“Xó E Mawu Mǐtɔn Ðɔ ɔ Na Nɔ Ayǐ Kaka Sɔyi”

1, 2. (a) Nɛ̌ gbɛ̀ ka na cí Biblu mɛvo? (b) Etɛ ka sixu zɔ́n bɔ mǐ na ɖu lè Xó Mawu tɔn tɔn tawun?

A SIXU dó nukún mɛ bo kpɔ́n lee gbɛ̀ towe na cí Biblu mɛvo é à? A na mɔ wěɖexámɛ ɖejid’ewu ɖě nú gbɛzinzan towe ayihɔngbe ayihɔngbe tɔn ǎ. A ka na mɔ xósin ɖagbe ɖě nú nùkanbyɔ ɖěɖee a nɔ ɖó dó Mawu, gbɛ̀, kpo sɔgudo kpo wu é ǎ. Mɔ̌ jɛn a ma ka na lɛ́ tuùn nùɖé dó lee Jehovah wà nǔ xá gbɛtɔ́ lɛ gbɔn ɖò hwexónu é wu ǎ é nɛ.

² É sù nukún mǐtɔn mɛ ɖɔ mǐdɛɛ lɛ kún ɖò ninɔmɛ blawu enɛ mɛ ó. Jehovah na mǐ Xó tɔn e nyí Biblu ɔ é. Bɔ é lɛ́ na ganjɛwu mǐ ɖɔ wɛn e ɖ’emɛ é na nɔ ayǐ kaka sɔyi. Mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ɖè xó sín Ezayíi 40:8 mɛ. Nugbǒ wɛ ɖɔ wemafɔ enɛ kún ɖò Biblu dó gesí wɛ tlɔlɔ ó, amɔ̌, xó enɛ e Mawu sɔ́ dó ayi mɛ nú mɛ é ɔ, è gbló ada na ɔ, é sɔgbe xá wɛn Biblu tɔn. (Xà 1 Piyɛ́ɛ 1:24, 25.) É ɖò wɛn ɖɔ mǐ sixu ɖu lè nǔ e ɖò Biblu mɛ lɛ é tɔn tawun, nú ye ɖò gbè e mǐ sè ɔ ɖě mɛ ɔ nɛ. Mɛ ɖěɖee yí wǎn nú Xó Mawu tɔn lɛ é mɔ nǔ jɛ enɛ mɛ. É nɔ bɔkun hwebǐnu ǎ có, ɖò xwè lɛ vlamɛ ɔ, gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ lɛ ɖókan dó Mawuxówema ɔ lilɛ lilɛ dó gbè ɖevo mɛ kpo mímá tɔn kpo wu. Jlǒ yetɔn sɔgbe xá Mawu tɔn ee nyí ɖɔ “gbɛtɔ́ lɛ bǐ ni mɔ hwlɛngán, bo na tuùn nugbǒ ɔ bǐ dégbédégbé” é.​—1 Tim. 2:3, 4.

 3. Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xota elɔ mɛ? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

³ Ðò xota elɔ mɛ ɔ, mǐ na gbéjé lee Xó Mawu tɔn nɔ ayǐ gbɔn (1) hwenu e gbè lɛ ɖò ɖyɔɖyɔ wɛ é, (2) hwenu e toxóɖiɖɔ ɖò nukɔn yì wɛ bo wà nǔ dó gbè e gbɛtɔ́ lɛ nɔ dó kpaà lɛ é wu é, kpo (3) hwenu e è klán gbè xá lilɛ lilɛ tɔn dó gbè ɖevo mɛ é kpo kpɔ́n. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖu lè nǔ enɛ e mǐ na gbéjé kpɔ́n é tɔn gbɔn? É na bló bɔ lee Xó Mawu tɔn nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ gbɔn é na jɛji. Bo na lɛ́ zɔ́n bɔ wanyiyi e mǐ ɖó nú Dowatɔ́ Biblu tɔn e na mǐ Xó tɔn nú lè mǐtɔn é na gɔ́ngɔ́n d’eji.​—Micée 4:2; Hlɔ. 15:4.

