WEMATA 7
Kplé Ðěɖee Nɔ ‘Flɔ́ Wanyiyi kpo Ðagbewiwa kpo Sín Zo Dó Lanmɛ nú Mɛ’ lɛ É
NÚ XWÈ kanweko mɔkpan ɔ, togun Jehovah tɔn ko nɔ nɔ tuto jí dó kplé ɖó kpɔ́. Ðò Izlayɛli hwexónu tɔn mɛ ɔ, sunnu lɛ bǐ nɔ yì Jeluzalɛmu, ɖó xwè ɖaxó atɔn lɛ wu. (Sɛ́n. 16:16) Ðò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, Klisanwun lɛ nɔ kplé hwɛhwɛ, bɔ xwé mɛɖé tɔn gbè wɛ ye nɔ bló mɔ̌ ɖè tawun. (File. 1, 2) Égbé ɔ, mǐ nɔ ɖu kplé lɛ, kpléɖókpɔ́ lɛdo tɔn lɛ, kpo kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ kpo sín vivǐ. Etɛwu Mawu sɛntɔ́ lɛ ka nɔ kplé ɖó kpɔ́? Hwɛjijɔ nukɔntɔn ɔ wɛ nyí ɖɔ é nyí akpáxwé taji ɖé ɖò Mawu sinsɛn mǐtɔn mɛ.—Ðɛh. 95:6; Kolo. 3:16.
2 Kplé lɛ nɔ lɛ́ hɛn lè wá nú mɛ ɖěɖee wá lɛ é. Ðò hwexónu ɔ, è ɖɔ nú Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ ɖò xwè tɛnwe tɛnwe mɛ tɛgbɛ, ɖò Azavaxwe lɛ hwenu ɔ, sunnu lɛ, nyɔnu lɛ, yɔkpɔvu lɛ, kpodo jonɔ e ɖò ye tɛntin lɛ é kpo bǐ ɖó na kplé ɖò fí e Jehovah sɔ́ é bo ‘ɖótó sɛ́n e xà wɛ è ɖè é, bo na tuùn lee è na ɖó sísí nú Jehovah, bo nyi sɛ́n tɔn gbɔn é.’ (Sɛ́n. 31:12) É ɖò wɛn ɖɔ hwɛjijɔ taji e wu mǐ nɔ kplé ɖó kpɔ́ é ɖokpo wɛ nyí ɖɔ Jehovah “na kplɔ́n nǔ” mǐ. (Eza. 54:13) Kplé lɛ nɔ lɛ́ hun ali nú mǐ bɔ mǐ nɔ tuùn mǐɖée lɛ, dó wusyɛn lanmɛ nú mǐɖée lɛ, bo nɔ lɛ́ mɔ hlɔnhlɔn e gbɛ̌didó xá mɛ ɖevo lɛ nɔ na mɛ é.
KPLÉ AGUN TƆN LƐ
3 Ahwanvu ɖěɖee kplé ɖó kpɔ́ ɖò Pantekotu xwè 33 H.M. tɔn gudo lɛ é ɖókan dó mɛsɛ́dó lɛ sín nǔkplɔnmɛ wu, bɔ “ayihɔngbe ayihɔngbe ɔ, ye nɔ yì kplé ɖò sinsɛnxɔ mɛ . . . kpo ayixa ɖokpo kpo.” (Mɛ. 2:42, 46) Nukɔnmɛ ɔ, enyi Klisanwun lɛ kplé bo na sɛn Mawu ɔ, ye nɔ xà Mawuxówema ɔ, kaka jɛ wema-sɛ́dó-mɛ mɛsɛ́dó lɛ kpo Klisanwun ɖevo lɛ kpo tɔn jí. (1 Kɔ. 1:1, 2; Kolo. 4:16; 1 Tɛ. 1:1; Ja. 1:1) È nɔ lɛ́ xoɖɛ ɖò kplé lɛ jí. (Mɛ. 4:24-29; 20:36) Hweɖelɛnu ɔ, è nɔ kpi nǔ e mɛsɛ́dó lɛ mɔ ɖò tomɛyiyi yetɔn hwenu lɛ é sín tan. (Mɛ. 11:5-18; 14:27, 28) È nɔ lɛ́ gbéjé nǔkplɔnmɛ Biblu tɔn lɛ kpo lee nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn lɛ jɛnu gbɔn é kpo kpɔ́n. È nɔ lɛ́ na alixlɛ́mɛ lɛ dó zinzan Klisanwun tɔn e è yí gbè na lɛ é kpo lee ye na sɛn Mawu gbɔn é kpo wu. È nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ lɛ bǐ, bonu ye na ɖókan dó wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ wu.—Hlɔ. 10:9, 10; 1 Kɔ. 11:23-26; 15:58; Efɛ. 5:1-33.
