‘Nǔ Tɔn Nyɔ́ Mawu Nukúnmɛ’

HENƆCI dɔ́ji tawun. É sixu vɛwǔ bɔ mǐ na ɖi nǔ na, amɔ̌, nya enɛ nɔ gbɛ̀ nú xwè 365 mɔ̌, xwè nabi e è nɔ dɔ́ji na ɖò égbé é donu ɛnɛ jɛji wɛ nyí enɛ! Amɔ̌ ɖò hwetɔnnu ɔ, é dó mɛxo mɔ̌ ɖé ǎ. Ðò hwe enɛ nu ɖò xwè kanweko donu 50 jɛji ɖíe ɔ, mɛ lɛ nɔ dɔ́ji tawun hú égbé. Adamu, gbɛtɔ́ nukɔntɔn ɔ, nɔ gbɛ̀ nú xwè 600 jɛji cobɔ è wá jì Henɔci, b’ɛ ka lɛ́ bló xwè 300 ɖevo d’eji! Kúnkan Adamu tɔn ɖé lɛ tlɛ dɔ́ji hú mɔ̌ lɔ. Enɛ wu ɔ, Henɔci ɖó xwè 365 có, é sixu lɛ́ ɖó hlɔnhlɔn ganji, bo cí mɛ e kpò ɖò anyǔ mɛ é ɖɔhun. Amɔ̌, nǔ ka sɔ́ wá nyí mɔ̌ ǎ.

Gbɛ̀ Henɔci tɔn na ko ɖò axɔ nu. Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n, é ɖò hinhɔn wɛ, ɖó lee mɛ e é dó wɛn Mawu tɔn zaanɖé dìn lɛ é wà nǔ gbɔn é wutu. Xomɛ sìn ye tawun. Mɛ enɛ lɛ gbɛ́ wǎn n’i. Ye gbɛ́ wǎn nú wɛn tɔn, bo lɛ́ gbɛ́ wǎn nú Mawu e sɛ́ ɛ dó é. Ye sixu wà nùɖé nú Jehovah, Mawu Henɔci tɔn ǎ, amɔ̌, é ɖò wɛn ɖɔ ye hɛn ɔ ye na jlɛ́ nǔ xá éyɛ! Boya Henɔci nɔ kanbyɔ éɖée ɖɔ emi ka na lɛ́vɔ wá mɔ xwédo emitɔn gbeɖé à jí. É ka flín asì tɔn kpo vǐ nyɔnu tɔn lɛ kpo, vǐ sunnu tɔn Mɛtucɛlaxi alǒ vivǔ tɔn Lamɛki wɛ à? (Bǐbɛ̌mɛ 5:21-23, 25) Vɔ jɛn é ko vɔ nɛ à?

Biblu tinmɛ mɛ alɔkpa e Henɔci nyí é hlɛ́nhlɛ́n ǎ. Akpáxwé Biblu tɔn klewun klewun atɔn jɛn ɖɔ xó kpɛɖé dó wǔ tɔn. (Bǐbɛ̌mɛ 5:21-24; Eblée lɛ 11:5; Judi 14, 15) É ɖò mɔ̌ có, wemafɔ atɔn enɛ lɛ xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ nya nùɖitɔ́ ɖaxó ɖé wɛ n’i. A nɔ kpé nukún dó xwédo ɖé wu wɛ à? Nǔ e a tuùn ɖɔ é sɔgbe é wiwa ka ko hɛn tagba wá nú we kpɔ́n à? Enyi mɔ hǔn, nùɖiɖi Henɔci tɔn sixu kplɔ́n nǔ we tawun.

