸:۱۸؛ غلاطیان ۳:۱۹؛ عبرانیان ۸:۶) ایلیا، نشانگر یحیای تعمیددهنده بود که پیش از مسیح آمد. (متی ۱۷:۱۱-۱۳) بعلاوه، در متن مکاشفه باب ۱۱، موسی و ایلیا نشانگر باقیماندهٔ مسحشدگان در ایام آخر هستند. این را از کجا میدانیم؟
۱۱ لطفاً کتاب مقدس خود را در دست بگیر و مکاشفه ۱۱:۱-۶ را بخوان. در آیهٔ ۳ چنین آمده است: «به دو شاهد خود خواهم داد که پلاس در بر کرده مدّت هزار و دویست و شصت روز نبوّت نمایند.» در خلال جنگ جهانی اول، این نبوت در مورد باقیماندهٔ مسیحیان مسحشده تحقق یافت.a چرا دو شاهد؟ زیرا باقیماندهٔ مسحشدگان، از نظر روحانی کارهایی شبیه کارهای موسی و ایلیا را انجام میدهند. آیات ۵ و ۶ شرح میدهند: «اگر کسی بخواهد [به این دو شاهد] اذیّت رساند آتشی از دهانشان بدر شده دشمنان ایشانرا فرو میگیرد و هر که قصد اذیّت ایشان دارد بدینگونه باید کشته شود. اینها قدرت ببستن آسمان دارند تا در ایّام نبوّت ایشان باران نبارد و قدرت بر آبها دارند که آنها را بخون تبدیل نمایند و جهانرا هرگاه بخواهند به انواع بلایا مبتلا سازند.» این آیات معجزاتی را که ایلیا و موسی انجام دادند به یاد ما میآورد.—اعداد ۱۶:۳۱-۳۴؛ ۱پادشاهان ۱۷:۱؛ ۲پادشاهان ۱:۹-۱۲.
۱۲. در متن راجع به تغییر هیئت عیسی، موسی و ایلیا نشانگر چه کسانی هستند؟
۱۲ بنابراین، موسی و ایلیا در متن راجع به تغییر هیئت عیسی نشانگر چه کسانی هستند؟ لوقا شرح میدهد که موسی و ایلیا به همراه عیسی «بهیأت جلالی» ظاهر شدند. (لوقا ۹:۳۱) کاملاً بدیهی و آشکار است که موسی و ایلیا نشانگر مسیحیانی هستند که به عنوان افراد «همارث با مسیح» با روحالقدس مسح شدهاند و بدین صورت، این امید عالی به آنان داده شده است که ‹در جلال وی نیز شریک باشند.› (رومیان ۸:۱۷) زمانی که عیسی در جلال پدر خویش میآید تا ‹هر کسیرا موافق اعمالش جزا [یا پاداش] دهد،› مسحشدگان رستاخیزیافته نیز با وی خواهند بود.—متی ۱۶:۲۷.
شاهدانی همچون موسی و ایلیا
۱۳. چه خصوصیات و ویژگیهایی نشان میدهد که موسی و ایلیا، تصاویر نبوی مناسبی از مسحشدگان جلالیافته و همارث با عیسی هستند؟
۱۳ خصوصیات و ویژگیهای قابلتوجهی وجود دارد که نشان میدهد موسی و ایلیا تصاویر نبوی مناسبی از مسحشدگان همارث با عیسی هستند. موسی و ایلیا هر دو به مدت سالهای زیادی سخنگوی یَهُوَه بودند. هر دو مورد خشم و غضب حاکمی قرار گرفتند. در موقع ضرورت و نیاز، خانوادهای غیراسرائیلی از آنان حمایت کرد. هر دو آنان با شهامت تمام به پادشاهان نبوت کردند و در مقابل انبیای کذبه مقاومت نمودند. موسی و ایلیا هر دو شاهد قدرتنمایی یَهُوَه بر روی کوه سینا (یا حوریب) بودند. هر دو آنان در سمت شرقی اردن جانشین برای خود انتخاب کردند. همچنین، به غیر از معجزاتی که عیسی در حیات خود انجام داد، روزگار موسی (و یوشع) و همچنین ایلیا (و اَلِیشَع) بیشترین معجزات را به خود دیده است.b