Ðò azǎn gudogudo tɔn vɛwǔ elɔ lɛ mɛ ɔ, mǐ ɖó hudo akɔ́nkpinkpan e mǐ nɔ mɔ ɖò kplé mǐtɔn lɛ jí é tɔn hwɛhwɛ
4 Égbé ɔ, è nɔ bló kplé Klisanwun tɔn lɛ lee mɛsɛ́dó lɛ ko nɔ bló gbɔn ɖ’ayǐ é. Mǐ nɔ xwedó gbeɖiɖe e ɖò Eblée lɛ 10:24, 25 mɛ é, é ɖɔ: “Mi nú mǐ na kpé nukún dó mǐɖée wu. . . . Mǐ ma jó agun e mɛ mǐ nɔ yì é dó, mɛ e ko nɔ bló mɔ̌, bɔ é ko má ye lɛ ɖɔhun ó. Loɔ, mǐ ni nɔ na kanmɛsyɛn mǐɖée, ɖó Aklunɔ sín azǎn ɔ ko ɖò sisɛkpɔ́ wɛ lee mɔ gbɔn wɛ mi ɖè dìn é.” Ðò azǎn gudogudo tɔn vɛwǔ elɔ lɛ mɛ ɔ, mǐ ɖó hudo akɔ́nkpinkpan e mǐ nɔ mɔ ɖò kplé mǐtɔn lɛ jí é tɔn hwɛhwɛ, bo na dó sixu ɖó hlɔnhlɔn ɖò gbigbɔ lixo lobo lɛ́ nɔ gbeji. (Hlɔ. 1:11, 12) Gbɛtɔ́ nyanya, ayigɛ́dɛ́gɛ́dɛ́nɔ lɛ tɛntin wɛ mǐ mɛ Klisanwun lɛ ɖè. Mǐ ko gbɛ́ gbɛ̀ nyanya zinzan kpo jlǒ gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ kpo. (Fili. 2:15, 16; Ti. 2:12-14) Nǔgbo ɔ, enyi mǐ ma dó gbɛ̌ xá togun Jehovah tɔn ǎ ɔ, fí ɖevo tɛ mǐ ka sixu lɛ́ nɔ bo vo? (Ðɛh. 84:11) Bɔ etɛ ka sixu hɛn lè wá nú mǐ hú Xó Mawu tɔn kplɔnkplɔn kpo xóɖɔɖókpɔ́ d’eji kpo? Mǐ ni gbéjé kplé vovo e è sɔnǔ na nú ɖagbe mǐtɔn lɛ é kpɔ́n.
KPLÉ AKLUNƆZÁN GBLAMƐ FIFÓ TƆN
5 Akpáxwé nukɔntɔn kplé aklunɔzán gblamɛ fifó tɔn ɔ wɛ nyí xóɖiɖɔ junjɔn Biblu jí, ee è sɔnǔ na nú mɛ bǐ kpaa é ɖé, bɔ é sixu ko nyí ɖɔ azɔn nukɔntɔn ɔ wɛ mɛɖé lɛ ɖò kplé mǐtɔn ɖé wá wɛ. Xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ ɔ nɔ sú hudo gbigbɔ tɔn mɛ yɔyɔ̌ lɛ kpo wɛnjlatɔ́ agun ɔ tɔn lɛ kpo tɔn sín dò ɖò ali taji ɖé nu.—Mɛ. 18:4; 19:9, 10.
6 Klisu Jezu, mɛsɛ́dó tɔn lɛ, kpo mɛ e kpo ye kpo w’azɔ̌ ɖó kpɔ́ lɛ é kpo kpé nukún dó xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ sín kplé lɛ wu; kplé mɔhun lɛ sín vivǐ wɛ togun Jehovah tɔn sín agun lɛ nɔ ɖu ɖò égbé. É ɖò wɛn ɖɔ Jezu wɛ nyí xóɖɔtɔ́ ɖaxó hugǎn e nɔ ayikúngban jí kpɔ́n é. È ɖɔ dó wǔ tɔn ɖɔ: “È sè bɔ mɛɖé ɖɔ xó nya enɛ ɖɔhun gbeɖé kpɔ́n ǎ.” (Jaan 7:46) Jezu ɖɔ xó kpo acɛ kpo, b’ɛ kpaca tóɖóétɔ́ lɛ. (Mat. 7:28, 29) Mɛ ɖěɖee hɛn xó tɔn ayi mɛ lɛ é ɖu lè gegě. (Mat. 13:16, 17) Mɛsɛ́dó lɛ xwedó kpɔ́ndéwú tɔn. Ðò Mɛsɛ́dó 2:14-36 mɛ ɔ, mǐ mɔ xó agbɔ̌nɖowǔnanɔ e Piyɛ́ɛ ɖɔ ɖò Pantekotu xwè 33 H.M. tɔn gbè é. Gbɛtɔ́ afatɔ́n mɔkpan wɛ xóɖiɖɔ ɔ e ye sè é sísɛ́ bɔ ye wà nǔ sɔgbe xá. Nukɔnmɛ ɔ, mɛ ɖěɖee sè xóɖiɖɔ Pɔlu tɔn ɖò Atɛni lɛ é gegě wá huzu nǔɖitɔ́.—Mɛ. 17:22-34.
7 Mɔ̌ ɖokpo ɔ, gbɛtɔ́ livi mɔkpan wɛ ko ɖu xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ ɖěɖee è nɔ xwlé mɛ ɖò agun lɛ mɛ lɛ é, kpo xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ ɖěɖee è nɔ xwlé mɛ ɖò kpléɖókpɔ́ lɛdo tɔn lɛ kpo kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ kpo jí lɛ é sín vivǐ ɖò égbé. Xóɖiɖɔ mɔhun lɛ nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ ɖò wunzɛn dó nǔkplɔnmɛ Klisanwun tɔn lɛ wu, bo nɔ lɛ́ gbí dɔn ɖò sinsɛnzɔ́ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mɛ. Enyi mǐ nɔ ylɔ́ mɛ e ɖó jlǒ lɛ é kpo mɛ ɖevo lɛ kpo wá kplé lɛ ɔ, é sixu d’alɔ ye tawun bɔ ye na tuùn nǔkplɔnmɛ dodó Biblu tɔn lɛ.