Gbɛtɔ́ lɛ ɖò nǔ nyanya wà wɛ hwenu e è jì Henɔci é. Jijimɛ tɛnwegɔ ɔ wɛ n’i ɖò kúnkan Adamu tɔn mɛ. Gɔ́ na ɔ, agbaza maɖóblɔ̌ e Adamu kpo Ɛvu kpo ɖó bo hɛn bu é lín dó jijimɛ enɛ ǎ. Nǔ e wu gbɛtɔ́ lɛ nɔ dɔ́ji sɔmɔ̌ hwe ɔ nu é nɛ. Amɔ̌, ninɔmɛ yetɔn nyla tawun ɖò walɔ kpo gbigbɔ kpo lixo. Adakaxixo kpé fí bǐ. Nǔ enɛ bɛ́sín jijimɛ wegɔ ɔ jí hwenu e Kanyɛ́ɛ hu nɔví tɔn Abɛli é. É cí ɖɔ vivǔ e Kanyɛ́ɛ tɔn ɖé tlɛ gó ɖɔ emi nyí dakaxotɔ́ kpo hlɔnbatɔ́ kpo hú Kanyɛ́ɛ! Ðò jijimɛ atɔngɔ ɔ hwenu ɔ, nǔnyanyawiwa yɔyɔ̌ ɖé tɔ́n. Gbɛtɔ́ lɛ jɛ nyikɔ Jehovah tɔn ylɔ jí, amɔ̌ ye nɔ bló mɔ̌ dó sɛ̀n ɛ na wɛ ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ ye nɔ zán nyikɔ mímɛ́ Mawu tɔn kpo mɛmasi kpo bo nɔ nyla nu dó wǔ tɔn.​—Bǐbɛ̌mɛ 4:8, 23-26.

É cí ɖɔ sinsɛn blíblí alɔkpa enɛ gbakpé ɖò Henɔci sín hwenu. Enɛ wu ɔ, ee Henɔci ɖò susu wɛ é ɔ, é na ko byɔ ɖɔ é ni wá gbeta ɖé kɔn. É na wà nǔ lee mɛ lɛ nɔ wà gbɔn ɖò hwetɔnnu é wɛ à? Alǒ é na ba Jehovah, Mawu nugbǒ ɔ ee bló jinukúnsin kpo ayikúngban kpo é mɔ wɛ à? Akpàkpà na ko sɔ́ ɛ dó nǔ kpinkplɔn dó Abɛli wu wu, éyɛ sɛ̀n Jehovah lee é jɛxa gbɔn é lobo kú dó ta tɔn mɛ. Henɔci ɖɔ ɖɔ emi na wà nǔ éɖɔhun. Bǐbɛ̌mɛ 5:22 ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “É nɔ yì xá Mawu.” Xógbe nukúnɖeji enɛ xlɛ́ ɖɔ Henɔci nyí nya sísíɖónúmawutɔ́ ɖé ɖò gbɛ̀ e ma nɔ sí Mawu ǎ é ɖé mɛ. É wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e wu Biblu ɖɔ nǔ mɔhun dó é.

Wemafɔ Biblu tɔn ɖokpo ɔ ɖɔ ɖɔ Henɔci kpò ɖò yiyi xá Jehovah wɛ hwenu e é ko jì vǐ sunnu tɔn Mɛtucɛlaxi gudo é. Enɛ wu ɔ, hwenu e Henɔci ɖó xwè 65 mɔ̌ é ɔ, é ko nyí xwétɔ́ ɖé. É ɖó asì ɖokpo, Mawuxówema ɔ ka ɖɔ nyikɔ tɔn ǎ, lobo “jì vǐ sunnu bo jì vǐ nyɔnu.” Enyi tɔ́ ɖé nɔ yì xá Mawu bo ka nɔ kpé nukún dó xwédo ɖé wu ɔ, é ɖó na tɛnkpɔn bo na sɔ́ xwédo ɔ ɖó ali Mawu tɔn jí. Henɔci mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ Jehovah ɖó nukún ɖɔ emi ni nɔ gbeji nú asì emitɔn. (Bǐbɛ̌mɛ 2:24) É ɖò wɛn ɖɔ é wà nǔ e wu é kpé é bǐ bo kplɔ́n nǔ vǐ tɔn lɛ dó Jehovah Mawu wu. Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