 4. (a) Xwè lɛ ɖò yiyi wɛ ɔ, nɛ̌ gbè lɛ ka nɔ ɖò ɖyɔɖyɔ wɛ gbɔn? (b) Etɛ ka nɔ ɖexlɛ́ ɖɔ Mawu kún nɔ ɖè gbè ɖě ɖó vo nú ɖevo ó? Nɛ̌ enɛ ka cí nú we?

⁴ Xwè lɛ ɖò yiyi wɛ ɔ, gbè lɛ nɔ ɖò ɖyɔɖyɔ wɛ. Xókwin lɛ kpo xógbe lɛ kpo sixu lɛ́ wá ɖó tinmɛ ɖevo sésé. Vlafo a sixu lin tamɛ dó lee gbè e a nɔ dó é ko ɖyɔ gbɔn lɛ é jí. Nǔ ɖokpo ɔ wɛ é nyí nú Ebléegbe kpo Glɛkigbe kpo ɖěɖee mɛ è wlan ɖibla nyí Biblu ɔ bǐ xwii dó é. Ebléegbe kpo Glɛkigbe kpo e è nɔ dó ɖò égbé é gbɔn vo sésé nú ee è nɔ dó ɖò Biblu sín táan mɛ é. Enɛ wu ɔ, ɖibla nyí mɛ e ba na ɖó mɔjɛmɛ Xó Mawu tɔn tɔn lɛ é bǐ ɖó na xà lilɛdogbeɖevomɛ Biblu tɔn ɖé, é na bo tlɛ nyí mɛ ɖěɖee sè Ebléegbe alǒ Glɛkigbe azǎn mǐtɔn gbè tɔn lɛ é ɔ nɛ. Mɛɖé lɛ lin ɖɔ emi ɖó na kplɔ́n Ebléegbe kpo Glɛkigbe kpo hwexónu tɔn bo na mɔ tɛn dó sixu xà Biblu dó gbè dòdó lɛ mɛ. Amɔ̌, nǔ enɛ e ye lin na wà é sixu nɔ ma hɛn lè wá nú ye lee ye lin gbɔn é.a É sù nukún mǐtɔn mɛ ɖɔ è ko lilɛ Biblu ɔ blebu alǒ akpáxwé tɔn ɖé dó gbè 3 200 jɛji mɛ. É ɖò wɛn ɖɔ Jehovah ba ɖɔ ali ɔ ni hun nú “akɔta bǐ, gbè bǐ” bonu ye ni ɖu lè Xó tɔn tɔn. (Xà Nǔɖexlɛ́mɛ 14:6.) Nǔ enɛ bló bɔ a sɛkpɔ Mawu wanyiyinɔ mǐtɔn e ma nɔ ɖè mɛɖé ɖó vo ɖò mɛɖé mɛ ǎ é hú ɖ’ayǐ tɔn à cé?​—Mɛ. 10:34.

 5. Etɛ wɛ zɔ́n bɔ Bible du roi Jacques ka nyí lilɛdogbeɖevomɛ Biblu tɔn taji ɖé?

⁵ Gbè e mɛ è lilɛ Biblu dó lɛ é lɔ nɔ ɖò ɖyɔɖyɔ wɛ ɖò xwè lɛ gblamɛ. Lilɛdogbeɖevomɛ Biblu tɔn ee mɛ è mɔ nǔ jɛ ganji ɖò hwenu e è ɖetɔ́n é ɖé sixu wá huzu nǔ e ma nyɔ́ zán sɔmɔ̌ ǎ é ɖé ɖò nukɔnmɛ. Ðǒ ayi kpɔ́ndéwú e kúnkplá lilɛdogbeɖevomɛ Biblu Glɛnsigbe tɔn ɖé é wu. È ɖè Bible du roi Jacques tɔ́n azɔn nukɔntɔn ɖò 1611. É wá huzu ɖokpo ɖò Biblu Glɛnsigbe tɔn e gbakpé lɛ é mɛ bo wá wà nǔ dó Glɛnsigbe jí tawun. Amɔ̌, Bible du roi Jacques dɔn ayi mɛ lɛ tɔn wá nyikɔ Mawu tɔn jí sɔmɔ̌ ǎ. É zán nyikɔ “Jehovah” ɖò wemafɔ kpɛɖé kpowun mɛ, lobo zán wekwín ɖaxó lɛ dó wlan tɛnmɛ-nyikɔ “AKLUNƆ” dó wemafɔ ɖevo ɖěɖee mɛ nyikɔ Mawu tɔn tɔ́n ɖè ɖò Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É mɛ. Nukɔnmɛ ɔ, wemazínxɔsa lɛ lɔ zán wekwín ɖaxó lɛ dó wlan tɛnmɛ-nyikɔ “AKLUNƆ” dó wemafɔ Biblu tɔn ɖé lɛ mɛ ɖò Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Glɛkigbe Mɛ É mɛ. Ðò ali enɛ nu ɔ, Bible du roi Jacques tuùn tɛn e mɛ nyikɔ Mawu tɔn ɖó na nɔ ɖò akpáxwé Biblu tɔn e è nɔ ylɔ ɖɔ Alɛnuwema Yɔyɔ̌ é mɛ é ganji.