8 Xóta ɖěɖee jí è nɔ ɖɔ xó dó ɖò xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ lɛ hwenu lɛ é nɔ nyí ɖokpo ɔ ǎ. Xóɖiɖɔ lɛ nɔ kúnkplá nǔkplɔnmɛ Biblu tɔn lɛ kpo nǔɖɔɖ’ayǐ lɛ kpo, nǔgbododó kpo wěɖexámɛ kpo Mawuxówema ɔ tɔn ɖěɖee ɖɔ xó dó gbɛzán xwédo tɔn gɔ́ nú asú kpo asì kpo tɔn jí é, ninɔmɛ ɖěɖee ɖí xwi xá wɛ mɛ winnyawinnya lɛ ɖè é, kpo walɔ Klisanwun tɔn lɛ kpo. Xóɖiɖɔ ɖé lɛ nɔ jinjɔn nǔɖiɖó jiwǔ Jehovah tɔn lɛ jí. Ðevo lɛ nɔ tɛɖɛ̌ nǔɖiɖi, akɔ́nkpinkpan, kpo gbejininɔ kpo sín kpɔ́ndéwú mɛ e xó Biblu ɖɔ lɛ é tɔn jí, lobo nɔ dɔn ayi mǐtɔn wá nǔ e ye kplɔ́n mǐ ɖò égbé lɛ é jí.
9 Bo na dó ɖu xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ lɛ sín vivǐ ganji ɔ, é ɖò taji ɖɔ mǐ ni nɔ tɛ́tó ganji, hun wemafɔ ɖěɖee wu xóɖɔtɔ́ ɔ kɛnu dó lɛ é, lobo nɔ xwedó è hwenu e é nɔ ɖò ye xà wɛ, bo nɔ ɖò ye tinmɛ wɛ é. (Luk. 8:18) Mɔ̌ mɛ ɔ, ee mǐ na ɖò nukúnnú mɔ jɛ nǔ e xó ɖɔ wɛ è ɖè é mɛ ganji wɛ é ɔ, mǐ na tɛ́n kpɔ́n bo hɛn nǔ e mǐ kplɔ́n lɛ é dó ayi mɛ, lobo zán ye ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ.—1 Tɛ. 5:21.
10 Enyi xóɖɔtɔ́ lɛ sukpɔ́ ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ è na nɔ xwlé xóɖiɖɔ ɖé agun ɔ ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ. Hwɛhwɛ ɔ, è nɔ ylɔ́ xóɖɔtɔ́ lɛ sín agun ɖevo e ma lín dó agun ɔ ǎ lɛ é mɛ. Enyi xóɖɔtɔ́ lɛ ma sukpɔ́ ǎ ɔ, è na nɔ xwlé xóɖiɖɔ enɛ lɛ mɛ hwɛhwɛ, lee é nyɔ́ bló gbɔn é.
11 Kplé aklunɔzán gblamɛ fifó tɔn sín akpáxwé wegɔ́ ɔ wɛ nyí Atɔxwɛ Kplɔnkplɔn, b’ɛ nɔ nyí nǔkanbyɔ kpo xósin kpo dó xóta ɖěɖee tɔ́n ɖò Atɔxwɛ nǔkplɔnkplɔn tɔn mɛ lɛ é jí. Gbɔn Atɔxwɛ gblamɛ ɔ, Jehovah nɔ na nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn mǐ dó hwetɔnnu.
12 Hwɛhwɛ ɔ, xóta nǔkplɔnkplɔn tɔn lɛ nɔ ɖɔ xó dó lee mǐ na zán nǔgbododó Biblu tɔn lɛ ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ ayihɔngbe ayihɔngbe gbɔn é wu. Ye nɔ na hlɔnhlɔn Klisanwun lɛ bɔ ye nɔ liza xá “gbigbɔ gbɛ̀ ɔ tɔn” kpo walɔ blíblí lɛ kpo. (1 Kɔ. 2:12, nwt) Atɔxwɛ nɔ tá weziza dó nǔkplɔnmɛ Biblu tɔn lɛ kpo nǔɖɔɖ’ayǐ tɔn lɛ kpo jí, bo nɔ zɔ́n bɔ mɛ bǐ nɔ tuùn nǔgbo ɔ, lobo nɔ kpò ɖò nǔjlɔjlɔwatɔ́ lɛ sín ali jí. (Ðɛh. 97:11; Nǔx. 4:18) Enyi mǐ nɔ yì kplé Atɔxwɛ Kplɔnkplɔn tɔn tɛnmɛ, bo nɔ lɛ́ ɖ’alɔ ɖ’emɛ ɔ, é na d’alɔ mǐ bɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ Jehovah tɔn e mɛ nǔjlɔjlɔwiwa na ɖè, bɔ mǐ ɖò nukún ɖó wɛ é na nɔ dó xomɛhunhun nú mǐ. (Hlɔ. 12:12; 2 Pi. 3:13) Kplékplé Klisanwun tɔn mǐtɔn enɛ nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ sɔnǔ nú sínsɛ́n gbigbɔ tɔn, bo nɔ lɛ́ hɛn jlǒ e mǐ ɖó bo na sɛn Jehovah kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo é syɛn d’eji. (Ga. 5:22, 23) Mǐ nɔ mɔ hlɔnhlɔn dó dɛ ɖò mɛtɛnkpɔn lɛ mɛ, bo nɔ kplé “dɔkun ɖagbe . . . nú sɔ yí e na wá hɔ́n é, bo na dó mɔ gbɛ̀ jɔ gbɛ̀ ɔ yí.”—1 Tim. 6:19; 1 Pi. 1:6, 7.