Biblu ɖɔ nǔ kaka ɖé d’ewu ǎ. É ɖɔ nǔ ɖebǔ dó nùɖiɖi Henɔci sín vǐ Mɛtucɛlaxi tɔn wu ǎ, é wɛ dɔ́ji hú mɛ bǐ bɔ Biblu ɖɔ, bo nɔ gbɛ̀ kaka jɛ xwè e mɛ Sìnvɔgbɛ ɔ wá é. É ɖò mɔ̌ có, Mɛtucɛlaxi jì vǐ sunnu ɖé b’ɛ nɔ nyí Lamɛki. Lamɛki kpo daagbo tɔn Henɔci kpo nɔ kpɔ́ nú xwè kanweko jɛji. Lamɛki wá sù bo ɖó nùɖiɖi ɖaxó ɖé. Jehovah sɔ́ dó ayi mɛ n’i b’ɛ ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ ɖé dó vǐ tɔn Nɔwée wu bɔ nǔɖɔɖ’ayǐ enɛ wá jɛnu ɖò Sìnvɔgbɛ ɔ gudo. È ɖɔ dó Nɔwée lɔ wu ɖɔ é nɔ yì xá Mawu daagbo daagbo tɔn Henɔci ɖɔhun. Nɔwée mɔ Henɔci kpɔ́n ǎ. Amɔ̌ Henɔci jó gǔ ɖaxó ɖé dó. Nɔwée sín tɔ́ Lamɛki alǒ tɔ́gbó tɔn Mɛtucɛlaxi alǒ boya Henɔci sín tɔ́ Yɛlɛdi e kú hwenu e Nɔwée ɖó xwè 366 é wɛ sixu ko kplɔ́n nǔ Nɔwée dó gǔ enɛ wu.​—Bǐbɛ̌mɛ 5:25-29; 6:9; 9:1.

Lin tamɛ dó vogbingbɔn e ɖò Henɔci kpo Adamu kpo tɛntin é wu. Adamu nyí mɛ maɖóblɔ̌ có, é hu hwɛ dó Jehovah bo jó gǔfínfɔ́n kpo yajiji kpo sín gǔ dó nú kúnkan tɔn. Henɔci nyí hwɛhutɔ́ có, é yì xá Mawu lobo jó nùɖiɖi sín gǔ dó nú kúnkan tɔn. Adamu kú hwenu e Henɔci ɖó xwè 308 é. Hwenu e Adamu kú é ɔ, xwédo tɔn ka nɔ aluwɛ mɛ nú tɔ́gbó enɛ e nyí cejɛnnabinɔ tawun é wɛ à? Mǐ tuùn ǎ. É na bo nyí gbɔn ɖebǔ ɔ, Henɔci “nɔ yì xá Mawu.”​—Bǐbɛ̌mɛ 5:24.

Enyi a ɖò nukún kpé dó xwédo ɖé wu wɛ hǔn, ɖǒ ayi nǔ e nùɖiɖi Henɔci tɔn sixu kplɔ́n we é wu. É ɖò taji ɖɔ a ni kpé nukún dó xwédo towe wu ɖò agbaza lixo có, é ɖò taji hugǎn ɖɔ a ni kpé nukún dó ye wu ɖò gbigbɔ lixo. (1 Timɔtée 5:8) Nǔ e a nɔ ɖɔ é kɛɖɛ wɛ nɔ sú dò enɛ ǎ, loɔ, nǔ e a nɔ wà lɛ é lɔ nɔ sú dò enɛ. Enyi a wá gbeta ɔ kɔn bo na yì xá Mawu Henɔci ɖɔhun, bo jó nugbodòdó Mawu tɔn lɛ dó bɔ ye xlɛ́ ali we ɖò gbɛzán towe mɛ ɔ, hwi lɔ na jó gǔ xɔ akwɛ ɖé dó nú xwédo towe, enɛ wɛ nyí kpɔ́ndéwú xɔ akwɛ e ye na xwedó é.

Henɔci sixu ko mɔ ɖɔ emi ɖokpo wɛ nyí nùɖitɔ́ ɖò gbɛ̀ nùmaɖitɔ́ enɛ mɛ. Amɔ̌, Mawu tɔn Jehovah ka ɖ’ayi wǔ tɔn à? Ganji. Hwenu wá sù bɔ Jehovah ɖɔ xó xá mɛsɛntɔ́ tɔn gbejinɔtɔ́ enɛ. Mawu dó wɛn ɖé Henɔci ɖɔ é ni yì dó gbɛtɔ́ hwenɛnu tɔn lɛ. Mɔ̌ mɛ ɔ, é sɔ́ Henɔci gbeyiɖɔ ɖé, é wɛ nyí gbeyiɖɔ nukɔntɔn e sín wɛn è ɖexlɛ́ ɖò Biblu mɛ é. Mǐ tuùn nǔ enɛ ɖó Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú Judi e nyí ɖokpo ɖò nɔví Jezu tɔn lɛ mɛ é, bɔ é wlan xógbe nǔɖɔɖ’ayǐ tɔn Henɔci tɔn ɔ ɖò xwè kanweko mɔkpan gudo.a