 6. Etɛwu Traduction du monde nouveau e tíìn é ka sù nukún mǐtɔn mɛ?

⁶ É ɖò mɔ̌ có, xwè lɛ ɖò yiyi wɛ é ɔ, gègě xógbe e ɖò Bible du roi Jacques mɛ lɛ é tɔn wá jɛ xó dó jí. Nǔ ɖokpo ɔ wɛ é nyí nú Biblu nukɔn nukɔntɔn e è lilɛ dó gbè ɖevo lɛ lɔ mɛ é. Lilɛdogbeɖevomɛ Les Saintes Écritures. Traduction du monde nouveau e mǐ ɖó égbé bɔ è lilɛ dó lee è nɔ dó gbè lɛ gbɔn ɖò égbé é lɔ jí é sù nukún towe mɛ à cé? Lilɛdogbeɖevomɛ enɛ blebu tɔn alǒ akpáxwé tɔn ɖé ko ɖò gbè 150 jɛji mɛ, enɛ xlɛ́ ɖɔ é ko tíìn nú mɛ e ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ égbé lɛ é habǔ. Xógbe tɔn e ɖò wɛn lɛ é nɔ zɔ́n bɔ wɛn e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é nɔ byɔ ayi mǐtɔn mɛ. (Ðɛh. 119:97) Nǔ e lɛ́ nyɔ́ tawun é wɛ nyí ɖɔ Traduction du monde nouveau sɔ́ nyikɔ Mawu tɔn ɖó tɛn e mɛ é ɖó na nɔ lɛ é.

7, 8. (a) Etɛwu nukúnnú mimɔ jɛ Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É mɛ ka vɛwǔ nú gègě Jwifu xwè kanweko atɔngɔ J.H.M. tɔn lɛ? (b) Etɛ ka nyí Septante Glɛkigbe tɔn?

⁷ Nukɔnyiyi ɖò toxóɖiɖɔ linu ko wà nǔ dó gbè e è nɔ dó kpaà é wu ɖò hweɖelɛnu. Nɛ̌ Mawu ma ka lɔn bonu nukɔnyiyi enɛ hɛn Xó tɔn d’ablu nú togun tɔn ǎ gbɔn? Kpɔ́ndéwú hwexónu tɔn ɖé d’alɔ mǐ bɔ mǐ mɔ xósin ɔ. Wema Biblu tɔn 39 nukɔntɔn lɛ ɔ, Izlayɛli-ví lɛ alǒ Jwifu lɛ wɛ wlan ye. Togun e “Mawu sɔ́ xó tɔn lɛ dó así” na ɔ wɛ nú ye sín bǐbɛ̌mɛ. (Hlɔ. 3:1, 2) É ɖò mɔ̌ có, bɛ́sín xwè kanweko atɔngɔ ɔ J.H.M. ɔ, gègě Jwifu lɛ tɔn sɔ́ nɔ mɔ nǔ jɛ Ebléegbe mɛ ǎ. Aniwu? Ðó Alexandre le Grand vlɔ́n kàn nú Axɔsuɖuto Glɛki tɔn gbɔn ahwanfunfun tɔn lɛ gblamɛ. (Dan. 8:5-7, 20, 21) Ee axɔsuɖuto enɛ ɖò kàn vlɔ́n wɛ é ɔ, Glɛkigbe wá huzu gbè é mɛ gègě nɔ dó kpaà é, kaka jɛ Jwifu e gbakpé fí vovo lɛ é jí. Amɔ̌, ee Jwifu gègě jɛ Glɛkigbe dó jí é ɔ, nukúnnú mimɔ jɛ Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É mɛ wá jɛ wuvɛ̌ nú ye mɛ gègě jí. Nɛ̌ è ka na ɖeɖɛ xó enɛ gbɔn?