13 Tuto enɛ e è sɔ́ ɖ’ayǐ nú mǐ bonu mǐ na nɔ mɔ nǔɖuɖu ɖò gbigbɔ lixo é ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu ɖu lè tɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ gbɔn? Mǐ ɖó na sɔnǔ nú nǔkplɔnkplɔn ɔ jɛ nukɔn, enyi mǐ ɖò mǐɖokponɔ alǒ ɖò xwédo mɛ ɔ nɛ, bo ba wemafɔ e ɖ’emɛ lɛ é, bɔ hwenu e mǐ na ɖò kplé ɔ jí é ɔ, mǐ na zán xógbe mǐɖesunɔ tɔn lɛ dó na xósin. Enɛ na zɔ́n bɔ nǔgbo ɔ na byɔ ayi mǐtɔn mɛ, bɔ xógbe nǔɖiɖi tɔn mǐtɔn lɛ na wà ɖagbe nú mɛ ɖevo lɛ. Enyi mǐ nɔ ɖótó xósin mɛ ɖevo lɛ tɔn ɔ, mǐ na nɔ ɖu nǔkplɔnkplɔn ɔ sín lè ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ.
KPLÉ AKLUNƆZÁN GBLAMƐ TƐNTIN TƆN
14 Ðò aklunɔzán gbla lɛ bǐ mɛ ɔ, agun ɔ nɔ kplé ɖò Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mɛ, bo nɔ bló kplé e è nɔ ylɔ́ ɖɔ Gbɛzán Klisanwun Tɔn kpo Sinsɛnzɔ́ Mǐtɔn Kpo é. Kplé enɛ ɖó akpáxwé atɔn, bɔ è sɔnǔ nú ye bonu ye na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na “kpéwú” bo wà sinsɛnzɔ́ nú Mawu. (2 Kɔ. 3:5, 6) Tuto ɔ kpo nǔ e jí kplé ɔ na nɔ jinjɔn lɛ é kpo na nɔ ɖò Gbɛzán Klisanwun Tɔn kpo Sinsɛnzɔ́ Mǐtɔn Kpo: Kplé Sín Azɔ̌wema e nɔ tɔ́n sunmɛ sunmɛ é mɛ. Xóɖɔɖókpɔ́ sín kpɔ́ndéwú ɖěɖee è na zán ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ lɛ é nɔ lɛ́ ɖò Kplé Gbɛzán kpo Sinsɛnzɔ́ kpo Tɔn Sín Azɔ̌wema ɔ mɛ.
15 Akpáxwé nukɔntɔn kplé ɔ tɔn e è nɔ ylɔ́ ɖɔ Dɔkun Mawuxó ɔ Tɔn ɖé Lɛ é na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na tuùn nǔ ɖěɖee jɛ ɖò tan Biblu tɔn lɛ mɛ lɛ é kpo ninɔmɛ e mɛ è wlan ye ɖè lɛ é kpo, bo na lɛ́ kplɔ́n lee mǐ sixu zán ye gbɔn é mǐ. Xóɖiɖɔ ɖé, nǔxixa ɖé, kpo xóɖɔɖókpɔ́ ɖé dó Biblu xixa aklunɔzán gbla ɔ mɛ tɔn jí kpo ɖò akpáxwé kplé ɔ tɔn enɛ mɛ. Ðiɖe kpo nǔkanbyɔ kpo ɖěɖee na d’alɔ bɔ è na mɔ nukúnnú jɛ tan Biblu tɔn enɛ lɛ mɛ ganji lɛ é ɖò Kplé Gbɛzán kpo Sinsɛnzɔ́ kpo Tɔn Sín Azɔ̌wema ɔ mɛ. Biblu e mǐ nɔ gbéjé kpɔ́n ganji gbɔn mɔ̌ é nɔ hɛn lè wá nú mǐ ɖò gbɛ̀ zinzan mɛɖesunɔ tɔn mǐtɔn kpo mɛkplɔnkplɔnzɔ́ mǐtɔn kpo mɛ, bonu mǐ “na ɖò gbesisɔmɛ titewungbe, bɔ nǔ e [mǐ] na dó wà nǔ ɖagbe bǐ na ɔ bǐ na ɖò así [mǐtɔn].”—2 Tim. 3:16, 17.
16 Akpáxwé wegɔ́ kplé ɔ tɔn, Zě Hwiɖée Bǐ Jó nú Mawuxóɖiɖɔzɔ́ Ɔ, nɔ hun ali nú mǐ bǐ bɔ mǐ nɔ sɔnǔ nú sinsɛnzɔ́ ɔ, bɔ nǔwukpíkpé Mawuxóɖiɖɔ kpo mɛkplɔnkplɔn kpo tɔn mǐtɔn nɔ lɛ́ kpɔ́n te d’eji. Gɔ́ nú wemaxɔmɛví sín azɔ̌ lɛ ɔ, è nɔ lɛ́ gbéjé video xóɖɔɖókpɔ́ sín kpɔ́ndéwú lɛ tɔn lɛ kpɔ́n. Akpáxwé kplé ɔ tɔn enɛ nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ tuùn “xó e [mǐ] na ɖɔ . . . dó dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ e ma sɔ́ ɖó hlɔnhlɔn ǎ é.”—Eza. 50:4.