۱۴. چگونه مسحشدگان مانند موسی و ایلیا سخنگوی یَهُوَه بودهاند؟
۱۴ آیا تمام این موارد ما را به یاد اسرائیل خدا نمیاندازد؟ البته. عیسی به پیروان وفادار خود گفت: «پس رفته همهٔ امّتها را شاگرد سازید و ایشانرا باسم اب و ابن و روحالقدس تعمید دهید. و ایشانرا تعلیم دهید که همهٔ اموریرا که بشما حکم کردهام حفظ کنند و اینک من هر روزه تا انقضای عالم همراه شما میباشم.» (متی ۲۸:۱۹، ۲۰) از پَنطیکاست ۳۳ د.م. تاکنون، مسیحیان مسحشده در اطاعت از این کلام به عنوان سخنگویان یَهُوَه خدمت کردهاند. آنان مانند موسی و ایلیا با غضب حکمرانان روبرو شده و به آنان شهادت دادهاند. عیسی به ۱۲ رسول خود گفت: «در حضور حکّام و سلاطین شما را بخاطر من خواهند برد تا بر ایشان و بر امّتها شهادتی شود.» (متی ۱۰:۱۸) در طول تاریخ جماعت مسیحی، این کلام عیسی بارها تحقق یافته است.—اعمال ۲۵:۶، ۱۱، ۱۲، ۲۴-۲۷؛ ۲۶:۳.
۱۵، ۱۶. چه وجه تشابهی میان مسحشدگان از یک سو و موسی و ایلیا از سوی دیگر وجود دارد الف) در خصوص جانبداری شجاعانه از حقیقت؟ ب) در خصوص دریافت کمک و یاری از غیراسرائیلیان؟
۱۵ بعلاوه، مسیحیان مسحشده در جانبداری از حقیقت در مقابل دروغهای مذهبی، شجاعت موسی و ایلیا را از خود نشان دادهاند. به خاطر بیاور چگونه پولس رسول، نبی کاذب یهودی به نام بار عیسی را محکوم کرد و در موقعیت دیگری دروغین بودن خدایان آتن را به نحوی محترمانه لیکن راسخ برملا کرد. (اعمال ۱۳:۶-۱۲؛ ۱۷:۱۶، ۲۲-۳۱) همچنین به خاطر داشته باش که در روزگار ما باقیماندهٔ مسحشدگان، جهان مسیحیت را با شهامت تمام تکذیب و رسوا کردهاند و در ضمن، چنین شهادتی همچون بلایی آن را به ستوه آورده است.—مکاشفه ۸:۷-۱۲.c
۱۶ وقتی موسی از مقابل خشم فرعون گریخت، در خانهٔ شخصی غیراسرائیلی به نام رعوئیل یا یَترُون پناهنده شد. بعدها موسی پند باارزشی در خصوص سازماندهی از رعوئیل گرفت؛ همان کسی که پسرش، حوباب، اسرائیل را در بیابان هدایت کرد.d (خروج ۲:۱۵-۲۲؛ ۱۸:۵-۲۷؛ اعداد ۱۰:۲۹) آیا اعضای مسحشدهٔ اسرائیل خدا به نحو مشابهی از طرف افرادی که اعضای مسحشدهٔ اسرائیل خدا نیستند اعانت و یاری شدهاند؟ بلی، «گروهی عظیم» از «گوسفندان دیگر» که در این ایام آخر بر روی صحنه ظاهر شدهاند از آنان حمایت و پشتیبانی کردهاند. (مکاشفه ۷:۹؛ یوحنا ۱۰:۱۶؛ اشعیا ۶۱:۵) عیسی در پیشگویی حمایتی که در آینده این «گوسفندان» از روی محبت و با تمام وجود از برادرانش میکردند به آنان نبوت کرده، گفت: «چون گرسنه بودم مرا طعام دادید، تشنه بودم سیرآبم نمودید. غریب بودم مرا جا دادید، عریان بودم مرا پوشانیدید. مریض بودم عیادتم کردید. در حبس بودم دیدن من آمدید. . . . هر آینه بشما میگویم آنچه بیکی از این برادران کوچکترین من کردید بمن کردهاید.»—متی ۲۵:۳۵-۴۰.