Etɛ ka nyí nǔɖɔɖ’ayǐ Henɔci tɔn ɔ? Lee é ɖɔ gbɔn é ɖíe: “Mi kpɔ́n! Aklunɔ kpo wɛnsagun mímɛ́ tɔn wɔbuwɔbu lɛ kpo ja, bo na ɖɔhwɛ xá mɛ bǐ, bo na ɖó hwɛ nú mɛdídá lɛ bǐ; ye na bló mɔ̌, ɖó nǔ nyanya e mɛdídá lɛ wà hwenu e ye fɔ́n gǔ dó Mawu jí lɛ bǐ, kpodo xó baɖabaɖa e hwɛhutɔ́ enɛ lɛ e ma nɔ ɖó sísí nú Mawu ǎ lɛ ɖɔ dó Mawu wu ɔ bǐ kpo wutu.” (Judi 14, 15) Henɔci ɖó nùɖiɖi ɖaxó ɖɔ nǔ enɛ lɛ na jɛ dandan. É cí n’i ɖɔ Mawu ko bló nǔ e nǔɖɔɖ’ayǐ ɔ ɖɔ lɛ é wɛ ɖɔhun. Nǔ ɔ wɛ nyí ɖɔ: Gbeyiɖɔ ɔ ɖò xó ɖɔ dó nǔ e jí é kú dó ɖɔ é na jɛ dandan é ɖé wu wɛ ɖó alɔkpa ɖé bɔ é cí ɖɔ nǔ ɔ ko jɛ wɛ ɖɔhun!​—Ezayíi 46:10.

Nɛ̌ wɛn enɛ didó mɛ e jló na sè lɛ é bǐ ka na ko cí nú Henɔci? Ðǒ ayi lee agbɔ̌n ɖò akpágbánúmɛ ɔ wu sɔ́ é wu. Henɔci zán xógbe “nǔ nyanya,” “fɔ́n gǔ dó Mawu jí,” kpo “xó baɖabaɖa” kpo dó ɖè mɛ̌ nǔwiwa mɛ lɛ tɔn lɛ kpo lee ye nɔ dó nǔ enɛ lɛ sìn gbɔn é kpo. Mɔ̌ mɛ ɔ, nǔɖɔɖ’ayǐ ɔ ɖexlɛ́ gbɛtɔ́ lɛ bǐ ɖɔ gbɛ̀ e mɛ ye ɖè sín hwenu e è nya mɛ nukɔntɔn lɛ sín Edɛni mɛ é gblé bǐ. Adlà ɖaxó ɖé na jɛ gbɛ̀ enɛ jí hwenu e Jehovah na wá kpo “wɛnsagun mímɛ́ tɔn wɔbuwɔbu lɛ” kpo bo sú kún dó n’i é. Henɔci ɖi xɛsi ɖebǔ cobo jla akpágbánúmɛ Mawu tɔn enɛ ǎ, bɔ éɖokponɔ géé wɛ ka wà mɔ̌! Vlafo dɔnkpɛvu Lamɛki na ko mɔ akɔnkpinkpan e daagbo tɔn ɖó é b’ɛ na ko jiwǔ n’i. É ka nyí mɔ̌ hǔn, nǔ e wu wɛ é ɖò wɛn.

Nùɖiɖi Henɔci tɔn sixu sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na kanbyɔ mǐɖée ɖɔ mǐ ka nɔ ɖó linlin ɖokpo ɔ xá Mawu dó gbɛ̀ elɔ wu à jí. Hwɛɖónúmɛ e Henɔci jla kpo akɔnkpinkpan kpo é kpó ɖò te; lee é nyí gbɔn nú gbɛ̀ Henɔci hwenu tɔn é ɔ, mɔ̌ ɖokpo ɔ wɛ é na nyí nú gbɛ̀ égbé tɔn. Sɔgbe kpo akpágbánúmɛ Henɔci tɔn kpo ɔ, Jehovah sɔ́ Sìnvɔgbɛ ɔ dó sú kún dó nú gbɛ̀ nyanya Nɔwée hwenu tɔn. Amɔ̌, gbɛvivɔ enɛ ɔ nyí kpɔ́ndéwú ɖé nú gbɛvivɔ ɖaxó e jǎwe é. (Matie 24:38, 39; 2 Piyɛ́ɛ 2:4-6) Égbé ɖesu ɔ, Mawu ko ɖò gbesisɔmɛ, é kpo wɛnsagun mímɛ́ tɔn wɔbuwɔbu lɛ kpo, bo na sɔ́ hwɛjijɔ dó sú kún dó nú gbɛ̀ nyanya elɔ. Ðokpo ɖokpo mǐtɔn ɖó na hɛn akpágbánúmɛ Henɔci tɔn dó ayi mɛ lobo má xá mɛ ɖevo lɛ. Hɛnnumɔ mǐtɔn kpo xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ kpo sixu klán gbè xá mǐ. Mǐ sixu mɔ ɖɔ mǐ ɖò mǐɖokpo hweɖelɛnu. Amɔ̌, Jehovah jó Henɔci dó gbeɖé ǎ; égbé ɖesu ɔ, é na jó mɛsɛntɔ́ tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ dó gbeɖé ǎ!