17 Akpáxwé atɔngɔ́ ɔ, Klisanwun Gbɛ̀ Zinzan, nɔ gbajɛ̌mɛ nú ali tawun tawun e nu mǐ na zán nǔgbododó Biblu tɔn lɛ ɖò gbɛ̀ zinzan mǐtɔn ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn mɛ ɖè lɛ é. (Ðɛh. 119:105) Nǔ taji e ɖò kplé ɔ sín akpáxwé enɛ mɛ é ɖokpo wɛ nyí Biblu Kplɔnkplɔn Agun tɔn. Atɔxwɛ Kplɔnkplɔn ɖɔhun ɔ, nǔkanbyɔ kpo xósin kpo wɛ Biblu Kplɔnkplɔn Agun tɔn ɔ nɔ nyí.
18 Sunmɛ sunmɛ ɔ, enyi Kplé Gbɛzán kpo Sinsɛnzɔ́ kpo Tɔn Sín Azɔ̌wema yɔyɔ̌ ɖé wá ɔ, titoblonunutɔ́ kplékplé mɛxo lɛ tɔn tɔn, alǒ mɛxo agun tɔn e nɔ gɔ́ alɔ n’i é nɔ gbéjé kpɔ́n ganji bo nɔ bló tuto tɔn. Ðò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, mɛxo agun tɔn e nyí nǔkplɔnmɛtɔ́ nǔwukpétɔ́, bɔ kplékplé mɛxo lɛ tɔn yí gbè na é ɖé na nyí zinkponɔ kplé ɔ tɔn. Azɔ̌ tɔn lɛ byɔ ɖɔ é ni mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ kplé ɔ bɛ́ bo lɛ́ fó dó ganmɛ, lobo na kpa wemaxɔmɛví ɖěɖee ɖó azɔ̌ lɛ é bo lɛ́ ɖè wě xá ye.
19 Enyi mǐ nɔ sɔnǔ nú Kplé Gbɛzán kpo Sinsɛnzɔ́ kpo tɔn ɔ cobo yì, bo nɔ lɛ́ ɖ’alɔ ɖ’emɛ ɔ, mǐ na tuùn Mawuxówema ɔ, mɔ nukúnnú jɛ nǔgbododó Biblu tɔn lɛ mɛ, jla wɛnɖagbe ɔ kpo jiɖiɖe kpo, bɔ nǔkplɔnkplɔn mɛ lɛ bonu ye ni huzu ahwanvu sín azɔ̌ ɔ na lɛ́ bí alɔ nú mǐ. Mɛ ɖěɖee nɔ wá kplé ɔ, bo ma ka ko nyí Kúnnuɖetɔ́ e ko bló baptɛm ǎ lɛ é lɔmɔ̌ nɔ ɖu gbɛ̌didó wanyiyinɔ kpo xóɖɔɖókpɔ́ ɖěɖee nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖò gbigbɔ lixo lɛ é kpo sín lè. Bonu a na sɔnǔ nú kplé enɛ kpo ɖevo lɛ kpo ɔ, a sixu zán Watchtower Library, JW Library®, WEMASƐXWETƐN ƐNTƐNƐTI JÍ TƆN Watchtower Tɔn™ (enyi é ɖò gbè towe mɛ ɔ nɛ), kpo wemasɛxwetɛn e ɖò Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mɛ é kpo. Wemasɛxwetɛn e ɖò Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mɛ é nɔ ɖó wema Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ tɔn ɖěɖee ɖè lɛ é, Index des publications des Témoins de Jéhovah, Anademẹwe Dodinnanu Tọn Na Kunnudetọ Jehovah Tọn Lẹ, lilɛdógbeɖevomɛ Biblu tɔn vovo lɛ, Concordance, xókwintinmɛwegbo ɖé, kpo wema alɔdlɛndónǔ tɔn ɖevo lɛ kpo. Mɛɖebǔ sixu zán wemasɛxwetɛn enɛ jɛ nukɔn nú kplé lɛ alǒ ɖò kplé lɛ gudo.
KPLÉ KÚNNUÐEGBÉ TƆN LƐ
20 Gbɛ̌ta wɛnjlatɔ́ lɛ tɔn na nɔ bló kplé kúnnuɖegbé tɔn lɛ nú hwenu klewun ɖé ɖò gan vovo mɛ, ɖò aklunɔzán gblamɛ tɛntin lɛ kpo aklunɔzán gblamɛ fifó lɛ kpo. Hwɛhwɛ ɔ, è nɔ bló kplé enɛ lɛ ɖò xwé mɛɖesunɔ tɔn lɛ gbè alǒ ɖò fí ɖevo e jɛxa lɛ é. È sixu lɛ́ zán Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn nú kplé enɛ lɛ. Enyi gbɛ̌ta kúnnuɖegbé tɔn klewun klewun lɛ nɔ kplé ɖò fí gegě ɖò xá e mɛ è nɔ ɖɔ Mawuxó ɖè lɛ é ɔ, é na zɔ́n bɔ kplé kúnnuɖegbé tɔn lɛ kpo fí e è na ɖɔ Mawuxó gbɔn lɛ é kpo yiyi na bɔwǔ nú wɛnjlatɔ́ lɛ. È sixu yawǔ má wɛnjlatɔ́ lɛ, bonu ye na yì fí e è na ɖɔ Mawuxó gbɔn é dó mɛhwenu. Nukúnkpénuwutɔ́ gbɛ̌ta ɔ tɔn sixu lɛ́ kpéwú bo sɔ́ ayi ɖó mɛ e ɖò gbɛ̌ta tɔn mɛ lɛ é jí ganji. Kplé e gbɛ̌ta lɛ nɔ kplé ɖò fí vovo lɛ é nɔ hɛn lè gegě wá có, ninɔmɛ ɖé lɛ sixu byɔ ɖɔ ye ni kplé ɖò fí ɖokpo ɔ hweɖelɛnu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi wɛnjlatɔ́ gegě ma nɔ yì kúnnuɖegbé ɖò aklunɔzán gblamɛ tɛntin ǎ ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ è ni xò gbɛ̌ta ɖé lɛ alǒ ye bǐ kplé ɖò Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mɛ alǒ ɖò fí ɖevo e jɛxa é ɖé. Mɔ̌ mɛ ɔ, wɛnjlatɔ́ lɛ na mɔ mɛ e ye na wà azɔ̌ xá é. É sixu lɛ́ nyɔ́ ɖɔ, ɖò xwè e gbɛ̀ ɔ nɔ ɖu lɛ é sín azǎn lɛ gbè ɔ, agun ɔ ni kplé ɖò Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn mɛ. Alǒ agun ɔ sixu lɛ́ bló kplé kúnnuɖegbé tɔn ɖò Atɔxwɛ Kplɔnkplɔn gudo.