۱۷. چگونه مسحشدگان تجربهای شبیه سرگذشت ایلیا بر روی کوه حوریب داشتهاند؟
۱۷ بعلاوه، اسرائیل خدا تجربهای مشابه سرگذشت ایلیا بر روی کوه حوریب داشته است.e همانند ایلیا که در حال فرار از دست ملکه ایزابِل بود، در پایان جنگ جهانی اول، باقیماندهٔ مسحشدگان هراسان نیز فکر میکردند وظیفهشان خاتمه یافته است. سپس، مانند ایلیا با یَهُوَه رویاروی شدند که در صدد داوری سازمانهایی که ادعا میکردند «خانهٔ خدا» هستند، برآمده بود. (۱پطرس ۴:۱۷؛ ملاکی ۳:۱-۳) در حالی که عدم صلاحیت جهان مسیحیت ثابت شده بود، باقیماندهٔ مسحشدگان به عنوان «غلام امین و دانا» محسوب گردیده، بر کل متعلقات زمینی عیسی گمارده شدند. (متی ۲۴:۴۵-۴۷) بر روی کوه حوریب، ایلیا «آوازی ملایم و آهسته» شنید که صدای یَهُوَه بود و کار بیشتری به او محول کرد. طی دورهٔ آرام بعد از جنگ، خادمین مسحشده و امین یَهُوَه صدای او را از درون صفحات کتاب مقدس استماع کردند. آنان نیز دریافتند که عهدهدار مأموریتی میباشند و باید آن را به انجام برسانند.—۱پادشاهان ۱۹:۴، ۹-۱۸؛ مکاشفه ۱۱:۷-۱۳.
۱۸. چگونه نمایش قدرت برجسته و چشمگیر یَهُوَه از طریق اسرائیل خدا به انجام رسیده است؟
۱۸ نهایتاً، آیا نمایش قدرت برجسته و چشمگیر یَهُوَه از طریق اسرائیل خدا به انجام رسیده است؟ بعد از مرگ عیسی، رسولان معجزات فراوانی انجام دادند لیکن این معجزات بتدریج متوقف شد. (۱قرنتیان ۱۳:۸-۱۳) امروزه ما شاهد معجزاتی جسمانی نیستیم. از سوی دیگر، عیسی به پیروان خود گفت: «آمین آمین بشما میگویم هر که بمن ایمان آرد کارهائیرا که من میکنم او نیز خواهد کرد و بزرگتر از اینها نیز خواهد کرد.» (یوحنا ۱۴:۱۲) این گفتهٔ عیسی، نخست در قرن اول تحقق یافت و در آن زمان شاگردانش بشارت را در سراسر امپراطوری روم موعظه کردند. (رومیان ۱۰:۱۸) در روزگار ما باقیماندهٔ مسحشدگان حتی کارهای بزرگتری انجام دادهاند و موعظهٔ بشارت را «در تمام عالم» رهبری کردهاند «تا بر جمیع امّتها شهادتی شود.» (متی ۲۴:۱۴) با چه نتیجهای؟ قرن بیستم شاهد جمعآوری بیشترین تعداد خادمین وقفشده و امین یَهُوَه در طول تاریخ بوده است. (مکاشفه ۵:۹، ۱۰؛ ۷:۹، ۱۰) این چه گواه و نمایش شکوهمندی است از قدرت یَهُوَه!—اشعیا ۶۰:۲۲.
برادران عیسی در جلال میآیند
۱۹. چه وقت برادران مسحشدهٔ عیسی با او در جلال دیده میشوند؟
۱۹ وقتی زندگی زمینی باقیماندهٔ برادران مسحشدهٔ عیسی به پایان رسد، با او به جلال خواهند رسید. (رومیان ۲:۶، ۷؛ ۱قرنتیان ۱۵:۵۳؛ ۱تسالونیکیان ۴:۱۴، ۱۷) بدین صورت آنان در ملکوت آسمان پادشاهان و کاهنان فناناپذیر میشوند. سپس، این مسحشدگان با عیسی مردم را ‹بعصای آهنین حکمرانی میکنند و مثل کوزهای کوزهگر خورد خواهند شد.› (مکاشفه ۲:۲۷؛ ۲۰:۴-۶؛ مزمور ۱۱۰:۲، ۵، ۶) آنان با عیسی بر روی تخت خواهند نشست و «بر دوازده سبط اسرائیل» داوری خواهند کرد. (متی ۱۹:۲۸) خلقت، نالهکنان در انتظار این وقایع که بخشی از «ظهور پسران خدا» میباشد، بوده است.—رومیان ۸:۱۹-۲۱؛ ۲تسالونیکیان ۱:۶-۸.