⁸ Ðò xwè kanweko atɔngɔ J.H.M. sín tɛntin mɔ̌ ɔ, è lilɛ wema atɔ́ɔ́n nukɔntɔn Biblu tɔn lɛ sín Ebléegbe mɛ dó Glɛkigbe mɛ. È wá lilɛ Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É kpé ɖò xwè kanweko wegɔ J.H.M. È wá ylɔ xokplé wema Biblu tɔn enɛ lɛ tɔn ɖɔ Septante Glɛkigbe tɔn. Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É blebu tɔn sín lilɛdogbeɖevomɛ nukɔntɔn ɔ wɛ wá nyí Septante ɔ.

 9. (a) Nɛ̌ Septante kpo lilɛdogbeɖevomɛ nukɔntɔn ɖevo lɛ kpo ka d’alɔ Xó Mawu tɔn xatɔ́ lɛ gbɔn? (b) Wemafɔ Biblu tɔn tɛ a ka yí wǎn na tawun ɖò Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É mɛ?

⁹ Septante d’alɔ Jwifu e nɔ dó Glɛkigbe lɛ é kpo mɛ ɖevo lɛ kpo bɔ ye nɔ xà Akpáxwé Biblu Tɔn E È Wlan Dó Ebléegbe Mɛ É. Dǒ nukúnmɛ bo kpɔ́n lee é na ko sɔ́ akpàkpà ye, ɖɔ ye ni sè alǒ xà Xó Mawu tɔn ɖò gbè e wá huzu anɔnugbe yetɔn é mɛ gbɔn é! É wá yá é ɔ, è lilɛ akpáxwé Biblu tɔn lɛ dó gbè kpaà e è nɔ dó lɛ é ɖevo lɛ mɛ, ɖi Syriaque, Gotique kpo Latɛ́ɛngbe kpo. Ðó nùxatɔ́ lɛ nɔ gbéjé Nùwlanwlan Mímɛ́ lɛ kpɔ́n dó gbè e mɛ ye sixu mɔ nǔ jɛ é wutu ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ gègě yetɔn ɖó wemafɔ Biblu tɔn e ye yí wǎn na lɛ é, lee é nyí gbɔn nú mǐ lɔ ɖò égbé é. (Xà Ðɛhan 119:162-165.) Nugbǒ ɔ, gbè e mɛ lɛ nɔ dó kpaà lɛ é nɔ ɖò ɖyɔɖyɔ wɛ, amɔ̌, Xó Mawu tɔn nɔ nɔ ayǐ kaka sɔyi.