21 Enyi gbɛ̌ta lɛ kplé ɖò fí vovo ɔ, nukúnkpénuwutɔ́ gbɛ̌ta ɔ tɔn wɛ nɔ kpé nukún dó kplé kúnnuɖegbé tɔn ɔ wu. Sín hweɖenu jɛ hweɖenu ɔ, nukúnkpénuwutɔ́ gbɛ̌ta ɖé tɔn sixu ɖɔ nú alɔgɔtɔ́ tɔn alǒ nɔví sunnu e jɛxa é ɖé b’ɛ na kpé nukún dó kplé mɔhun lɛ wu. Mɛ e na kpé nukún dó kplé ɔ wu é ɖó na sɔnǔ, bo ɖɔ xó dó nǔ e sixu nyɔ́ zán bo d’alɔ mɛ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é ɖé jí. È nɔ wá má mɛ e wá lɛ é, bɔ mɛ e ɖò gbɛ̌ta ɔ mɛ é ɖokpo nɔ xoɖɛ. Enɛ gudo ɔ, gbɛ̌ta ɔ na yawǔ ɖidó fí e na ɖekúnnu ɖè wɛ è ɖè é. Kplé mɔhun lɛ nɔ ɖu cɛju atɔ́ɔ́n jɛ tɛnwe, amɔ̌, ye ɖó na hwe hú mɔ̌, enyi ye bɔ dó kplé agun tɔn ɖé wu ɔ nɛ. Ye ɖó na dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ, na alixlɛ́mɛ tawun tawun ɖé lɛ, lobo d’alɔ mɛ ɖěɖee xwè Mawuxó ɖɔ gbé lɛ é. Mɛ yɔyɔ̌ lɛ alǒ mɛ ɖěɖee ɖó hudo alɔdó tɔn lɛ é sixu w’azɔ̌ xá wɛnjlatɔ́ ɖěɖee ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ é bo kplɔ́n azɔ̌ ɖò ye gɔ́n.
TUTO KPLÉ LƐ TƆN NÚ AGUN YƆYƆ̌ ALǑ KPƐVÍ KPƐVÍ LƐ
22 Ðó mɛ gegě nɔ huzu ahwanvu wutu ɔ, kɛ́n agun lɛ tɔn nɔ ɖò jijɛji wɛ. Hwɛhwɛ ɔ, nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn wɛ nɔ byɔ ɖɔ è ni ɖó agun yɔyɔ̌ ɖé ayǐ. É ɖò mɔ̌ có, ɖò ninɔmɛ ɖé lɛ mɛ ɔ, é sixu nyɔ́ hú ɖɔ kánɖó ɖé lɛ ni gɔ́ nú agun e sɛkpɔ́ ye hugǎn é ɖé.
23 Hweɖelɛnu ɔ, nɔví nyɔnu lɛ kɛɖɛ wɛ sixu ɖò agun kpɛví kpɛví lɛ mɛ. Ðò ninɔmɛ enɛ mɛ ɔ, nɔví nyɔnu e ɖò ɖɛ na xò wɛ ɖò agun ɔ nukɔn alǒ ɖò nukún na kpé dó kplé lɛ wu wɛ é ɖó na cyɔn nǔ ta, sɔgbe xá tuto e ɖò Mawuxówema ɔ mɛ é. (1 Kɔ. 11:3-16) Ðò ninɔmɛ gegě mɛ ɔ, é nɔ jinjɔn ayǐ bo nɔ kpannukɔn mɛ lɛ. Nɔví nyɔnu lɛ nɔ xwlé xóɖiɖɔ mɛ ɖò kplé lɛ jí ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye nɔ xà nǔ e tutoblonunu ɔ sɔnǔ na lɛ é bo nɔ ɖɔ xó d’eji, alǒ bo na dó ɖyɔ alɔ kpɛɖé ɔ, ye sixu ɖɔ xó ɖó kpɔ́ d’eji alǒ bló wazexlɛ́ ɖé. Alaxɔ na byɔ nɔví nyɔnu lɛ ɖokpo ɖɔ é ni kpé nukún dó wema-sɛ́dó-mɛ lɛ kpo kplé lɛ kpo wu. Nukɔnmɛ ɔ, nú nɔví sunnu lɛ wá jɛxa ɔ, ye wɛ na kpé nukún dó azɔ̌ enɛ lɛ wu.