Nɛ̌ gbɛzán Henɔci tɔn ka wá fó gbɔn? Ðò ali ɖé nu ɔ, kú tɔn bú dò bo lɛ́ kpaca mɛ hú gbɛzán tɔn. Wema Bǐbɛ̌mɛ tɔn ɖɔ kpowun ɖɔ: “Henɔci nɔ yì xá Mawu. Mɛɖé ka sɔ́ mɔ ɛ ǎ, ɖó Mawu sɔ́ ɛ yì.” (Bǐbɛ̌mɛ 5:24) Ali tɛ nu Mawu ka sɔ́ Henɔci yì ɖè? Lilɛdogbeɖevomɛ Biblu tɔn ɖé lɛ ɖɔ ɖò Eblée lɛ 11:5 mɛ ɖɔ Mawu sɔ́ Henɔci yì jixwé. Amɔ̌ nǔ ka sixu nyí mɔ̌ ǎ. Biblu ɖexlɛ́ ɖɔ Jezu Klisu wɛ nyí mɛ nukɔntɔn e è fɔ́n dó jixwé é.​—Jaan 3:13.

Ðò Eblée lɛ 11:5 ɖokpo ɔ mɛ ɔ, lilɛdogbeɖevomɛ ɖevo lɛ ɖɔ ɖɔ è ɖyɔ tɛnmɛ nú Henɔci bonu é ma mɔ kú ó. Etɛ ka nyí tinmɛ enɛ tɔn? Jehovah sixu ko bló bɔ Henɔci kú xwɛ́lɛ́ɛ ma mɔ kú sín wuvɛ̌ ɖebǔ. Amɔ̌, jɛ nukɔn ɔ, Henɔci sín ‘nǔ ko nyɔ́ Mawu nukúnmɛ [alǒ “mɔ kúnnuɖenú ɔ ɖɔ nǔ emitɔn nyɔ́ Mawu nukúnmɛ,” nwt].’ Gbɔn nɛ̌ é? Cobonu Henɔci na kú ɔ, Mawu sixu ko xlɛ́ ɛ ayikúngban ɔ ɖò nǔmimɔ ɖé mɛ b’ɛ nyí palaɖisi ɖé. Henɔci sín nǔ e nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ é sín kúnnuɖenú gbɛɖe enɛ wɛ na ko ɖò ayi tɔn mɛ bɔ é bɔnu. Mɛsɛ́dó Pɔlu wlan dó Henɔci kpo gbejinɔtɔ́ sunnu kpo nyɔnu kpo ɖevo lɛ kpan wu ɖɔ: “Nùɖiɖi mɛ wɛ ye bǐ kú dó.” (Eblée lɛ 11:13) Ðò nukɔnmɛ ɔ, kɛntɔ́ tɔn lɛ sixu ko ba cyɔ tɔn, amɔ̌, ye ka “sɔ́ mɔ ɛ ǎ,” vlafo ɖó Jehovah bló bɔ é bú bonu ye ni ma xò daka cyɔ ɔ wu alǒ sɔ́ dó nɔ gudo nú vodunsinsɛn ó.b