۲۰. الف) رؤیای تغییر هیئت عیسی ایمان پطرس را در مورد چه رویدادی در آینده تقویت کرد؟ ب) امروزه، چگونه این رؤیا موجب تقویت مسیحیان میگردد؟
۲۰ پولس ظهور عیسی را در طی ‹مصیبت عظیم› تعریف کرد و نوشت: «هنگامیکه آید تا در مقدّسان خود جلال یابد و در همهٔ ایمانداران؛ از او تعجّب کنند در آن روز.» (متی ۲۴:۲۱؛ ۲تسالونیکیان ۱:۱۰) چه رویداد باشکوهی در انتظار پطرس، یعقوب، یوحنا و همهٔ مسیحیانی که با روح مسح شدهاند، میباشد! تغییر هیئت عیسی ایمان پطرس را تقویت کرد. یقیناً، خواندن دربارهٔ تغییر هیئت عیسی ایمان ما را نیز تقویت میکند و اطمینان کامل به ما میدهد که بزودی عیسی «هر کسیرا موافق اعمالش جزا [یا پاداش] خواهد داد.» مسیحیان مسحشدهٔ امین و وفاداری که تا به امروز زیستهاند، مشاهده میکنند که بر اطمینانشان صحه گذارده میشود که با عیسی جلال خواهند یافت. ایمان گوسفندان دیگر به این دانش و معرفت که عیسی آنان را از پایان این سیستم شریر نجات داده، به دنیای جدید پرشکوه و زیبایی هدایت خواهد کرد، تقویت شده است. (مکاشفه ۷:۱۴) چقدر این امر ما را تشویق میکند که تا به آخر استوار بمانیم! بعلاوه، همانطور که در مقالهٔ بعدی خواهیم خواند، این رؤیا مطالب بیشتری را به ما آموزش میدهد.
[پاورقیها]
a کتاب «نام تو مقدّس باد،» صفحات ۳۱۳-۳۱۴ (انگل.)، و همچنین کتاب مکاشفه—نزدیکی اوج عظیم آن!، صفحات ۱۶۴-۱۶۵ (انگل.)، چاپ انجمن برجدیدهبانی ملاحظه شود.
b خروج ۲:۱۵-۲۲؛ ۳:۱-۶؛ ۵:۲؛ ۷:۸-۱۳؛ ۸:۱۸؛ ۱۹:۱۶-۱۹؛ تثنیه ۳۱:۲۳؛ ۱پادشاهان ۱۷:۸-۱۶؛ ۱۸:۲۱-۴۰؛ ۱۹:۱، ۲، ۸-۱۸؛ ۲پادشاهان ۲:۱-۱۴.
c صفحات ۱۳۳-۱۴۱ در کتاب مکاشفه—نزدیکی اوج عظیم آن!، (انگل.) ملاحظه شود.
d کتاب ممکن است شما از حارمجدون نجات یافته، در دنیای جدید زندگی کنید، (انگل.) چاپ انجمن برج دیدهبانی صفحات ۲۸۱-۲۸۳ ملاحظه شود.
e کتاب «نام تو مقدّس باد،» (انگل.) صفحات ۳۱۷-۳۲۰ ملاحظه شود.
آیا به یاد میآوری؟
◻ در رؤیای تغییر هیئت عیسی چه کسانی در کنار او ظاهر شدند؟
◻ چگونه این رؤیا ایمان رسولان را تقویت کرد؟
◻ در رؤیای تغییر هیئت عیسی وقتی موسی و ایلیا «بهیأت جلالی» در کنار او ظاهر شدند، نمایانگر چه کسانی بودند؟
◻ چه وجه تشابهی میان موسی و ایلیا از یک سو و اسرائیل خدا از سوی دیگر وجود دارد؟
[تصویر در صفحهٔ ۸]
رؤیای تغییر هیئت عیسی ایمان مسیحیان را چه در گذشته چه در زمان حاضر، تقویت کرده است