KPLÉÐÓKPƆ́ LƐDO TƆN LƐ
24 Xwewu xwewu ɔ, è nɔ bló tuto bɔ agun e è ɖè dó lɛdo ɖokpo ɔ mɛ lɛ é nɔ bló kpléɖókpɔ́ lɛdo tɔn azǎn ɖokpo tɔn azɔn we. Hwenu awǎjijɛ tɔn enɛ lɛ nɔ hun ali nú mɛ e wá lɛ é bǐ, bɔ ye nɔ ɖè ‘wanyiyi’ yetɔn xlɛ́ ɖò kplékplé nɔví lɛ tɔn mɛ. (2 Kɔ. 6:11-13) Bo na dó sú hudo taji ɖé sín dò ɔ, tutoblonunu Jehovah tɔn nɔ sɔnǔ nú tuto enɛ lɛ sín xóta e jinjɔn Mawuxówema ɔ jí lɛ é kpo akpáxwé tɔn vovo lɛ kpo. È nɔ kplɔ́n nǔ mɛ gbɔn xóɖiɖɔ lɛ, wazexlɛ́ lɛ, vɔ̌ bló lɛ, xóɖiɖɔ nú mɛɖesunɔ lɛ, kpo nǔkanbyɔmɛ lɛ kpo gblamɛ. Alixlɛ́mɛ enɛ lɛ e nɔ wá dó ganmɛ lɛ é nɔ hɛn mɛ e wá lɛ é bǐ lidǒ. Kpléɖókpɔ́ enɛ lɛ nɔ hun ali nú ahwanvu yɔyɔ̌ lɛ bɔ ye nɔ bló baptɛm dó ɖexlɛ́ ɖɔ emi sɔ́ emiɖée jó nú Jehovah.
KPLÉÐÓKPƆ́ ÐAXÓ LƐ
25 Azɔn ɖokpo ɖò xwè ɖokpo mɛ ɔ, è nɔ bló kplé gɛnnyigɛnnyi lɛ. Hwɛhwɛ ɔ, è nɔ bló kpléɖókpɔ́ ɖaxó azǎn atɔn tɔn lɛ, bɔ agun e ɖò lɛdo ɖé lɛ mɛ lɛ é nɔ kplé. Alaxɔ e nɔ kpé nukún dó agun kpɛɖé wu lɛ é sixu mɔ ɖɔ, é na nyɔ́ hugǎn ɖɔ agun lɛ bǐ ni bló kpléɖókpɔ́ ɔ ɖò nɔtɛn ɖokpo ɔ. Ðò tò ɖé lɛ mɛ ɔ, tuto kpléɖókpɔ́ enɛ lɛ tɔn sixu ɖyɔ sɔgbe xá ninɔmɛ lɛ alǒ alixlɛ́mɛ tutoblonunu ɔ tɔn lɛ. Sín hweɖenu jɛ hweɖenu ɔ, è nɔ bló kpléɖókpɔ́ akɔjɔkplé tɔn lɛ alǒ kpléɖókpɔ́ bǔnɔ lɛ ɖò tò ɖé lɛ mɛ, bɔ Kúnnuɖetɔ́ afatɔ́n mɔkpan e gosin tò vovo mɛ lɛ é nɔ wá tɛn tɔn mɛ. Ðò xwè lɛ vlamɛ ɔ, mɛ gegě sè wɛnɖagbe Axɔ́suɖuto ɔ tɔn gbɔn nǔjlajla e è nɔ bló dó kpléɖókpɔ́ ɖaxó Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ tɔn tamɛ é gblamɛ.
26 Mawu sinsɛn ɖó kpɔ́ ɖò awǎjijɛ mɛ sín hwenu wɛ kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ nɔ nyí nú mɛ ɖěɖee sɔ́ yeɖée jó nú Jehovah lɛ é. È nɔ tá weziza dó nǔgbo ɔ jí ɖò kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ hwenu. Ðò kpléɖókpɔ́ ɖaxó ɖé lɛ jí ɔ, è nɔ ɖè wema yɔyɔ̌ ɖěɖee è sixu zán ɖò nǔkplɔnkplɔn mɛɖesunɔ tɔn kpo agun ɔ tɔn kpo hwenu lɛ é, alǒ ee è sixu zán ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ lɛ é tɔ́n. È nɔ lɛ́ bló baptɛm ɖò kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ jí. Kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ ɖò taji tawun bonu è na yì nukɔn ɖò gbigbɔ lixo. Ye nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ togun Jehovah tɔn nyí kplékplé nɔví lɛ tɔn e gbɔn gbɛ̀ ɔ mɛ é ɖé, bo ɖó wuntun e ɖexlɛ́ ɖɔ ye nyí ahwanvu Jezu Klisu tɔn lɛ é.—Jaan 13:35.
27 Enyi mǐ nɔ yì togun Jehovah tɔn sín kplé agun tɔn lɛ, kpléɖókpɔ́ lɛdo tɔn lɛ, kpo kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ kpo ɔ, kplé enɛ lɛ na dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ bɔ mǐ na wà jlǒ Jehovah tɔn. Ye nɔ lɛ́ cyɔn alɔ mǐ jí bonu nǔ gbɛ̀ ɔ tɔn e sixu vɔ́da nú nǔɖiɖi Klisanwun tɔn mǐtɔn lɛ é ma wà nǔ dó mǐ wu ó. Kplé mɔhun lɛ bǐ nɔ kpa susu nú Jehovah. (Ðɛh. 35:18; Nǔx. 14:28) É jɛxa ɖɔ mǐ ni dókú nú Jehovah nú kɔfánúmɛ ɖò gbigbɔ lixo sín hwenu e é sɔ́ ɖ’ayǐ ɖò azǎn gudogudo tɔn elɔ lɛ mɛ nú mɛ ɖěɖee nɔ sɔ́ yeɖée jó n’i lɛ é é.