10. Etɛwu gègě gbɛtɔ́ lɛ tɔn ma ka ɖó Biblu ɖò hwenu e John Wycliffe nɔ gbɛ̀ é ǎ?

¹⁰ É wá yá é ɔ, gbɛtɔ́ ɖěɖee ɖó agbɔ̌n tawun lɛ é dó gǎn bonu mɛ kpaà lɛ ma sɔ́ mɔ Biblu bo xà ó. É ɖò mɔ̌ có, gbɛtɔ́ ayijlɔjlɔnɔ lɛ gbí dɔn ɖò gbeklanxamɛ enɛ nukɔn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖǒ ayi sinsɛn-núkplɔnmɛtɔ́ xwè kanweko 14gɔ́ ɔ tɔn e è nɔ ylɔ ɖɔ John Wycliffe é wu. É ɖi nǔ syɛnsyɛn ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ bǐ ɖó na kpé nǔ wu bo ɖu lè Xó Mawu tɔn tɔn. Amɔ̌ ɖò hwetɔnnu ɔ, gbɛtɔ́ kpaà e ɖò Angleterre lɛ é nɔ mɔ Biblu xà ǎ. Etɛwu? Hwɛjijɔ ɖokpo wɛ nyí ɖɔ gègě mɛ lɛ tɔn sixu kpéwú bo xɔ Biblu ǎ, ɖó wlǎn wɛ è nɔ wlan ɖó alɔ wu bɔ ɖiɖetɔ́n tɔn nɔ lɛ́ v’axi tawun. Gɔ́ na ɔ, gègě mɛ lɛ tɔn sè wema ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ amísa jɛn ye na yì cobo na sè bɔ è na xà akpáxwé Biblu tɔn lɛ. É ɖò mɔ̌ có, é cí ɖɔ ye kún nɔ mɔ nǔ jɛ nǔ e ye nɔ sè lɛ é mɛ ó ɖɔhun. Etɛwu? Ðó Latɛ́ɛngbe mɛ wɛ Biblu e sɛ́n yí gbè bɔ è nɔ zán ɖò amísa ɔ é (Vulgate) ɖè. Amɔ̌, ɖò hwenɛnu ɔ, gbɛtɔ́ kpaà lɛ mɔ nǔ jɛ Latɛ́ɛngbe ɔ mɛ ǎ. Nɛ̌ dɔkun xɔ akwɛ e ɖò Biblu mɛ lɛ é ɔ, ye ka na mɔ gbɔn?​—Nùx. 2:1-5.

11. Nɛ̌ Biblu Wycliffe tɔn ka d’alɔ mɛ lɛ gbɔn?

¹¹ Ðò 1382 ɔ, è ɖè lilɛdogbeɖevomɛ Glɛnsigbe tɔn e è nɔ ylɔ ɖɔ Biblu Wycliffe tɔn é tɔ́n. Biblu enɛ gbakpé ahwanvu Wycliffe tɔn lɛ sí. Ðó wɛnjlatɔ́ tomɛyitɔ́ e nɔ nyí Lollard lɛ é jló ɖɔ Xó Mawu tɔn ni byɔ ayi gbɛtɔ́ kpaà lɛ tɔn mɛ wutu ɔ, ye nɔ ɖi zɔnlin sín gletoxo ɖé mɛ jɛ ɖevo mɛ gbɔn Angleterre. Hwɛhwɛ ɔ, Lollard lɛ nɔ xà wemafɔ ɖé lɛ sín Biblu Wycliffe tɔn mɛ nú mɛ ɖěɖee ye xò gò lɛ é lobo nɔ sɔ́ wema e è wlan kpo alɔ kpo é ɖé nú ye. Gǎn e ye dó lɛ é zɔ́n bɔ huzuhuzu ɖaxó ɖé tíìn, jlǒ e mɛ lɛ ɖó nú Xó Mawu tɔn é lɛ́ wá gbɛ̀.

12. Nɛ̌ sinsɛngán lɛ ka wà nǔ gbɔn xá Wycliffe kpo azɔ̌ e é wà é kpo?

¹² Nɛ̌ sinsɛngán lɛ ka wà nǔ gbɔn? Ye gbɛ́ wǎn nú Wycliffe, Biblu tɔn kpo ahwanvu tɔn lɛ kpo. Sinsɛngán lɛ doya nú Lollard lɛ bo sú kún dó nú Biblu Wycliffe tɔn e ye mɔ lɛ é bǐ. É na bo tlɛ nyí ɖò kú Wycliffe tɔn gudo ɔ, é kpò ɖò gǔfɔntɔ́ nyí wɛ ɖò ye nukúnmɛ. É ɖò wɛn ɖɔ è kún sɔ́ sixu doya nú mɛ e ko kú é ɖé ó. Amɔ̌, sinsɛngán lɛ kun xú Wycliffe tɔn lɛ bo dó zo, lobo bɛ́ afín ɔ kɔn dó tɔsisa Swift mɛ. Amísa ɔ kpé nǔ wu bo glɔ́n ali nú hlɔnhlɔn Xó Mawu tɔn tɔn, bonu mɛ e ɖó jlǒ bo na xà bá mɔ nǔ jɛ mɛ lɛ é ba nu tɔn kpò ǎ. Ðò xwè kanweko e bɔ d’ewu lɛ é mɛ ɔ, mɛ gègě ɖò Elɔpu kpo akpáxwé gbɛ̀ ɔ tɔn ɖevo lɛ kpo, bo jɛ Biblu lilɛ lilɛ dó gbè ɖevo mɛ kpo mímá tɔn kpo sín kàn xò jí nú lè gbɛtɔ́ kpaà lɛ tɔn.