Mi nú mǐ ni hɛn mɔjɛmɛ enɛ lɛ e jinjɔn Mawuxówema ɔ jí é d’ayi mɛ, bo tɛnkpɔn lobo dó nukún lee gbɛzán Henɔci tɔn sixu ko fó gbɔn é mɛ kpɔ́n. Ka flín ɖɔ ali ɖokpo nu jɛn nǔ sixu nyí mɔ̌ ɖè. Henɔci ɖò wezun jí, bɔ nǔ ko ɖibla cikɔ n’i bǐ. Kɛntɔ́ tɔn lɛ ɖò nyinya ɛ wɛ, bo jɛma bǐ ɖó wɛn hwɛɖónúmɛ tɔn e é dó ye é wu. Henɔci mɔ fí ɖé bo na hwla dó lobo gbɔjɛ kpɛɖé, amɔ̌, é tuùn ɖɔ emi kún sixu nɔ finɛ nú hwenu gègě ó. Kú baɖabaɖa ɖé ɖò wǎn hwɛ́n dó è wɛ lo. Ee é ɖò gbigbɔjɛ wɛ é ɔ, é xoɖɛ sɛ́dó Mawu tɔn. Enɛ gudo ɔ, é mɔ fífá ayi mɛ tɔn ɖaxó ɖé. Henɔci mɔ nǔmimɔ jiwǔ ɖé b’ɛ cí ɖɔ tɛn tɔn mɛ wɛ é ɖè ɖɔhun.

Mǐ ni ɖɔ ɖɔ ɖò nǔmimɔ ɔ mɛ ɔ, é mɔ gbɛ̀ ɖé b’ɛ gbɔn vo bǐ mlɛ́mlɛ́ nú ee é ko tuùn ɖ’ayǐ é. É cí n’i ɖɔ gbɛ̀ enɛ ɔ nyɔ́ ɖɛkpɛ jikpá Edɛni tɔn ɖɔhun, bɔ celubɛ́ɛn ɖebǔ ka ɖò cícɔ́ wɛ bonu gbɛtɔ́ ma byɔ mɛ ó ǎ. Sunnu kpo nyɔnu kpo ɖěɖee lanmɛ ɖò ganji na bɔ ye lɛ́ ɖò anyǔ mɛ lɛ é wɛ gɔ́ mɛ. Ye bǐ ɖò fífá mɛ. Wangbɛnumɛ kpo yadonumɛ sinsɛn tɔn kpo e Henɔci tuùn ganji é ɖebǔ ɖò finɛ ǎ. Henɔci mɔ ganjɛwu Jehovah tɔn, wanyiyi tɔn, bo lɛ́ mɔ ɖɔ nǔ emitɔn nyɔ́ nukún tɔn mɛ. É mɔ ɖɔ fí enɛ wɛ jɛxa emi. Ee fífá ayi mɛ tɔn e Henɔci ɖó é ɖò jijɛji wɛ kpɛɖé kpɛɖé é ɔ, é myɔ nukún tɔn lɛ bo wlí amlɔ dɔ̌manyí.

Finɛ wɛ é kú jɛ kaka jɛ égbé bo ɖò flǐn Jehovah Mawu tɔn e ma ɖó dogbó ǎ é mɛ! Lee Jezu d’akpá tɔn gbɔn ɖò nukɔnmɛ é ɔ, hwe ɔ nu na wá sù bɔ mɛ e ɖò flǐn Mawu tɔn mɛ lɛ é na sè Klisu sín gbè bo tɔ́n sín yɔdo yetɔn lɛ mɛ, bo na hun nukún yetɔn lɛ dó gbɛ̀ yɔyɔ̌ ɖagbeɖagbe e mɛ fífá gɔ́ é ɖé mɛ.​—Jaan 5:28, 29.

A ka jló na nɔ finɛ à? Kpɔ́n lee nǔ na cí nú we hwenu e a na xò gò Henɔci é. Dǒ nukún nǔ ɖagbeɖagbe ɖěɖee é sixu kplɔ́n mǐ lɛ é mɛ kpɔ́n! Enyi nǔ ɖěɖee mɛ mǐ dó nukún bo ɖɔ dó gbɛzán tɔn sín vivɔnu wu lɛ é nyí nugbǒ ɔ, é sixu ɖɔ nú mǐ. Amɔ̌, nùɖé tíìn bɔ gbɛzán tɔn ɖó na yawu kplɔ́n mǐ dìn. Ee Pɔlu ɖɔ xó dó Henɔci wu gudo é ɔ, é ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “Nú mɛɖé ma ɖó nùɖiɖi ǎ ɔ, nǔ tɔn sixu nyɔ́ Mawu nukúnmɛ ǎ.” (Eblée lɛ 11:6) Hwɛjijɔ ɖaxó ɖé wɛ enɛ nyí nú mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo bɔ mǐ na kpankɔ́n bo ɖi nǔ Henɔci ɖɔhun à cé?