AKLUNƆ SÍN NǓÐUÐU
28 Azɔn ɖokpo ɖò xwè ɖokpo mɛ, ɖò xwekpéxwenu kú Jezu tɔn tɔn ɔ, agun Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ tɔn e gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ lɛ é nɔ kplé, bo nɔ bló Flǐn kú Klisu tɔn tɔn e nɔ lɛ́ nyí Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu é. (1 Kɔ. 11:20, 23, 24) Kplé e ɖò taji hugǎn ɖò xwè ɔ mɛ nú togun Jehovah tɔn é nɛ. È ɖegbe nú mǐ tlɔlɔ ɖɔ mǐ ni nɔ bló Flǐn ɔ.—Luk. 22:19.
29 Flǐn sín azǎn ɔ nɔ sɔgbe xá azǎn e gbè è nɔ ɖu Dindinwayixwe ɔ bɔ Mawuxówema ɔ ɖɔ é. (Tín. 12:2, 6; Mat. 26:17, 20, 26) Gbè e gbè Izlayɛli-ví lɛ tɔ́n sín Ejipu ɖò 1513 J.H.M. tɔn é sín xwekpéxwenu wɛ Dindinwayixwe ɔ nyí. Hwenɛnu ɔ, Jehovah sɔ́ azǎn 14gɔ́ sun nukɔntɔn sunzánwema yetɔn tɔn, bo ɖɔ ɖɔ gbè enɛ gbè wɛ ye na ɖu Dindinwayixwe sín lɛngbɔ̌ví ɔ, lobo tɔ́n sín kannumɔgbenu ɖò Ejipu. (Tín. 12:1-51) Bo na dó tuùn azǎn ɔ ɔ, è nɔ lɛ́n azǎn 13 bɛ́sín hwenu e è sixu mɔ sun yɔyɔ̌ ɔ ɖò hweɖenu ɖò aklunɔzán gblamɛ nukɔntɔn mars tɔn gudo ɖò Jeluzalɛmu é. Ðò kpaa mɛ ɔ, Flǐn ɔ nɔ jɛ dó sunkpéká nukɔntɔn e nɔ tíìn ɖò mars kpo avril kpo vlamɛ é sín azǎn jí.
30 Matie 26:26-28 ɖè lee Jezu ɖesu ɖɔ ɖɔ è na bló Flǐn ɔ gbɔn é xlɛ́. Enyi yɛsu e mɛ majiki-núwiwa lɛ nɔ tɔ́n ɖè é ɖé wɛ ǎ, loɔ, nǔɖuɖu nǔjlɛdonǔwu tɔn ɖé wɛ, bɔ mɛ ɖěɖee è ylɔ́ bɔ ye na ɖu axɔ́su xá Jezu Klisu ɖò Axɔ́suɖuto tɔn mɛ ɖò jixwé lɛ é nɔ ɖu. (Luk. 22:28-30) È dó wusyɛn lanmɛ nú Klisanwun e kpò lɛ é kpo jlǒɖotɔ́ lɛ kpo ɖɔ ye ni wá nyí nǔkpɔntɔ́ lɛ ɖò Aklunɔ Sín Nǔɖuɖu ɔ tɛnmɛ. Nú ye wá nǔwiwa enɛ tɛnmɛ ɔ, ye nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ nǔ e Jehovah Mawu sɔnǔ na gbɔn Vǐ tɔn Jezu Klisu jí, bɔ é na hɛn lè wá nú gbɛtɔ́ lɛ bǐ é sù nukún emitɔn mɛ. Jɛ nukɔn nú Flǐn ɔ ɔ, è nɔ xwlé xóɖiɖɔ bǔnɔ ɖé mɛ, dó sɔ́ nǔwiwa enɛ sín akpakpa dó lanmɛ nú mɛ, bo nɔ lɛ́ flɔ́ Biblu kplɔnkplɔn sín zo dó lanmɛ nú mɛ.
31 Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ nɔ nɔte kpɔ́n kplé lɛ kpo akpakpa sɔ́ mɛ kpo, ɖó ye hwenu wɛ mǐ nɔ ‘flɔ́ wanyiyi kpo ɖagbewiwa kpo sín zo dó lanmɛ nú mǐɖée’ lɛ ɖè. (Ebl. 10:24) Deví gbejinɔtɔ́ ayiɖotenanɔ ɔ nɔ nɔ wunzɛn dó sɔnǔ nú kplé mɔhun lɛ, sɔgbe xá hudo gbigbɔ tɔn mǐtɔn lɛ. È byɔ Jehovah sɛntɔ́ lɛ bǐ, kaka jɛ jlǒɖotɔ́ lɛ jí ɖɔ ye ni ɖu tuto e è bló bɔ mǐ na nɔ kplé hwɛhwɛ ɖó kpɔ́ é sín lè bǐ mlɛ́mlɛ́. Enyi mǐ nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ nǔ e Jehovah sɔnǔ na gbɔn tutoblonunu tɔn jí lɛ é sù nukún mǐtɔn mɛ ɔ, é nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ nɔ bǔ. Ðò taji hú mɔ̌ ɔ, mǐ nɔ sɔ́ Jehovah sù.—Ðɛh. 111:1.