13. Etɛ jí mǐ ka kú dó? Nɛ̌ enɛ ka nɔ na hlɔnhlɔn nùɖiɖi mǐtɔn gbɔn?

¹³ Égbé ɔ, é byɔ ɖɔ Klisanwun lɛ ni lin ɖɔ Mawu wɛ sɔ́ xó lɛ dó ayi mɛ nú mɛ lɛ bɔ ye wà lilɛdogbeɖevomɛzɔ́ Septante tɔn tɔn, Biblu Wycliffe tɔn tɔn, Bible du roi Jacques tɔn tɔn alǒ Biblu ɖevo ɖebǔ tɔn ǎ. Amɔ̌, enyi mǐ vɔ́ tan lilɛdogbeɖevomɛ enɛ lɛ kpo gègě ɖevo e è ɖetɔ́n lɛ é kpo tɔn jí gbɔn ɔ, mǐ mɔ nugbǒ xó elɔ tɔn: Lee Jehovah ko d’akpá tɔn gbɔn é ɔ, Xó tɔn nɔ ayǐ kaka sɔyi. Nǔ enɛ na hlɔnhlɔn nùɖiɖi towe ɖɔ akpá Jehovah tɔn ɖevo lɛ bǐ na jɛnu gbɔn mɔ̌ à cé?​—Joz. 23:14.

14. Nɛ̌ Xó Mawu tɔn ka na hlɔnhlɔn wanyiyi e mǐ ɖó n’i é gbɔn?

¹⁴ É nyí nùɖiɖi mǐtɔn kɛɖɛ wɛ lee Biblu nɔ ayǐ kaka sɔyi ɖò xwè lɛ gblamɛ gbɔn bɔ mǐ ɖɔ xó d’eji é na hlɔnhlɔn ǎ, loɔ, é lɛ́ na hlɔnhlɔn wanyiyi e mǐ ɖó nú Jehovah é.b Amɔ̌, etɛwu é ka na Xó tɔn mǐ jɛ nukɔn? Etɛwu é ka na mǐ ganjɛwu ɖɔ é na nɔ xò nǔ lɛ bǐ zlɛ? Ðó é yí wǎn nú mǐ bo jló na kplɔ́n mǐ lee mǐ na wà gbɔn bɔ nǔ na nɔ nyɔ́ nú mǐ é. (Xà Ezayíi 48:17, 18.) É ɖò wɛn ɖɔ é sɔgbe ɖɔ mǐ ni yí gbè nú wanyiyi Jehovah tɔn gbɔn wǎn yíyí n’i kpo tónúsíse nú sɛ́n tɔn lɛ kpo gblamɛ.​—1 Jaan 4:19; 5:3.

15. Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xota e bɔ d’ewu é mɛ?

¹⁵ É sɔgbe ɖɔ mǐ ni sú ta na bo ɖɔ ɖɔ ɖó Xó Mawu tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ wutu ɔ, mǐ na jló na ɖu lè tɔn bǐ mlɛ́mlɛ́. Nɛ̌ mǐ ka sixu ɖu lè Biblu xixa mɛɖesunɔ tɔn tɔn hugǎn gbɔn? Etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na dɔn ayi mɛ lɛ tɔn wá Biblu jí ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ? Nɛ̌ mɛ ɖěɖee nɔ kplɔ́n mɛ sín ataa jí lɛ é ka sixu bló gbɔn bɔ nùkplɔnmɛ yetɔn na jinjɔn Biblu jí? Mǐ na mɔ xósin nùkanbyɔ enɛ lɛ tɔn ɖò xota e bɔ d’ewu é mɛ.